İçeriğe atla

Milivoj Ašner

Milivoj Ašner

Đuro Milivoj Ašner (21 Nisan 1913 - 14 Haziran 2011) Nazilerin müttefiki olan Ustaşa rejimi altında ırkçı yasaları uygulamak ve yüzlerce Sırp, Yahudi ve Çingene'yi sınır dışı edilmesi ve sınır dışı etmekle suçlanan Hırvatistan Bağımsız Devleti'nde bir polis şefiydi.[1] Simon Wiesenthal Center'ın en çok aranan Nazi savaş suçluları listesinde ve İnterpol'ün de en çok aranan listesinde 4. sıradaydı.[2]

Hayatı

Ašner, Avusturya-Macaristan İmparatorluğu'nun bir parçası olan Hırvatistan-Slavonya Krallığı'nda, Daruvar'da doğdu. 1941'de Hırvatistan'ın Bağımsız Devletinin kurulmasından sonra Požega'da polis şefi oldu. Hırvatistan Bağımsız Devleti'nin yıkılmasından sonra, yeni bir isim olan Georg Aschner ismini alarak Avusturya'ya gitti.[3]

1992 yılında, Hırvatistan kendini bağımsız ilan ettikten sonra, Ašner Hırvatistan'a döndü. 2004 yılına kadar Požega'da yaşayan Alen Budaj[4] adlı tarihçi, İsrail’deki Simon Wiesenthal Center’ın ortağıydı. Aynı yıl Merkez müdürü Efraim Zuroff, Ašner hakkındaki belgeleri Hırvat Cumhuriyet Başsavcılığına getirdi. Ašner Avusturya'ya kaçtı. 2005 yılında, Hırvatistan Cumhuriyeti onu sivillere karşı suçlarla suçladı ve Avusturya'dan iadesini istedi.

2008 yılında, Avusturya, Ašner’in ciddi şekilde demanstan muzdarip olduğunu ve yargılanamayacağı gerekçesiyle talebi reddetti.[3][5] 2008'de İngiliz tabloid gazetesi The Sun'ın, tıbbi durumundan şüphe uyandırdığı Ašner’in uluslararası bir futbol maçına katıldığını gösterdi.[6]

Kovuşturma çabaları

2005 yılında Hırvatistan, insanlığa karşı suçlar ve 1941-42 yıllarında Požega şehrinde savaş suçlarına karıştığı gerekçesiyle suç duyurusunda bulundu.[7] Şubat 2006’da, Avusturya yargı yetkilileri, Ašner’i tutuklayıp tutuklamayacağına karar vermeye yakın olduklarını söyledi. Avusturyalı yetkililer başlangıçta, Avusturya vatandaşı olduğu için Hırvat makamlarına teslim edilemeyeceğine karar verdi.

Interpol'ün en çok aranan listesinde kaldı[8] ve Simon Wiesenthal Center tarafından en çok aranan dördüncü Nazi olarak kabul edildi.[9][10]

Haziran 2008'de gazeteciler, Avusturya hükümetinin sağlık durumunun kötü olduğunu iddia etmesine rağmen, yaşadığı Klagenfurt'taki Hırvatistan'ın bulunduğu Avrupa Şampiyonası futbol maçındaki varlığına dayanarak fiziksel olarak formda göründüğünü bildirdi.[11] Carinthia Valisi Jörg Haider, tartışmalara katılarak, Ašner'in ailesini dostane olarak övdü ve Ašner’i "yıllarca aramızda barış içinde yaşadığı ve yaşayabilmesi gerektiğini söyledi. Bu yorum, daha fazla eleştiriye neden oldu ve Simon Wiesenthal Center'dan Efraim Zuroff, Haider'in görüşlerinin "Avusturya'da var olan ve bazı çevrelerde şüpheli Nazi savaş suçlularına aşırı derecede sempati duyduğu politik atmosferi" yansıttığını söyledi.

Hırvatistan'da 19 Haziran 2008'de yayınlanan bir röportajda Ašner, sınır dışı edilmelere karıştığını kabul etti, ancak sınır dışı edilenlerin, genellikle inanıldığı gibi, ölüm kamplarına değil, vatanlarına götürüldüğünü ileri sürdü. Vicdanının açık olduğunu ve Hırvatistan'da yargılanmaya istekli olduğunu iddia etti, ancak sağlığının bir sorun olduğunu iddia etti. Aynı haftaki bir muayenede, yine zihinsel olarak uygun olmadığına karar verildi. Zuroff, Ašner'in durumuyla ilgili numara yaptığını veya abarttığından şüphesini dile getirdi.

Ölümü

Milivoj Ašner, 14 Haziran 2011 tarihinde Klagenfurt'taki bir Caritas huzurevindeki odasında, 98 yaşında öldü. Ölümü 20 Haziran 2011'de açıklandı.

Kaynakça

  1. ^ "Ratni zločinac Milivoj Ašner umro u Klagenfurtu u 98. godini". Večernji list (Hırvatça). 20 June 2011. 4 June 2012 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 26 July 2012. 
  2. ^ Ya'ar, Chana (20 June 2011). "WWII Nazi War Criminal Milivoj Asner Dies Free in Austria". Arutz Sheva. 4 June 2012 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 26 July 2012. 
  3. ^ a b G.J. (20 June 2011). "Preminuo šef ustaške policije Milivoj Ašner". Dnevnik Nove TV. 24 Ağustos 2011 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 27 July 2012. 
  4. ^ "Peace of mind: Success in Online Casinos". balkanpeace.org. 4 Mart 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 15 Kasım 2016. 
  5. ^ A., R. (20 June 2011). "Arşivlenmiş kopya" Преминуо Миливој Ашнер. Politika (Sırpça). 17 Eylül 2012 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 27 July 2012. 
  6. ^ "Page not found – The Sun". 8 Aralık 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 11 Ekim 2019. 
  7. ^ "Praise for 'treasured' Nazi suspect revives accusations that Austria is sheltering him" 10 Şubat 2009 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi., Associated Press (International Herald Tribune), 20 Haziran 2008
  8. ^ "Ašner's entry in Interpol Wanted list". 22 June 2011 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 17 June 2008. 
  9. ^ Simon Wiesenthal Center (SWC)'s Annual Report and Most Wanted List 19 Eylül 2012 tarihinde Archive.is sitesinde arşivlendi, released 30 April 2008; accessed 2008-06-17
  10. ^ "Fugitive Hunt", Dateline World Jewry, World Jewish Congress, July/August 2008
  11. ^ Brian Flynn, "We find wanted Nazi at footie", The Sun (UK), 16 June 2008

Dış bağlantılar

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Avusturya Özgürlük Partisi</span> Avusturyada bir siyasi parti

Freiheitliche Partei Österreichs (FPÖ), Avusturya Özgürlük Partisi, milliyetçi ve sağ popülist bir siyasi partidir. 1956'da, kısa süreli Bağımsızlar Federasyonu'nun (VdU) yerine kurulmuştur. İlk lideri Anton Reinthaller, eski bir Nazi yetkilisiydi, ancak FPÖ, başlangıçta merkez sağ bir parti olarak kendini tanıttı. 1986'da Jörg Haider'in liderliğiyle sağ popülizme yönelmiş ve bu ideolojik değişim partinin oylarını artırmıştır. 1999 seçimlerinde ikinci en büyük parti olmuştur, ancak sonrasında popülaritesi azalmış ve 2005'te parti içi anlaşmazlıklar sonucu Haider tarafından Ayrıcalıklar için Avusturya (BZÖ) kurulmuştur. FPÖ, 2017'de tekrar popülarite kazandı ve ÖVP ile koalisyon hükûmetinde küçük ortak oldu. Ancak 2019'daki Ibiza skandalı hükûmetin çökmesine neden oldu ve FPÖ yeniden muhalefete düştü. 30 Haziran 2024'te, FPÖ ve diğer sağcı partiler "Avrupa'nın Vatanseverleri" adında yeni bir ittifak kurdu.

<span class="mw-page-title-main">Adolf Eichmann</span> Holokostun önemli organizatörlerinden biri olan Alman Nazi komutanı

Otto Adolf Eichmann, Hitler'e sunduğu "Yahudi Sorununun Nihai Çözümü" önerisiyle Holokost'un en büyük organizatörlerinden biri olmuş Alman-Avusturyalı SS-Obersturmbannführer'di.

Joseph Kony, bir Doğu Afrika ülkesi olan Uganda'da Tanrı'nın Direniş Ordusu adındaki hükûmet karşıtı gerilla grubunun lideri.

Aribert Ferdinand Heim, Dr. Ölüm lakabıyla tanınan Avusturya asıllı Alman doktor.

Venezula'daki Yahudilerin tarihi, bir grup marranonun Caracas ve Maracaibo'da yaşadığı 17.yy'ın ortalarına kadar dayanır. Fakat, Venezuela'daki Yahudi cemaati 19.yy'ın ortalarına kadar kurulmadı. 2008 yılından beri Hugo Chávez ile Yahudi cemaati arasındaki gerginlik nedeniyle ülkedeki Yahudi nüfusunun beşte biri yakın zamanda ülkeyi terk etti.

<span class="mw-page-title-main">Neo-Nazizm</span> ırkçı ve şiddet kullanan ideoloji

Neo-Nazizm veya yeni Nazizm, II. Dünya Savaşı'ndan sonra nasyonal sosyalizmi yeniden canlandırmak ve bu amaçla nasyonal sosyalist yönetimleri demokratik veya silahlı yollarla başa geçirmeyi hedefleyen veya nasyonal sosyalizmi savunan tüm siyasi hareket ve düşüncelere verilen ortak isimdir.

Alois Brunner, Avusturyalı bir Nazi savaş suçlusu. Brunner, Adolf Eichmann'ın asistanı idi. Haziran 1943 - Ağustos 1944 tarihlerinde Paris dışındaki Drancy kampı komutanı olarak 140,000 Avrupalı Yahudinin gaz odalarına göndermesinden sorumlu tutulur. Alois Brunner insanlığa karşı işlediği suçlar için 1954 yılında Fransa'da gıyaben idama mahkûm edildi. 1961 yılında ve 1980 yılında Mossad tarafından kendisine gönderilen mektup bombasının bir sonucu olarak, sırasıyla bir gözünü ve sol elinin parmaklarını kaybetti.

<span class="mw-page-title-main">Goran Hadžić</span> Hırvat Sırp politikacı (1958-2016)

Goran Hadžić, , Hırvatistan Savaşı sırasında görev yapan Krayina Sırp Cumhuriyeti eski devlet başkanı. Goran Hadžić, eski Eski Yugoslavya Uluslararası Ceza Mahkemesi tarafından insanlığa karşı işlenen suçlar ve savaş yasası ve geleneklerini ihlal etmekle suçlanıyor. Hadziç, 20 Temmuz 2011 tarihinde Sırp yetkililer tarafından yakalanmıştır.

<span class="mw-page-title-main">Nazi kaçış rotaları</span>

Nazi kaçış rotaları, II. Dünya Savaşı'nın ardından mağlubiyete uğrayan Mihver Devletleri ve özellikle Nazi Almanyasındaki başta Naziler olmak üzere savaş suçluları ve işbirlikçilerinin Avrupa'dan kaçmak için örgütledikleri güzergâhları tarif etmek için kullanılan bir tâbirdir. Söz konusu rotalar, genellikle Latin Amerika ülkelerine doğru olmuş, kaçanlar özellikle Arjantin, Paraguay, Brezilya, Uruguay, Şili ve Bolivya'ya saklanmışlardır. Bazı kişilerin ABD, Kanada ve çeşitli Orta Doğu ülkelerine gittiği de bilinmektedir. İlk kaçış güzergâhı Almanya-İspanya-Arjantin, diğer güzergâh ise Roma-Cenova-Latin Amerika idi. Kaçış rotalarını örgütleyen çeşitli kişi ve kuruluşlar önce bağımsız hareket etseler de, zamanla örgütlü hareket etmeye başlamıştır.

<span class="mw-page-title-main">Sándor Képíró</span> Novi Sad Katliamına önderlik eden Macar siyasetçi (1914-2011)

Sándor Képíró Macar güçleri tarafından işlenen savaş suçlarıyla suçlanan, II. Dünya Savaşı sırasında bir jandarma yüzbaşısıydı ve suçsuz bulundu.

Søren Kam II. Dünya Savaşı sırasında Nazi Almanyası'nın Waffen-SS'sinde bir Danimarkalı komutandı. Danimarka'da cinayet işledi ve Simon Wiesenthal Center tarafından en çok aranan Nazi savaş suçluları arasında yer aldı.

<span class="mw-page-title-main">İmha kampı</span>

İmha kampları, II. Dünya Savaşı dönemindeki Holokost sırasında Nazi Almanyası tarafından milyonlarca Yahudiyi sistematik bir şekilde öldürmek için inşa ettirilmiştir. Polonyalılar, savaştaki Sovyet esirleri ve Çingeneler gibi diğer etnik gruplar da imha kamplarında öldürülmüştür. İmha kamplarındaki kurbanlar en çok gaz odalarında öldürülmüştür. Öldürülmeler ya bu özel amaç için yapılmış kalıcı tesislerde ya da gaz kamyonetlerinde gerçekleşmiştir. Auschwitz-Birkenau ve Majdanek gibi bazı Nazi toplama kampları, 1945 yılında savaşın bitiminden önceki dönemde ikili bir amaca hizmet etmiştir: zehirli gazla imha ve açıktan ölmek üzere olan insanları çok yoğun bir şekilde çalıştırma.

<span class="mw-page-title-main">Simon Wiesenthal Center</span>

Simon Wiesenthal Center (SWC) 1977 yılında Haham Marvin Hier tarafından kurulan bir Yahudi insan hakları örgütüdür. Misyonuna göre, "Holokost’u araştıran ve nefreti tarihsel ve günümüz bir bağlamda araştıran küresel bir insan hakları örgütüdür. Merkez, anti-Semitizm ile karşı karşıya, nefret ve terörle mücadele ediyor, insan haklarını ve saygınlığını destekliyor, İsrail’in yanında duruyor, güvenliği savunuyor ve dünya çapında Yahudilerin ve gelecek nesiller için Yahudi Soykırımı derslerini öğretiyor. ”

<span class="mw-page-title-main">László Csatáry</span> Macar siyasetçi (1915-2013)

László Csatáry, Macar vatandaşı ve Nazi savaş suçlusuydu. 1948'de Çekoslovak mahkemesi tarafından ölüme mahkûm edildi. 2012'de adı Simon Wiesenthal Center'ın en çok aranan Nazi savaş suçluları listesine eklenmiştir.

Dinko Šakić II. Dünya Savaşı sırasında Nisan-Kasım 1944 tarihleri arasında Hırvatistan Bağımsız Devleti'nde Jasenovac toplama kampına komuta eden Hırvat faşist bir lider ve savaş suçlusuydu. Sırplar, Hırvatlar ve Slovenler Krallığı olan Imotski kasabası yakınlarındaki Studenci köyünde doğdu, genç yaşta faşist Ustaše üyesi oldu. Eksen güçleri Nisan 1941'de Yugoslavya Krallığını işgal ettiğinde, 19 yaşındaki Šakić, Jasenovac'taki yönetime katıldı. Ertesi yıl kampın komutanı oldu ve 1943'te toplama kampı komutanı Vjekoslav "Maks" Luburić'in kız kardeşi Nada Luburić ile evlendi. Nisan 1944’te Jasenovac’ın komutanlığına atandı. Konsantrasyon kampında altı ay boyunca ölen tahmini 2 bin kişinin ölümüyle suçlandı.

<span class="mw-page-title-main">Ed Asner</span> Amerikalı sinema oyuncusu (1929 – 2021)

Eddie Asner, bilinen adıyla Ed Asner, Amerikalı oyuncu, ses oyuncusu ve Screen Actors Guild eski başkanı. 1970'lerde ve 1980'lerin başında hem The Mary Tyler Moore Show hem de onun yan dizisi Lou Grant'te Lou Grant rolüyle tanınmaktadır. Primetime Emmy Ödülleri tarihinde en çok onurlandırılan erkek oyuncu, Lou Grant'i canlandırarak beş, toplamda yedi kez bu ödülü kazanmıştır. Diğer Emmy'leri, 1970'lerin en önemli kısa televizyon dizilerinden ikisinin performansları içindi: Bir TV dizisinde Tek Bir Performans için En İyi Erkek Oyuncu dalında kazandığı Rich Man, Poor Man (1976) ve bir TV dizisinde Yardımcı Erkek Oyuncu tarafından Üstün Tek Performans dalını kazandığı Roots (1977) idi.

Nazi avcısı, Yahudi Soykırımı'na karıştığı iddia edilen eski nazilerin veya kısaca SS olarak bilinen nazilerin silahlı paramiliter örgütü Schutzstaffel üyelerinin ve nazi işbirlikçilerinin izini süren ve bu kişiler hakkında genellikle savaş suçları ve insanlığa karşı suçlarla ilgili davalarda kullanılmak üzere delil toplayan kişidir. Önde gelen nazi avcıları arasında Simon Wiesenthal, Tuviah Friedman, Serge Klarsfeld, Beate Klarsfeld, Ian Sayer, Yaron Svoray, Elliot Welles ve Efraim Zuroff bulunmaktadır.

<span class="mw-page-title-main">Firari</span>

Kaçak hapisten, hükûmet tarafından gözaltına alınmaktan veya tutuklanmaktan, hükûmet ya da hükûmet dışı sorgulamadan, kanunsuz şiddetten ya da özel şahıslardan kaçan bir kişidir. Aranan kişi olarak da bilinen adalet firarisi, bir suçtan hüküm giymiş veya suçlanmış olarak kolluk kuvvetlerinden saklanan veya tutuklanmamak için başka bir ülkeye sığınan kişi olabilir.

<span class="mw-page-title-main">Efraim Zuroff</span> Amerikalı tarihçi

Efraim Zuroff, Nazi ve faşist savaş suçlularının yargı önüne çıkarılmasında kilit rol oynamış, Amerika doğumlu İsrailli bir tarihçi ve Nazi avcısıdır. Kudüs'teki Simon Wiesenthal Center ofisinin direktörü olan Zuroff, Wiesenthal Merkezi için dünya çapındaki Nazi savaş suçları araştırmalarının koordinatörüdür ve en çok aranan Nazi savaş suçlularının bir listesini içeren dünya çapındaki Nazi savaş suçlularının soruşturulması ve kovuşturulmasına ilişkin yıllık "Durum Raporu"nun yazarıdır.

<span class="mw-page-title-main">Agim Çeku</span>

Agim Çeku, Kosovalı bir politikacı, Kosova Güvenlik Güçleri eski Bakanı ve eski Başbakan. Askeri geçmişiyle, 1998-1999'da Sırp yönetimine karşı savaşan Kosova Kurtuluş Ordusu'nun (KLA) komutanıydı, daha önce Hırvat Ordusu'nda Hırvat Bağımsızlık Savaşı'nda komutandı.