İçeriğe atla

Mikrobiyota

Bitki mikrobiyomları, çeşitli mikrobiyal komünitelerden oluşur ve konak bitkinin dış yüzeylerinde, iç dokularında ve ayrıca bitkiyi çevreleyen toprakta bulunurlar.[1]

Mikrobiyota, "kommensal, simbiyotik ve patojenik mikroorganizmaların oluşturduğu ekolojik komünitelerdir" ve bitkilerden hayvanlara kadar incelenmiş tüm çok hücreli organizmaların iç ve dış yüzeylerinde bulunurlar.[2][3] Mikrobiyota, bakteriler, arkeler, protistler, mantarlar ve virüsleri içerir. Mikrobiyotanın, konak canlının immünolojik, hormonal ve metabolik homeostazı açısından çok önemli olduğu bulunmuştur. Mikrobiyom terimi, ekolojik bir nişteki yaşayan mikroorganizmaların genomlarının toplamını ya da mikroorganizmaların kendilerini tanımlamak amacıyla kullanılmaktadır.[4][5][6]

Mikrobiyom ve konak, evrim sürecinde epigenetik ve genetik özellikler bakımından birbirleriyle etkileşim içinde bir birim olarak ortaya çıkmış, bazen ikisi birden topluca holobiont olarak da adlandırılmıştır.[7][8]

Giriş

İnsan derisinde en fazla bulunan bakteriler

Basit yaşam formlarından insanlara kadar, tüm bitki ve hayvanlar, mikroorganizmalarla yakın ilişki içinde yaşarlar.[9] Birtakım gelişmeler mikrobiyomların anlaşılabilmesinin önünü açmıştır:

  • Metagenomik ve metatrankriptomik disiplinlerin çalışmalarıyla, tek tek hücrelerin veya mikrobiyal komünitenin tamamının genomik ve gen ekspresyon analizlerinin gerçekleştirilebilmesi,[10]
  • Farklı disiplinlerdeki araştırmacıların erişemine açık veritabanları,
  • Karmaşık veri setlerine uyarlanabilen matematiksel analiz yöntemleri

Biyologlar, mikropların, gelişmiş bir organizmanın fenotipinin önemli bir parçasını oluşturduğunu, nadir simbiyotik vakalara göre daha ileri seviyede kavramaya başladılar.[10]

Mikrop-konak ilişkisinin türleri

Kommensalizm, Louvain Üniversitesi'nde Belçikalı profesör Pierre-Joseph van Beneden (1809-1894) tarafından geliştirilen bir kavramdır.[11] Mikrobiyota kavramının merkezinde yer alır ve mikrobiyomun zararsız bir şekilde konakta kolonize olma durumunu anlatır. Konak konakçı ilişkisi, konak için faydalı görevler yerine getiriliyorsa mutualizm,[12][13] konak için dezavantajlı olduğunda parazitlik, olarak adlandırılır. Farklı yazarlar, her iki tarafında fayda sağladığı durumu mutualizm, konağın etkilenmediği ama simbiyoza fayda sağladığı durumu kommensalizm olarak tanımlarlar.[14] Besin alışverişi çift veya tek yönlü, içeriğe bağlı olabilir ve çeşitli şekillerde gerçekleşebilir. Her zaman mevcut olması beklenen ve normal şartlar altında hastalığa neden olmayan mikrobiyota, normal flora veya normal mikrobiyota olarak kabul edilir. Normal flora sadece zararsız olmakla kalmaz, aynı zamanda konak için koruyucu da olabilir.[15]

Oluşum ve değişim

Memelilerden, deniz süngerlerine kadar hayvanlarda mikrobiyotanın ilk oluşumu doğumda gerçekleşir. Bitkilerde kolonileşme süreci, toprak altında kök bölgesinde filizlenen tohumun etrafındaki spermosphere bölgesinden veya yer üstü kısımları [1] 9 Mart 2021 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.phyllosphere ve çiçek bölgesi anthosphere'den başlayabilir.[16] Rizosfer mikrobiyotasının stabilitesi, bitki türüne, fakat daha çok toprak bileşimine, yani canlı ve cansız çevreye bağlıdır.[17]

Kronik C. difficile enfeksiyonu gibi enfeksiyonları tedavi etmek için, fekal mikrobiyota nakli yoluyla klinik olarak yeni mikrobiyota oluşturulması mümkündür.[18]

Akciğerde iltihaplanmaya neden olan patojenik mikrobiyota

İnsan mikrobiyotası

İnsan mikrobiyotası bakteriler, mantarler, arkeler ve virüslerden oluşur. İnsan vücudunda yaşayan mikroskobik hayvanlar mikrobiyotaya dahil edilmezler. İnsan mikrobiyomu, mikrobiyotaya dahil olan mikroorganizmaların genomlarını ifade eder.[12]

İnsan vücudu birçok mikroorganizma tarafından kolonize edilir; geleneksel tahmin, insan hücrelerinden on kat daha fazla insan dışı hücre yaşadığıydı; güncel tahminler bu oranın 3:1'e ve hatta yaklaşık 1:1 olduğunu belirtmektedir.[19][20][21]

İnsan Mikrobiyom Projesi, özellikle cilt, ağız, burun, sindirim sistemi ve vajinadaki normal mikrobiyotaya odaklanarak, insan mikrobiyotasının genom dizilimini belirlemiştir.[12] 2012 yılında ilk sonuçların yayınlasmasıyla, projede önemli bir aşamaya ulaşılmıştır.[22]

Kaynakça

  1. ^ Dastogeer, K.M., Tumpa, F.H., Sultana, A., Akter, M.A. and Chakraborty, A. (2020) "Plant microbiome–an account of the factors that shape community composition and diversity". Current Plant Biology, 23: 100161. DOI:10.1016/j.cpb.2020.100161. Material was copied from this source, which is available under a Creative Commons Attribution 4.0 International License.
  2. ^ Lederberg (2001). "'Ome Sweet 'Omics—a genealogical treasury of words". Scientist. 15: 8. 30 Aralık 2013 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 10 Mart 2022. 
  3. ^ NIH HMP Working Group (2009). "The NIH Human Microbiome Project". Genome Res. 19 (12): 2317-2323. doi:10.1101/gr.096651.109. PMC 2792171 $2. PMID 19819907. 
  4. ^ Backhed (2005). "Host-Bacterial Mutualism in the Human Intestine". Science. 307 (5717): 1915-1920. doi:10.1126/science.1104816. PMID 15790844. 
  5. ^ Turnbaugh (2007). "The Human Microbiome Project". Nature. 449 (7164): 804-810. doi:10.1038/nature06244. PMC 3709439 $2. PMID 17943116. 
  6. ^ Ley (2006). "Ecological and Evolutionary Forces Shaping Microbial Diversity in the Human Intestine". Cell. 124 (4): 837-848. doi:10.1016/j.cell.2006.02.017. PMID 16497592. 
  7. ^ Salvucci (2016). "Microbiome, holobiont and the net of life". Critical Reviews in Microbiology. 42 (3): 485-494. doi:10.3109/1040841X.2014.962478. PMID 25430522. 
  8. ^ Guerrero (2013). "Symbiogenesis: The holobiont as a unit of evolution". International Microbiology. 16 (3): 133-43. doi:10.2436/20.1501.01.188. PMID 24568029. 
  9. ^ Mendes (2015). "Cross-kingdom similarities in microbiome functions". The ISME Journal. 9 (9): 1905-1907. doi:10.1038/ismej.2015.7. PMC 4542044 $2. PMID 25647346. 
  10. ^ a b Bosch (2011). "Metaorganisms as the new frontier". Zoology. 114 (4): 185-190. doi:10.1016/j.zool.2011.04.001. PMC 3992624 $2. PMID 21737250. 
  11. ^ Poreau B., Biologie et complexité : histoire et modèles du commensalisme 18 Ekim 2014 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.. PhD Dissertation, University of Lyon, France, 2014.
  12. ^ a b c Prescott's Microbiology. 9th. New York: McGraw Hill. 2013. ss. 713-721. ISBN 9780073402406. OCLC 886600661. 
  13. ^ Quigley (Sep 2013). "Gut bacteria in health and disease". Gastroenterol Hepatol (N Y). 9 (9): 560-9. PMC 3983973 $2. PMID 24729765. 
  14. ^ "Four hundred-million-year-old vesicular arbuscular mycorrhizae". Proc. Natl. Acad. Sci. USA. 91 (25): 11841-3. 1994. doi:10.1073/pnas.91.25.11841. PMC 45331 $2. PMID 11607500. 
  15. ^ Copeland (Sep–Oct 2017). "The World Within Us". Healthcare Journal of New Orleans. 7 Aralık 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 22 Mart 2021. 
  16. ^ "Use of Plant Growth-Promoting Bacteria for Biocontrol of Plant Diseases: Principles, Mechanisms of Action, and Future Prospects". Appl Environ Microbiol. 71 (9): 4951-9. 2005. doi:10.1128/AEM.71.9.4951-4959.2005. PMC 1214602 $2. PMID 16151072. 
  17. ^ Tkacz (Nov 2015). "Stability and succession of the rhizosphere microbiota depends upon plant type and soil composition". ISME J. 9 (11): 2349-2359. doi:10.1038/ismej.2015.41. PMC 4611498 $2. PMID 25909975. 
  18. ^ "What is Clostridium difficile?". Vitalacy. 19 Nisan 2019. 7 Aralık 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. 
  19. ^ Judah L. Rosner for Microbe Magazine, Feb 2014. Ten Times More Microbial Cells than Body Cells in Humans? 17 Eylül 2020 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.
  20. ^ Alison Abbott for Nature News. Jan 8 2016 Scientists bust myth that our bodies have more bacteria than human cells 17 Ocak 2021 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.
  21. ^ Sender (Jan 2016). "Are We Really Vastly Outnumbered? Revisiting the Ratio of Bacterial to Host Cells in Humans". Cell. 164 (3): 337-40. doi:10.1016/j.cell.2016.01.013. PMID 26824647. 
  22. ^ "NIH Human Microbiome Project defines normal bacterial makeup of the body". NIH News. 13 Haziran 2012. 17 Haziran 2012 tarihinde kaynağından arşivlendi. 

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Antibiyotik</span> bakteriyel enfeksiyonların tedavisinde ve önlenmesinde kullanılan ilaç

Antibiyotik, bakterilere karşı aktif olan bir tür antimikrobiyal maddedir. Bakteriyel enfeksiyonlarla savaşmak için en önemli antibakteriyel ajan türüdür ve antibiyotik ilaçlar bu tür enfeksiyonların tedavisinde ve önlenmesinde yaygın olarak kullanılmaktadır. Bakterileri öldürebilir ya da büyümelerini engelleyebilirler. Sınırlı sayıda antibiyotik de antiprotozoal aktiviteye sahiptir. Antibiyotikler soğuk algınlığı veya gribe neden olan virüsler gibi virüslere karşı etkili değildir; virüslerin büyümesini engelleyen ilaçlar antibiyotik yerine antiviral ilaçlar veya antiviraller olarak adlandırılır. Mantarlara karşı da etkili değildirler; mantarların büyümesini engelleyen ilaçlara antifungal ilaçlar denir.

<span class="mw-page-title-main">Bakteri</span> mikroorganizma üst âlemi

Bakteri (İngilizce telaffuz: [bækˈtɪəriə] ( dinle); tekil isim: bacterium), tek hücreli mikroorganizma grubudur. Tipik olarak birkaç mikrometre uzunluğunda olan bakterilerin çeşitli şekilleri vardır, kimi küresel, kimi spiral şekilli, kimi çubuksu, kimi virgül şeklinde olabilir. Yeryüzündeki her ortamda bakteriler mevcuttur. Toprakta, deniz suyunda, okyanusun derinliklerinde, yer kabuğunda, deride, hayvanların bağırsaklarında, asitli sıcak su kaynaklarında, radyoaktif atıklarda büyüyebilen tipleri vardır. Tipik olarak bir gram toprakta bulunan bakteri hücrelerinin sayısı 40 milyon, bir mililitre tatlı suda ise bir milyondur; toplu olarak dünyada beş nonilyon (5×1030) bakteri bulunmaktadır, bunlar dünyadaki biyokütlenin çoğunu oluşturur. Bakteriler gıdaların geri dönüşümü için hayati bir öneme sahiptirler ve gıda döngülerindeki çoğu önemli adım, atmosferden azot fiksasyonu gibi, bakterilere bağlıdır. Ancak bu bakterilerin çoğu henüz tanımlanmamıştır ve bakteri şubelerinin sadece yaklaşık yarısı laboratuvarda kültürlenebilen türlere sahiptir. Bakterilerin araştırıldığı bilim bakteriyolojidir, bu, mikrobiyolojinin bir dalıdır.

<span class="mw-page-title-main">Mikrobiyoloji</span> mikroskobik organizmaların incelenmesi

Mikrobiyoloji, mikrorganizmaları inceleyen bilim dalıdır. Bakteriler, archaea, virüsler, protistler, mayalar ve küfler gibi mikroorganizmalar mikrobiyolojinin konu alanını oluştururlar. Mikrobiyoloji bilim dalının aktif olarak kullanıldığı uygulama alanları tıp, tarım ve endüstridir.

<i>Acetobacter</i>

Acetobacter, Acetobacteraceae familyasından, asetik asit bakterilerini içeren bir bakteri cinsidir. Genç hücreleri gram negatif, yaşlı hücreleri gram değişken özellikte, spor oluşturmayan, oksijenli solunum yapan, katalaz pozitif, çubuk şeklinde bakterilerdir. Hareketli ve hareketsiz türleri vardır.

<i>Staphylococcus aureus</i> Bakteri türü

Staphylococcus aureus, Staphylococcaceae familyasından bakteri türüdür. Gram pozitiflerdendir. Yaklaşık 20 türü bulunur. Nozokomiyal etkenidir. İnsan cilt florasında kommensal olarak da bulunur. Staphylococcus aureus' un oksasilin'e dirençli olup olmaması onun tanımlanmasında etkilidir. Örneğin bu antibiyotiğe hassas olan bir S. aureus, MSSA adını alırken, buna dirençli olan suş, MRSA adını alır. Koyun kanlı agarda altın sarısı koloniler üretir. Bu yüzden tür adı, altın anlamına gelen Latince aureus'dan türetilmiştir. Bu bakterinin katalaz testi olumludur. Clumping factor ve tüp koagülaz testi pozitif sonuç verir. Çeşitli yüzeylerde glikokaliks denen oluşumlar üretir. Bakterinin bunu yayılma ve bulaşma için kullandığı düşünülmektedir. Bağışıklık sistemi zayıflamış kişilerde, asıl enfeksiyon etkeniyle beraber görülmesi, iyileşmeyi geciktirir. Stafilokoklar içerisinde sadece Stafilokok Aureus koagülaz pozitif sonuç verir. Streptokok türünden ayırt etmek için katalaz testi uygulanır.

Paeniglutamicibacter cryotolerans, Aktinobakteriler sınıfından bir bakteri türüdür. Psikrotolerant, halotolerant, Gram-pozitif, hareketli ve fakültatif anaerobiktir. Bir basil-kok döngüsüne sahiptir.

<i>Corynebacterium</i> bakteri

Corynebacterium, Gram-pozitif ve aerobik bir bakteri cinsi. Bunlar basildir ve yaşamın bazı evrelerinde, cins ismine ilham veren sopa şeklindeler.

<span class="mw-page-title-main">CD59</span>

CD59 glikoproteini, MAC baskılayıcı protein (MAC-IP), membran reaktif liziz inhibitörü veya protektin olarak da bilinen, insanlarda CD59 geni tarafından ile kodlanan bir proteindir. LY6/uPAR/alfa-nörotoksin protein ailesine aittir.

<span class="mw-page-title-main">CHST1</span>

Karbonhidrat sülfotransferaz 1, insanlarda 11. kromozomun kısa kolunda bulunan CHST1 geni tarafından kodlanan bir proteindir. Proteinin polipeptit zincirinin uzunluğu 411 amino asittir ve molekül ağırlığı 46715'tir.

<span class="mw-page-title-main">Osteokalsin</span>

Osteokalsin, başka bir adla kemik gama-karboksiglutamik asit içeren protein (BGLAP), kemik ve dentinde bulunan ve ilk olarak civciv kemiğinde kalsiyum bağlayıcı protein olarak tanımlanan küçük (49-amino-asit) kollajenöz olmayan protein yapılı bir hormonudur.

NADPH oxidaz 4, insanlarda NOX4 ile kodlanan ve NADPH oksidazların NOX ailesine üye enzim.

NOX5, insanlarda NOX5 geni ile kodlanan protein.

<span class="mw-page-title-main">Su mikrobiyolojisi</span>

Su Mikrobiyolojisi suda yaşayan mikroorganizmaları tüm biyolojik yönleriyle inceleyen bilim dalıdır. Fakat su mikrobiyolojisi terimi daha çok insani tüketim amacıyla kullanılan veya insan sağlığı için önem arz eden sularda bulunan mikroorganizmaların özellikleri, tespit edilmesi ve dezenfeksiyonu çalışmaları için kullanılmaktadır. Doğada tatlı sular, nehir ağızları, okyanuslar gibi sucul ortamlardaki mikroorganizmaları ayrıntılı inceleyen bilim dalı ise aquatik mikrobiyolojidir. Yaşamın başlangıç noktası olan sucul ortamlar virüsler, arkeler, bakteriler, protozoalar, funguslar ve algler başta olmak üzere pek çok mikroorganizma barındırırlar.

<span class="mw-page-title-main">Viridiplantae</span>

Viridiplantae, yaklaşık 450.000-500.000 tür içeren ve hem karasal hem de sucul ekosistemlerde önemli roller oynayan ökaryotik canlılar grubudur. Öncelikle sucul olan yeşil algler ve içlerinden çıkan kara bitkilerinden oluşurlar. Yeşil algler, geleneksel sınıflandırmada kara bitkilerini içermez ve bu da yeşil algleri parafiletik bir grup yapar. Kara bitkilerinin yeşil alglerin içinden çıktığının anlaşılmasından bu yana, bazı yazarlar bitkileri de yeşil alglere atıyorlar. Hücre duvarlarında selüloz bulunan hücrelere ve klorofil a ve b içeren ve fikobilin içermeyen siyanobakterilerle endosimbiyozdan türetilen birincil kloroplastlara sahiptirler.

<i>Enterobacter</i> Bakteri cinsi

Enterobacter Gram negatif, fakültatif anaerobik, çubuk şeklinde, spor oluşturmayan, Enterobacteriaceae familyasına ait bakteri cinsidir. Enterobacterales takımının tip özelliklerini taşıyan cinsidir. 20 türü bulunmaktadır. Yakın zamanlı çalışmalarla bu cinse ait bazı türler farklı cinsler altında sınıflandırılmıştır, örneğin E. aerogenes, Klebsiella aerogenes olarak değiştirilmiştir. Bu cinsin klinik öneme sahip tek türü E. cloacae'dir.

Akkermansia muciniphila, insan bağırsak müsinlerini indirgeyen, 2004 yılında Muriel Derrien ve Willem de Vos tarafından bulunan yeni bir cins olan Akkermansia'nın bir türüdür. A. muciniphila'nın obezite, tip 2 diyabet ve inflamasyon ile ilişkisini anlamak için kapsamlı araştırmalar yapılmaktadır.

Pleomorfizm mikrobiyolojide bazı mikroorganizmaların çevresel koşullara tepki olarak morfolojilerini, biyolojik işlevlerini veya üreme modlarını değiştirme yeteneğidir. Deinococcaceae bakteri ailesinin bazı üyelerinde pleomorfizm gözlenmiştir. Bakteriyoloji bağlamında pleomorfizmin modern tanımı daha önce sanıldığı gibi bu karakterlerin kalıtsal bir değişikliğinden ziyade tek tek hücrelerin morfolojisinin veya fonksiyonel işlevlerinin varyasyonuna dayanmaktadır.

Bakteriyel vajinoz, vajinada doğal olarak bulunan bakterilerin dengesizliğinden kaynaklanır. Normalde baskın olan Lactobacilli türleri önemli ölçüde azalır. Bu, vajinada bulunan ve belirli bakterilerin aşırı büyümesinin neden olduğu bulaşıcı bir vajina hastalığı olan bakteriyel vajinoz ile ilişkili organizmaların listesidir. Sayım ve mikrobiyota arasındaki ilişkiler BV'de değiştirilir ve bu da karmaşık bir bakteri ortamına neden olur. Bazı türler nispeten yakın zamanda tanımlanmıştır. Listelenen patojenlerle enfeksiyonlara sahip olmak, HIV/AIDS dahil olmak üzere diğer cinsel yolla bulaşan enfeksiyonlara yakalanma riskini artırır.

<span class="mw-page-title-main">Vajinal flora</span>

Vajinal flora, vajinal mikrobiyota veya vajinal mikrobiyom, vajinayı kolonize eden mikroorganizmalardır. Alman jinekolog Albert Döderlein tarafından 1892'de keşfedildi ve genel insan florasının bir parçasıdır. Mevcut bakteri miktarı ve türü, bireyin genel sağlığı için önemli etkilere sahiptir. Sağlıklı bir bireyin birincil kolonize edici bakterileri L. crispatus gibi, Lactobacillus cinsindendir ve ürettikleri laktik asidin, patojenik türlerin neden olduğu enfeksiyona karşı koruduğu düşünülmektedir.

<span class="mw-page-title-main">ACP2</span>

Lizozomal asit fosfataz, insanların 11. kromozomunda yer alan ACP2 geni tarafından kodlanan bir enzimdir.