İçeriğe atla

Midye dolma

Midye dolma
Ülke(ler)Türkiye
YaratıcısıOsmanlı mutfağı
TürüDolma

Midye dolması, kara veya mavi midyenin pişirildikten sonra iç pilav ile doldurulmasıyla yapılan bir çeşit dolma. Türkiye'nin özellikle Ege ve Marmara Bölgelerinin bazı illerinde yapılır. Özellikle İzmir ilinde meşhurdur.

Osmanlı Mutfağındaki Çeşitleri

Basılı ilk yemek kitabı Melceü’t-Tabbâhîn'de[1] midye dolması tarifi verilmiştir. Tarifi: Matlûbü'l-'adet midyeyi su içinde iyice her tarafını kazıyıp birkaç kere elden geçirip tathîrden sonra keskin bıçak ile enli tarafından açıp ancak sivri tarafının bağını koparmayarak ha-zır edeler. Badehu ince soğan çentip rûgan-ı zeyt te kızarttıkta mikdâr-ı vâfî yıkanmış pirinci fıstık, üzüm ile dahi beraber kavurup birkaç fincan su ile yalancı dolmanın içi gibi bir miktar pişirdikte indirip yenibahar, tarçın ve karanfil ve biber ile iyice karıştırıp işbu hazırlanan midyelerin içine mutedil-ce koyup ağızlarını kapayalar. Badehu tencere ye dizip üstüne çıkar çıkmaz su koyup üzerine sahan veya küçük tencere kapağıyla bastırdıkta tencerenin kapağını kapayıp suyunu çekince alevli ateşte ba'de't-tabh soğudukta tabak- lara dizip tenâvül buyrula.

Osmanlı dönemi yemek kitabı Yeni Usûl Yemek Kitabın'da midye dolması tarifi verilmiştir. Tarifi: Keza yalancı dolmanın tertibi üzere içini yapıp fakat biraz tarçın biraz kişniş fıstık karıştırmalı ve midyenin kabuğunu iyice temizleyip ve iyice açıp doldurmalı ve midyenin kendi suyundan verip pişirmeli suyu çektiğinde eğer pişmemiş ise başka su koyup pişeceğine yakın üzerine biraz dahi zeytin yağı koymalı bu minval üzere pişirmeli.[2]

Ayrıca bakınız

Kaynakça

  1. ^ "Arşivlenmiş kopya" (PDF). 3 Kasım 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi (PDF). Erişim tarihi: 21 Mart 2022. 
  2. ^ Çapacı, Kazım. "Yeni Usûl Yemek Kitabı". 30 Ekim 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 30 Ekim 2021. 


İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Sütlaç</span> Türk mutfağından sütlü bir tatlı

Sütlaç, çeşitli mutfak kültürlerinde bulunabilen bir tatlı.

<span class="mw-page-title-main">Çılbır</span> Türk mutfağından sarımsaklı yoğurtlu bir yumurta yemeği

Çılbır, çıpıl, çırpır, çiğ yumurtanın kaynayan suya kırılıp pişirilmesiyle hazırlanan, Türk mutfağına ait bir tür yemektir. Üzerine sarımsaklı yoğurt ve kızdırılmış tereyağlı-pul biberli sos dökülerek servis edilir. Ahmed Vefik Paşa'nın 1876'da yazdığı Lehce-i Osmani adlı kitabında çıpıl, çırpırın yoğurtlu yağsız yumurta taamı olarak geçmektedir.

<span class="mw-page-title-main">Sarma</span> Yiyecek

Âdi yaprak dolması, Sarma, Yaprak sarması ya da Yaprak dolması, bulgur ya da pirinç başta olmak üzere çeşitli iç malzemelerin, genellikle asma yaprağı, beyaz lahana, kara lahana, dut yaprağı veya kiraz yaprağıyla sarılmasıyla yapılan bir yemektir. Osmanlı mutfağı kökenli olup, Osmanlı İmparatorluğu'nun hüküm sürdüğü topraklarda yapılmaktadır. Asma yaprağıyla olanı Nevşehir, Tokat, Ege mutfağına özgü olan Zeytinyağlı sarma ya da kıymalı sarma şeklinde farklı çeşitleri vardır.

<span class="mw-page-title-main">Acıbadem kurabiyesi</span>

Acıbadem kurabiyesi, beze malzemelerinin içine acı badem eklenerek yapılan bir tatlıdır. Badem, şeker ve yumurta beyazı ile yapılır. Geleneksel tarife göre üstünde bir adet acı badem bulunur, ismi de buradan gelmektedir. Acıbadem her zaman bulunamadığı için onun yerine badem özü kullanılır. Bu bisküviler Türkiye'de birçok pastanede satılmaktadır. Ayrıca evlerde de yaygın şekilde yapılır.

<span class="mw-page-title-main">Nuriye (tatlı)</span>

Nuriye Osmanlı mutfağında bulunan bir çeşit tatlıdır. Basılı ilk yemek kitabı Melceü’t-Tabbâhîn'de tarifi vardır. Tarifi: Matlûbü'l-mikdâr elenmiş dakîk-i hâs ı beşon yumurta akı ve süzülmüş limon suyu ile yoğurur iken ellerini rûgan-ı zeyt ile tergîn edip tekrar gereği gibi yoğrula. Badehu ufak ufak pareleyip oklava ile börek yufkası gibi açıp ve dörde70 büküp tava içinde kızgın yağda kızarıldıkta çıkarıp delikli kevgir e vazoluna ki yağı süzüle. Badehu kıvamlı kaynar şekere atıp tekrar çıkardıkta nısfını bir tepsi ye döşeyip üzerine kaymak ve nısf-ı dîğerini dahi üzerine koyup bir miktar süt ile kaynatıp tamam yumuşadıkta üzerine gülâb ve tarçın ekip tenâvül buyrula. Nefis olur.

<span class="mw-page-title-main">Asîde</span> Yemek

Asîde( ) Arap mutfağında bulunan bir çeşit yemektir. Ayrıca asude aslı Arapça olup asîde'den bozulmuş, nişasta ile yapılan bir tür helvadır. Asîde için belgelenmiş en eski tariflerden biri, İbn Sayyar al-Warraq'ın Kitab al-Ṭabīḫ adlı onuncu yüzyıl Arapça yemek kitabında bulunur.

<span class="mw-page-title-main">Herîse</span>

Herîse Osmanlı mutfağında bulunan bir çeşit keşkektir. Herise ayrıca Tekirdağ geleneksel mutfağında bulunur.

<span class="mw-page-title-main">Bastı (yemek)</span>

Bastı birbiri üzerine gelecek şekilde ve daire biçiminde dizilerek kısık ateşte pişirilen etli, zeytinyağlı ya da sade yemeklerdir.

<span class="mw-page-title-main">Nohud-âb</span>

Nohud-âb(Nohut çorbası) nohut ile yapılan çorbadır. Osmanlı mutfağında bulunur. Kitâb-ı Me'kûlât'ta nohut çorbasının içerisine mumbar dolması ve et konulmaktadır. Diğer yemek kitaplarında olmayan bu eklemenin yerel bir pişirme tarzı olduğu düşünülebilir.

<span class="mw-page-title-main">Kebaplı makarna</span>

Kebaplı makarna makarna ile yapılan yemektir. Osmanlı mutfağında yapılmaktadır.

<span class="mw-page-title-main">Rozbif</span>

Rozbif (İngilizce:Roast beef); Bonfile, Biftek, Antrekot gibi özel etlerin etrafı hava almayacak şekilde sarılıp(sicim ipi)fırınlanması veya açık ateşte mühürleme tekniği ile yapılan geleneksel bir yemektir.

<span class="mw-page-title-main">Balık çorbası</span>

Balık çorbası balık ile yapılan bir çorbadır.

<span class="mw-page-title-main">Buğdaylı balık çorbası</span>

Buğdaylı balık çorbası balık ile yapılan bir çorbadır.

<span class="mw-page-title-main">Ekşili çorba</span>

Ekşili çorba, koyun eti ile yapılan bir çorbadır. Osmanlı döneminde düğünlerde pişirilen bir çorbadır.

<span class="mw-page-title-main">Süt kebabı</span>

Süt kebabı, kuzu veya koyun eti ile yapılan bir kebaptır.

<span class="mw-page-title-main">Kuş kebabı</span>

Kuş kebabı, kuzu veya koyun eti ile yapılan bir kebaptır.

<span class="mw-page-title-main">Muhzır kebabı</span>

Muhzır kebabı (Mübaşir kebabı),kuzu veya koyun eti ile yapılan bir kebaptır.

<span class="mw-page-title-main">Kıymadan fırın kebabı</span>

Kıymadan fırın kebabı, koyun eti kıymasından ile yapılan bir kebaptır.

<span class="mw-page-title-main">İçi dolmuş kuzu kebabı</span>

İçi dolmuş kuzu kebabı, kuzu ile yapılan bir kebaptır.

<span class="mw-page-title-main">Kuzu kızartması</span>

Kuzu kızartması kuzu etinden yapılan kızartmadır.