İçeriğe atla

Mikel Pareheli

Mikel Pareheli
DoğumNorgieli, (Çakıllar, Ardanuç)
MeslekRahip
Dönem9. yüzyıl
Tanınma nedeniParehi Manastırı'nın kurucusu ve başrahibi

Mikel Pareheli (Gürcüce: მიქელ პარეხელი), 9. yüzyılda yaşamış Gürcü din adamıdır. Klarceti bölgesinde, günümüzde Artvin ilinin merkez ilçesinde Ortaköy'deki Parehi Manastırı'nın kurucusu ve ilk başrahibidir.[1] Bundan dolayı "Parehli" anlamında Pareheli olarak anılmıştır.

Mikel Pareheli, Şavşeti bölgesinden olup Norgieli (bugün Çakıllar, Ardanuç) köyünde dünyaya gelmiştir. Bugün Ardanuç ilçesinde yer alan Norgieli, Giorgi Merçule 951 yılında yazdığı Grigol Hantsteli'nin Yaşamı adlı eserde Şavşeti'nin köyü olarak geçer.[2] 9. yüzyılda yaşamış olan Mikel, Midznadzori Manastırı'nda keşiş olarak dinsel hayatına başlamıştır. Opiza Manastırı'nda hizmet ederken, Hantsta Manastırı'ndaki keşişlerden haberdar oldu. Ardından ulaşılması son derece zor bir yer olan Parehi'ye gidip yerleşmiş ve orada bir şapel inşa etmiştir.[3] Parehi Manastırı'nın kurucusu sayılan Mikel Pareheli, burada Basili, Markelaozi, Serapion Zarzmeli gibi ünlü din adamlarını yetiştirmiştir.[4]

Mikel Pareheli Gürcü Ortodoks Kilisesi tarafından aziz ilan edilmiş olup 9 Haziran onu anma günüdür.

Kaynakça

  1. ^ Tao-Klarceti: Tarihsel ve Kültürel Anıtlar - Katalog (ტაო-კლარჯეთი: ისტორიისა და კულტურის ძეგლები - კატალოგი), (Editör) Buba Kudava, (Yazarlar) Nestan Bagauri, Zurab Batiaşvili, İrma Beridze, Buba Kudava, Nikoloz Jğenti, Goça Saitidze, Natia Hizanişvili, Tiflis, 2018, s. 471, ISBN 9789941478178.
  2. ^ "Giorgi Merçule, Grigol Hantsteli'nin Yaşamı (Gürcüce), 32. Bölüm" (PDF). 3 Ekim 2019. 30 Kasım 2020 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: 15 Şubat 2020. 
  3. ^ Mamia Pağava, Şavşat Notları (შავშური ჩანაწერები), Tiflis, 2011, s. 91. 19 Nisan 2023 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. ISBN 897-9941-407-13-0
  4. ^ ""ღირსი მიქელ პარეხელი (VII-IX)"". 5 Mart 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 1 Ekim 2023. 

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Tao-Klarceti</span>

Tao-Klarceti, çağdaş tarih yazıcıları tarafından eski Tao-Klarceti Krallığı'ndaki tarihi ve coğrafi bölgeleri tanımlamak için kullanılan bir terimdir. Tao-Klarceti olarak ifade edilen yerler Gürcistan tarihi açısından önemli tarihsel bölgelerdi ve Gürcü Boğazı’ndan başlayıp Küçük Kafkaslar’a değin uzanıyordu.

<span class="mw-page-title-main">Bağlıca, Ardanuç</span> Artvin ilinin Ardanuç ilçesine bağlı bir köy

Bağlıca, Artvin ilinin Ardanuç ilçesine bağlı bir köydür.

<span class="mw-page-title-main">Çakıllar, Ardanuç</span> Ardanuç, Artvinde bir köy

Çakıllar, Artvin ilinin Ardanuç ilçesine bağlı bir köydür.

<span class="mw-page-title-main">İncilli, Ardanuç</span>

İncilli, Artvin ilinin Ardanuç ilçesine bağlı bir köydür.

<span class="mw-page-title-main">İşhani Manastırı</span>

İşhani Manastırı, tarihsel Gürcistan’ın güneybatı kesiminde orta çağ Gürcü Ortodoks manastırıdır. Bugün Türkiye’nin sınırları içinde, Artvin ilinin Yusufeli ilçesine bağlı İşhan köyündedir.

<span class="mw-page-title-main">Ança Manastırı</span>

Ança Manastırı, tarihsel Klarceti bölgesinde, günümüzde Artvin ilinin Ardanuç ilçesine bağlı ve eski adı Anca olan İncilli köyünde Orta Çağ'da inşa edilmiş Gürcü Ortodoks manastırıdır. Ança Manastırı, Tao-Klarceti bölgesindeki beş Gürcü piskoposluğundan biri olan Ança Piskoposluğu'nun da merkeziydi.

<span class="mw-page-title-main">Berta Manastırı</span> Artvinde ortaçağa ait bir manastır

Berta Manastırı, tarihsel Klarceti bölgesinde, günümüzde Artvin ili merkez ilçesine bağlı Ortaköy’de bulunan eski bir Gürcü Ortodoks manastırıdır. 8. veya 9. yüzyılda inşa edilmiştir. Yapının ayakta kalan kısmı günümüzde cami olarak kullanılmaktadır.

<span class="mw-page-title-main">Opiza Manastırı</span>

Opiza Manastırı, tarihsel Klarceti bölgesinde, günümüzde Artvin ilinin merkez ilçesine bağlı ve eski adı Opiza olan Bağcılar köyünde Orta Çağ'da inşa edilmiş Gürcü manastırıdır.

<span class="mw-page-title-main">Parehi Manastırı</span>

Parehi Manastırı, Parehta Manastırı olarak da bilinir, tarihi Klarceti bölgesinde, günümüzde Artvin ilinin merkez ilçesine bağlı Ortaköy'de Orta Çağ'dan kalma Gürcü Ortodoks manastırıdır.

<span class="mw-page-title-main">Nuka Kilisesi</span>

Nuka Kilisesi, tarihsel Klarceti bölgesinde Orta Çağ'dan kalma Gürcü kilisesidir. Günümüzde Artvin ilinin merkez ilçesindeki Alabalık köyündedir. Kilisenin son rahibi Nuka'dan dolayı bu isimle anılıyor hale gelmiş ve kilisenin eski adının da unutulmuş olabileciğine dair görüş bulunmaktadır.

<span class="mw-page-title-main">Handzta Manastırı</span> Pırnallı, Artvinde bir manastır

Handzta Manastırı ya da Hantsta Manastırı, tarihsel Klarceti bölgesinde, günümüzde Artvin ilinin merkez ilçesine bağlı ve eski adı Porta olan Pırnallı köyünde Orta Çağ'dan kalma Gürcü Ortodoks manastırıdır. Bulunduğu köyün eski ve yeni adından dolayı Porta Manastırı ya da Pırnallı Manastırı olarak da bilinir.

<span class="mw-page-title-main">Şatberdi Manastırı</span>

Şatberdi Manastırı, tarihsel Klarceti bölgesinde, günümüzde Artvin ilinin merkez ilçesine bağlı ve eki adı Boselta olan Okumuşlar köyünde Orta Çağ'dan kalma Gürcü manastırıdır.

Şatberdi Kalesi, tarihsel Klarceti bölgesinde 9. yüzyılda inşa edilmiş Gürcü kalesidir. Bugün Türkiye sınırları içinde yer alan kale, Artvin ilinin merkez ilçesindeki Boselta köyünde yer alır.

Giorgi Merçule, Orta Çağ'da yaşamış Gürcü keşiş, kaligraf ve yazardır. Gürcü Ortodoks Kilisesi azizi olan Grigol Hantsteli'nin (759-861) yaşamını roman tarzında anlattığı Grigol Hantsteli'nin Yaşamı adlı hagiografik yapıtıyla tanınır.

<span class="mw-page-title-main">Daba Manastırı</span> Artvin, Çimenli köyünde bulunan 9. yüzyıl yapımı  Gürcü manastırı

Daba Manastırı, eski Klarceti bölgesindeki Cmerki köyünde, günümüzde ise Artvin ilinin merkez ilçesine bağlı Çimenli köyünde bulunan 9. yüzyıla ait Gürcü manastırıdır. Manastır yapı topluğundan sadece ana kilise ile küçük kilisenin varlığı bilinmektedir. Köyün adından dolayı manastır Cmerki Manastırı olarak da bilinir. Ancak Cmerki'de Meryem Ana'ya adanmış olan Cmerki Manastırı ile Aziz Giorgi'ye adanmış Daba Manastırı'nı birbirine karıştırmamak gerekir.

<span class="mw-page-title-main">Cmerki Manastırı</span>

Cmerki Manastırı, tarihsel Klarceti bölgesinde, günümüzde Artvin ilinin merkez ilçesine bağlı ve eski adı Cmerki olan Çimenli köyünde Orta Çağ'da inşa edilmiş Gürcü manastırıdır.

<span class="mw-page-title-main">Tskarostavi Manastırı</span>

Tskarostavi Manastırı, tarihsel Klarceti bölgesinde, günümüzde Artvin ilinin merkez ilçesine bağlı Alabalık köyünde Orta Çağ'da inşa edilmiş Gürcü manastırıdır.

Mere Manastırı, tarihsel Tao-Klarceti bölgesinde erken Orta Çağ'da inşa edilmiş Gürcü manastırıdır. Yeri tam olarak tespit edilememiş olan manastırın inşa edildiği yer günümüzde Artvin ili sınırları içinde kabul edilmektedir.

Gunatle Manastırı veya Gunatle Vani Manastırı, tarihsel Şavşeti bölgesinde, günümüzde Şavşat ilçesine bağlı Susuz köyünde eski Gürcü manastırıdır. Gurnateli köyünde bulunduğu için Gurnateli Manastırı olarak da bilinir.

Basili Hantsteli, 9. yüzyılda yaşamış Gürcü din adamı ve ilahi yazarıdır. Klarceti bölgesinde, günümüzde Artvin ilinin merkez ilçesine bağlı Hantsta köyünden olduğu için Hantsteli olarak anılmıştır.