İçeriğe atla

Miho cenaze yatağı

Miho'nun cenaze yatağında uzun saçlı Türk atlıları. Yaklaşık MS 570. Kuzey Hanedanları, Çin.[1][2]

Miho cenaze yatağı, Kuzey Çin'deki Soğdlu bir asilzade ve yetkiliye ait olan Kuzey Hanedanları dönemine (MS 439-589) ait bir cenaze anıtıdır.[1] Mezar şu anda Miho Müzesi koleksiyonlarında yer almaktadır.[1] Yapısı Anyang mezar yatağına benzerdir.[1] MS 570 civarına tarihlenmektedir.[3] Amerikan sanat pazarında satılmadan önce 1980'lerde Taiyuan'da kazıldığı söyleniyor.[4]

Mezar

Taş kanepe, 11 taş levha ve 2 kapı sütunundan oluşmakta olup, merhumun hayatını ve ahiret sahnelerini gösteren kabartmalarla süslenmiştir.[1] Kabartmalarda Zerdüştlüğün pek çok unsuru görülmektedir.[1]

Mezarın sahibi muhtemelen Zerdüşt işlerinin yanı sıra Çin'de iş yapan Orta Asya'dan gelen yabancı tüccarların ticari işlerinden de sorumluydu. Muhtemelen Soğdlu göçmen-tüccar topluluğunun hükûmet tarafından atanan liderleri için kullanılan resmi Çince "Sàbǎo" (薩保, "Koruyucu, Muhafız", Soğdca s'rtp'w, "kervan lideri" kelimesinden türetilmiştir) unvanına sahipti.[1][5]

Etnografik yönler

Miho cenaze yatağının kabartmalarında çok sayıda Türk erkeği görülmektedir.[1][3] An Jia Mezarı'na gelince, mezardaki tasvirler, muhtemelen Soğdlu tüccarların ana ticaret ortakları olan Türklerin (Birinci Türk Kağanlığı zamanında) her yerde bulunduğunu göstermektedir.[3] Akhunlar esas olarak An Jia'nın Mezarı'nda yoktur, ancak Miho cenaze yatağının dört panelinde biraz karikatürize özellikler ve Türklerin vasallarının özellikleriyle görünmektedirler.[6] Akhunlar muhtemelen o zamana kadar yerini Türk hegemonyasına bırakmıştı (MS 556 ile 560 yılları arasında Sasanilerle Türklerin ittifakıyla yok edilmişlerdi).[3] Buna karşılık Akhunlar, An Jia ile aynı zamanda ölmesine rağmen 85 yaşında çok daha yaşlı olan Wirkak'ın Mezarı'nda her yerde mevcuttur: Wirkak bu nedenle öncelikle aktif yıllarında Akhunlarla ilgilenmiş olabilir.[3]

  • Kazak bozkırındaki Türkler.[7]
    Kazak bozkırındaki Türkler.[7]
  • Zerdüşt yangın töreni sahnesinin yer aldığı Miho yatağının orta paneli.[8]
    Zerdüşt yangın töreni sahnesinin yer aldığı Miho yatağının orta paneli.[8]

Kaynakça

  1. ^ a b c d e f g h Inagaki, Hajime. Galleries and Works of the MIHO MUSEUM. Miho Museum. s. 120-124. 26 Mart 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 28 Kasım 2023. 
  2. ^ Yatsenko, Sergey A. (August 2009). "Early Turks: Male Costume in the Chinese Art". Transoxiana. 14. 27 Nisan 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 28 Kasım 2023. 
  3. ^ a b c d e Grenet, Frantz; Riboud, Pénélope (2003). "A Reflection of the Hephthalite Empire: The Biographical Narra- tive in the Reliefs of the Tomb of the Sabao Wirkak (494-579)" (PDF). Bulletin of the Asia Institute. 17: 141-142. 31 Mayıs 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi (PDF). Erişim tarihi: 28 Kasım 2023. 
  4. ^ GRENET, Frantz (2020). Histoire et cultures de l'Asie centrale préislamique. Paris, France: Collège de France. s. 324. ISBN 978-2-7226-0516-9. 6 Temmuz 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 28 Kasım 2023. 
  5. ^ Xu, Jin 徐津 (1 Ocak 2019). "The Funerary Couch of An Jia and the Art of Sogdian Immigrants in Sixth-century China". The Burlington Magazine. 9 Ekim 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 28 Kasım 2023. 
  6. ^ GRENET, FRANTZ; RIBOUD, PÉNÉLOPE (2003). "A Reflection of the Hephtalite Empire: The Biographical Narrative in the Reliefs of the Tomb of the Sabao Wirkak (494–579)". Bulletin of the Asia Institute. 17: 138. ISSN 0890-4464. JSTOR 24049311. 23 Mayıs 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 28 Kasım 2023. 
  7. ^ Mierse, William E. (1 Aralık 2022). Artifacts from the Ancient Silk Road (İngilizce). ABC-CLIO. s. 126. ISBN 978-1-4408-5829-1. 29 Mayıs 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 28 Kasım 2023.  "In the upper scene, long-haired Turkic servants attend an individual seated inside the yurt proper, and in the lower scene, hunters are seen riding down game. The setting must be the Kazakh steppes over which the Turks had taken control from the Hepthalites."
  8. ^ Huang, Bing (December 2021). "Deciphering the Shi Jun Sarcophagus Using Sogdian Religious Beliefs, Tales, and Hymns". Religions (İngilizce). 12 (12): 1060. doi:10.3390/rel12121060 Özgürce erişilebilir. ISSN 2077-1444. 

İlgili Araştırma Makaleleri

Abdal, Türk tasavvufunun daha radikal formlarında karşılaşılan en üst mânevî mertebenin bir adıdır.

<span class="mw-page-title-main">Halikarnas Mozolesi</span> Antik Mezar

Halikarnas Mozolesi, Kral Mausolos adına karısı ve kız kardeşi Artemisia(en) tarafından Halikarnassos'ta yaptırılmış, Dünyanın Yedi Harikası'ndan biri sayılan, kolonlarıyla Yunan mimarisini, piramit şeklindeki çatısıyla da Mısır mimarisini andıran oldukça büyük boyutlardaki mezar. Bu öneminden dolayı kendinden sonra gelen, aynı stildeki tüm yapılara mozole denmiştir.

<span class="mw-page-title-main">Ak Hun İmparatorluğu</span> 5.-8. yüzyıllarda var olmuş bir imparatorluk

Ak Hun İmparatorluğu, dördüncü yüzyılın başlarında Isığ Gölü çevresinde Avarlar'a bağlı yaşarlarken bu yüzyılın ikinci yarısında Maveraünnehir'e ve Toharistan'a yayılmış Türk devleti. Hükümdarlık 5. yüzyılda Heftal denilen aileye geçtiğinden Eftalitler olarak da bilinirler.

<span class="mw-page-title-main">Diktatörlük</span> tek bir lider tarafından yönetilen otokratik hükümet biçimi

Diktatörlük, bir diktatör tarafından kontrol edilen bir hükümet biçimidir. Bir diktatörlükte siyaset, diktatör tarafından kontrol edilir ve danışmanlar, general ve diğer üst düzey yetkililerden oluşan bir iç çember aracılığıyla kolaylaştırılır. Diktatör, iç çevreyi etkileyerek ve onları memnun ederek kontrolünü sürdürürken, rakip siyasi partiler, silahlı direniş veya sadakatsiz parti üyeleri gibi herhangi bir olası muhalefeti baskı altına alır. Diktatörlükler, askeri darbeyle gücü ele geçiren önceki hükûmeti zorla deviren bir şekilde veya seçilmiş liderlerin yönetimlerini kalıcı hale getirdiği bir darbeyle oluşturulabilir. Diktatörlükler otoriter veya totaliter olup askeri diktatörlükler, tek parti diktatörlükleri veya mutlak monarşiler olarak sınıflandırılabilir.

<span class="mw-page-title-main">Hierapolis</span> Denizlide bir antik Roma kenti

Hierapolis, Pamukkale (Denizli) yakınlarında bulunan ve Frigler döneminde ana tanrıça Kibele kültünün merkezlerinden biri olarak faaliyet göstermiş bir antik kenttir. Antik coğrafyacı Strabon ile Ptolemaios verdikleri bilgilerde, Karia bölgesine sınır olan Laodikeia ve Tripolis kentlerine yakınlığı ile Hierapolisin bir Frigya kenti olduğunu ileri sürülmektedir.

<span class="mw-page-title-main">Krallar Vadisi</span>

Krallar Vadisi ya da Firavunlar Vadisi, Mısır'da bulunan MÖ 16. yüzyıldan 11. yüzyıla kadar yaklaşık 500 yıllık bir süre boyunca 18. ve 20. Hanedanlık döneminde Yeni Krallık'ın firavunları ve dönemin ileri gelenleri için inşa edilen mezarların bulunduğu vadidir. Vadi, Luksor'un batı tarafında bulunur.

<span class="mw-page-title-main">Nekropol</span>

Nekropol (Nekropolis), arkeolojik şehirlerde mezarlıkların ve toplu mezar yerlerinin bulunduğu bölgeye verilen isimdir. Yunanca nekros-polis ölü(ler) şehri demektir. Antik çağdaki şehirlerde mezar yerlerinin günümüz şehirlerinden farkı, günümüzde daha çok yerleşim yerlerine uzakta ve şehrin dışında olan mezarların, o dönemlerde şehirle iç içe olmasıdır.

<span class="mw-page-title-main">Kuşan İmparatorluğu</span>

Kuşanlar, Hindistan’ın kuzeyinde M.Ö. 2. yüzyılın ikinci yarısında hüküm sürmüş bir hanedan. Batılı kaynaklarda Sogdiana ve Bactria, Çin kaynaklarında ise Tai Hsia diye adlandırılan, bugün Afganistan'ın kuzey kesiminde Ceyhun Irmağı ile Hindukuş Dağları arasında kalan bölgenin Orta Asya kavimleri istilası sonucunda, M.Ö. 3. yüzyılda kurulmuş olan Grek Baktriya Krallığı çökmüş ve yerine M.S. 1. yüzyılda yerli kayıtlara göre Kuşan, Çin kaynaklarına göre ise Ta-Yüeh-chih adında kurulan devlettir. Kuşanlar, Yüeçi Konfederasyonun beş bölümünden biriydi, ve yüksek ihtimalle İrani veya Tohar, Ön Hint-Avrupalı Kansu'dan göç eden ve eski Baktriya'ya yerleşen göçebe insanlardır. Kuşanlar ilk dönemler muhtemelen idari işlerde Yunancayı kullanıyorlardı, ancak kısa sürede Bactrian dilini kullanmaya başladılar. Kurucu hanedanın Türk kökenli olduğuna dair çeşitli iddialar da vardır. Öyle ki bir Keşmir tarihçisi olan Kalhana’nın Rajatarangini’sinde zikredilen “Turushkanvaya” ismidir. Grandhara bölgesinde Türk asıllı krallar olduğundan bahseder.

<span class="mw-page-title-main">Karaz kültürü</span>

Karaz Kültürü,Erken Tunç Çağı'na ait bir kültürdür. Sovyet arkeolog Boris Kuftin'in çalışmalarında ortaya konulan, Geç Kalkolitik Çağ ve Tunç Çağı boyunca Doğu Anadolu Bölgesi, Transkafkasya, Azerbaycan ve Kuzeybatı İran'ı içine alan bir yayılma gösteren kültürdür.

<span class="mw-page-title-main">Kraliçeler Vadisi</span>

Kraliçeler Vadisi, Eski Mısır'da firavunların eşlerinin gömüldüğü bir bölgedir. O zamanlar "güzelliğin yeri" anlamına gelen Ta-Set-Neferu olarak biliniyordu. Birçok firavun eşinin mezar yeri olmasıyla ünlüdür. Firavunlar ise Krallar Vadisi'ne gömüldü. Christian Leblanc tarafından tanımlanan sınırlara göre Kraliçeler Vadisi, Prens Ahmose Vadisi, Halat Vadisi, Üç Çukur Vadisi ve Dolmen Vadisi ile birlikte mezarların çoğunu içeren ana vadi'den oluşur. Ana vadi 91 mezar içerir ve yan vadiler 19 mezar daha ekler. Ana vadi dışındaki vadilerde bulunan mezarların tamamı 18.Hanedanlığa tarihlenmektedir. Kraliçeler Vadisi'nin mezar yeri olarak seçilmesinin nedeni bilinmemektedir. İşçi köyü Deir el-Medina ve Krallar Vadisi'ne yakınlık bir etken olabilir. Vadi'nin girişinde Hathor'a adanmış kutsal bir mağaranın varlığı başka bir düşünce olabilirdi. Bu mağara, ölülerin gençleşmesi ile ilişkilendirilmiş olabilir.

<span class="mw-page-title-main">Bugut Yazıtı</span>

Bugut Yazıtı, Arhangay Aymag'daki Bayn Tsagaan Gol civarında yer alan Bugut Dağı'nın 10 km doğusunda, Birinci Türk Kağanlığı zamanından kalma bir anıt mezar külliyesinde bulunan iki dilli bir yazıt.

<span class="mw-page-title-main">Nintoku (imparator)</span> Japonyanın geleneksel veraset düzenine göre 16. imparatoru

İmparator Nintoku, Japonya'nın geleneksel veraset düzenine göre 16. imparatorudur. İmparatorun yaşamı ve saltanatı hakkında fazla bilgi bulunmamasına karşın saltanatının MS 313'ten 399 yılında ölümüne kadar sürdüğü düşünülmektedir.

<span class="mw-page-title-main">Kidarit Krallığı</span> 4.-6. yüzyıllar arasında var olmuş bir Türk devleti

Kidaritler veya Kidara Hunları, 4. ve 5. yüzyıllarda Baktriya'yı ve Orta Asya ile Güney Asya'nın bitişik bölgelerini yöneten bir hanedandır. Kidaritler, Hindistan'da Huna ve Avrupa'da Hiyonlar olarak topluca bilinen bir halk kompleksine aittir. 5. yüzyıl Bizans tarihçisi Priscus onlara Kidarit Hunları ya da "Kidarit olan Hunlar" adını vermiştir. Huna / Xionite kabileleri, tartışmalı da olsa, benzer bir dönemde Doğu Avrupa'yı fetheden Hunlarla sıklıkla bağlantılıdır. Yaklaşık bir yüzyıl sonra yerini alan Akhunlardan farklılardır.

<span class="mw-page-title-main">Anıtkabir tarihi</span> Ankaradaki ünlü bir anıt mezar ve müzenin tarihçesi

Ankara ilinin Çankaya ilçesinde yer alan ve Mustafa Kemal Atatürk'ün anıt mezarını içeren yapı kompleksi olan Anıtkabir'in inşa fikri, Atatürk'ün 10 Kasım 1938'deki ölümünün ardından ortaya çıktı. Atatürk'ün naaşının ise, Ankara'da bir anıt mezar inşa edilene kadar Ankara Etnografya Müzesi'nde kalması kararlaştırılmıştı.

<span class="mw-page-title-main">Kaya kabartması</span>

Bir kaya kabartması veya kayaya oyulmuş bir rölyef, müstakil bir taş parçası yerine bir uçurum gibi sağlam veya "canlı kayaya" oyulmuş bir kabartma heykeldir. Bunlar bir kaya sanatı kategorisidir ve bazen kayaya oyulmuş mimarinin bir parçası olarak veya onunla birlikte bulunur. Bununla birlikte, tarih öncesi halkların gravürlerine ve resimlerine yoğunlaşan kaya sanatı üzerine yapılan çoğu çalışmada göz ardı edilme eğilimindedirler. Bu tür birkaç çalışma, kayanın doğal hatlarını kullanır ve bunları bir görüntüyü tanımlamak için kullanır, ancak bunlar insan yapımı rölyefler anlamına gelmez. İnsanlık tarihi boyunca birçok kültürde kaya kabartmaları yapılmıştır ve bunlar özellikle eski Yakın Doğu sanatında önemliydi. Kaya kabartmaları, açık havada bir etkiye sahip olmak için olması gerektiğinden, genellikle oldukça büyüktür.

<span class="mw-page-title-main">Kapadokya takvimi</span> antik güneş takvimi

Kapadokya takvimi, Pers Zerdüşt takviminden türetilen bir güneş takvimidir. Adını, günümüz Türkiye'sindeki tarihi bölge olan Kapadokya'dan almıştır. Her biri 30 günlük 12 ay ve beş epagomenal güne sahip olan takvim, Kapadokya'nın Pers Ahameniş İmparatorluğu'nun bir parçası olduğu MÖ 550 ile 330 yılları arasında ortaya çıkmıştır. Kapadokya takvimi, Zerdüşt takvimiyle aynı olup yapısında Avestaca adlar ile ayların sıralaması yer almaktadır. Bölgedeki İran kültürel etkisini yansıtan takvimin mevcut kanıtları, Yunan gök bilimcilerin hesapları aracılığıyla Geç Antik Çağ'a kadar uzanmakta ve o zamana kadar zaten Jülyen takvimine uyarlanmıştır.

<span class="mw-page-title-main">Laussel Venüsü</span>

Laussel Venüsü, 18,11 inç yüksekliğinde kireç taşından yapılmış çıplak bir kadın kabartmasıdır. Kırmızı aşı boyası ile boyanmış ve güneybatı Fransa'nın Dordogne bölgesindeki Marquay komününde bulunan bir kaya sığınağının kireç taşına oyulmuştur. Oyma Gravettiyen Üst Paleolitik kültürü ile ilişkilendirilmektedir. Şu anda Fransa'nın Bordeaux kentindeki Musée d'Aquitaine'de sergilenmektedir.

<span class="mw-page-title-main">Yongjia'nın Felaketi</span>

Yongjia Felaketi, Çin tarihinde MS 311 yılında Xiongnu liderliğindeki Han-Zhao hanedanlığı güçlerinin Batı Jin hanedanlığının başkenti Luoyang'ı ele geçirip yağmaladığı bir olayı ifade eder. Bu zaferden sonra Han-Zhao'nun ordusu şehir sakinlerine yönelik bir katliam gerçekleştirerek Jin veliaht prensini, bir dizi bakanı ve 30.000'den fazla sivili öldürdü. Ayrıca sarayları yakıp yıktılar ve Jin hanedanının anıt mezarlarını kazdılar. Bu olay Beş Barbarın Ayaklanması ve On Altı Krallık döneminin başlarında yaşanan önemli bir olaydı ve Batı Jin hanedanının MS 316'da yıkılmasında önemli bir rol oynadı.

<span class="mw-page-title-main">Pencikent duvar resimleri</span>

Pencikent duvar resimleri, Tacikistan'ın antik Soğdya kenti Pencikent'te İslam öncesi döneme ait en ünlü duvar resimleri arasında yer alıyor. Bölgeden çok sayıda duvar resmi ele geçirildi ve bunların birçoğu şu anda Sankt-Peterburg'daki Ermitaj Müzesi'nde ve Duşanbe'deki Tacikistan Ulusal Eski Eserler Müzesi'nde sergileniyor. Duvar resimleri, çoğunlukla Soğd ve Türk elitlerden ve muhtemelen heterojen kökene sahip diğer yabancı tüccar gruplarından oluşan Pencikent toplumunun kozmopolit doğasını ortaya koyuyor. Karşılaştırmalı araştırmalar, Eski Türk kıyafetleri, silah eşyaları, saç stilleri ve ritüel fincanlarla önemli benzerlikler olduğunu ortaya koymaktadır.

<span class="mw-page-title-main">Efrasiyab duvar resimleri</span>

Elçilerin Resimleri olarak da adlandırılan Efrasiyab duvar resimleri, Soğd sanatının nadide bir örneğidir. 1965 yılında yerel yetkililerin Moğol öncesi Semerkand'ın eski bölgesi olan Afrāsiāb höyüğünün ortasında bir yol inşa etmeye karar vermesiyle keşfedildi. Şu anda Afrāsiāb höyüğündeki özel bir müzede korunmaktadır.


Bu sayfa, bu Vikipedi makalesine dayanmaktadır.
Metin, CC BY-SA 4.0 lisansı altında mevcuttur; ek koşullar uygulanabilir.
Görseller, videolar ve sesler kendi lisansları altında mevcuttur.