İçeriğe atla

Mihail (Trabzon imparatoru)

Mihail Komninos
Μιχαήλ Μέγας Κομνηνός
Mihail Komninos adına basılmış sikke.
Trabzon imparatoru
Hüküm süresi30 Temmuz 1341
Önce gelenAnna Anakutlu Komnini
Sonra gelenAnna Anakutlu Komnini
Hüküm süresi1344-1349
Önce gelenIII. İoannis
Sonra gelenIII. Aleksios
Doğum1285
Eş(ler)iAkropolitissa
Çocuk(lar)ıIII. İoannis
HanedanKomninos Hanedanı
BabasıII. İoannis
AnnesiEudokia Palaiologina

Mihail Megas Komninos (YunancaΜιχαήλ Μέγας Κομνηνός, Mikhaēl Megas Komnēnos), (1285-1355'ten sonra), 30 Temmuz 1341 tarihinde bir gün ve 3 Mayıs 1344 tarihinden 13 Aralık 1349 tarihine kadar Trabzon İmparatorluğu'nun imparatoru. Trabzon imparatoru II. İoannis ile Eudokia Palaiologina'nın küçük oğludur. Soylu Konstantin Akropolites'in kızı Akropolitissa ile evlenmiş ve bu evlilikten III. İoannis doğmuştur.

Yaklaşık 1297 yılında annesi Eudokia tarafından Konstantinopolis'e getirilmiştir ve muhtemelen 1341 yılına kadar Bizans başkentinde kalmıştır. V. İoannis iktidarında, kendisini destekleyen hizbin davetiyle yeğeni Anna Anakutlu Komnini yerine tahta çıkmak üzere Trabzon'a gelmiştir. Görevden alınmış İrini Paleologina ile evlenme niyeti vardı. Ancak Mihail sarayda tutuklandı, Anna'yı destekleyen Laz hizbi Mihail'i destekleyen kuvvetleri etkisiz hale getirip gemileri ele geçirdiler. Ertesi gün Mihail, Oinaion'a Megadük Hadım İoannis gözetiminde sürgüne gönderildi, İrini Paleologina'ta Konstantinopolis'e yollandı.

Ancak hiziplerden biri ile Ceneviz desteği ile Mihail'in oğlu III. İoannis 4 Eylül 1342 tarihinde taç giydi. Ancak bir süre sonra İoannis, yetersiz yönetimi, onun destekçilerinin, Megadük İoannis'in ölümünün de cesaretlendirmesi ile, Mihail'i Trabzon'a getirip, 3 Mayıs 1344 tarihinde tac giydirmelerine neden olmuştur. İoannis, 3 Mayıs 1344 tarihinde Bizans gardiyanlar nezaretinde St. Sabas manastırına kapatılmıştır. Destekçileri de öldürülmüştür.

Mihail, kendisini tahta çıkartan hizbin başı Niketas'a, Megadük (Megas doux) unvanı vermiştir. Tüm yetkilerinin Niketas ve bakanlarına devir ettiğine dair bir evrak zorla kendisine imzalatılmıştır. Ancak bu usul, Trabzon halkının tepkisi nedeniyle çok uzun sürmedi. Mihail, çıkan isyanla yakaladığı avantajı kullanarak Niketas 1345 yılında tutuklattı. O ve oğlu önce Konstantinopolis'e sonra Hadrianapolis'e tutuklu olarak nakledilmiştir. Böylece Trabzon soyluları üzerindeki etkisi ortadan kaldırılmıştır.

Trabzon'da yaşanan bu belirsizlikten yararlanan, Türkmenler 1346 yılında İmparatorluğa saldırdılar ve Hagios Andreas ve Oinaion şehrini ele geçirdiler. Bir sonraki saldırı 1348 yılında oldu. Bu saldırı üç gün süren bir savaştan sonra savuşturuldu. Bu olay, Mihail iktidarını az da olsa güçlendirdi.

1348 yılında, Ceneviz, daha önce Trabzon'da yaşanan Ceneviz katliamının intikamı olarak, İmparatorluğun en önemli ikinci şehri olan Kerasous'unu ele geçirdi. Yapılan anlaşma sonrası Leontokastron kalesi, Kerasous'a karşılık Cenevizlilere verildi. Bu Karadeniz'in tamamen Ceneviz hakimiyetine geçmesine neden oldu.

Ufalanan imparatorluğu yönetmekte aciz kalan Mihail, 13 Aralık 1349 tarihinde hapisten kaçan Megadük Niketas tarafından tahtan azledildi. Bizans imparatoru VI. İoannis'un desteği ile İmparator Basileios'un oğlu İoannis, III. Aleksios olarak 22 Aralık tarihinde tahta çıktı.

Azledildikten sonra Mihail, mağara manastırı olan St.Sabas'ta keşiş olmaya zorlanmıştır. 1351 yılında Konstantinopolis'e yollandı. Mihail, Bizans imparatoru V. İoannis tarafından serbest bırakıldı. Tacını geri almak umuduyla Trabzon'a gitti ama başarısız olarak Konstantinopolis'e geri döndü. Döndükten belirsiz bir süre sonra öldü.

Kaynakça

  • W. Miller, Trebizond: The Last Greek Empire of the Byzantine Era, Chicago, 1926.
Resmî unvanlar
Önce gelen:
Anna Anakutlu Komnini

Trabzon imparatoru

1341
Sonra gelen:
Anna Anakutlu Komnini
Önce gelen:
III. İoannis

Trabzon imparatoru

1344-1349
Sonra gelen:
III. Aleksios

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Trabzon İmparatorluğu</span> Orta Çağda Karadenizde kurulmuş Bizans Yunan devleti

Trabzon İmparatorluğu ya da Tzaniti (Lazistan) Krallığı, Orta Çağ'da Doğu Karadeniz'de kurulmuş yerel krallık. Dördüncü Haçlı Seferi sırasında Bizans İmparatorluğu'nun yıkılmasından kısa bir süre önce bağımsızlığını ilan etmiş ve 257 yıl boyunca "Roma İmparatoru" olarak Karadeniz kıyılarına hükmetmişlerdir.

<span class="mw-page-title-main">VIII. Mihail</span>

VIII. Mihail Paleologos, 1259-1282 arasında Bizans İmparatorluğu'nu yönetmiştir. VIII. Mihail, 1453'te Osmanlı Devleti tarafından İstanbul'un Fethi'ne kadar, Bizans İmparatorluğu'nda hükmünü sürdüren, Paleologos Hanedanı'nın kurucusu olmuştur. 1261'de Konstantinopolis şehrini Dördüncü Haçlı Seferi sonucu kurulan Latin İmparatorluğu elinden almış ve İznik İmparatorluğu'nu değiştirerek Bizans İmparatorluğu'nu yeniden kurmuştur.

<span class="mw-page-title-main">II. İoannis (Trabzon imparatoru)</span> Trabzon İmparatoru

II. İoannis Megas Komninos, 1280 yılından 1297 yılına kadar Trabzon İmparatorluğu'nun imparatoru. I. Manuil ile üçüncü karısı Trabzon soylusu İrini Syrikaina'nın en küçük oğludur. Öz ağabeyi Georgios'un Moğol İlhanı Abaka Han tarafından esir edilmesinden sonra tahta çıkmıştır.

<span class="mw-page-title-main">II. Aleksios (Trabzon imparatoru)</span> Trabzon imparatoru

II. Aleksios Megas Komninos (Yunanca: Αλέξιος Β΄ Μέγας Κομνηνός, Aleksios II Megas Komnēnos,, 16 Ağustos 1297 yılından 3 Mayıs 1330 yılına kadar Trabzon İmparatorluğu'nun imparatoru. II. İoannis ile Eudokia Palaiologina'nın oğludur, Paleologos ismini de kullanmıştır.

<span class="mw-page-title-main">Basileios (Trabzon imparatoru)</span>

Basileios Megas Komninos, Ağustos 1332 tarihinden öldüğü 1340 yılına kadar Trabzon İmparatorluğu'nun imparatoru. II. Aleksios ile Ciacak Cakeli'nin en küçük oğludur.

<span class="mw-page-title-main">İrini (Trabzon imparatoriçesi)</span>

İrini Paleologina, 6 Nisan 1340 tarihinden 17 Temmuz 1341 tarihine kadar Trabzon İmparatorluğu'nun imparatoriçesi. Bizans imparatoru III. Andronikos'un gayrı meşru kızıdır.

Anna Anakutlu Megali Komnini, (ö.1342), 17 Temmuz 1341 tarihinden 4 Eylül 1342 tarihine kadar Trabzon İmparatorluğu'nun imparatoriçesi. II. Aleksios ile Ciacak Cakeli'nın kızıdır.

III. Aleksios Megas Komninos veya Aleksios III, Aralık 1349 tarihinden ölümüne kadar kadar Trabzon İmparatorluğu'nun imparatoru. İmparator Basileios ile ikinci eşi Trabzonlu İrini'nin küçük oğludur. Doğum adı İoannis olmasına rağmen 12 yaşında ölen ağabeyinin ya da Büyük büyük dedesi II. Aleksios hatırasına Aleksios ismi ile tahta geçmiştir.

IV. Aleksios Megas Komninos veya IV. Alexius, 5 Mart 1417–26 Ekim 1429 arasında Trabzon İmparatorluğu'nun hükümdarıdır. Trabzon imparatoru III. Manuil ile Gürcistan prensesi Gulkhan-Eudokia'nın oğludur.

<span class="mw-page-title-main">IV. İoannis (Trabzon imparatoru)</span>

IV. İoannis Megas Komninos, , 1429 yılından 1459 yılına kadar Trabzon İmparatorluğu'nun imparatoru. Trabzon imparatoru IV. Aleksios ile karısı Theodora Kantakuzini'nin oğludur.

<span class="mw-page-title-main">I. Aleksios (Trabzon imparatoru)</span> İlk Trabzon İmparatoru

I. Aleksios Megas Komninos, 1204 yılından 1222 yılına kadar Trabzon İmparatorluğu'nun ilk imparatorudur. Manuil Komninos ile III. Giorgi'nin kızı Rusudan'ın en büyük oğludur. Böylece Bizans İmparatoru I. Andronikos'un torunudur. Andronikos tahtan indirilip, 1185 yılında öldürüldü. Manuil aynı zamanda kör edildi ve sonrasında tarihi kayıtlarda ismi geçmemesine istinaden muhtemelen öldürüldü. Geride iki çocuk bıraktı: Aleksios ve David. Anneleri Rusudan onları Gürcistan ya da Karadeniz'in güney sahillerine kaçırdı.

IX. David, Bagrat hanedanına mensup 1346 yılından ölümüne kadar hüküm sürmüş Gürcü Kralı.

III. İoannis Megas Komninos, 4 Eylül 1342 tarihinden 3 Mayıs 1344 tarihine kadar Trabzon İmparatorluğu'nun imparatoru. İmparator Mihail ile Soylu Konstantin Akropolites'in kızı Akropolitissa'nın oğludur.

<span class="mw-page-title-main">XIV. İoannis</span> Konstantinopolis Patriği

XIV. İoannis, soyismi Kalekas, 1334 ile 1347 yılları arasında Ortodoks Patriği. Kendisi İsihazm karşıdı ve Gregori Palamas'ın rakibidir. VI. İoannis'e karşı V. İoannis'i destekleyen naipliğin bir üyesi olarak 1341-1347 arası Bizans iç savaşının aktif liderlerindendir.

Andronikos Paleologos ya da Andronicus Palaeologus şu anlamlara gelebilir:

<span class="mw-page-title-main">Trabzon hükümdarları listesi</span> Vikimedya liste maddesi

bu, 1204'te Trabzon İmparatorluğu'nun kuruluşundan 1461'de Osmanlı İmparatorluğu tarafından Trabzon'un Fethi'ne kadar uzanan Trabzon hükümdarları listesi'dir. Trabzon imparatorları Trabzon'u yönetmişlerdir. Dördüncü Haçlı Seferi sırasında Latinlerin 1204 yılında Konstantinopolis'e gelip şehri talan etmesi ve şehirde Katolik Hıristiyanlar idaresinde bir Latin İmparatorluğu'nun kurulmasının ardından Bizans İmparatorluğu'nun devamı olduğunu iddia eden üç Bizans Yunan devletinden biridir. Bu üç devletten, İznik İmparatorluğu 1261 yılında Konstantinopolis'i geri alıp Bizans İmparatorluğu'nu Paleologos Hanedanı altında yeniden kurmayı başarmıştır. Trabzon İmparatorluğu, Konstantinopolis'te yeniden kurulan imparatorluktan daha uzun yaşayacak ve imparatorluk unvanını sona erene kadar biraz değişmiş olsa da kullanmaya devam etmiştir.

<span class="mw-page-title-main">Trabzon İç Savaşı</span> Orta çağda bir iç savaş

Trabzon İç Savaşı, Trabzon İmparatorluğu'nun tahtının devamı için 1340'larda gerçekleşen bir dizi çatışmadır.

Niketas Scholares Trabzon soylusu ve Trabzon İmparatorluğunun önde gelenlerindendi. 14. yüzyılın ortalarındaki iç savaşlar sırasında Trabzon'daki Scholarioi fraksiyonunun lideriydi. 1344'te megas doux oldu. Trabzon İç Savaşı'nın en önemli katılımcılarındandı, iç savaşa yön vermiştir.

İoannis Kabazites İmparatoriçe İrini Paleologina karşı Trabzon İç Savaşı sırasında önde gelen katılımcılardandır. 1344 yılında megas logothetes unvanını almıştır, daha sonra Niketas Scholares'in hapis edilmesiyle (1345) megas doux unvanını almıştır.

Georgios Meitzomatis Trabzon İmparatorluğu'nun asilzadesi ve megas domestikos'u. Niketas Scholares ile beraber Trabzon İç Savaşı'nın en önemli katılımcılarındandı. 1344 yılında megas domestikos unvanını almıştır.