İçeriğe atla

Millî dil

Millî dil veya ulusal dil, bir ulusla fiili veya hukuken bir bağlantısı bulunan dildir. Bir ülkenin topraklarında birinci dil olarak konuşulan bir veya daha fazla dil, gayri resmi olarak veya mevzuatta ülkenin ulusal dilleri olarak belirtilebilir. Ulusal diller 150'den fazla dünya anayasasında belirtilmiştir.[1]

SPK Brann, bir yönetim biçiminde ulusal dil için birbirinden farklı dört anlam olduğunu öne sürer. Bunlar:[2]

  • Belirli bir grubun bölgesel dili
  • "Bölgesel dil" (koro)
  • Bir ülke genelinde kullanılan "ortak dil veya topluluk dili"
  • Hükûmet tarafından kullanılan ve belki de sembolik bir değeri olan "merkezî dil"

Sonuncuya genellikle resmî dil unvanı verilir. Bazı durumlarda (örneğin, Filipinler), birkaç dil resmî olarak belirlenebilir.

Resmî dillere karşı ulusal diller

"Ulusal dil" ve "resmî dil", örtüşebilecek veya kasıtlı olarak ayrılabilecek anlam aralıklarına sahip iki kavram veya yasal kategori olarak nitelendirilir. Vatansız milletler, resmî bir dili yasama konumunda değillerdir.

Ulusal diller

Azerbaycan

Azerbaycan dili Azerbaycan'ın ulusal dildir.

Bulgaristan

Bulgarca, Bulgaristan'daki tek resmî dildir.[3]

Fransa

Fransız Cumhuriyeti anayasasının 2. maddesine göre Fransızca, Fransa'nın tek resmî dilidir.[4]

Almanya

Almanya'nın resmî dili Almanca'dır ve ülke nüfusunun %95'inden fazlası bu dili ilk dili olarak konuşur.[5]

İtalya

İtalyanca, İtalya'nın yasal ve fiili resmî dilidir.[6][7]

Rusya

Rus dili, Rusya'nın tek ulusal dilidir ve federal resmi statüye sahiptir, ancak diğer 27 dil Rusya'nın farklı Federal bölümlerinde resmî olarak kabul edilir.[8]

Türkiye

Türkçe, Türk anayasasına göre Türkiye'nin tek ulusal dilidir.

Birleşik Krallık

İngiliz dili (İngiliz İngilizcesi), Birleşik Krallık'ın fiili resmî dilidir ve İngiliz nüfusunun tahminen %95'inin tek dilidir.

Amerika Birleşik Devletleri

Amerika Birleşik Devletleri'nde İngilizce (Amerikan İngilizcesi), sayılarla ve tarihsel ve çağdaş çağrışımlarla yalnızca gayri resmî anlamda ulusal dildir.

Ayrıca bakınız

Notlar ve referanslar

  1. ^ "Jacques Leclerc". 28 Mayıs 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 15 Aralık 2015. 
  2. ^ Brann, C.M.B. 1994. "The National Language Question: Concepts and Terminology." Logos [University of Namibia, Windhoek] Vol 14: 125–134
  3. ^ "Constitution of the Republic Bulgaria, article 3". 19 Ağustos 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 15 Temmuz 2022. 
  4. ^ "Legifrance - Le service public de l'accés au droit". 4 Haziran 2011. 4 Haziran 2011 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 25 Ekim 2018. 
  5. ^ "BBC Education". 8 Ağustos 2003 tarihinde kaynağından arşivlendi. 
  6. ^ Law 482, December 15, 1999 12 Mayıs 2015 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.. camera.it
  7. ^ Italian language. ethnologue.com
  8. ^ Joan F. Chevalier (2006). "Russian as the National Language: An Overview of Language Planning in the Russian Federation". Russian Language Journal. ss. 25-36. 15 Ocak 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi.  Yazar eksik |soyadı1= (yardım)

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Azerice</span> Azerbaycanın resmî dili olan Türk dili

Azerice, Azerbaycanca veya Azerbaycan Türkçesi, Türk dilleri dil ailesinin Oğuz grubu içerisinde yer alan ve bir Türk halkı olan Azerilerin ana dilini oluşturan dil. En çok konuşucusu İran Azerbaycanı'nda bulunan dil, Azerbaycan Cumhuriyeti'nin resmî dilidir. Rusya'ya bağlı özerk bir cumhuriyet olan Dağıstan'ın ise resmî dilleri arasında yer alır.

<span class="mw-page-title-main">Kanada</span> Kuzey Amerikada yer alan bir ülke

Kanada, Kuzey Amerika'da bir ülkedir. On eyalet ve üç bölgeden oluşan ülke, Büyük Okyanus'tan Atlas Okyanusu'na ve kuzeyde Arktik Okyanusu'na kadar 9,98 milyon km²'lik bir alanı kaplar. Bu özelliğiyle yüzölçümü bakımından dünyanın Rusya'dan sonra en büyük 2. ülkesidir. Kanada, sınırları içinde en çok göl bulunduran ülkedir, bir milyondan fazla göl bulunmaktadır. Kanada'nın güney ve batıda Birleşik Devletler ile olan sınırı 8.891 km ile dünyanın en uzun kara sınırıdır. Ayrıca Kanada, 200.000 km den fazla bir mesafe ile dünyanın en uzun sahil şeridine sahiptir. Kanada'nın topraklarında çoğunlukla ormanlar ve bunun yanı sıra Rocky Dağları'ndaki tundra hakimdir. Nüfusun beşte dördü güney sınırına yakın yaşamaktadır. Kanada'nın başkenti Ottawa; en büyük üç şehri Toronto, Montreal ve Vancouver'dır.

<span class="mw-page-title-main">İngilizce</span> Batı Cermen dili

İngilizce (

<span class="mw-page-title-main">Fransızca</span> Romen dili

Fransızca, Hint-Avrupa dil ailesinin bir Romen dilidir. Tüm Romen dillerinde olduğu gibi, Roma İmparatorluğu'nun Halk Latincesinden türemiştir. Fransızca, Gallo-Romen dillerinden, Galya'da konuşulan Latinceden ve özellikle Kuzey Galya'da gelişmiştir. En yakın akrabası Oïl dilleridir. Fransızca, Gallia Belgica gibi Kuzey Roma Galyası'nın yerli Kelt dillerinden ve Roma sonrası Frank işgalcilerin (Cermen) Frank dilinden de etkilenmiştir. Bugün, Fransız sömürge imparatorluğu sayesinde, en önemlisi Haiti Kreolü olmak üzere, Fransız kökenli çok sayıda kreol dili vardır. Fransızca konuşan bir kişi veya ulus, Frankofon olarak anılır.

<span class="mw-page-title-main">Rusya</span> Doğu Avrupa ve Kuzey Asyada yer alan bir ülke

Rusya,

<span class="mw-page-title-main">Arapça</span> Afroasya dilleri ailesinin Sami koluna mensup bir dil

Arapça, Afroasya dilleri ailesinin Sami koluna mensup bir dildir. Batıda Atlantik Okyanusu'ndan doğuda Umman Denizi'ne, kuzeyde Akdeniz'den güneydoğuda Afrika Boynuzu ve Hint Okyanusuna uzanan geniş bir coğrafyada konuşulmaktadır. Tüm lehçeleri ile birlikte 420 milyonu aşkın kişi tarafından konuşulduğu tahmin edilmektedir. Arap Birliği'ne üye 22 ülke ile Çad ve Mali dâhil olmak üzere 24 ülkede resmî dildir. Aynı zamanda kısmî olarak tanınan Sahra Demokratik Arap Cumhuriyeti, Somaliland ile Tanzanya'da (Zanzibar) resmî dil statüsündedir. Arap Birliği'nin ve Birleşmiş Milletler'in kabul edilen altı resmî dilinden biridir. Nijer, Senegal ve Kıbrıs Cumhuriyeti'nde ulusal/azınlık dili olarak tanınmıştır. Arapça İran, İsrail, Pakistan, Filipinler ve Güney Afrika Cumhuriyeti anayasalarında özel dil statüsüne sahiptir.

<span class="mw-page-title-main">Tataristan</span> Doğu Avrupa ve Kuzey Asyada yer alan federe yapı

Tataristan Cumhuriyeti, Rusya'ya bağlı ve Volga Federal Bölgesi'nin coğrafi sınırları içinde bulunan federal yapıdır. Rusya Federasyonu 2010 yılı nüfus sayımına göre 3.786.488 nüfusu ve 67.836 km2 alanı olan petrol ve maden zengini devlettir.

<span class="mw-page-title-main">Rusça</span> Doğu Slav dili

Rusça, Hint-Avrupa dil ailesinin Slav dilleri koluna bağlı bir dil. Rusça, Belarus ve Ukrayna dilleri ile yaşayan üç Doğu Slav dilinden biridir. Yaklaşık 260 milyon konuşanı olan Rusça dünyanın en çok konuşulan dillerinden biri olup Rusya, Belarus, Kazakistan, Kırgızistan, Moldova (Gagavuzya) ile kısmî olarak tanınan Abhazya, Güney Osetya, Transdinyester'de resmî dil statüsündedir. Aynı zamanda Birleşmiş Milletler'in altı resmî dilinden biri ve Uluslararası Uzay İstasyonu'nun İngilizce ile birlikte kullanılan iki dilinden biridir. Orta Asya, Kafkasya, Ukrayna ve kısmen Baltık devletlerinde lingua franca olarak kullanılmaktadır.

<span class="mw-page-title-main">Galler</span> Birleşik Krallıkın parçası olan Batı Avrupa ülkesi

Galler, Büyük Britanya'da Birleşik Krallık'a bağlı dört ülkeden biri. Doğuda İngiltere'nin Cheshire, Shropshire, Herefordshire ve Gloucestershire kontlukları, güneyde Bristol Kanalı, batıda ve kuzeyde İrlanda Denizi ile çevrilidir. 1.680 milden (2.700 km) fazla kıyı şeridine sahip olan Galler, özellikle kuzeyinde büyük ölçüde dağlıktır. Ülkenin en yüksek zirvesi Yr Wyddfa'dır. Ülke kuzey ılıman kuşağında yer alır ve değişken bir deniz iklimine sahiptir.

Resmî dil bir ülkede anayasa veya yasa ile onaylanan dili tanımlamak için kullanılan terimdir. Örneğin Türkiye Cumhuriyetinin devlet dili olan Türkçe aynı zamanda Türkiye'nin tek resmî dilidir.

<span class="mw-page-title-main">Belarusça</span> Belarusun resmî dili olan doğu Slav dili

Belarusça veya Beyaz Rusça, Rusça ile beraber Belarus'un resmî dili. Hint-Avrupa dil ailesinin Slav dilleri grubunun Doğu Slav dilleri alt grubuna dahil olup toplam konuşan sayısı yaklaşık 7 milyondur. Mevcut Anayasa uyarınca Belarus Cumhuriyeti'nde Rusça ile birlikte iki resmî dilden biridir. Ek olarak, Rusya, Litvanya, Letonya, Polonya ve Ukrayna'nın bazı bölgelerinde bu ülkelerdeki Belaruslu azınlıklar tarafından konuşulmaktadır.

<span class="mw-page-title-main">Gürcistan Demokratik Cumhuriyeti</span> 1918 - 1921 yılları arası var olmuş ülke

Gürcistan Demokratik Cumhuriyeti, Gürcistan'ın 1918-1921 arasında bağımsız olduğu dönemdeki adıdır.

Hükûmet başkanı veya hükûmetin başı, egemen bir devletin, federasyonel bir devletin veya özerk bir bölgenin yürütme organında en yüksek veya ikinci en yüksek yetkili kişidir. Genellikle bir kabineyi, bakanları veya sekreterleri yöneten ve yönetim departmanlarını yönlendiren bir grup olarak da kabine toplantılarına başkanlık eder. Diplomasi alanında, "hükümet başkanı" terimi, "devlet başkanı"ndan ayrılır, ancak bazı ülkelerde, örneğin Amerika Birleşik Devletleri'nde veya Türkiye'de aynı kişi olabilir.

<span class="mw-page-title-main">Resmî dili İngilizce olan ülkeler listesi</span> Vikimedya liste maddesi

Aşağıdaki listede nüfuslarına göre resmî dili İngilizce olan bağımsız devletler ve bölgeler sıralanmıştır. Hindistan, İrlanda, Yeni Zelanda, Kanada ve Filipinler gibi çeşitli ülkelerin resmî dilleri İngilizce olmasına karşın konuşulan tek resmî dilleri değildir.

<span class="mw-page-title-main">Amerikan İngilizcesi</span> lehçe

Amerikan İngilizcesi veya Amerikanca, İngilizcenin çoğunlukla ABD'de konuşulan lehçelerinin bütünüdür. Dünyada anadili İngilizce olanların yaklaşık üçte ikisi Birleşik Devletler'de yaşamaktadır.

<span class="mw-page-title-main">Federalizm</span> Federal bir devleti savunan siyasi kavram

Federalizm, genel bir hükûmeti bölgesel hükûmetlerle tek bir siyasi sistemde birleştiren ve yetkileri merkezi ve yerel hükûmet arasında bölen bir yönetim biçimidir. Modern dönemde federalizm, ilk olarak Eski İsviçre Konfederasyonu sırasında devlet birliklerinde kabul edildi.

Seçim çevresi veya seçim bölgesi, Bir ülke, idari bölge veya başka bir yönetim birimi nüfusunun, daha büyük devletin yasama organında temsilini sağlamak üzere oluşturulan bir alt birimdir. Bu organ, ya devletin anayasası ya da bu amaçla kurulan bir organ, her çevrenin sınırlarını ve her birinin tek bir üye veya birden fazla üye tarafından temsil edilip edilmeyeceğini belirler. Genellikle, sadece o çevrede ikamet eden seçmenlere (seçmenlere) o çevrede yapılan bir seçimde oy verme izni verilir. Bazı ülkelerde yurt dışında yaşayan vatandaşların temsiliyeti için oluşturulmuş yurt dışı seçim bölgeleri de olabilmektedir.

Singapur'da birçok dil konuşulmaktadır. Singapur Anayasası'na göre ülkenin resmi ana dili Malaycadır. Anayasada etnik olarak Malaylar Singapur'un yerli halkı olarak tanındığı için Malaycanın resmi ana dil olması sembolik bir önem de taşımaktadır. Yerli halkın dilini ve mirasını korumak devletin görevi olarak görülmektedir. Singapur Cumhuriyeti'nin Anayasasının on üçüncü bölümünde "Ulusal dil Malay dili olmalıdır ve Romen alfabesi olmalıdır..." yazmaktadır. Ayrıca anayasaya göre Singapur'da konuşulan dört ana dil İngilizce, Çince, Malayca ve Tamilcedir. İngilizce dili de farklı etnik gruplardan Singapurluların geçer dilidir, yani pratikte ana dil İngilizcedir.

<span class="mw-page-title-main">Ukrayna'da konuşulan diller</span>

Ukrayna'nın resmî dili, ülke nüfusunun %67,5'i tarafından konuşulan Doğu Slav dili Ukraynacadır. Ethnologue'da Ukrayna'da 40 farklı lehçe ve azınlık dilinin konuşulduğu gösterilmektedir; bunların neredeyse tümü, eski Sovyetler Birliği'nin yerli dilleridir. Gallup şirketinin 2006-2007 yıllarında yürüttüğü bir ankete göre, Ukrayna'daki anket katılımcılarının %83'ü, Gallup ile yapılan görüşmeyi Rus dilinde yapmayı tercih etti.

<span class="mw-page-title-main">Belçika'da konuşulan diller</span> Belçikada Konuşulan Diller

Belçika Krallığı'nın üç resmî dili vardır: Felemenkçe (Flamanca), Fransızca ve Almanca.