İçeriğe atla

Miheil Tamaraşvili

Miheil Tamaraşvili

Miheil Tamaraşvili (Gürcüce: მიხეილ თამარაშვილი), Michel Tamarati ve Mikel Tamaraşvili olarak da bilinir, (Eylül 1858 - 16 Eylül 1911), Gürcü Katolik rahip ve tarihçisidir. Gürcü Hristiyanlığını anlatan Fransızca L'Église géorgienne des origines jusqu'à nos jours adlı çalışmasıyla tanınır.[1]

Miheil Tamaraşvili, Gürcistan'ın Ahaltsihe kentinde Gürcü Katolik ailenin çocuğu olarak dünyaya geldi. Nüfusa Aleksandre Tamaraşvili (ალექსანდრე თამარაშვილი) olarak kaydedildi. İlk eğitimini Ahaltsihe ve Kutaisi'de aldı. 1878 yılında İstanbul'daki Katolik Gürcü kilisesinde eğitimine devam etti. Ardından üç yıl İspanya'da okuyup İstanbul'a döndü ve burada Miheil (მიხეილ) adıyla rahip oldu. Bir yandan eğitimine devam edip 1888'de Paris'teki Aziz Lazarus Ruhban Okulu'ndan mezun oldu. Gürcistan'a dönüp Tiflis'teki Katolik kilisesinin başrahibi oldu. Ancak, Gürcistan'ı da topraklarına katmış olan Rus İmparatorluk otoriteleri tarafından siyasi açıdan güvenilmez kişi olarak telakki edildi ve Tamaraşvili, Gürcistan'ı terk etmek zorunda daldı. 1891 yılında Roma'ya yerleşti ve Michel Tamarati adını kullanmaya başladı. 1894'te St. Thomas Aquinas Papalık Akademisi'nden teoloji alanında doktora derecesi aldı. Yıllarca Avrupa arşivlerinde Gürcistan'daki Roma Katolikliğinin şimdiye kadar keşfedilmemiş tarihini ve Gürcü-Batı Avrupa kültürel ve siyasi etkileşimini inceleyerek geçirdi. Bu alandaki dönüm noktası niteliğindeki araştırması olan "ისტორია კათოლიკობისა ქართველთა შორის" (Gürcüler Arasında Katolikliğin Tarihi) adlı çalışmasını 1902 yılında Tiflis'te yayımladı.[2] Tamaraşvili, bazı Ermeni yazarların Mesheti bölgesindeki Gürcü Katolikliğini yok sayan ve Katolik Gürcülerin Ermeni olduğunu iddia eden yazılar yayımlaması üzerine, 1904 yılında Tiflis'te "პასუხად სომხის მწერლებს, რომელნიც უარჰყოფენ ქართველ კათოლიკობას" adlı kitabı yayımladı.[3] Bu kitapta Tamaraşvili, Ermeni tarihçiliğinin babası sayılan Movses Horenatsi'nin tarihi bilgilerine kaynak kişi olarak gösterdiği Süryani Mar Abbas Katina'nın kendisi tarafından uydurulmuş bir isim olduğunu, Horenatsi'nin özellike Gürcüler hakkında yazdıklarının gerçeklikle bağdaşmadığını belirtmiştir.[4]

Tamaraşvili'nin en tanınmış eseri L'Église géorgienne des origines jusqu'à nos jours ("Başlangıçtan Günümüze Gürcü Kilisesi") 1910'da Roma'da yayımlandı ve Vatikan'dan özel bir ödül kazandı.[5] Her ne kadar güncelliğini yitirmiş olsa da, bu kitap Gürcistan'da Hristiyanlığın en kapsamlı incelemesi olmaya devam etmektedir. Tamaraşvili bu eserinde Gürcistan ile Batı Avrupa arasındaki kültürel ve siyasi ilişkilerde Katolikliğin rolünü vurgulamaya çalıştı. Ayrıca, yüzlerce yıllık Gürcü otosefalinin Ortodoks Hristiyan Rusya tarafından ortadan kaldırılmasını ve Rus İmparatorluğu'nun yeniden dirilen Gürcü otosefali hareketine karşı uyguladığı sert politikaları da eleştirdi. Tarihçi David Marshall Lang'e göre, Roma'daki Rus Büyükelçiliği bu önemli ve aydınlatıcı eserin hayli fazla kopyasını satın alıp yok etmiştir.[6]

Tamaraşvili, 1911 yılında 53 yaşındayken Santa Marinella yakınlarında fırtınalı denizde boğulan bir adamı kurtarmaya çalışırken öldü. Naaşı 1978'de Civitavecchia'daki mezarından Tiflis'teki Didube Panteonu'na nakledildi. Tamaraşvili'nin hayatı ve çalışmalarına ait belgelerin çoğu, Tiflis'teki Ulusal El Yazmaları Merkezi'nde muhafaza edilmektedir.

Kaynakça

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Gürcistan</span> Kafkasyada bir ülke

Gürcistan, Karadeniz'in doğu kıyısında, Güney Kafkasya'da yer alan ülkedir. Eski Sovyet cumhuriyetlerinden biri olan Gürcistan'ın kuzeyinde Rusya, doğusunda Azerbaycan, güneyinde Ermenistan ve güneybatısında Türkiye yer alır. Ülkenin batı sınırını Karadeniz belirler.

<span class="mw-page-title-main">Acara Özerk Cumhuriyeti</span> Gürcistana bağlı özerk bölge.

Acara Özerk Cumhuriyeti, Gürcistan'ın güneybatı kesiminde yer alan özerk cumhuriyet. Yönetim merkezi Batum'dur. Türkiye'nin hemen kuzeydoğusunda Artvin ve Ardahan illeri sınırında yer alır. Artvin'in Kemalpaşa ilçesinde bulunan Sarp Sınır Kapısı Batum'a açılır. Bir süre Osmanlı İmparatorluğu yönetiminde kalmış olan Acara Özerk Cumhuriyeti, 1921'de imzalanan Kars Antlaşması'nın bir sonucu olarak Acara Özerk Sovyet Sosyalist Cumhuriyeti adıyla kurulmuş, Sovyetler Birliği'nin dağılıp Gürcistan'ın bağımsız olmasından sonra bugünkü adını almıştır. Gürcistan'ın merkezî yönetimine tabi olan Acara Özerk Cumhuriyeti, Türkiye ile tarihî, dinî ve kültürel yakınlığa sahiptir. 1921 Kars Antlaşması metnine göre Türkiye, bölgeyi dinî toplulukların bütün haklarını garanti altına alan geniş bir yönetimsel özerkliğe sahip olması ve Batum limanından vergisiz şekilde serbest ticaret yapabilmesi koşuluyla Gürcistan'a bırakmıştır.

<span class="mw-page-title-main">Tiflis</span> Gürcistanın başkenti

Tiflis, Gürcistan'ın başkenti ve en kalabalık ilidir. Tiflis Gürcistan'ın doğusunda, Tiflis Havzasında, Kura Nehri'nin iki yakasında kurulmuştur. Kuzeyinde Saguramo Dağları'nın güney yamacı, doğusunda İgris Zageni Dağı'nın kuzeybatı bölümü ve güneyinde Trialeti Dağları uzanmaktadır. Şehir 502 km²'lik bir alanı kaplar ve 1.152 milyondan fazla nüfusa sahiptir. MS 5. yüzyılda İberya Kralı Vahtang Gorgasali tarafından kurulan şehir, o zamandan beri çeşitli Gürcü krallıklarının ve cumhuriyetlerinin başkenti olarak hizmet etti.

<span class="mw-page-title-main">Gürcistan Krallığı</span> Orta Çağda kurulmuş Gürcü krallığı

Gürcistan Krallığı ya da Gürcü İmparatorluğu, Orta Çağ'da kurulmuş olan Gürcü devleti. Gürcistan pek çok alanda, Altın Çağ olarak adlandırılan dönemi bu krallık zamanında yaşamıştır.

<span class="mw-page-title-main">Horenli Musa</span> Ermeni tarihçi

Horenli Musa (410-490), Ermenice: Մովսես Խորենացի. Antik Çağ Ermeni tarihçisi ve Ermenistan Tarihi adlı eserin yazarı. Ermeni tarihçiliğinin babası olarak kabul edilir ve Ermeni Herodot olarak adlandırılır.

<span class="mw-page-title-main">Devrimler ve ayaklanmalar listesi</span> Vikimedya liste maddesi

Bu listede tarih boyunca gerçekleşmiş devrimler ve isyanlar yer almaktadır.

<span class="mw-page-title-main">Zakaria Çiçinadze</span>

Zakaria Çiçinadze kendi kendini yetiştirmiş Gürcü edebiyat eleştirmeni, kitapsever, tarihçi ve kitap yayıncısıdır.

Rabat, Orta Asya ve İran'da 7-8. yüzyıllarda, bir yerleşmenin zanaat ve ticaret erbabının yerleştiği dış semtlerine deniyordu. Rabatlar 9-10. yüzyıllarda siyasal ve iktisadi yaşamın merkezi haline gelmiştir. Arapça kelime Gürcü diline "rabati" (რაბათი) olarak girmiştir.

<span class="mw-page-title-main">İlarion Kartveli</span>

İlarion Kartveli, Gürcü din adamı ve Gürcü Ortodoks Kilisesi'nin azizlerinden biridir. Bugün Uludağ olarak anılan Olimpos'ta manastır inşa etmiş, ölümünden sonra da anısına Konstantinopolis'te Romana Manastırı inşa edilmiştir.