İçeriğe atla

Millî Saraylar Başkanlığı

Millî Saraylar Başkanlığı
Genel bilgiler
TürüDevlet kurumu
BağlılığıTürkiye Cumhuriyeti Cumhurbaşkanlığı
AdresMilli Saraylar İdaresi Başkanlığı, Dolmabahçe Sarayı Beşiktaş/İstanbul
Yıllık bütçe₺230.408.000 (2021)[1]
Yönetici(ler)
  • Dr. Yasin Yıldız, Başkan
Web sitesimillisaraylar.gov.tr
Bir dönem kullanılan logo

Millî Saraylar Başkanlığı (ya da resmî adıyla Millî Saraylar İdaresi Başkanlığı), Türkiye Cumhuriyeti Cumhurbaşkanlığı'na bağlı olarak çalışan, millî sarayların korunması ve düzenlenmesinden sorumlu olan başkanlıktır.

Tarihçe

Türkiye Cumhuriyeti'nin ilanından dört ay sonra, 3 Mart 1924 tarihinde çıkartılan 431 sayılı Yasa ile Halifelik kaldırılmış, padişahın sarayları ve her türlü emlakı ile mefruşatı bu yasanın 8, 9, 10. Maddeleri ile millete devredilmiştir.

18 Ocak 1925 tarihli Türkiye Cumhuriyeti Bakanlar Kurulu Kararnamesi ile de Dolmabahçe ve Beylerbeyi Sarayları, Millî Saraylar adı altında korunmak üzere, kurulacak Millî Saraylar Müdürlüğü yönetimine bırakıldı. Aynı yıl içinde Yıldız-Şale, Aynalıkavak ve Küçüksu Kasrı, 1930'da Yalova Atatürk Köşkleri, 1966'da Ihlamur Kasrı, 1981'de Maslak Kasırları bu Müdürlüğe bağlandı. 2919 sayılı TBMM Genel Sekreterliği Teşkilat Yasası ile Daire Başkanlığı konumuna getirilen Millî Saraylar Daire Başkanlığına 1988 yılında Florya Atatürk Deniz Köşkü, 1991 yılında Filizli Köşk, 1994 yılında da Yıldız Porselen ile Hereke Halı ve İpekli Dokuma Fabrikaları bağlandı. 10 Temmuz 2018 tarihinde 1 Numaralı Cumhurbaşkanlığı Kararnamesi ile Cumhurbaşkanlığı'na bağlanarak adı "Millî Saraylar İdaresi Başkanlığı" olarak değiştirildi.[2]

Günümüzde tüm bu saray, köşk ve kasırlar; birer müze-saray olarak ziyarete açık tutulmakta, çevrelerinin özenle düzenlenmesiyle hem kültür ve tanıtım hizmetlerine hem de yerli-yabancı ziyaretçilere yönelik etkinliklere ve tarihsel ortamlarda dinlenme alanlarına kavuşturulmuş bulunmaktadır. Öte yandan gerek mimari özellikleri gerekse süsleme ve döşeme unsurlarıyla tüm bu yapılar; oluşturulan seksiyonlardaki uzmanlar ve mimarlar tarafından çağdaş yöntemler ışığında envantere geçirilmekte, kurumun kendi bünyesindeki çeşitli atölyelerde, konusunda deneyimli ve eğitimli ustalar tarafından restorasyon ve konservasyon altına alınmaktadır. Yapılan çalışmalar ve sonuçlarıysa, Millî Saraylar Kültür-Tanıtım Merkezi'nce hazırlanan bilimsel nitelikli dergi, kitap ve çeşitli yayınlarla yerli-yabancı araştırmacı ve ziyaretçilere duyurulmakta ve tanıtılmaktadır.

Milli Saraylar 2021 yılında 2 milyon 957 bin 187 ziyaretçi ağırlarken, bu sayı 2022 yılında 6 milyon 649 bin 163'e yükseldi.[3]

Saraylar ve mülkler

Kaynakça

  1. ^ "Arşivlenmiş kopya" (PDF). 1 Mayıs 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi (PDF). Erişim tarihi: 1 Mayıs 2021. 
  2. ^ Türkiye Cumhuriyeti Cumhurbaşkanlığı (10 Temmuz 2018). "Cumhurbaşkanlığı Teşkilatı Hakkında Cumhurbaşkanlığı Kararnamesi (Kararname Numarası: 1)" (PDF). T.C. Resmî Gazete. 14 Temmuz 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi (PDF). Erişim tarihi: 14 Temmuz 2018. 
  3. ^ "Milli Saraylar, 2022'de 6 milyon 649 bin 163 ziyaretçiyle rekor kırdı". T24. 2 Ocak 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 2 Ocak 2023. 

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Topkapı Sarayı</span> İstanbulda bir saray

Topkapı Sarayı, İstanbul Sarayburnu'nda, Osmanlı İmparatorluğu'nun 600 yıllık tarihinin 400 yılı boyunca, devletin idare merkezi olarak kullanılan ve Osmanlı padişahlarının yaşadığı saraydır. Bir zamanlar içinde 4.000'e yakın insan yaşamıştır.

<span class="mw-page-title-main">Dolmabahçe Sarayı</span> Türkiye, İstanbul’da bir saray

Dolmabahçe Sarayı, İstanbul, Beşiktaş'ta, Kabataş'tan Beşiktaş'a uzanan Dolmabahçe Caddesi'yle İstanbul Boğazı arasında, 250.000 m²'lik bir alan üzerinde bulunan Osmanlı sarayı. Marmara Denizi'nden Boğaziçi'ne deniz yoluyla girişte sol kıyıda, Üsküdar ve Kuzguncuk'un karşısında yer alır. Sultan Abdülmecid tarafından inşa ettirilen sarayın yapımı 1843 yılında başlayıp 1856 yılında bitirilmiştir. Günümüzde müze olarak kullanılmaktadır.

<span class="mw-page-title-main">Çankaya Köşkü</span> Türkiye cumhurbaşkanlarının resmî konutu ve çalışma yeri (1923–2014)

Çankaya Köşkü, Türkiye'nin başkenti Ankara'da 1923-2014 yılları arasında Cumhurbaşkanlarının ikamet ettiği komplekstir. 2014 yılından itibaren Cumhurbaşkanlığı resmî konutunun Cumhurbaşkanlığı Sarayı olmasıyla, Başbakanlar tarafından kullanılmaya başlandı. 2017 anayasa değişikliği referandumunun ardından yapılan 2018 genel seçimleri ile birlikte köşk, başbakanlık makamının kaldırılmasıyla kurulan Cumhurbaşkanı Yardımcısı makamı tarafından kullanılmaya başlandı.

<span class="mw-page-title-main">Hereke halısı</span>

Hereke halısı Türkiye'de Kocaeli'ne bağlı bir kıyı şehri olan Hereke'de üretilen halıdır. Çift düğüm tekniği kullanılması ve el yapımı olması onu diğer halılardan farklı kılar. Yapımı yıllar sürebilmektedir. Birinci sınıf İpek kullanılarak örülen halılar saraylarda dekorasyon olarak kullanıldı.

<span class="mw-page-title-main">Küçüksu Kasrı</span> İstanbul’da bulunan tarihi yapı

Küçüksu Kasrı veya Göksu Kasrı, İstanbul'un Küçüksu semtinde, Göksu Deresi ile Küçüksu Deresi arasında, Boğaziçi'nde Üsküdar-Beykoz sahilyolu üzerinde yer alan kasır. Sultan Abdülmecid tarafından Nigoğos Balyan'a yaptırılmış, inşaatı 1856 yılında tamamlanmıştır. Eski adı "Göksu Kasrı" olan bu yapı, padişahların, Boğaziçi kıyılarındaki biniş kasırlarından biridir. Kasırlar sadece hünkârların malı sayılan ve sarayların haricinde inşa edilen, köşkten büyük binalardır. Devamlı ikamet için kullanılmayan kasırlar, padişahların dinlenmeleri için vakit geçirdikleri yerdir.

<span class="mw-page-title-main">Sarkis Balyan</span> Ermeni asıllı Osmanlı mimar (1835-1899)

Sarkis Balyan, Osmanlı döneminde yaşamış Ermeni Balyan mimarlar ailesinden bir mimardır. Yine bir mimar olan Garabet Amira Balyan'ın oğludur.

<span class="mw-page-title-main">Balyan ailesi</span> Ermeni asıllı Osmanlı bir mimar ailesi

Balyan ailesi, 18. ve 19. yüzyıllarda hassa mimarı olarak Osmanlı padişahları ve hanedanı tarafından yaptırılan birçok mimari esere imza atan ve birçok mimar yetiştiren Ermeni bir ailedir. Tarihçi İlber Ortaylı, bu ailenin her ne kadar Kayserili olduğu bilinse de aslen Maraş kökenli olduklarını iddia eder.

<span class="mw-page-title-main">Ihlamur Kasrı</span> İstanbul’da bulunan tarihi yapı

Ihlamur Kasrı, Beşiktaş ve Nişantaşı arasındaki vadide yer alan Ihlamur Mesiresi'ndeki kasırdır. Buraya Abdülmecid (1839-1861) tarafından Nigoğos Balyan'a “Merasim Köşkü” ile “Maiyet Köşkü” olarak adlandırılan iki kasır yaptırılmıştır. Bunlardan Merasim Köşkü, asıl Ihlamur Kasrı'dır. Yüksek bir subasman üzerine tek kattan oluşan dikdörtgen planlı köşk, kesme taştan inşa edilmiştir.

<span class="mw-page-title-main">Av Köşkü Saray Müzesi</span> Kocaelinin İzmit ilçesinde bulunan müze

Abdülaziz Av Köşkü ya da başka bir adıyla Kasr-ı Hümayun, İzmit'te bulunan barok ve ampir üslupta bir köşktür. Son şeklini Abdülaziz devrinde alan yapı, Osmanlı Devleti'nde İstanbul dışında yapılan tek küçük saray olarak bilinir. Mimarı Garabet Amira Balyan'dır. Günümüzde müze olarak kullanılmaktadır.

<span class="mw-page-title-main">Edirne Sarayı</span>

Tunca Sarayı, Hünkar Bahçesi Sarayı, Edirne Saray-ı Hümayunu gibi isimlerle de anılan Edirne Sarayı ; Edirne'nin Yeniimaret Mahallesi'nde Sarayiçi olarak adlandırılan bölgesinde, II. Murad'ın saltanatının son zamanlarında 1450 yılında Tunca Nehri'nin iki yakasında inşa edilmeye başlanmış ve esas karakterini II. Mehmed döneminde kazanmıştır. İstanbul'daki Topkapı Sarayı'ndan sonra Osmanlı İmparatorluğu'nun en büyük ikinci sarayıdır. Büyük meydanlar etrafında konumlanan değişik işlevli yapılarıyla Türk saray mimarisinin genel karakterini de yansıtan Edirne birçok yapıyı bünyesinde barındırmış ve oldukça geniş bir alana yayılmıştır.

Hakan B. Gülsün, 1960, İstanbul doğumlu akademisyen ve sanat tarihi doktoru.

YTÜ Merkez Kampüsü Beşiktaş tepesindeki koruluk ilk kez I. Ahmet tarafından küçük bir köşk yaptırılarak avlanma amacıyla kullanılmıştır. II. Abdülhamid tahta çıktığında, kardeşinin ve amcasının saltanatına son verildiği Dolmabahçe Sarayı'nı güvenli bulmadığından, 1877 yılında Yıldız Sarayı'na taşınmıştır. Yıldız Sarayı, Osmanlı padişahlarının İstanbul'da devamlı oturduğu dördüncü saray olup, Beşiktaş'ta sahilden başlayarak kuzeybatıya doğru yükselip sırt çizgisine kadar tüm yamacı kaplayan yaklaşık 500.000 metrekare yüzölçümü olan bir bahçe ve koruluk içine yerleşmiş saraylar, köşkler, yönetim, koruma, servis yapıları ve parklar bütünüdür. Bu birleşimin önemli yapıları arasında yer alan Hünkar Dairesi, 1937 yılında Yıldız Teknik Okulu'nun kurulmasıyla okula verilmiş olup, bugün Yıldız Teknik Üniversitesi Rektörlük binası olarak kullanılmaktadır. Ayrıca, Çukur Saray, Bekar Sultanlar, Şehzade Köşkleri, Sünnet Köşkü, Damatlar Dairesi, Agavat, Kileri-i Hümayun da Üniversitemizce kullanılan binalardır. Yanında Beşiktaş Atatürk Anadolu Lisesi vardır.

<span class="mw-page-title-main">Aynalıkavak Kasrı</span> İstanbul, Beyoğlu’nda bulunan tarihi bir yapı

Aynalıkavak Kasrı, İstanbul'un Hasköy, Beyoğlu kıyısında bulunan kasır. İstanbul fethedildiğinde Okmeydanı yamaçlarında büyük bir koruluktu. Bu koruluk sahile doğru inmekteydi.

Beykoz "Mecidiye" Kasrı, İstanbul'un Beykoz ilçesinde yer alan tarihi bir kasırdır. Yalıköy semtinde Hünkâr İskelesi olarak anılan alanın güneyinde yer alır.

<span class="mw-page-title-main">Florya Atatürk Deniz Köşkü</span> TBMM Milli Saraylar Başkanlığının idaresindeki eski bir Cumhurbaşkanı ikametgahı

Florya Atatürk Deniz Köşkü, İstanbul'un Bakırköy ilçesine bağlı Şenlikköy mahallesi kıyılarında bulunan bir yapıdır. Türkiye'nin ilk cumhurbaşkanı Mustafa Kemal Atatürk'ün bölgeye duyduğu özel ilgi ve zaman zaman gerçekleştirdiği yazlık ziyaretler sonucunda, dönemin İstanbul Belediyesi tarafından yaptırılarak, Atatürk'e armağan edilmiştir.

<span class="mw-page-title-main">Yalova Atatürk Köşkü</span>

Yalova Atatürk Köşkü, 1929 yılında Mustafa Kemal Atatürk'ün isteğiyle Yalova'nın 12 kilometre güneyindeki Termal ilçesine yapılan iki katlı köşk.

<span class="mw-page-title-main">Cumhurbaşkanlığı Sarayı (Türkiye)</span> Türkiye cumhurbaşkanının resmî çalışma yeri

Cumhurbaşkanlığı Sarayı, Türkiye'nin başkenti Ankara'daki Atatürk Orman Çiftliği arazisinde, Cumhurbaşkanlığı Külliyesi'nin içinde bulunan Türkiye cumhurbaşkanının çalışma binalarıdır. Adalet ve Kalkınma Partisi iktidarında inşa edilmesine atıfla Ak Saray ya da Başkanlık Sarayı olarak da anılır.

<span class="mw-page-title-main">Maslak Kasrı</span> İstanbul, Sarıyer’de bulunan tarihi yapı

Maslak Kasrı, adını aldığı İstanbul'un Maslak semtinde, İstinye ile Tarabya kavşaklarının kesiştiği Büyükdere Caddesi üzerinde, 170 hektarlık alanda bulunan tarihî saray.

<span class="mw-page-title-main">Büyük Mabeyn Köşkü</span>

Büyük Mabeyn Köşkü ya da Mabeyn Köşkü, İstanbul'un Beşiktaş ilçesinde Yıldız Sarayı'nın birinci avlusunda bulunan tarihi köşk.

<span class="mw-page-title-main">Beylerbeyi Sarayı'nın deniz köşkleri</span>

Beylerbeyi Sarayı kompleksinde, "deniz köşkü" olarak adlandırılan özdeş iki adet köşk bulunur.


Bu sayfa, bu Vikipedi makalesine dayanmaktadır.
Metin, CC BY-SA 4.0 lisansı altında mevcuttur; ek koşullar uygulanabilir.
Görseller, videolar ve sesler kendi lisansları altında mevcuttur.