İçeriğe atla

Millî muhasebe sistemi

Ekonomi

Ana hatlar
Genel sınıflandırma
Teknikler
Dalları ve alt dalları

Davranışsal · Kültürel · Çevresel
Büyüme · Gelişme · Tarih
Uluslararası · Ekonomiler
Monetarizm ve Finansal ekonomi
Kamu ve Refah ekonomisi
Sağlık · Çalışma · Yönetimsel
İşletme · Bilgi · Eğitim · Oyun kuramı
Endüstriyel organizasyon · Hukuk
Tarım · Yeşil · Ekolojik
Kent · Kırsal · Bölgesel
Ekonomik coğrafya

Listeler

Kategoriler · Başlıklar · Ekonomistler

Millî muhasebe sistemi (MMS) veya millî muhasebe (İngilizce: national account systems, NAS), bir ulusun (veya diğer coğrafi alanlarda daha geniş bir terim olan sosyal muhasebe sistemleri) ekonomik faaliyetlerini ölçmek için eksiksiz ve tutarlı muhasebe tekniklerinin uygulanması.

Millî hesaplar, diğer ülkelerin ekonomileri ile ilişkileri dahil olmak üzere bir ekonomideki ekonomik aktörlerin (hükûmet, ev sahipleri, şirketler) üretim, gelir ve gider faaliyetlerini gösterir. Bir periyotta toplam ekonomik aktivitenin ölçümünde sıklıkla gayrısafî yurt içi hâsıla kullanılır.

Tarihçe

Toplam ekonomik faaliyetin kesin ölçümü için ihtiyaç, istihdamın sistematik ölçümü ve millî muhasebe sisteminin gelişimi için hareket noktası oldu. Bu ihtiyaç Büyük Buhran'da daha çok hissedildi ve Keynesyen makroekonomik istikrar politikası ve savaş zamanı ekonominin planlanması için temel oldu.

Bu tarz ölçümlerin geliştirilmesi ilk kez, Colin Clark ve Simon Kuznets'ın önemli katkılarıyla, 1930'lar ve 1920'lerin sonunda ele alındı. Birleşik Krallık'ta, II. Dünya Savaşı sırasında ve sonrasında Richard Stone bu konuya katkılarda bulundu. İlk resmi millî muhasebe sistemi ABD'de 1947 yılında yayımlandı. Birçok Avrupa ülkesinde de bundan kısa bir süre sonra uygulamaya konuldu ve Birleşmiş Milletler 1952 yılında A System of National Accounts and Supporting Tables (Millî Muhasebe ve Yardımcı Tablolar Sistemi) yayımlandı.[1]

Millî muhasebe için uluslararası standartlar son versiyonu 2008 yılında yayımlanan Birleşmiş Milletler Millî Muhasebe Sistemi (United Nations System of National Accounts) tarafından tanımlandı.

Avrupa'da dünya çapında Millî Muhasebe Sistemi, Avrupa Muhasebe Sistemi (European System of Accounts, ESA) adıyla adapte edildi. Bu Avrupa Birliği üyeleri ve diğer birçok Avrupa ülkesinde uygulanmaktadır.

Kaynakça

  1. ^ Nancy D. Ruggles, 1987. "social accounting," The New Palgrave: A Dictionary of Economics, v. 4, pp. 377–82.
  • From The New Palgrave Dictionary of Economics, 2008, 2nd Edition:
"national income" by Thomas K. Rymes Abstract. 26 Mart 2012 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.
"national accounting, history of" by André Vanoli. Abstract. 26 Mart 2012 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.
"generational accounting" by Jagadeesh Gokhale. Abstract 2 Ekim 2011 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. and uncorrected proof.[]
"green national accounting" by Sjak Smulders. Abstract.6 Ekim 2016 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.
"intangible capital" by Daniel E. Sichel. Abstract. 26 Mart 2012 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.
  • From The New Palgrave: A Dictionary of Economics, 1987:
"social accounting," v. 4, pp. 377–82, by Nancy D. Ruggles.
"real income" v. 4, p. 104, by D. Usher.
  • T. P. Hill (2001). "Macroeconomic Data," International Encyclopedia of the Social & Behavioral Sciences, pp. 9111–9117. Abstract.5 Ocak 2013 tarihinde Archive.is sitesinde arşivlendi
  • Laurence J. Kotlikoff, 1992. Generational Accounting: Knowing Who Pays, and When, for What We Spend. Free Press.
  • J. Steven Landefeld, Eugene P. Seskin, and Barbara M. Fraumeni. 2008. "Taking the Pulse of the Economy: Measuring GDP." Journal of Economic Perspectives, 22(2), pp. 193–216. PDF link (press +).
  • Amartya Sen, 1979. "The Welfare Basis of Real Income Comparisons: A Survey," Journal of Economic Literature, 17(1), p p. 1 4 Mart 2022 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.–45.
  • United Nations, 1993. About the System of National Accounts 1993.

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Ekonomi</span> belirli bir alandaki farklı temsilciler tarafından sınırlanmış mal veya hizmetlerin üretimi, dağıtımı veya ticaretinden oluşan sistem

Diğer anlam için Ekonomi sayfasına bakınız

<span class="mw-page-title-main">Ekonomi (bilim dalı)</span> İktisat bilimi

Ekonomi veya İktisat, mal ve hizmetlerin üretim, dağıtım ve tüketimini inceleyen sosyal bilimdir. Ekonomi, ekonomik aktörlerin davranış ve etkileşimlerine ve ekonomilerin nasıl işlediğine odaklanır. Mikroekonomi, bireysel ajanlar ve piyasalar, bunların etkileşimleri ve etkileşimlerin sonuçları da dahil olmak üzere ekonomideki temel unsurlar olarak görülen şeyleri analiz eden bir alandır. Bireysel aracılar arasında örneğin hane halkı, firmalar, alıcılar ve satıcılar yer alabilir. Makroekonomi, üretim, tüketim, tasarruf ve yatırımın etkileşim içinde olduğu bir sistem olarak ekonomi ve emek, sermaye ve toprak kaynaklarının istihdamı, para birimi enflasyonu, ekonomik büyüme ve bu unsurlara etkisi olan kamu politikaları gibi ekonomiyi etkileyen faktörleri analiz eder.

Kurumsal iktisat, ekonomik davranışı şekillendirmede evrimsel sürecin ve kurumların rolünü anlamaya odaklanmaktadır. Asıl odak noktası Thorstein Veblen'in bir tarafta teknoloji, diğer tarafta toplumun "törensel" alanı arasındaki içgüdü odaklı dikotomisinde yatmaktadır. İsmi ve temel unsurları Walton Hale Hamilton'un 1919 tarihli American Economic Review makalesine dayanmaktadır. Kurumsal ekonomi, kurumların daha geniş bir şekilde incelenmesini vurgular ve piyasaları bu çeşitli kurumların karmaşık etkileşiminin bir sonucu olarak görür. Daha önceki gelenek, günümüzde ekonomiye önde gelen Heterodoks bir yaklaşım olarak devam etmektedir.

<span class="mw-page-title-main">Refah ekonomisi</span>

Refah iktisadı, bir makroekonominin kaynak dağıtım verimini ve onun gelir dağılımını beraberce belirlemek üzere mikroekonomik teknikler kullanan bir iktisat dalıdır.

John Richard Nicholas Stone, Cambridge) İngiliz ekonomisttir. 1984 yılında Nobel Ekonomi Ödülü aldı.

<span class="mw-page-title-main">Gary Becker</span> Amerikalı ekonomist (1930 – 2014)

Gary Stanley Becker, Amerikalı sosyolog ve ekonomist. 1992 yılında Nobel Ekonomi Ödülü'nü kazanmıştır.

Genel denge teorisi teorik ekonominin bir dalı. Birkaç veya birçok piyasalar ile ekonomideki arz, talep ve fiyat davranışlarını bir bütün içinde açıklamaya çalışır.

<span class="mw-page-title-main">Ekonomi tarihi</span>

Ekonomi tarihi veya iktisat tarihi, geçmişte yaşanan ekonomik olguların nasıl geliştiği konusunda çalışan bilim dalı. Ekonomi tarihinin analizi; tarihsel durumlara ekonomik teorilerin uygulanması, tarihsel yöntemler ve istatistiksel yöntemlerin bir kombinasyonu kullanılarak ele alınır. Bu başlık, sosyal tarihin örtüşen bazı alanları ve işletme tarihi konularını içerir. Ekonomi tarihinin kantitatif incelenmesine, cliometri de denmektedir.

İş döngüsü, iktisadi döngü veya konjonktür devresi, iktisadi etkinlik veya üretimde birkaç ay veya yılı aşan iktisadi dalgalanmaları belirtmek için kullanılan terim.

<span class="mw-page-title-main">Rasyonel bekleyişler</span>

Rasyonel bekleyişler veya rasyonel beklentiler birçok makroekonomik modelde kullanılan bir varsayımdır, ayrıca modern ekonomi ve oyun kuramının diğer alanlarında ve rasyonel seçim teorisinin diğer uygulamalarında da kullanılır. Rasyonel beklentiler makroekonominin, ekonomik beklentilerini değerlendirmek için sahip olduğu en uygun modellerindendir. İşçilerin, tüketicilerin ve şirketlerin gelecekteki ekonomik durumlar hakkındaki beklentileri, bu modelin önemli bir parçasıdır.

<span class="mw-page-title-main">Saul Kripke</span> Amerikalı filozof (1940 – 2022)

Saul Aaron Kripke Princeton Üniversitesi'nden emekli Amerikalı filozof ve mantıkçı. Rockefeller Üniversitesi ve Princeton Üniversitesi'nde dersler verdi. Emekli olduktan sonra, 2003'ten itibaren New York Şehir Üniversitesi'nde öğretim görevlisi oldu. Model mantığın anlambilimine büyük katkılar yaptı. 1960'larda önemli yayınlar çıkardı. İsimlendirme ve Gereklilik adlı kitabı en önemli çalışması olarak bilinir. Ludwig Wittgenstein'ın Felsefi Soruşturmalar adlı eserindeki önermelerinden ilham alarak dilbilimsel anlama şüphecilikle yaklaştı. Wittgenstein ve dilbilim hakkında yayınları vardır.

<span class="mw-page-title-main">Ekonomik metodoloji</span>

İktisadi metodoloji iktisadın ve iktisadi düşüncenin temelini oluşturan prensiplerin üzerindeki çalışma yöntemleridir. Bu çalışma yöntemlerinin çoğunu bilimsel yöntem oluşturur. Bu terim aynı zamanda, bir veya birkaç yöntemin teorik veya sistematik yönünü vurgulamakta kullanılır. İktisat metodolojisi, konuları ve yöntemi bakımından, doğa bilimleri ve sosyal bilimlerle pek çok benzerlik taşır.

Sosyal piyasa ekonomisi, rekabet ekonomisi temeline dayalı olan; özgür girişimi, piyasa ekonomisi içinde genellikle bir sosyal devlet hedefleyen, sosyal politikaların yanı sıra regülasyoncu serbest piyasa kapitalist ekonomik sistemini birleştiren bir sosyoekonomik modeldir.

Millî liberalizm, liberal politikaları ve meseleleri milliyetçilik unsurlarıyla birleştiren liberalizmin bir çeşididir. Ulusal veya milliyetçi liberalizm olarak da isimlendirilir.

<span class="mw-page-title-main">Ana akım iktisat</span>

Ana akım iktisat, halihazırda üniversitelerde öğretilmekte olan ekonomi yaklaşımını ifade eder. Genel olarak üniversitelerde Heteredoks yaklaşıma yönelik değil ana akım iktisata yönelik eğitim verilmektedir. Neoklasik iktisat ile neoklasik sentez, neoklasik yöntemler ile makro ekonomik keynesyen yaklaşımla ilişkilendirilmiştir.

Pigou vergisi, Arthur Cecil Pigou tarafından ortaya konan, kaynak dağılımında etkinliği sağlamak amacıyla negatif dışsallıkların vergilendirilmesidir. Emisyon veya kirlilik vergisi de denilen bu vergi, dışsal zarar yayan firmalara, topluma verdikleri zararların maliyetini yüklemektir. Böylece firmaların marjinal özel maliyeti, vergi eklemek suretiyle marjinal sosyal maliyete yaklaşır. Bu vergide amaç, firmaların üretim faaliyetini sıfıra indirmek değil, negatif dışsallıklarda oluşan fazla üretimi sosyal optimum düzeyine indirmektir.

<span class="mw-page-title-main">Piyasa başarısızlığı</span>

Piyasa başarısızlığı, mal ve hizmetlerin serbest piyasa tarafından tahsisinin Pareto verimliliğine sahip olmaması ve genellikle net ekonomik değer kaybına yol açtığı bir durumdur. Piyasa başarısızlıkları, bireylerin saf kişisel çıkarları artırmalarının, toplumsal açıdan bakıldığında geliştirilebilecek verimli olmayan sonuçlara yol açtığı senaryolar olarak görülebilir. Terimin ekonomistler tarafından ilk olarak 1958'de kullanılması karşın konsept Victoria dönemi filozofu Henry Sidgwick'e kadar uzanıyordu. Piyasa başarısızlıkları genellikle kamu malları, zaman tutarsız tercihler, bilgi asimetrileri, rekabetçi olmayan pazarlar, ana temsilci sorunları veya dışsallıklarla ilişkilidir.

<span class="mw-page-title-main">William Nordhaus</span> Amerikalı ekonomist

William Dawbney Nordhaus, Amerika Birleşik Devletleri'nin New Mexico eyaletinin Albuquerque şehrinde dünyaya geldi. Lisans eğitimini 1963 yılında tamamlamış ve 1967 yılında Massachusetts Teknoloji Enstitüsünde doktora derecesini almıştır. 1973 yılından itibaren Yale Üniversitesinde ekonomi alanında profesör olarak devam etmektedir.

<span class="mw-page-title-main">Hukuk ve ekonomi</span>

Hukuk ve ekonomi veya hukukun ekonomik analizi, ekonomik teorilerin, çoğunlukla Chicago Ekonomi Okulundan akademisyenlerle başlayan, hukuk analizine uygulanmasıdır. Ekonomik kavramlar, yasaların etkilerini açıklamak, hangi hukuk kurallarının ekonomik açıdan verimli olduğunu değerlendirmek ve hangi hukuk kurallarının yürürlüğe gireceğini tahmin etmek için kullanılmaktadır. Hukuk ve ekonominin iki ana dalı vardır: Bunlardan birincisi, neoklasik ekonominin yöntem ve teorilerinin hukukun pozitif ve normatif analizine uygulanmasına dayanır. İkincisi ise ekonomik, politik ve sosyal sonuçlara daha geniş bir odaklanma ile hukuk ve yasal kurumların kurumsal analizine odaklanır. Hukuk ve ekonominin bu ikinci dalı, daha genel olarak siyasi kurumlar ve yönetişim kurumları üzerindeki çalışmalarla daha çok örtüşmektedir.

Ekonomide dağıtım, toplam çıktının, gelirin veya servetin bireyler arasında veya üretim faktörleri arasında dağıtılma şeklidir.