İçeriğe atla

Mihail Suslov

Mihail Andreyeviç Suslov
Sovyetler Birliği Komünist Partisi İkinci Sekreteri
Görev süresi
6 Aralık 1965 - 25 Ocak 1982
Yerine geldiğiNikolay Podgorni
Yerine gelenKonstantin Çernenko
Görev süresi
14 Eylül 1953 - 17 Aralık 1957
Yerine geldiğiMakam yeniden oluşturuldu
Yerine gelenAleksey Kiriçenko
Kişisel bilgiler
Doğum Mihail Andreyeviç Suslov
21 Kasım 1902(1902-11-21)
Saratov, Rus İmparatorluğu
Ölüm 25 Ocak 1982 (79 yaşında)
Moskova, Sovyetler Birliği
Partisi Sovyetler Birliği Komünist Partisi
Evlilik(ler) Yelizaveta Aleksandrovna Suslova
Çocuk(lar) Revolii (d 1929) ve Maya (d. 1939)
Dini Yok (Ateist)
Ödülleri Sosyalist İşçi Kahramanı Sosyalist İşçi Kahramanı

Mihail Andreyeviç Suslov (Rusça : Михаил Андреевич Суслов ; 21 Kasım 1902 Saratov - 25 Ocak 1982 Moskova) Sovyet devlet adamı. Sovyetler Birliği Komünist Partisi Merkez Komitesi üyesi (1947-1982). 1965'te Brejnev döneminde Sovyetler Birliği Komünist Partisi ikinci sekreteri oldu. Stalin döneminden ölümüne kadar partinin en önemli ideoloğu olarak görev yaptı. Stalin ve Hruşçov dönemlerinde etkili olmakla birlikte özellikle Brejnev döneminde siyasi otoritesi arttı.[1]

Biyografi

1902 yılında Ulyanovsk (o dönemde Simbirsk) bölgesine bağlı Saratov ilinde bir köylü ailesinin çocuğu olarak dünyaya geldi. Ailesi topraksız yoksul köylülerdendi. 1918'de yerel Komsomol örgütüne üye oldu ve Fakirliğe Karşı Savaşım Komitesi'nde görev aldı. İşçilerin eğitimi için açılmış olan Rabfak (İşçi Fakültesi)'tan mezun oldu.

1921 yılında Sovyetler Birliği Komünist Partisi'ne üye oldu. 1924-1928 yılları arasında Moskova Ulusal Ekonomi Enstitüsü'nde Ekonomi bölümünde okudu. Mezuniyetinin ardından Moskova Devlet Üniversitesi'nde İktisat bölümünde yüksek lisans öğrencisi ve araştırma görevlisi olarak çalıştı.

1931 yılında öğretim üyeliği görevini bırakarak Komünist Parti Halk Komiserliği'ne bağlı İşçi ve Köylü Müfettişliği Merkez Denetim Komisyonu'nda görev aldı. 1934 yılında bu örgüt Sovyetler Birliği Halk Komiserleri Konseyi Kontrol Komisyonu adını aldı. 1936'da SBKP Rostov Bölge Komitesi'ne girdi. 1939'da ise Stavropol Bölge Komitesi birinci sekreteri oldu.

II.Dünya Savaşı dönemi

Nazilerin saldırmasının ardından 1941'de Doğu Cephesi'nde görevlendirildi. Savaş sırasında anti-faşist propaganda ve yerel partizan direnişinin örgütlenmesinde önemli rol üstlendi. Savaş ve mücadele konusunda raporlar hazırladı. Özellikle Almanya'nın insan kaynakları açısından Sovyetler Birliği'ne kıyasla oldukça yetersiz olduğunu belirterek Sovyetlerin avantajlarını vurguladı. 14 Kasım 1944'te SBKP Litvanya Merkez Komitesi Başkanı olarak olağanüstü yetkilerle donatıldı.

Savaş Sonrası Dönem

1946 yılında SBKP Merkez Komitesi Dış Politika Bölümü Başkanı oldu. 17 Eylül 1947'de SBKP Merkez Komite Propaganda Bölümü Başkanlığına atandı. Stalin'in güvendiği bir kişi olarak Moskova'ya transfer olan Suslov ölene kadar bu görevi sürdürdü. 1949-1950 arasında Komünist Parti resmi yayın organı Pravda'da baş editör olarak görev yaptı. Haziran 1950'de Yüksek Sovyet Başkanlığına seçildi. 1952'de SBKP Merkez Komitesi başkanlığına getirildi ancak 5 Mart 1953'te Stalin'in ölümüyle birlikte görevden alınarak yeniden Merkez Komite'nin Dışişleri'nden sorumlu başkanı oldu. Rus siyasi analist Jores Medvedev'e göre Stalin en çok Suslov'a güveniyordu ve hatta ölümünden sonra onu genel sekreterliğe varis tayin etmişti.[2]

Kruşçev Dönemi

Suslov 1955'te tekrar SBKP Merkez Komitesi başkanı oldu. Daha sonra Politbüro adını alacak olan bu örgütte hem başkan hem de ideolojik konulardan sorumlu kişi oldu.

Haziran 1957'de Georgi Malenkov, Vyaçeslav Molotov, Lazar Kaganoviç ve Dimitri Şepilov liderliğindeki Anti Parti Grubu'na karşı Kruşçev'i destekledi. Sovyet siyasetçi Anastas Mikoyan daha sonra yazdığı eserinde Kruşçev'in iktidar için yeterli güce sahip olmadığını ancak Suslov'un desteği sayesinde iktidarda kaldığını açıkladı.

Suslov dış politikada pek çok ülke ile ilişkilerin geliştirilmesinde aktif rol oynadı. 1959'da İngiltere'yi ziyaret etti. Aynı yıl İngiliz İşçi Partisi lideri Hugh Gaitskell de Sovyetler Birliği'ne iade-i ziyarette bulundu. Çin ile yaşanan gerginliğin yumuşatılması için de çaba sarf etti.

Komünist Parti 20 Kasım 1962'de doğumunun 60. yıldönümünde, Sovyet devletinin inşasında ve gelişiminde yaptığı katkılardan ötürü Yüksek Sovyet Prezidyumu Kararnamesi ile Mihail Andreyeviç Suslov'u Sosyalist Emek Kahramanı Madalyası, Lenin nişanı ve "Orak ve Çekiç" Madalyası ile ödüllendirdi.

Ancak Suslov 1964 yılında Kruşçev'in politikalarının giderek kritik bir hale geldiğini, uzlaşmaz tavır sergilediğini ve Stalin dönemindeki parti üyelerinin çoğunu tasfiye etmeye çalıştığını fark ederek Genel Sekretere karşı partideki örgütlenmede önemli rol üstlendi. Dış politikada da ikili arasında ciddi anlaşmazlıklar yaşanıyordu. Suslov, Kruşçev'in ABD ile ilişkilerin geliştirilmesi politikasına karşı sosyalist ideolojinin gereklerine uygun olarak Yugoslavya ile yakınlaşmanın doğru olacağını savunuyordu. Anti-Stalinizasyon'un yıkıcı bir nitelik kazandığını ve ekonomide sosyalist ilkelerin aksine hareket edildiğini belirtti. Kruşçev'e karşı Moskova hizbi olarak adlandırılan muhalefetin liderliğini üstlendi. Zaten 1960 yılında yaşanan U-2 krizi ve 1962'deki Küba Füze Krizi de Kruşçev'in gücünü büyük ölçüde zayıflatmıştı. Politbüro'da etkili olan Suslov, 1964 yılında Yüksek Sovyet'e Kruşçev'in genel sekreterlikten azledilmesi çağrısında bulundu.

Brejnev Dönemi

14 Ekim 1964'te SBKP Merkez Komitesi Kruşçev'in görevden alındığını açıkladı. Yüksek Sovyet meclisinde yapılan oylamada Sovyetler Birliği Komünist Partisi Genel Sekreterliğine Leonid İliç Brejnev, Bakanlar Kurulu Başkanlığına ise Aleksey Kosigin getirildi. Suslov bu görev değişiminin en önemli aktörü olarak diğer Politbüro üyeleri Leonid Brejnev, Aleksey Kosigin, Andrei Kirilenko ve Fedor Kulakov ile birlikte devletin söz sahibi isimlerinden oldu.

Demokratik merkeziyetçilik politikasının ısrarlı savunucusu olan Suslov, Komünist Parti'de istediği kolektif liderliği getirdi. Böylece Sovyetler Birliği'nde Troyka yönetimi başladı. Ancak 1970'li yıllarda Brejnev Genel Sekreter olarak troyka yönetimini etkisizleştirerek gücünü pekiştirdi.

Brejnev döneminde daha radikal bir tutum sergileyen Suslov hükûmet başkanı Kosigin'in 1965 yılında hazırladığı Sovyet ekonomik reform paketine dünya sosyalist devrimlerine zarar vereceği savıyla karşı geldi.

1967 yılında Tolyatti'den Yüksek Sovyet meclisine 7.dönem milletvekili seçildi. 1972'de 70.doğum yıldönümünde Sovyet devletine katkılarından dolayı ikinci kez Lenin ve Orak-Çekiç Nişanları ile ödüllendirildi. Sosyalist eğitim ve sosyalist kültürün gelişiminde muhafazakâr bir tutum sergiledi. Sovyet resmi ideolojisinin korunmasında önemli rol oynadı.

Suslov 25 Ocak 1982'de Moskova'da öldü. SSCB tarihindeki önemli rolünden dolayı Nekropol (Kremlin Duvarı Mezarlığı)'e gömülmesi kararlaştırıldı. Cenaze töreni SSCB kanallarında canlı olarak yayınlandı. Ülkede üç günlük yas ilan edildi. Suslov'un ölümünden sonra Politbüro'daki görevleri SSCB Devlet Güvenlik Komitesi (KGB) başkanı Yuri Andropov'a devredildi.

Kaynakça

  1. ^ "Суслов Михаил Андреевич. Государственный деятель". 6 Ağustos 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 6 Ağustos 2017. 
  2. ^ Рокитянский Я. Г. Рецензия на кн.: Ж. А. Медведев, Р. А. Медведев. Неизвестный Сталин 3 Mart 2014 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Nikita Kruşçev</span> 1953ten 1964e kadarki Sovyetler Birliği lideri

Nikita Sergeyeviç Kruşçev, Sovyet devlet adamı ve Sovyetler Birliği Komünist Partisi Birinci Sekreteri. Doğru okunuşu ve Türkçe yazım kurallarına göre soyadının doğru yazılışı Hruşçov olmasına rağmen, Türkçeye İngilizce Khrushchev kelimesinin okunuşu olan Kruşçev kelimesi geçmiş ve yaygınlık kazanmıştır.

<span class="mw-page-title-main">Konstantin Çernenko</span> Sovyetler Birliği lideri (1984–1985)

Konstantin Ustinoviç Çernenko, - Sovyet devlet adamı. Sovyetler Birliği Komünist Partisi Genel Sekreteri. Yüksek Sovyet Başkanı. Politbüro üyesi (1978-1985).

<span class="mw-page-title-main">Leonid Brejnev</span> 1964ten 1982ye kadarki Sovyetler Birliği lideri

Leonid İlyiç Brejnev, Ukraynalı Sovyet politikacıdır. 1964-1982 yılları arasında Sovyetler Birliği Komünist Partisi Genel Sekreteri olarak SSCB'yi yönetmiştir.

<span class="mw-page-title-main">Destalinizasyon</span> Stalinin ölümünün ardından yeni genel sekreter seçilen Nikita Kruşçev ile başlayan bir dizi siyasî reform

Destalinizasyon, Sovyetler Birliği'nde Sovyetler Birliği Komünist Partisi Genel Sekreteri Josef Stalin'in ölümünün ardından yeni genel sekreter seçilen Nikita Kruşçev ile başlayan süreci ifade eden terim. Sovyetler Birliği Komünist Partisi’nin 20. Kongresi, Stalin'in ölümünden 3 yıl sonra 14 Şubat-25 Şubat 1956'da yapıldı ve bu tarihten itibaren Stalin dönemine ait uygulamalar, "kişinin putlaştırılması" olarak değerlendirildi ve destalinizasyon süreci başlatılmış oldu. Stalin'e ait görüşlerin etki ve gücünün çözülmesi, buna bağlı hiyerarşik yapı ve ideolojik hâkimiyetin geriletilmesi girişimi; destalinizasyon olarak ifade edilir.

<span class="mw-page-title-main">Sovyetler Birliği Komünist Partisi</span> Sovyetler Birliğini yöneten parti

Sovyetler Birliği Komünist Partisi, Rusya Sosyal Demokrat İşçi Partisi'nin Bolşevik kanadınca kurulan ve 1917 Büyük Ekim Sosyalist Devrimi'nden sonra 1991 yılına dek Sovyetler Birliği'ni yöneten parti. Rusya Sosyal Demokrat İşçi Partisi olarak iktidara gelen parti 1918 yılında Komünist Parti adını aldı.

<span class="mw-page-title-main">Politbüro</span> SSCB tarihinde komünist partinin, politikaları belirleyen en üst karar organı

Politbüro, Politik Büronun kısaltılmış biçimi. SSCB tarihinde komünist partinin, politikaları belirleyen en üst karar organıydı. Rusya'da 1917 Sovyet Devrimi'nden sonra devlet yönetimi üzerinde uyguladığı sıkı denetim 1991'de SSCB'nin dağılmasıyla sona ermiş, ardından varlığı fiilen sona ermiştir.

<span class="mw-page-title-main">Aleksey Kosıgin</span>

Aleksey Nikolayeviç Kosigin -(21 Şubat 1904, Sankt-Peterburg, Rusya Çarlığı - 18 Aralık 1980, Moskova, SSCB) - Rus siyasetçi. Rusya Federatif Sovyet Sosyalist Cumhuriyeti Halk Komiserleri Konseyi Başkanı (1943-1946). Sovyetler Birliği Bakanlar Kurulu Başkanı (1964-1980). Sovyetler Birliği Komünist Partisi üyesi. Komünist Parti Merkez Komitesi üyesi (1939-80). Politbüro üyesi (1960-1980). Yüksek Sovyet meclisi üyesi(1946-1980). Soğuk Savaş sırasında uluslararası devlet adamı.

<span class="mw-page-title-main">Sovyetler Birliği Komünist Partisi genel sekreteri</span> Fiilen Sovyetler Birliğinin lideri

Sovyetler Birliği Komünist Partisi Merkez Komitesi Genel Sekreteri, 1924'ten 1991'de birliğin dağılmasına kadar, makam sahibi Sovyetler Birliği'nin tanınmış lideriydi. Genel Sekreter Komünist Parti'yi doğrudan tek başına kontrol ediyordu. Bununla birlikte, parti siyasi güç üzerinde tekele sahip olduğundan, Genel Sekreter Sovyetler Birliği hükûmetini yürütme kontrolüne sahipti. Makamın devletin hem dış hem de iç politikalarını yönlendirme kabiliyeti nedeniyle Sovyetler Birliği'nin fiili olarak en yüksek makamıydı.

<span class="mw-page-title-main">Sovyetler Birliği liderleri listesi</span> Vikimedya liste maddesi

Sovyetler Birliği'nin yaklaşık yetmiş yıllık tarihinin hiçbir döneminde ülkenin resmî bir lideri olmadı ve devlet başkanı de facto olarak yöneticilik yaptı, çünkü ülkedeki siyasi sistemi oluşturan iktidar tüm sovyetler arasında paylaştırılmıştı. Buna karşın her dönem pratikte üst düzey liderler bulunmaktaydı ve bu liderlerin genellikle Halk Komiserleri Konseyi Başkanlığı ya da Sovyetler Birliği Komünist Partisi Genel Sekreterliği makamları vasıtasıyla sorumlukları ve yetkileri bulunurdu. Devletin kuruluşunda Sovyetler Birliği Komünist Partisi (SBKP) öncü parti ilkesine uygun olarak devletin ana yönetim organı olarak konumlandı ve bu durum Sovyet Anayasası 6. maddesi ile anayasal olarak koruma altına alındı. Böylelikle SBKP toplumunda öncü rolü oynayan parti olarak tek parti yönetimi ile devlet yönetiminde söz sahibi oldu.

<span class="mw-page-title-main">Dmitri Ustinov</span>

Dmitri Fyodoroviç Ustinov, Kızıl Ordu komutanı ve Sovyetler Birliği Mareşali. 1976 yılından ölümüne kadar Sovyetler Birliği Savunma Bakanı olarak görev yaptı.

<span class="mw-page-title-main">Sovyetler Birliği Komünist Partisi 27. Kongresi</span>

Sovyetler Birliği Komünist Partisi 27. Kongresi Sovyetler Birliği Komünist Partisi'nin 25 Şubat ile 6 Mart 1986 tarihleri arasında Moskova'da gerçekleşen kongresidir. Mihail Gorbaçov'un Sovyetler Birliği Komünist Partisi Merkez Komitesi Genel Sekreteri olarak başkanlık ettiği ilk kongredir. 20 yıl önce Leonid Brejnev'in oluşturduğu görüntüye uyumlu olarak, bir önceki SBKP Kongresinden beş yıl sonra toplanmıştır. Bu geçen beş yılda çok şey değişmişti. Sovyet politikasının anahtar isimleri Mihail Suslov, Leonid Brejnev, Yuri Andropov, Dmitri Ustinov ile Konstantin Çernenko ölmüş ve Mihail Gorbaçov Parti'nin Genel Sekreteri olmuştu. Bu nedenle Gorbaçov'un yeni politikalarını ve istikametini görmek için Kongre hem içte hem de dışarıda geniş bir merakla bekleniyordu. Kongreye 4,993 delege katıldı. 27. Sovyetler Birliği Komünist Partisi Merkez Komitesi seçildi. Bu kongre, Sovyetler Birliği Komünist Partisi Tarihinde sondan bir önceki olma özelliğine sahiptir.

<span class="mw-page-title-main">Sovyetler Birliği Komünist Partisi 26. Kongresi</span>

Sovyetler Birliği Komünist Partisi 26. Kongresi 23 Ocak 1981 tarihinde Sovyetler Birliği Komünist Partisi Genel Sekreteri ve Yüksek Sovyet Prezidyumu başkanı Leonid Brejnev'in beş saatlik konuşması ile açılmıştır. Bu, 1982 yılında ölen Brejnev'in son kongresiydi.

<span class="mw-page-title-main">Sovyetler Birliği Komünist Partisi 19. Kongresi</span>

Sovyetler Birliği Komünist Partisi 19. Kongresi 5 Ekim ile 14 Ekim 1952 tarihleri arasında Moskova'da toplanmıştır. II. Dünya Savaşı sonrası toplanan ilk Partisi kongresidir. Ayrıca Josef Stalin'in liderliğindeki son kongredir. Çin'den Liu Shaoqi olmak üzere yabancı Komünist partilerden birçok önemli misafir kongreye katılmıştır. Stalin son konuşmasını bu kongrede yapmıştır. 19. Merkez Komite de bu kongrede seçilmiştir.

Sovyetler Birliği Komünist Partisi Merkez Komitesi, Rusça kısaltması ile ЦК ("Tse-ka"), Sovyetler Birliği Komünist Partisi'nin (SBKP) de jure olarak en yüksek yönetim organıydı. Merkez Komite, parti tüzüğüne göre partinin iki kurultayı arasındaki dönemde tüm parti ve hükûmet etkinliklerini yönetmekteydi. Komite üyeleri, parti kurultayında seçilmekteydi.

Sovyetler Birliği Komünist Partisi (SBKP) Merkez Komitesi Sekreterliği, çoğunlukla Politbüro tarafından idare edilen hükûmet politikasının hazırlanmasından ziyade partinin merkezi yönetiminden sorumluydu. Üyeleri Komünist Parti Merkez Komitesi tarafından seçildi, ancak ilk yıllarında oy kullanmadan önce kıdemli liderler tarafından kararlar alındığından seçimler resmiyetsizdi. Aynı zamanda Politbüro üyesi olan SBKP Genel Sekreteri, Sekreteryanın ve partinin lideriydi. Sekreterya ve Politbüro'daki ikili üyelik, Sovyet liderliğinin iki ya da üç çok üst düzey üyesi için ayrılmıştı ve Joseph Stalin sonrası dönemde nihai bir güce adım atmıştı. Son beş Sovyet liderleri birinci veya genel sekreter olmadan önce üst düzey sekreterlerdi. Buna ek olarak, Georgi Malenkov kısa bir süre Sekretarya'nın en üst üyeliği nedeniyle Stalin'in ölümünün ardından bir hafta partinin genel başkanı olarak değerlendirildi.

Sovyetler Birliği Komünist Partisi 22. Prezidyumu, Sovyetler Birliği Komünist Partisi 22. Kongresi sonucu seçilen 22. prezidyumdur.

<span class="mw-page-title-main">Nikolay Podgorni</span>

Nikolay Podgorni,, Ukrayna asıllı Bolşevik lider, Sovyet devlet adamı ve Sovyetler Birliği Komünist Partisi (SBKP) üyesidir.

Kolektif liderlik, dar örgütsel yapı içerisinde iktidarın dağılımıdır. Bu yönetim biçimi genellikle sosyalist devlet içerisinde şekillenmiş olup komünist parti içerisinde ideal bir yönetim formu olarak düşünülür.

<span class="mw-page-title-main">Anti Parti Grubu</span>

Anti Parti Grubu, Sovyetler Birliği Komünist Partisi genel sekreteri Nikita Kruşçev'in başlattığı destalinizasyon sonrası Haziran 1957'de Kruşçev'i görevden alınmasına çalışan fakat başarısız olan grup. Kruşçev'in tanımlaması olan Anti Parti Grubu, Bolşevik liderler Georgi Malenkov, Vyaçeslav Molotov, Lazar Kaganoviç, Dmitri Şepilov gibi isimlerin önderliğindeki muhaliflerden oluşmaktaydı. Grup destalinizasyon sürecinde Stalin'in etkisizleştirilmesine şiddetle karşı çıktı.

<span class="mw-page-title-main">Gennadi Voronov</span> Rus siyasetçi

Gennadi İvanoviç Voronov - Sovyetler Birliği devlet yöneticisi ve parti lideri, Rusya Sovyet Federatif Sosyalist Cumhuriyeti Bakanlar Kurulu başkanı (başbakan). Voronov 1931'de Sovyetler Birliği Komünist Partisi üyesi oldu, 1952-1976 arası SBKP Merkez Komitesi üyeliği, 1961'de SBKP Merkez Komitesi Politbürosu aday üyeliği, 1961-1973 arası Politbüro üyeliği, 1961-1966 arası RSFSC için SBKP Merkez Komite Bürosu üyeliği yaptı. Sovyetler Birliği Yüksek Sovyeti'nin 3. ve 8. dönemi arasında milletvekiliydi.


Bu sayfa, bu Vikipedi makalesine dayanmaktadır.
Metin, CC BY-SA 4.0 lisansı altında mevcuttur; ek koşullar uygulanabilir.
Görseller, videolar ve sesler kendi lisansları altında mevcuttur.