İçeriğe atla

Milat

Milat, tarih hesaplamalarında İsa'nın doğduğu kabul edilen gün.[1] İsa'nın doğum tarihine dair net bir bilgi olmamakla birlikte, miladi takvime göre oluşturulmuş zaman çizelgesinde başlangıç noktası yani 1 Ocak 1 tarihi olarak kabul edilir. Bu takvimde 0 yılı tanımlanmamıştır. Bu tarihten önceki tarihler milattan önce (MÖ), bu tarihten sonraki tarihler milattan sonra (MS) olarak tanımlanır. Ayrıca İsa'dan önce (İÖ) ve İsa'dan sonra (İS) terimleri de aynı anlamda kullanılır.

Tarihi metinlerde 1 yılından sonraki tarihlerin MÖ tarihler ile karıştırılmaması için MS tabiri özellikle ilk birkaç yüzyıl için veya özellikle belirtilmesi gereken durumlarda kullanılır. Günümüze yakın tarihler için MS tabiri kullanmaya gerek yoktur.

Köken bilimi

Milat, veladet (doğum) sözcüğünden gelen Arapça kökenli bir sözcüktür.[1]

Miladi Takvim

İsa'nın MÖ 6 ila MÖ 2 yılları arasında doğduğu düşünülmektedir.[2] İtalyan doktor Aloysius Lilius (yak. 1510-1576) tarafından hazırlanan ve Papa XIII. Gregory tarafından yürürlüğe konulan Gregoryen takvimine göre milat, 1 Ocak 1 olarak kabul edilmiştir.

1 Ocak tarihi Gregoryen takvimin bir önceki versiyonu olan Jülyen takvimine göre de yılbaşı idi. 1 Ocak tarihi MÖ 153 yılından beri Romalılarca yılbaşı kabul edilmiştir.

AD, CE, BC, BCE

Orta Çağ Latincesinde "Anno Domini", "Efendimizin yılında" anlamına gelir.[3] Batılı dillerde Anno Domini sözcüğünün kısaltması olan AD "milattan sonra" anlamında kullanılır.[4] Benzer şekilde CE (Common Era/Christian Era) kısaltması da MS ile eşanlamlıdır.[5]

BC (before Christ) ve BCE (before Common Era/before Christian Era) kısaltmaları ise MÖ anlamına gelirler.[6][7]

Bu dört kısaltma kullanılırken rakamsal tarihler MÖ tarihler için kısaltmadan önce, MS tarihler için kısaltmadan sonra yazılır: AD 2012, CE 2012, 399 BC, 399 BCE vs.

Kaynakça

  1. ^ a b "Milat." 28 Eylül 2007 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. TDK sözlük
  2. ^ "Christ Milat." Encyclopædia Britannica. Encyclopædia Britannica Online. Encyclopædia Britannica Inc.
  3. ^ "Anno Domini." Merriam Webster Online Dictionary. (2003). Merriam-Webster, 2008-02-03
  4. ^ "AD." Oxford Dictionary of English 2e, Oxford University Press, 2003.
  5. ^ "Common Era." Oxford Dictionary of English 2e, Oxford University Press, 2003.
  6. ^ "BC." Oxford Dictionary of English 2e, Oxford University Press, 2003.
  7. ^ "BCE." Oxford Dictionary of English 2e, Oxford University Press, 2003.

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">İsa</span> Yahudi vaiz ve dinî lider, Hristiyanlığın merkezî figürü

İsa, 1. yüzyılda yaşamış olan bir Yahudi vaiz ve dinî lider. Günümüzde en çok mensuba sahip din olan Hristiyanlığın merkezî figürüdür. Hristiyanlar, Yeşua'nın Eski Ahit'te kehanet edilen ve beklenen Mesih, Tanrı'nın Oğlu ve Tanrı'nın enkarnasyonu olduğuna inanırlar. Yeşua'nın, Yeni Ahit'e göre Yosef (Yusuf) adında dünyevi bir babası olduğu için Yeşua, mensubu olduğu Yahudi toplumunda "Yosef'in oğlu Yeşua" olarak anılırdı.

<span class="mw-page-title-main">Bulut</span> serbest bir hava kütlesinde toplanmış, gözle görülebilir su damlacıkları, buz kristalleri veya her ikisinin karışımından oluşan yapı

Bulut, serbest bir hava kütlesinde toplanmış, gözle görülebilir su damlacıkları, buz kristalleri veya her ikisinin karışımından oluşan yapıdır. Bulutlar yer seviyesinden yüksekte bulunur. Yer seviyesinde oluşan sığ bulut katmanları ise sis olarak adlandırılır.

Latince, anno Domini (AD) ve Mesih'ten sonra (MS), Jülyen ve Gregoryen takvimlerinde yılları etiketlemek veya numaralandırmak için kullanılır. Geleneksel olarak İsa'nın doğum tarihini tanımlar. İsa'nın efendi olarak tanımlanmasının nedeni, Hristiyanlıkta İsa'nın Tanrı'nın özünden olduğu yani Tanrı ve Tanrı'nın oğlu olduğu inancıdır. Latincede “Anno Domini” “Efendinin yılı” demektir, daha uzun yazılım şekli ise “Anno Domini Nostri Iesu Christi” buda “Efendimiz İsa’nın yılında” demektir. Hristiyan kronolojisi “0” yani sıfır yılını kullanmıyor. İsa'nın doğduğu yılı 1 olarak kabul ediyor. Örnek: 2022 yılı İsa'nın 2021 yıl önce doğduğunu belirtir.

<span class="mw-page-title-main">Paskalya</span> İsanın dirilişini anmak için Hristiyanlarca kutlanan bayram

Paskalya, Hristiyanlıktaki en eski ve en önemli yortu. İsa'nın çarmıha gerildikten sonra 3. günde dirilişi kutlanır. Doğu ve Batı kiliseleri arasında farklılıklar olmakla beraber, Paskalya dönemi yaklaşık olarak mart sonundan nisan sonuna kadar olan dönemdir. Her sene sabit bir tarihte gerçekleşmeyen ve dünya kiliselerinin çoğunda pazar günü kutlanan Paskalya Günü ise, Diriliş Bayramı, Diriliş Pazarı ya da Kıyam Yortusu olarak da adlandırılır.

<span class="mw-page-title-main">Rota</span>

Rota, genellikle deniz ve hava taşıtları için kullanılan, taşıtın bir referans noktasına göre "izlemeye çalıştığı" düz hattı belirten bir kavram. Amerikan sistemini kullanan ülkelerde course, Britanya sistemini kullanan ülkelerde track olarak adlandırılır ve bu durum zaman zaman karışıklıklara yol açmaktadır. Uluslararası standardizasyonu sağlamak amacıyla ICAO da, track sözcüğünün kullanımını tavsiye etmektedir.

<span class="mw-page-title-main">Kutsal Kâse</span> İsanın Son Akşam Yemeğinde kullandığı iddia edilen, mucizevi güçleri olduğuna inanılan kap

Kutsal Kâse ya da Mukaddes Kâse, İsa'nın Son Akşam Yemeği'nde kullandığı iddia edilen, mucizevi güçleri olduğuna inanılan kap. Aramatyalı Yusuf'un, çarmıha gerilen İsa'nın damlayan kanını Kutsal Kâseye koyduğuna inanılır.

<span class="mw-page-title-main">Saray</span> mimari yapı

Saray, hükümdarların veya dinî liderlerin ikâmet ettiği büyük ve gösterişli yapı. Günümüzde zaman zaman otel veya kamu hizmetinde kullanılan bazı büyük yapıları tanımlamakta da kullanılır.

<span class="mw-page-title-main">Aramatyalı Yusuf</span> İsanın cesedini kendisi için hazırlanan kabre koyan havari

Aramatyalı Yusuf, Kanonik İnciller'e göre İsa'nın gizli bir öğrencisi ve takipçisi. Kendisi için hazırlattığı kaya mezara İsa'yı koymuştur. Aramatyalı Yusuf'un, yaklaşık olarak MS 30 yılında çarmıha gerilen İsa'nın damlayan kanını Kutsal Kâse'ye koyduğuna inanılır. Hristiyanlığa göre azizdir. Batı Kiliselerinde 17 Mart, Doğu Kiliselerinde 31 Temmuz "Aziz Aramatyalı Yusuf Günü" olarak kutlanır.

Travestilik ya da travestizm, genellikle cinsel haz almak amacıyla, karşı cinsin kıyafetlerini giymek. Travestilerin çoğunluğu erkektir.

<span class="mw-page-title-main">Yusuf (Yeni Ahit)</span> Hristiyan aziz, Meryemin kocası ve İsanın dünyevi babası

Yusuf, Hristiyanlığa göre İsa'nın dünyevi babası olan Yahudi bir marangozdu. Hristiyanlıkta Aziz olarak kabul edilir ve 19 Mart "Aziz Yusuf Günü", 1 Mayıs "İşçi Aziz Yusuf Günü" olarak kutlanır. Yeni Ahit'te İsa'nın dünyevi babası ve Bakire Meryem'in eşi olarak bahsedilir. Yusuf'tan özellikle Matta ve Luka İncillerinde bahsedilir. Roma Katolik inanışına göre evrensel kilisenin baş azizi ve koruyucusudur.

<span class="mw-page-title-main">Av köpeği</span> Avlanmaya yardımcı olan köpek türü

Av köpekleri ya da avcı köpekleri, çok iyi koku alan ve kuş avı esnasında avcılara istikamet göstererek, avları ürküterek ya da bulup getirerek yardımcı olan köpekler. Av köpekleri dünyadaki bazı önemli köpek kulüpleri tarafından kabul edilen köpek gruplarından birisidir. American Kennel Club'a (AKC) göre av köpeği grubuna örnek olarak pointerler, retrieverler, setterler, spanieller ile vizsla ve Weimaraner gibi bazı diğer ırklar verilebilir. Av köpekleri canlı ve hareketli hayvanlardır, bu nedenle ev köpeği olarak beslenildiklerinde sık ve yorucu egzersizlere gereksinim duyarlar.

<span class="mw-page-title-main">Çoban köpeği</span>

Çoban köpekleri, sürülerin "idaresinde" kullanılan köpekler. Bu yönleriyle öncelikli görevleri sürüleri "korumak" olan bekçi ve koruma köpeklerinden ayrılırlar. Çoban köpekleri grubu, dünyadaki başlıca köpek kulüpleri tarafından tanınan bir köpek grubudur.

<span class="mw-page-title-main">Aerobasi</span>

Aerobasi ya da hava akrobasisi, bir hava taşıtını sıra dışı durumlara sokarak; loop, roll, viril gibi normal uçuşta kullanılmayan manevralarla yapılan hassas uçuş. Aerobasi manevraları; gösteri, muharebe, sportif ya da eğitim amaçlı gerçekleştirilir. Aerobasi, çoğunlukla uçak veya planör gibi sabit kanatlı hava taşıtları tarafından gerçekleştirilmekle birlikte bazı helikopter modelleri de kısıtlı aerobasi kabiliyetine sahiptir.

<span class="mw-page-title-main">Üniforma</span> Bir grup insan tarafından giyilen benzer giysiler

Üniforma; meslekî, kurumsal ya da sanatsal nedenlerle giyilen tek tip kıyafet. Bazen forma olarak kısaltılır ve özellikle sporcu ve öğrenci üniformalarını tanımlamakta kullanılır.

<span class="mw-page-title-main">Kont</span> Avrupa ülkelerinde asalet unvanı

Kont, Avrupa'da bir soyluluk unvanı. Kontun eşine veya kont konumundaki kadına kontes denir. Birleşik Krallık'taki muadili earl'dür. Günümüzde, soyluluk sırasında markiden sonra, markinin olmadığı ülkelerde dükten sonra gelir. Sözcüğün kökeni Latince comes sözcüğüdür.

Otuz Tiran, Atina ve Sparta arasında MÖ 404'te gerçekleşen Peloponez Savaşı sonrasında Sparta tarafından Atina'da yönetime yerleştirilen oligarşi. Yönetimleri esnasında Atina'da basitçe Oligarşi veya Otuzlar olarak bilinirlerdi. "Despot, zorba" gibi anlamlara gelen tiran sözcüğü sonraki dönem tarihçiler tarafından eklenmiştir.

<span class="mw-page-title-main">Septuaginta</span> İbrani Kutsal Kitabının koine Grekçe tercümesi; geleneğe göre İskenderiyede yetmiş bilgin tarafından yapılmıştır

Septuaginta, Tanah'ın elde mevcut olan en eski Koini Grekçe çevirisi. 70 anlamına geldiği için LXX şeklinde kısaltılır. Dil analizleri, Tevrat kısmının MÖ 3. yüzyılda, geri kalan kısmın MÖ 2. yüzyılda çevirildiğini göstermektedir. Muhtemelen Yunancanın Lingua franca olarak kullanıldığı Mısır'da yaşayan Yahudiler için çevirilmişti. Sonradan ilk Hristiyan kiliseleri tarafından da kullanılmıştır.

<span class="mw-page-title-main">Bizans takvimi</span>

Bizans takvimi, "'Konstantinopolis'in Yaratılış Dönemi'" ya da "'Dünya Dönemi'" olarak da bilinir takvimi Doğu Ortodoks Kilisesi tarafından 691'dan 1728'e kadar Rum Ortodoks Patrikhanesi olarak kullanıldı. Ayrıca bu takvim 988 ile 1453 yılları arasında Doğu Roma İmparatorluğu'nun ve aynı zamanda 988 ile 1700 yılları arasında Rusya'nın resmî takvimi olmuştur.

Milattan önce, milattan önceki döneme işaret eder.

Milattan sonra, milattan sonraki döneme işaret eder.