İçeriğe atla

Mihaloğlu Mehmed Bey

Mihaloğlu Mehmed Bey (Ö.1422) Akıncı ailesi Mihaloğullarından Gazi Mihal Paşa'nın oğlu.[1]

Faaliyetleri

Mihaloğlu Mehmed Bey Fetret döneminde Musa Çelebi'nin yanında yer almış, Rumeli Beylerbeyliği yapmıştır.

Mihaloğlu Mehmed Bey'in Rumeli Beylerbeyliği dönemindeki gücü Venedik Devletinin raporlarınada yansımıştır;

1409 yılında Venedik senatosu Arnavutluk kıyılarındaki Venedik mülkleri ile ilgili hakları için elçi Trevisan'ı Musa Çelebi’ye gönderir. Elçi Trevisan Musa Çelebi ile yaptığı görüşmelerden sonra Venedik senatosuna verdiği raporda, bu işin başarılması için Musa Çelebi’nin önde gelen baronlarından Mihaloğlu Mehmed Bey’in dostluğunun kazanılmasının hayati önemde olduğunu belirtir.

Bizans’lı tarihçi Konstantin Kosteneçki ise Mihaloğlu Mehmed Bey’i Musa Çelebi’nin büyük ve üst düzey komutanı olarak tanıtır.

Mihaloğlu Mehmed Bey Fetret dönemindeki taht kavgalarında dengeleri değiştirecek kadar büyük bir güce sahipti; Süleyman Çelebi, Mihaloğlu Mehmed Bey’in kardeşi Musa Çelebi tarafına geçtiği haberini alınca sinirden kendini kaybedip haberi getiren haberciyi önce dövüp, sonra da öldürtmüştür.[2]

Rumeli Belerbeyliği döneminde Mihaloğlu Mehmed Bey Pravadı'yı fetheder.[3]

Osmanlı tarihçisi Neşri; ’’anın gibi bahadır idi kim, ceng gününde on bin ere mukavemet eder idi’’

Musa Çelebi ile Çelebi Mehmed arasında iktidar kavgasının devam ederken Mihaloğlu Mehmed Bey, Çelebi Mehmed’in huzuruna bizzat çıkmak yerine oğlu Yahşi Bey’i gönderir. Bu davranışını, kendisine karşı bir hareket olarak algılayan Çelebi Mehmed, Mihaloğlu Mehmed Bey’i Tokat’a sürgüne gönderir.[4]

Neşri ;

 ’’Andan Düzme Mustafa leşkeriye (asker) Sultan Murad’ın askerini gözleyip, birbirine karşı dururken, Mihaloğlu Mehmed Bey, Tokat hapsinden çıkıp, gelip yetişti. Sultan Murad’ın elini öpüp, hi’at geyip heman doğru su kenarına geldi.Evvel kelâmı bu oldu ki. ’’ Bire Türk Turahan ve bire hain’’ deyü çağırdı. Andan Gümlüoğlu’na ve andan Evronoz oğlanlarına, andan cümle Rumeli beylerini çağırdı. 
   Ve cemi Rumelililer su kenarına geldi. Selam verip hayli kelimat etti. 
   Ve ’’ Bu Mustafa düzmedir’’ deyü ad çıkardı. Ve Rumelililerin ba’zı ba’zına ’’ Görün, Mihaloğlu Mehmed Bey diriymiş’’ dediler. Andan baş baş beylere ve toyacalara mektub yazıp, Gönanlı Bayezid nam kimesne ile gölbaşından viribidiler’' 

Hadidi;

Geçip ondan Gelibolu'ya ererler

Gemiler hazır idi geçti leşker

Hemen Sultan Murad oldukta agâh

Buyurdu hazır oldu hayl ü hargâh

Mihaloğlu'na âdem gitmiş idi

Mehmed Han anı haps etmiş idi

Tokat hapsinden alırlar gelirler

Şu hindeydi ki göçmüş idi leşker

Eyü dirlikler etti her birine

Erince her biri ömr âhirine

Sultan Murad Mihaloğlu Mehmed Bey'i 1422 yılındaki İstanbul muhasarasından önce 12000 kişiden oluşan bir kuvvet ile İstanbul çevresini vurmak üzere gönderir;

Bizans'lı tarihçi İoannis Kananos, 10.000 Müslümanın Mihal Bey (Mikhâlpais) komutasında bütün bölgeye bir çırpıda girdiğini yazar.

Osmanlının İstanbul üzerine uyguladığı muhasara devam ederken Sultan Murad'ın kardeşi Şehzade Mustafa Bizans'ın desteği ile isyan ederek İznik'i almış Bursa'yı kuşatmıştı. Sultan Murad Mihaloğlu Mehmed Bey'i İstanbul kuşatmasından geri çekerek İznik'e gönderir.

Mihaloğlu Mehmed Bey İznik'e girdiği sırada şiddetli çarpışmalar yaşanır. Mihaloğlu Mehmed Bey Şehzade Mustafa'nın Beylerbeyi Taceddinoğlu Mahmud ile vuruşurken atından düşüp ölümcül bir yara alarak ölür. Mihaloğlu kuvvetleri karşısında tutunamayan Şehzade Mustafa ise Bizans'a sığınır.

Mihaloğlu Mehmed Bey'in cenazesi Plevne'de defnedilir.[5]

Geleneği

Plevne'li Mihaloğullarının soyu Mihaloğlu Mehmed Bey'e dayanır.[6]

Kaynakça

  1. ^ "Arşivlenmiş kopya" (PDF). 22 Aralık 2015 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: 17 Ocak 2016. 
  2. ^ Hasan Basri KARADENİZ: Osmanlılar ve Rumeli Uç Beyleri -Metkez ve Uç-
  3. ^ "http://acikerisim.fsm.edu.tr:8080/xmlui/bitstream/handle/11352/1408/Keskio%20lu%20&%20%D6zayd%20n.pdf?sequence=" (PDF). 26 Eylül 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi (PDF). Erişim tarihi: 16 Mart 2022.  |başlık= dış bağlantı (yardım)
  4. ^ "Arşivlenmiş kopya" (PDF). 27 Temmuz 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi (PDF). Erişim tarihi: 26 Ocak 2016. 
  5. ^ http://www.tdvislamansiklopedisi.org/dia/ayrmetin.php?idno=390345&idno2=c390225 - http://dergiler.ankara.edu.tr/dergiler/19/1859/19551.pdf[]
  6. ^ "Arşivlenmiş kopya". 31 Ocak 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 17 Ocak 2016. 

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">I. Bayezid</span> 4. Osmanlı padişahı (1389–1402)

I. Bayezid veya Yıldırım Bayezid, dördüncü Osmanlı padişahı. 1389'dan 1402 yılına kadar hükümdarlık yapmıştır. Babası Sultan I. Murad, annesi ise Gülçiçek Hatun'dur.

<span class="mw-page-title-main">I. Mehmed</span> 5. Osmanlı padişahı (1413–1421)

I. Mehmed veya Mehmed Çelebi, beşinci Osmanlı padişahı. Tarihî kaynaklarda ismi, Mehmed isimli diğer padişahlarınki gibi, Muhammed şeklinde geçer. Babası I. Bayezid, annesi cariye olan Devlet Hatun'dur.

<span class="mw-page-title-main">II. Murad</span> 6. Osmanlı padişahı (1421–1444; 1446–1451)

II. Murad veya Koca Murat, 6. Osmanlı padişahı, I. Mehmed'in oğlu, Fatih Sultan Mehmed'in babasıdır.

Çandarlılar, yetiştirdikleri dört büyük sadrazam ile Osmanlı Devleti'nin Kuruluş Döneminde gerek askeri ve gerek idari ve siyasi alanda teşkilatlandırılmasında birinci derecede rol oynayarak büyük emekleri geçmiş, İstanbul'un fethi öncesindeki yaklaşık yüz yılın isimleriyle birlikte anılmasına yol açmış bir ailedir. 15. yüzyıl sonlarında ailenin bir diğer ferdi de kısa bir süre için sadrazamlık yapmıştır. Ailenin kökeni Ankara'nın Nallıhan ilçesinin Cendere köyüne uzanmaktadır.

Köse Mihal, Mihaloğullarının atası. Osmanlı İmparatorluğu'nun kuruluş döneminde Osman Gazi'nin silah arkadaşı olan Mikhael Kosses, İslamiyeti seçerek Osmanlı saflarına geçen ilk önemli Bizanslı komutandır. Mihaloğullarının atası Mikhael Kosses, Müslüman olduktan sonra Osman Gazi'nin teklifiyle Abdullah adını almış, adı Abdullah Mihal Gazi olmuştur.

<span class="mw-page-title-main">Çandarlı Ali Paşa</span> 6. Osmanlı sadrazamı

Çandarlı Ali Paşa, 22 Ocak 1387'de babası Çandarlı Kara Halil Hayreddin Paşa'nın ölümü üzerine yerine geçerek, 18 Aralık 1406 tarihinde ölümüne kadar, I. Murad ve I. Bayezid için Ankara Muharebesi'ne kadar 15 yıl 6 ay ve Fetret Devri döneminde Süleyman Çelebi'nin yanında 4 yıl 4 küsur ay vezir-i azamlık yapmış ve Osmanlı Devleti'nin kuruluş sürecinde önemli rol oynamış bir Osmanlı devlet adamıdır.

Bayezid Paşa Osmanlı Devleti'nin Fetret Devri'nde, 1413'te Sultan I. Mehmed Çelebi saltanatında sadrazam olmuş; devleti toparlama süreci içinde yanında bulunmuş ve sonra da II. Murad döneminde Düzmece Mustafa'ya Sazlıdere'de yenilip teslim olup onun emriyle öldürüldüğü Temmuz 1421'e kadar başvezirlik yapmış bir Osmanlı devlet adamıdır.

<span class="mw-page-title-main">I. Murad</span> 3. Osmanlı padişahı (1362–1389)

I. Murad, Murad-ı Hüdavendigâr veya Gazi Hünkar, Osmanlı İmparatorluğu'nun üçüncü padişahı. Babası Orhan Gazi, annesi Nilüfer Hatun'dur. Babası Orhan Gazi döneminde 95.000 km² olan devlet toprakları onun döneminde yaklaşık 500.000 km² kadar genişlemiştir.

İzmiroğlu Cüneyd Bey Osmanlı Devleti'nin yaşadığı Fetret Devri ve II. Murad'ın saltanatının ilk yıllarında gündemde kalmış, Osmanlı Devleti'nin bu 20 yıllık süredeki bütün toparlanma çabalarında karşısına çıkmış bir yerel yönetici ve asidir. İsmi bu anlamda Fetret Devri ile özdeşleşmiştir.

II. Yakub Bey 1387-1390, 1402-1411 ve 1413-1428 tarihleri arasında üç defa Germiyanoğulları Beyi oldu.

<span class="mw-page-title-main">VIII. İoannis</span>

VIII. İoannis Paleologos, VIII. İoannis 1416'da babası imparatorluk görevine başlarken ortak imparator olarak ilan edilmiş; 1425 ile 1448 arasında, tek Bizans imparatoru olarak hüküm sürmüştür.

Fetret Devri, Bunalım Devri veya Fasıla-i Saltanat, Osmanlı hükümdarı Yıldırım Bayezid'in hayattaki beş oğlundan dördü arasındaki taht kavgaları nedeniyle 1402'den 1413'e kadar süren kargaşa dönemidir. Bu süreç Yıldırım Bayezid'in 1402'deki Ankara Savaşı'nda, Timur İmparatorluğu'nun kurucusu Timur'a yenilip esir düşmesi sonucu ortaya çıktı. Fetret Devri'nde birbirleriyle taht mücadelesine giren Yıldırım Bayezid'in oğulları Emir Süleyman, İsa Çelebi, Musa Çelebi ve Çelebi Mehmed'dir. Dağılan Osmanlı birliği, 1413 yılında, I. Mehmed tarafından yeniden sağlandı. Bu gelişmeye bağlı olarak Çelebi Mehmet için "devletin ikinci kurucusu" tabiri kullanılmaktadır.

<span class="mw-page-title-main">Musa Çelebi</span> 1411-1413 yılları arası Edirne’de sultanlığını ilan etmiş Osmanlı şehzadesi

Musa Çelebi Osmanlı İmparatorluğu’nun yönetimsel karmaşa içerisinde olduğu ve otorite sorunu yaşadığı Fetret Devri'nin son dönemleri olan 17 Şubat 1411 ile 5 Temmuz 1413 yılları arasında Edirne'de, Sultan ünüyle Osmanlı İmparatorluğu'nun Rumeli toprakları üzerinde egemenlik sürdüren ve Osmanlı İmparatorluğu’nun da bütünü üzerinde saltanat mücadelesi sürdürmüş bir Osmanlı şehzadesidir.

Devletşah Hâtûn veya Sultan Hatun (doğumu: 1365 - ölümü: 1414); Germiyanoğlu Süleyman Şah’ın kızı; Yıldırım Bayezid'in Üçüncü eşi; Osmanlı Şehzâdeleri İsa Çelebi, (Düzmece) Mustafa Çelebi ile Büyük Musa Çelebi Han’ın öz annesidir.

Kösemihaloğlu Mehmed Paşa Osmanlı devlet adamı.

Gazi Mihal Paşa, Osmanlının kuruluş döneminde önemli katkıları olan akıncı ailesi Mihaloğullarından Aziz Bey'in oğlu.

Mihaloğulları ailesinden Gazi Mihal Paşa'nın oğlu.

Mihaloğlu Firuz Bey, Mihaloğlulları ailesinden Mihaloğlu Hızır Bey'in oğlu.

Mihaloğulları, 14-16. yüzyıllar arasında Rumeli fetihlerinde önemli rol oynayan Osmanlı akıncı ailesi.

<span class="mw-page-title-main">Osmanlı-Bizans Savaşı (1421-1424)</span> Osmanlı İmparatorluğu ile Bizans İmparatorluğu arasında 1421-24 yılları arasında yapılmış savaş

Osmanlı-Bizans Savaşı (1421-1424), Bizans-Osmanlı savaşları'nın Osmanlı zaferiyle sonuçlanan bir evresi.