İçeriğe atla

Mihail Psellos

Mihail Psellos
Μιχαήλ Ψελλός
Mihail Psellos (solda), öğrencisi Bizans İmparatoru VII. Mihail ile birlikte
DoğumuKonstantinus
1017 veya 1018 [doğum_yeri = Konstantinopolis
Ölümü1078
Konstantinopolis
MilliyetiBizanslı
OkuluYeni Platonculuk

Michael Psellos ya da Psellus (Yunanca: Μιχαήλ Ψελλός, Mikhaēl Psellos) Bizanslı yazar, Yeni Platoncu filozof, tarihçi ve siyasetçi. Doğumu büyük olasılıkla 1017 ya 1018 yılındadır. 1078 yılında öldüğü muhtemeldir ama bazı kaynaklar 1096'ya kadar hayatta kaldığını bildirmektedirler.

Yaşamı ve siyaset kariyeri

Mihail Psellus'un yaşamı hakkında en önemli enformasyon hazırlamış olduğu eserlerede bulunan geniş otobiyografik bölümlerde bulunmaktadır. Muhtemelen 1017 (veya 1017)'de Konstantinopolis'te doğmuştur. Eserlerinde bulunan pasajlarda ailesi Nikomedia (modern İzmit) kökenlidir; ailesi patrisiyen sınıfı mensuplarıdır ve sülalesi içinde Bizans İmparatorluğu'nun en üst siyasi görevlerinden olan konsüllük yapanlar mevcuttur. Vaftiz isminin Konstantinus olduğunu bildirir ve "Mihail" ismi bir manastıra çekildiği zaman kullandığı isimdir. Psellos in kelime anlamı kekeme'dir ve şahsen muzdarip olduğu konuşma bozukluğuna atıfla kullandığı kabul edilmektedir.

Mihail Psellos Konstantinopolis'te eğitim görmüştür. Ama yaşı 10'u bulduğu zamanbu eğitimine ara vererek başşehir dışında çalışmakta olan bir taşralı hukukçu yargıç için bir katip olarak çalışmaya başlaması gerekmiştir ve buna baş neden onun kazancı ile ailesinin kızkardeşine uygun bir drahoma verebilmesi için fon toplamak istemesi olduğunu bildirmiştir. Ama kızkardeşi daha evlenmeden ölünce Mihail Konstantinopolis'e geri dönüp eğitimine devam etmiştir. Bu eğitimi sırasında hocası XI. yüzyılın tanınmış Bizanslı şair ve ilahiler yazarı "İoannes Mauropus" idi ve bu hocasından aynı dönemde eğitim alan diğer öğrenciler arasında sonradan Konstantinopolis patriği olan "III. Konstantin, Leicudes" ve "VIII. İonnnes, Xiphilinos" ve sonradan 1059-1067 döneminde imparator olacak X. Konstantinos Dukas] bulunmaktaydı. Bu eğitiminin sonunda Psellos taşrada yargıç olarak görev yapmaya başladı. 1042'den biraz önce Konstantinopolis'e geri dönüp imparatorluk sarayında "şansölyelik" dairesinde katip olarak ise başladı. İmparatorluk saray dairesindeki katiplik kariyerinde hızla ilerledi. Çok geçmeden (1042-1055 döneminde) imparator olan IX. Konstantinos Monomakos'a baş siyaset danışmanı olup gayet önemli bir yüksek devlet memuru oldu. Aynı zamanda 425'te "Pandidakterion" adıyla kurulup o zamandan beri eğitime açık olan Kostantinoplis Üniversitesi'nde başta gelen felsefe profesörü olarak görev yaptı ve bu görevde akademik unvanı "Filozoflar Başı (ὕπατος τῶν φιλοσόφων}" oldu.


Tarih eserleri

Prsellos'un Chronographia tarih eserindeki verilere gore kurulmus 11. yuzyil "Bizans Imparatorlugu Hukumdarlari" soyagaci

Diğer çalışmaları

Psellos, birçok başka yazma bırakmıştır:

  1. "Historia syntomos", dünya vakainamesi düzeninde, kısa, didaktik tarihî metin.
  2. Çok miktarda bilimsel, felsefi ve dini çalışmalar. Bunlardan en bilinen örneklerden biri De Operatione Daemonum adlı çalışmadır, iblislerin sınıflandırılması. De omnifaria doctrina adlo çalışması felsefe üzerine yazdığı ya da derlediği önemli bir çalışmadır. Diğer çalışmaları astronomi, tıp, müzik, fizik, hukuk felsefesi ve folklör üzerinedir.
  3. Dilbilgisi ve retorik gibi konular üzerine çeşitli didaktik şiirler.
  4. Patrikler Michail Keroularios, III. Konstantin Leichoudes and İoannis Xiphilinos hakkında üç Epitaphioi ya da cenaze konuşması.
  5. Çok geniş otobiyografik bilgeler de içeren Annesi için cenaze konuşması.
  6. Sarayda koruyucusu olan imparatorlara birçok methiye, ikna edici konuşmalar (Bogomilizm ve Euchites karşıtı çalışmalar dahil)
  7. Birkaç yüz kişisel mektup.
  8. İçerik belirleme üzerine retorik çalışma ve makaleler.
  1. Sıradışı, taşlamalı ve nükteli mısralar

Edisyonlar

Compendium mathematicum, 1647
  • Demirkent, Işın (2014) Mikhail Psellos'un Khronographia'sı, Ankara: Turk Tarih Kurumu, ISBN : 9789751604859 (TTK Türkçeye çeviri edisyonu)
  • Psellus, Michael (1647). Compendium mathematicum. Lugd. Batav: Bonaventura Elzevier, Abraham Elzevier. Erişim tarihi: 12 Haziran 2015. 
  • Émile Renauld (ed) (1926/28) Chronographie ou histoire d'un siècle de Byzance (976–1077). 2 cilt, Paris. [Standart modern Fransızcaya çeviri edisyonu].
  • Salvatore Impellizzeri (ed) (1984) Imperatori di Bisanzio (Cronografia). 2 cilt. Vicenza [Yeni kritik edisyon ve İtalyancaya çeviri.]
  • E.R.A. Sewter (ed) (1953). Chronographia, ed.London 1953. [İngilizceye çeviri), Full online text: [1] 14 Ağustos 2014 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.
  • Vrasidas Karalis (ed) (1992/96) Chronographia, 2 cilt. Athin 1992/96 [Modern Greek translation].
  • Juan Signes Codoñer (ed) (2005), Vidas de los emperadores des Bizancio (Cronografia). Madrid, (İspanyolca'ya çeviri).
  • Ugo Criscuolo (ed) (1989) Autobiografia (Encomio per la madre. Napoli.
  • Leendert G. Westerink (ed) (1948) De omnifaria doctrina. [Διδασκαλία παντοδαπή] Utrecht
  • Jean François Boissonade de Fontarabie (ed) (1838, Tekrarbaski 1964) De operatione daemonum. . Nürnberg ve Amsterdam
  • Marcus Collision (cev.). (1943) De operatione daemonum., Sydney Online: Full online text7 Şubat 2019 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.
  • Paul Gautier, (1980-82) "Éloge inédit du lecteur Jean Kroustoulas.". Rivista di studi bizantini e neoellenici, n.s. 17–19 (27–29), 1980–1982: 119–147.
  • Ugo Criscuolo (1990) Epistola a Giovanni Xifilino., Napoli.
  • Willem J. Aerts (ed) (1990) Historia Syntomos. Berlin.
  • Elizabeth A. Fisher (ed) (1994), Orationes hagiographicae., Stuttgart/Leipzig.
  • George T. Dennis (ed) (1994) Orationes panegyricae., Stuttgart/Leipzig.
  • Antony R. Littlewood (ed) (1984), Oratoria minora., Leipzig.
  • Ugo Criscuolo (1983), Orazione in memoria di Constantino Lichudi.. Messina 1983.
  • John M. Duffy (ed), Philosophica minora I., Stuttgart/Leipzig 1992.
  • Dominic J. O'Meara (ed) (19890, Philosophica minora II., Leipzig.
  • Leendert G. Westerink (ed) (1992) Poemata. Stuttgart/Leipzig.
  • Eduard Kurtz ve Franz Drexl (eds), (1936/41) Scripta minora magnam partem adhuc inedita. 2 cilt. Milano.
  • Andrew R. Dyck (ed) (1989), Essays on Euripides and George of Pisidia and on Heliodorus and Achilles Tatius., Viyana.
  • Paul Gautier (ed) (1989), Theologica I. Leipzig.
  • Leendert G. Westerink ve John M. Duffy (eds) (2002) Theologica II. München/Leipzig.

İkincil literatür

Psellos hakkında kitaplar

  • A. Kaldellis, Anthony Kaldellis: The argument of Psellos' Chronographia, Boston 1999.
  • Cerqueiro, Daniel. Michael Psellos, La Escuela de Atenas y el Sentido de Conócete a ti mismo. P.Ven.,Buenos Aires 2001.
  • E. Pietsch: Die "Chronographia" des Michael Psellos: Kaisergeschichte, Autobiographie und Apologie, Wiesbaden 2005.
  • S. Papaioannou, Michael Psellos: Rhetoric and Authorship in Byzantium, Cambridge 2013.
  • F. Lauritzen, Depiction of Character in the Chronographia of Michael Psellos, Turnhout 2013.
  • D. Walter, Michael Psellos – Christliche Philosophie in Byzanz. Mittelalterliche Philosophie im Verhältnis zu Antike und Spätantike. De Gruyter, Berlin, Boston 2017.

Kaynakça

Dış bağlantılar

Wikimedia Commons'ta Mihail Psellos ile ilgili ortam dosyaları bulunmaktadır.

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">II. Dünya Savaşı</span> 1939-1945 yılları arasındaki küresel savaş

II. Dünya Savaşı, 1939'dan 1945'e kadar süren küresel savaştır. Savaşa dönemin büyük güçleri ve dünya ülkelerinin büyük çoğunluğu katıldı, Müttefikler ve Mihver olmak üzere iki karşıt askerî ittifak kuruldu. 30'dan fazla ülkeden gelen 100 milyondan fazla personelin doğrudan katıldığı bu topyekûn savaşta, savaşın büyük tarafları tüm ekonomik, endüstriyel ve bilimsel kapasitelerini savaş için seferber ettiler. 70 ila 85 milyon ölümle sonuçlanan II. Dünya Savaşı, insanlık tarihindeki en ölümcül savaştı ve savaş boyunca askerî personelden daha çok sivil kayıp verildi. Milyonlarca insan soykırımdan, planlanmış açlık ölümlerinden, katliamlardan ve hastalıklardan öldü. Tanklar, zırhlı araçlar, savaş uçakları, stratejik bombardımanlar, uçak gemileri, radar ve sonar, nükleer silahların geliştirilmesi ve roketler gibi birçok savaş teknolojisi savaşta önemli rol oynadı.

<span class="mw-page-title-main">İstanbul'un Fethi</span> Osmanlıların Bizansın başkentini ele geçirmesi ve Bizans İmparatorluğunun yıkılması

İstanbul'un Fethi, Kostantiniyye'nin Fethi veya Batı dünyasındaki adıyla Konstantinopolis'in Düşüşü, 6 Nisan – 29 Mayıs 1453 tarihleri arasında, 53 gün süren yoğun bir kuşatmanın sonucunda Osmanlı padişahı II. Mehmed komutasındaki Osmanlı ordusunun Bizans İmparatorluğu'nun başkenti olan Konstantinopolis'i ele geçirmesidir. Olayın sonucunda, bin yılı aşkın bir süredir varlığını sürdürmüş olan Doğu Roma İmparatorluğu yıkılmış ve Osmanlı Devleti bir imparatorluk hâline gelmiştir. Bu fetih, bazı modern tarihçiler tarafından Orta Çağ'ı sona erdirip Yeni Çağ'ı başlatan olaylardan biri kabul edilmektedir.

<span class="mw-page-title-main">René Descartes</span> Fransız filozof (1596-1650)

René Descartes, bir Fransız filozof, matematikçi ve bilim insanıydı. Daha önce birbirinden ayrı olan geometri ve cebir alanlarını birleştirerek analitik geometriyi icat etti. İlk olarak Nassaulu Maurice'in Hollanda Devlet Ordusu'nda ve bir Stadhouder olarak Birleşik Hollanda Cumhuriyeti'nde hizmet veren Descartes, çalışma hayatının büyük bir bölümünü Hollanda Cumhuriyeti'nde geçirdi. Hollanda Altın Çağı'nın en dikkate değer entelektüel şahsiyetlerinden biri olan Descartes ayrıca modern felsefenin kurucularından biri olarak kabul edilir.

<span class="mw-page-title-main">Bizans İmparatorluğu</span> Geç Antik Çağ ve Orta Çağ boyunca Roma İmparatorluğunun devamı şeklinde var olmuş devlet (395–1453)

Doğu Roma İmparatorluğu veya Bizans İmparatorluğu ya da kısaca Bizans, Geç Antik Çağ ve Orta Çağ boyunca Roma İmparatorluğu'nun devamı şeklinde var olan ve başkenti Konstantinopolis olan ülke. 5. yüzyılda Batı Roma İmparatorluğu'nun dağılışı ve çöküşü sürecinden sonra ayakta kalan imparatorluk, 1453'te Osmanlı'ya yenik düşünceye kadar yaklaşık bin yıl boyunca var olmaya devam etmiştir. Var olduğu sürenin başı ve ortalarını kapsayan çoğunda, Avrupa'da ekonomik, kültürel ve askerî bakımdan en güçlü ülkeydi. "Bizans İmparatorluğu" ve "Doğu Roma İmparatorluğu" terimleri ülkenin yıkılışından sonraki tarihçiler tarafından yaratılmış olup imparatorluk vatandaşları kendi ülkelerine Roma İmparatorluğu, veya Romania ; kendilerineyse "Romalılar" demekteydi.

<span class="mw-page-title-main">I. Justinianus</span> 527–565 yılları arasındaki Bizans imparatoru

I. Justinianus, ayrıca Büyük Jüstinyen olarak da bilinir, 527 ile 565 yılları arasında Bizans imparatorudur.

<span class="mw-page-title-main">Hun İmparatorluğu</span> Orta Çağda kurulmuş, çeşitli etnik gruplardan oluşmuş bir konfederasyon

Batı Hun İmparatorluğu ya da Avrupa Hun İmparatorluğu, 376 yılında başlayan çeşitli akınlarla Avrupa'daki Hun etkisinin artmasının kuruluşuna zemin hazırladığı, 434 ile 469 yılları arasında hüküm süren Hun kavimlerinin birleşmesi ile oluşmuş bir bozkır konfederasyonu.

<span class="mw-page-title-main">Hazar Kağanlığı</span> Musevi Türk devleti

Hazar Kağanlığı ya da kısaca Hazarlar, 7. ve 11. yüzyıllar arasında; Hazar Denizi'nin çevresinde; Van Gölü'nden, Karadeniz kıyılarından, Kiev'e; Aral Gölü'nden, Macaristan'a kadar olan geniş topraklarda hüküm sürmüş, Doğu Avrupa'da yerleşik bir Türk devletidir. Hazar kelimesi, gez(mek) anlamına gelen kaz- kökünden türemiştir. Ka-zar; gezer yani serbest dolaşan, bir yere bağlı olmayan anlamına gelmektedir. Hudūd al-'Ālam adlı esere göre, Hazar kağanları Ansa' sülalesindendir ve Orta Asya'dan gelmişlerdir. Hazarların bir süre Büyük Hun Devleti'ne bağlı kavimler arasında bulunmuş olmaları ihtimali vardır. 586'dan sonraki Bizans kaynaklarında Hazarlar, "Türkler" olarak geçmektedir.

<span class="mw-page-title-main">Zoi (imparatoriçe)</span>

Zoi Porfirogenita 11 Kasım 1028'den 1050 yılındaki ölümüne kadar Bizans imparatoriçesi unvanını taşımıştır. 21 Nisan 1042'den 12 Haziran 1042'ye kadar kız kardeşi Theodora ile ortak hüküm sürmüştür.

<span class="mw-page-title-main">I. İsaakios</span>

I. İsaakios Komninos, 1057-1059 yılları arasında tahtta kalan Bizans imparatoru.

<span class="mw-page-title-main">Slav Thomas</span> Bizans generali

Slav Thomas, 9. yüzyıl Bizans askerî komutanıdır. Amoriumlu II. Mihail'e karşı 821-823 yılları arasında yaşanan geniş ölçekli isyanın lideridir.

<span class="mw-page-title-main">Abraham Gotthelf Kästner</span> Alman matematikçi ve nükteci (1719-1800)

Abraham Gotthelf Kästner bir Alman matematikçi ve epigrammatist yani nükteci idi.

<span class="mw-page-title-main">Bizans-Sasani Savaşı (602-628)</span> Bizans İmparatorluğu ve Sasani İmparatorluğu arasında 26 yıl süren savaş

Bizans–Sasani Savaşı (602–628), Bizans İmparatorluğu ile Sasani İmparatorluğu arasındaki savaş serilerinin sonuncusu ve en yıkıcısıdır. Bizans İmparatoru Mauricius'un Sasani kralı II. Hüsrev'e tahtına tekrar kavuşmasına yardım etmesinin ardından, iki güç arasındaki önceki savaş 591'de sona ermişti. 602'de Mauricius, siyasi rakibi Phocas tarafından öldürüldü. Bunun üzerine Hüsrev, Mauricius'un ölümünün intikamını almak için Bizans'a savaş ilan etti. Bu, on yıllar boyu süren bir çatışmaya dönüştü ve serideki en uzun savaş oldu. Genellikle Orta Doğu boyunca savaşılmıştır: Mısır, Levant, Mezopotamya, Kafkasya, Anadolu, Ermenistan, Ege Denizi ve hatta Konstantinopolis'in duvarlarının önünde.

<span class="mw-page-title-main">I. Mihail (Konstantinopolis patriği)</span> Konstantinopolis Ekümenik Patriği

I. Mihail Kirularios, Cærularius ya da Cerularius 1043'ten 1059'a kadar İstanbul Rum Ortodoks Patrikhanesi Ekümenik Patriği olarak görev yapmıştır. Papa IX. Leo ile karşılıklı birbirlerini aforoz etmeleri büyük ayrılmaya neden olmuştur.

Mihail Attaleiates ya da Attaliates (Yunanca: Grekçe: Μιχαήλ Ἀτταλειάτης) (c. 1022–1080) Konstantinopolis'te ve imparatorluğun eyaletlerinde on birinci yüzyılın ikinci yarısında aktif olan bir Bizans devlet memuru ve tarihçisi. Çalışmaları günümüze ulaşan onikinci yüzyılın diğer Bizanslı tarihçileri olan Mihail Psellos'un daha genç bir çağdaşı (muhtemelen öğrenciydi) ve büyük ihtimalle İoannis Skilicis'in daha yaşlı bir meslektaşıydı.

<span class="mw-page-title-main">Bizans Rumları</span> Bizans İmparatorluğundaki Rumlar

Bizans Rumları, Bizans Grekleri veya Bizans Yunanları, Geç Antik Çağ ve Orta Çağ'da Yunanca konuşan Hristiyan Romalılardır. Onlar, Bizans İmparatorluğu, Konstantinopolis ve Küçük Asya, Yunan adaları, Kıbrıs ve güney Balkanların bazı bölgelerinin ana sakinleriydi veya en büyük azınlık ya da çoğunluğu oluşturuyorlardı, Levant ve kuzey Mısır'ın kıyı kent merkezlerinde de mevcutturlar. Tarih boyunca, Bizanslı Yunanlar, kendilerini Romalılar olarak tanımlar, ancak modern tarihçilikte "Bizanslı Yunanlar" olarak adlandırılırlar.

Azez Muharebesi, İmparator III. Romanos kendi komutasındaki Bizans ordusu ile Emir Şibhüddevle Ebû Kâmil Nasr kendi komutasındaki Mirdasoğulları Halep Emirliği arasında Suriye'de Azez yakınlarında gerçekleşen çarpışmadır. Mirdasoğulları, çok daha büyük Bizans ordusu karşısında zafer kazanıp, büyük bir büyük ganimet aldı, ancak nihayetinde zaferlerini kendilerine bir faydaya çevirememişlerdir.

<span class="mw-page-title-main">Carsten Niebuhr</span> Alman matematikçi, haritacı ve kâşif (1733–1815)

Carsten Niebuhr veya Karsten Niebuhr, Alman matematikçi, haritacı ve kâşiftir. Danimarka Kraliyet Arabistan Seferi'ne (1761-1767) katılımıyla ünlüdür. 1817'de babasının hayatını anlatan Danimarka-Alman devlet adamı ve tarihçi Barthold Georg Niebuhr'un babasıydı.

İskenderiyeli Stephanus, Neo-Platonik gelenekteki felsefenin yanı sıra simya, astroloji ve astronomi üzerine de yazan bir Bizanslı filozof ve öğretmen. Mısır'ın Müslümanlar tarafından fethinden önce İskenderiye akademik geleneğinin son temsilcilerinden biriydi.

<span class="mw-page-title-main">Bizans İmparatorluğu'nda tıp</span>

Bizans tıbbı, Bizans İmparatorluğu'nun yaklaşık MS 400 ile MS 1453 arası yaygın tıbbi uygulamalarını kapsar. Bizans tıbbı, Greko-Romen öncülleri tarafından geliştirilen bilgi temeli üzerine inşa edilmesiyle dikkate değerdir. Bizans tıbbı, antik çağlardan kalma tıbbi uygulamaları koruyarak İslam tıbbını etkiledi ve Rönesans döneminde Batı'nın tıbbın yeniden doğuşunu destekledi.

<span class="mw-page-title-main">Hieronymus</span>

Hieronymus (veya Aziz Jerome; Latince: Eusebius Sophronius Hieronymus; Yunanca: Εὐσέβιος Σωφρόνιος Ἱερώνυμος ; yk. 347 – 30 Eylül 420) rahip, İnanç Savunucusu, teolog ve tarihçi. Eusebius oğlu, Dalmaçya/Pannonia sınırı arasındaki Emona kalesine komşu bir kasaba olan, günümüzdeyse kuzeydoğu İtalya'da bulunan Stridon doğumlu. Opus Magnum'u Vulgata: Kitab-ı Mukaddes'in Latince çevirisi. İnciller üzerine yorumları bulunur. Yazdığı eserlerin listesi oldukça kabarıktır.


Bu sayfa, bu Vikipedi makalesine dayanmaktadır.
Metin, CC BY-SA 4.0 lisansı altında mevcuttur; ek koşullar uygulanabilir.
Görseller, videolar ve sesler kendi lisansları altında mevcuttur.