İçeriğe atla

Mildred Dresselhaus

Mildred Dresselhaus
Dresselhaus 2012'de Beyaz Saray'da
DoğumMildred Spiewak
11 Kasım 1930
Brooklyn, New York, Amerika Birleşik Devletleri
Ölüm20 Şubat 2017 (86 yaşında)
Cambridge, Massachusetts, Amerika Birleşik Devletleri
MilliyetAmerika Birleşik Devletleri Amerikan
EğitimHunter College
Cambridge Üniversitesi
Radcliffe College
Chicago Üniversitesi
Tanınma nedeniKarbon nanotüp
ÖdüllerUlusal Bilim Madalyası (1990)
IEEE Kurucular Madalyası (2004)
Heinz Ödülleri (2005)
Harold Pender Ödülü (2006)
Oliver E. Buckley Ödülü (2008)
Oersted Madalyası (2008)
Vannevar Bush Ödülü (2009)
Enrico Fermi Ödülü (2012)
Kavli Ödülü (2012)
Başkanlık Özgürlük Madalyası (2014)
Kariyeri
DalıUygulamalı fizik
Çalıştığı kurumlarCornell Üniversitesi
Massachusetts Teknoloji Enstitüsü
Doktora
danışmanı
Enrico Fermi
Doktora öğrencileriGreg Timp
Nai-Chang Yeh
Deborah Chung

Mildred Dresselhaus[1] (doğum adı: Mildred Spiewak, d. 11 Kasım 1930; Brooklyn, New York; ö. 20 Şubat 2017) ya da bilinen adıyla karbon biliminin kraliçesi, Massachusetts Teknoloji Enstitüsü'nde fizik ve elektrik elektronik mühendisliği alanlarında profesördür.

Biyografi

11 Kasım 1930'da Brooklyn'de doğdu. Doğduğunda Mildred Spiewak adını taşıyordu. Hunter College Lisesi'ni bitirdi ardından lisans eğitimini New York'taki Hunter College'dan aldı. Lisansüstü eğitimini Fullbright bursuyla Cambridge Üniversitesi ve Harvard Üniversitesinden aldı. 1958 yılında Chicago Üniversitesinde doktorasını tamamladı. Daha sonra 2 yıl Cornell Üniversitesinde doktora sonrası eğitim aldı. Ardında Lincoln Laboratuvarında ekip üyesi olarak çalışmaya başladı. 1967 yılında MIT'de, elektrik elektronik mühendisliğinde, konuk profesör olarak çalışmaya başladı, 1968 yılında kadrolu olarak çalışmaya başladı ardından da 1983 yılında fizik alanında da profesörlük unvanı aldı. 1985 yılında da enstitü profesörü (MIT'de çalışanların atanabileceği en yüksek unvan) olarak atandı. 1990 yılında ise National Medal of Science (Ulusal Bilim Madalyası) ödülünü bilim ve mühendislik alanlarında kadınlar için oynadığı öncü rolü ve birçok materyalin elektronik özellikleri üzerine yaptığı çalışmalar sonucu kazandı. 2005 yılında ise Teknoloji, Ekonomi ve İşsizlik alanlarındaki 11. Annual Heinz Ödülü'nü kazandı. 2008 yılında ise Oersted Madalyasını hak etti.

2000-2001 yıllarında U.S. Department of Energy (Birleşik Devletler Enerji Departmanı) bünyesindeki Office of Science'ı (Bilim Ofisi) yönetti.2003 yılından 2008 yılına kadar ise American Institute of Physics'in (Amerikan Fizik Enstitüsü) yönetim kurulu başkanlığını yaptı. Ayrıca aynı dönemde American Physics Society (Amerikan Fizik Topluluğu), American Association of Advencement of Science (Amerika Bilimsel Gelişim Topluluğu) başkanlıklarını yaptı ve National Academy of Science'ın da (Ulusal Bilim Akademisi) mali işlerini yönetti. Dresselhaus ayrıca kadınların fizik gibi alanlara katılımını artırmak için de çok büyük çaba sarf etti. 11 Ocak 2012 tarihinde United States Department of Energy (Birleşik Devletler Enerji Departmanı) makalelerinden birinde Başkan Barack Obama Mildred Dresselhaus'un Burton Richter ile birlikte Enrico Fermi Award'ı (Enrico Fermi Ödülü) kazandığını duyurdu. 11 Mayıs 2012'de Dresselhaus, fotonlar, elektron foton etkileşimleri ve nano-yapılarda ısı transferi konularındaki öncü çalışmaları nedeniyle Kavli Prize'a (Kavli Ödülü) layık görüldü. 2010 yılında ise ACS Award for Encouraging Women into Careers in the Chemical Sciences'ı (Kadınları Kimya Bilimlerinde Kariyer Yapmaya Teşvik için ACS Ödülü) kazandı. Dresselhaus özellikle grafit, grafit içerikli bileşikler, fullurenler (sadece karbondan oluşan, küre, tüp veya elipsoit şeklindeki kompleks moleküller), karbon nano-tüpler ve düşük boyutlu termoelektrik konularındaki çalışmalarıyla tanınır. Onun ekibi elektronik bağ yapısının, Raman dağılımı ve karbon nano yapıların fotofiziği'ni sıklıkla kullandı. Dresselhaus'un öğrencileri arasında ünlü malzeme bilimci Deborah Chung ve ünlü fizikçiler Nai-Chang Yeh, Greg Timp, Mansour Shayegan, James S. Speck, Lourdes Salamanca Riba ve Ahmet Erbil de vardır. Dresselhaus'un adıyla anılan birçok fizik teorisi vardır. L.D. Hicks ile ortak çalışması olan Hicks- Dresselhaus Modeli düşük boyutsal termoelektik için ilk basit modeldir. Riichiro Saito, Mitsutaka Fujita, Gene Dresselhaus ve Mildred Dresselhaus'un ortak çalışması olan SFDD modeli ise karbon nanotüplerin bant yapısını öngören ilk modeldir. Shuang Tang ile geliştirdikleri Tang-Dresselhaus Teorisi ise dar bantlı düşük boyutsal malzeme sistemleri üzerinde çalışmak için bir yöntem geliştirmesinin yanı sıra Dirac-cone materyallerin (tekli-dirac-cone, çift-dirac-cone, üçlü-dirac-cone, dörtlü-dirac-cone yarı-direc-cone ve tam-dirac-cone materyaller dehil olmak üzere) nasıl inşa edilebileceğine dair de ilk teoridir. Ayrıca Rashba-Dresselhaus Etkisi olarak anılan spin-yörünge etkileşimini açıklayan model de Mildred Dresselhaus'un kocası Gene Dresselhaus tarafından ortaya atılmıştır. Ünlü bir teorisyen olan Gene Dresselhaus ile evli olan Mildred Dresselhaus'un dört yetişkin çocuğu ve birçok torunu vardır.

Ödüller

  • Arthur R. von Hippel Ödülü, Malzeme Araştırmaları Topluluğu, 2013
  • Kavli Ödülü (Nanoteknoloji), 2012
  • Enrico Fermi Ödülü, 2012
  • Vannevar Bush Ödülü, 2009
  • Kadınları Kimya Bilimlerinde Kariyer Yapmaya Teşvik için ACS Ödülü, 2009
  • Oliver E. Buckley Yoğun Madde Ödülü, Amerikan Fizik Topluluğu, 2008
  • Oersted Madalyası, 2007
  • L'Oréal-UNESCO Bilimkadınları Ödülü, 2007
  • Teknoloji, Ekonomi ve İşsizlik için Heinz Ödülü, 2005
  • IEEE Kurucuları Madalyası, 2004
  • Karl Taylor Compton Fizikte Liderlik Madalyası, Amerikan Fizik Enstitüsü, 2001
  • Karbon Bilimi ve Teknolojisinde Başarı Madalyası, Amerikan Karbon Topluluğu, 2001
  • Ioffe Enstitüsü, Rus Bilim Akademisi, onursal üyeliği St. Petersburg, Rusya, 2000
  • Malzeme Toplulukları Federasyonu Ulusal Malzeme Geliştirme Ödülü, 2000
  • Leuven Katolik Üniversitesinden Fahri Doktora, Belçika, Şubat 2000
  • Nicholson Madalyası, Amerikan Fizik Topluluğu, Mart 2000
  • Weizmann Enstitüsü, Millennial Hayatboyu Başarı Ödülü, Haziran 2000
  • SGL Karbon Ödülü, Amerikan Karbon Topluluğu, 1997
  • Ulusal Bilim Madalyası, 1990

Seçme yayınları

Kaynakça

  1. ^ Mildred Dresselhaus 1974 yılında 28 Temmuz 2017 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. Amerika Birleşik Devletleri Millî Mühendislik Akademisi'ne Elektronik ve Malzeme Mühendisliği'ne metal ve yarı-metaller alanlarındaki yaptığı çalışmaları ve katkılarından dolayı üye seçildi.

Dış bağlantılar

Şablon:Amerikan Fizik Topululuğu başkanları

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Elektron</span> Temel elektrik yüküne sahip atomaltı parçacık

Elektron, eksi bir temel elektrik yüküne sahip bir atomaltı parçacıktır. Lepton parçacık ailesinin ilk nesline aittir ve bileşenleri ya da bilinen bir alt yapıları olmadığından genellikle temel parçacıklar olarak düşünülürler. Kütleleri, protonların yaklaşık olarak 1/1836'sı kadardır. Kuantum mekaniği özellikleri arasında, indirgenmiş Planck sabiti (ħ) biriminde ifade edilen, yarım tam sayı değerinde içsel bir açısal momentum (spin) vardır. Fermiyon olmasından ötürü, Pauli dışarlama ilkesi gereğince iki elektron aynı kuantum durumunda bulunamaz. Temel parçacıkların tamamı gibi hem parçacık hem dalga özelliklerini gösterir ve bu sayede diğer parçacıklarla çarpışabilir ya da kırınabilirler.

<span class="mw-page-title-main">Karbon</span> sembolü C ve atom numarası 6 olan kimyasal element; bilinen tüm yaşamın ortak unsuru

Karbon, doğada yaygın bulunan ametal kimyasal elementtir. Evrende bolluk bakımından altıncı sırada yer alan karbon, kızgın yıldızlarda hidrojenin termonükleer yanmasında temel rol oynar. Dünyada hem doğal halde, hem de başka elementlerle bileşik halinde bulunan karbon, ağırlık olarak Dünya'nın yerkabuğunun yaklaşık %0,2'sini oluşturur. En arı (katışıksız) biçimleri elmas ve grafittir; daha düşük arılık derecelerinde maden kömürünün, kok kömürünün ve odun kömürünün bileşeni olarak bulunur. Atmosferin yaklaşık % 0,05'ini oluşturan ve bütün doğal sularda erimiş olarak bulunan karbon dioksit, kireç taşı ve mermer gibi karbonat mineralleri, kömürün, petrolün ve doğalgazın başlıca yapıtaşları olan hidrokarbonlar, en bol bulunan bileşikleridir.

<span class="mw-page-title-main">Kuark</span> Temel parçacık türü

Kuark, bir tür temel parçacık ve maddenin temel bileşenlerinden biridir. Kuarklar, bir araya gelerek hadronlar olarak bilinen bileşik parçacıkları oluşturur. Bunların en kararlıları, atom çekirdeğinin bileşenleri proton ve nötrondur. Renk hapsi olarak bilinen olgudan ötürü kuarklar asla yalnız bir şekilde bulunmaz, yalnızca baryonlar ve mezonlar gibi hadronlar dahilinde bulunabilir. Bu sebeple kuarklar hakkında bilinenlerin çoğu hadronların gözlenmesi sonucunda elde edilmiştir.

<span class="mw-page-title-main">İklim değişikliği</span> Dünyanın ortalama sıcaklığındaki mevcut artış ve buna bağlı olarak hava modellerindeki büyük ölçekli değişimler

İklim değişikliği, küresel ısınmayı ve bunun Dünya'nın iklim sistemi üzerindeki etkilerini ifade eder.

<span class="mw-page-title-main">Steven Weinberg</span> Amerikalı teorik fizikçi (1933 – 2021)

Steven Weinberg Amerikalı teorik fizikçi. 1979'da Abdus Salam ve Sheldon Glashow ile birlikte zayıf etkileşim ile elektromanyetik etkileşimin birleştirilmesine ve temel parçacıklar arasındaki elektromanyetik etkileşime katkılarından dolayı Nobel Fizik Ödülüne layık görülmüştür

<span class="mw-page-title-main">Wolfgang Ketterle</span>

Wolfgang Ketterle, Alman fizikçi. 2001 yılında Eric Allin Cornell ve Carl Wieman ile beraber Nobel Fizik Ödülü'nü kazanmıştır.

Hüseyin Cavid Erginsoy, Türk fizikçi ve bilim insanı.

<span class="mw-page-title-main">David Lee (fizikçi)</span> Amerikalı fizikçi

David Lee Morris "helyum-3 süperakışkanlık buluşları için" Robert C. Richardson ve Douglas Osheroff ile Fizik 1996 Nobel Ödülü'nü kazanan Amerikalı fizikçi.

<span class="mw-page-title-main">Martinus Veltman</span>

Martinus Justinus Godefriedus Veltman, Hollandalı bir teorik fizikçi. Parçacık teorisi üzerindeki çalışmaları için eski öğrencisi Gerardus 't Hooft ile birlikte 1999 Nobel Fizik Ödülünü paylaştı.

<span class="mw-page-title-main">Konstantin Novoselov</span>

Konstantin Sergeevich "Kostya" Novoselov, daha çok grafenler üzerine yaptığı çalışmalarla bilinen Rus-İngiliz fizikçi. Andre Geim ile birlikte 2010 yılında Nobel Fizik Ödülü'nü aldı. Novoselov şu anda Royal Society üyesi olarak Manchester Üniversitesi'nde mezoskopik fizik alanındaki araştırma grubunun bir üyesidir. Aynı zamanda European Research Council ERC Starting Grant 'ın da katılımcılarındandır.

Michael Boris Green FRS, sicim kuramının öncülerinden olan Britanyalı fizikçi. Cambridge Üniversitesi'nde uygulamalı matematik ve teorik fizik bölümünde profesör ve Clare Hall ileri araştırmalar kolejinin üyesidir. 1 Kasım 2009'da Stephen Hawking'den Lucasian Matematik Profesörlüğü kürsüsünü devralmıştır.

Preonlar parçacık fiziğinde, kuarklar ve leptonların altparçacıkları olan nokta parçacıklardır. Terim 1974’te, Jogesh Pati ve Muhammed Abdüsselam tarafından oluşturulmuştur. Preon modellerine olan ilgi, 1980’lerde zirve noktasına ulaşmıştır ancak parçacık fiziği Standart Model'i, fiziğin kendisini en başarılı şekilde tanımlamaya devam ettiğinden ve lepton ile kuark kompozitleri hakkında hiçbir deneysel veri bulunmadığından dolayı bu ilgi azalmıştır.

<span class="mw-page-title-main">Kurum</span> kimyasal madde

Kurum ya da siyah karbon, hidrokarbonların eksik yanmasıyla ortaya çıkan ve saf olmayan karbon parçacıklarından oluşan kütledir. Çeşitli kanser ve akciğer hastalıklarına neden olduğu kanıtlanan kurum çoğunlukla fosil bazlı yakıt kullanımıyla ortaya çıkmaktadır.

Tetrakuark, parçacık fiziğinde, dört valans kuarktan oluşan ve varlığı tahmin edilmesine karşın henüz kanıtlanamamış egzotik mezondur. Prensipte, bir tetrakuark durumu kuantum renk dinamiği içinde yer alabilmektedir.

Parton, Richard Feynman tarafından ortaya atılan bir hadron modelidir. Stanford Doğrusal Hızlandırıcı Merkezi'nde (SLAC) 1968 yılında yapılan derin inelastik saçılma deneyleri, protonun daha küçük, nokta benzeri parçacıklardan oluştuğunu ve böylece bir temel parçacık olmadığını gösterdi. O dönemde fizikçiler bu nesneleri kuarklar ile ilişkilendirmek konusunda tereddütlü olduklarından parçacıklar, Feynman tarafından türetilen "parton" olarak adlandırdı. Bu deneyler sırasında gözlemlenen cisimler, diğer çeşnilerin de keşfedilmesiyle daha sonra yukarı ve aşağı kuark olarak tanımlanacaktı. Buna rağmen parton, hadronların bileşenlerini tanımlayan ortak bir terim olarak kullanımda kaldı.

Ksi baryonları, birinci çeşni nesillerinden bir kuarka, daha yüksek çeşnili nesillerinden ise iki kuarka sahip, Ξ sembolüyle gösterilen hadron parçacığı ailesidir. Bu nedenlerden ötürü bu tip parçacıklar birer baryondur, toplam izospinleri 1/2'dir ve nötr olabildikleri gibi +2, +1 ya da -1 temel yüke sahip olabilirler. Yüklü Ksi baryonları ilk kez 1952'de, Manchester grubu tarafından gerçekleştirilen kozmik ışın deneyleri sırasında gözlemlenmiştir. Nötr Ksi baryonlarının ilk kez gözlemlenmesi ise 1959'da, Lawrence Berkeley Ulusal Laboratuvarı'nda gerçekleştirildi. Kararsız durumları, bozunma zinciri sonucunda daha hafif parçacıklara bozunmaları sebebiyle geçmişte çağlayan parçacıklar olarak da anılmaktaydılar.

<span class="mw-page-title-main">Müon nötrinosu</span>

Müon nötrinosu, bir tür lepton olan ve
ν
μ
sembolüyle gösterilen temel parçacıktır. Müon ile birlikte leptonların ikinci neslini oluşturduğundan, müon nötrinosu adını almıştır. 1940'ların başında, farklı kişiler tarafından teorileştirilmiş; 1962'de Leon Lederman, Melvin Schwartz ve Jack Steinberger tarafından Brookhaven Ulusal Laboratuvarı'nda keşfedilmiştir. Bu keşifleri sayesinde bu üç fizikçi, 1988'de verilen Nobel Fizik Ödülü'nün sahibi olmuşlardır.

Nadya Mason, Illinois Üniversitesi Urbana-Champaign'de fizik profesörüdür. Yoğun madde deneycisi olarak, düşük boyutlu sistemlerin kuantum sınırları üzerinde çalışıyor. Mason, Illinois Malzeme Araştırma Bilim ve Mühendislik Merkezi'nin (I-MRSEC) direktörüdür.

<span class="mw-page-title-main">David Carroll (fizikçi)</span> Amerikalı fizikçi

David Carroll, ABD'li fizikçi, malzeme bilimci ve nanoteknolog, Amerikan Fizik Topluluğu üyesi ve Wake Forest Universitesi Nanoteknoloji ve Moleküler Malzemeler Merkezi'nin direktörüdür. Nano-mühendislik kanser terapötikleri, nanokompozit tabanlı ekran ve aydınlatma teknolojileri, yüksek verimli nanokompozit fotovoltaikler ve termo/piezo-elektrik jeneratörleri alanındaki çalışmalarıyla nanobilim ve nanoteknoloji alanına katkıda bulunmuştur.

<span class="mw-page-title-main">Yaroslav Blanter</span>

Yaroslav Mihayloviç Blanter, ekstraktif metalurji ve yoğun madde fiziği alanında uzmanlaşmış Rus fizikçidir. 2011'den beri Delft Teknoloji Üniversitesi'nde profesör olarak görev yapmaktadır.