Yapay zekâ ya da kısaca YZ,, insanlar da dahil olmak üzere hayvanlar tarafından, doğal zekânın aksine makineler tarafından görüntülenen zekâ çeşididir. İlk ve ikinci kategoriler arasındaki ayrım genellikle seçilen kısaltmayla ortaya çıkar. Güçlü yapay zeka genellikle Yapay genel zekâ olarak etiketlenirken, doğal zekayı taklit etme girişimleri yapay biyolojik zekâ olarak adlandırılır. Önde gelen yapay zeka ders kitapları, alanı zeki etmenlerin çalışması olarak tanımlar: Çevresini algılayan ve hedeflerine başarıyla ulaşma şansını en üst düzeye çıkaran eylemleri gerçekleştiren herhangi bir cihaz. Halk arasında, yapay zekâ kavramı genellikle insanların insan zihni ile ilişkilendirdiği öğrenme ve problem çözme gibi bilişsel eylemleri taklit eden makineleri tanımlamak için kullanılır.
OpenAI, ABD merkezli yapay zekâ araştırma şirketi. Şirketin genel amacı insanlığa fayda sağlayabilecek yapay zekâ hakkında araştırma yapmaktır. 2015 yılının sonlarında San Francisco'da kurulan şirket, patentlerini ve araştırmalarını halka açık hale getirerek diğer kurum ve araştırmacılarla “serbest iş birliği yapmayı” amaçlamaktadır. Elon Musk ve Sam Altman, yapay genel zekâdan kaynaklanan varoluşsal risk endişelerinden dolayı bu şirketi kurduklarını açıklamıştır. Organizasyon 2015 yılında Sam Altman, Reid Hoffman, Jessica Livingston, Elon Musk, Ilya Sutskever, Peter Thiel ve diğerleri tarafından San Francisco’da kurulmuş ve toplamda 1 milyar dolar bağışta bulunulmuşlardır. Musk 2018 yılında yönetim kurulundan istifa etmiş ancak bağışçı olarak kalmıştır. Microsoft 2019 yılında OpenAI LP’ye 1 milyar dolarlık bir yatırım sağlamış ve Ocak 2023’te ikinci birçok yıllık yatırım sağlamıştır; bu ikinci yatırımın 10 milyar dolar olduğu bildirilmektedir. ChatGPT yazılı cevap veren botun yapımı da OpenAI’a aittir.
Prisma, yapay sinir ağları ve yapay zekâ kullanarak fotoğraflara çeşitli sanatsal efektler eklemeye yarayan bir fotoğraf düzenleme uygulaması.
Geoffrey Everest Hinton, İngiliz-Kanadalı bilişsel ruhbilimci ve bilgisayar bilimcisi. Yapay sinir ağları konusundaki çalışmalarıyla tanınan Hinton 2013'te Google Brain projesine katılmıştır. 2018 Turing Ödülü'nü Yoshua Bengio ve Yann LeCun'la birlikte almaya hak kazanmıştır.
Chatbot, kullanıcı ile genellikle metin, bazı durumlarda ise konuşma yoluyla diyalog kurarak bilgi veren veya bir işlemi gerçekleştiren bir yazılımdır.
Derin öğrenme destekli süper-örnekleme (DLSS), derin öğrenmeyi kullanarak orijinal düşük çözünürlüklü görüntünün daha yüksek çözünürlüklü görüntüsüne benzeyen bir görüntü oluşturmak için Nvidia tarafından geliştirilen bir teknolojidir. Bunu uygulayabilmek için yapay sinir ağları, video oyunlarının ultra-yüksek çözünürlüklü "ideal" görüntüleri ve aynı oyunların düşük çözünürlüklü görüntüleri kullanılarak süper bilgisayarlarda Nvidia tarafından eğitilmektedir. Nvidia'ya göre bu teknoloji sayesinde, video kartları çok fazla çalışma gerektirmeden orijinal görüntüden çok daha yüksek çözünürlükte görüntüler üretebilmektedir.
DALL-E, 5 Ocak 2021'de OpenAI tarafından piyasa sürülen, metinsel tanımlardan görüntü oluşturan bir yapay zeka programıdır.
Stable Diffusion, 2022'de piyasaya sürülen bir derin öğrenme altyapılı bir metinden görüntüye (text-to-image) modelidir. Öncelikle metin açıklamalarına bağlı olarak ayrıntılı görüntüler oluşturmak için kullanılır, ancak görüntünün içeriğini değiştirmek ya da dışına genişletmek gibi diğer görevlerde de uygulanabilir.
Gemini ya da eski adıyla Bard, Google AI tarafından geliştirilen ve 21 Mart 2023'te yayınlanan bir sohbet robotudur. Google'ın LaMDA dil ailesini kullanan Gemini; şu anda 200'den fazla ülkede yayın yapmakta, 40'tan fazla dilde kullanılabilmektedir.
Üretken yapay zekâ, bilgisayar sistemlerinin metin, görüntü, ses gibi farklı veri türlerini işleyerek orijinal içerik oluşturmasına yarayan bir yapay zekâ teknolojisi dalıdır.
Bager Akbay, Türk sanatçı ve tasarımcıdır.
Grok, xAI tarafından geliştirilen ve büyük dil modellerine (LLM'ler) dayanan, konuşmaya dayalı, üretken bir yapay zeka sohbet robotudur. OpenAI'nin ChatGPT'sinin yükselişine doğrudan yanıt olarak Elon Musk tarafından bir girişim olarak geliştirilmiştir. Chatbot'un "mizah anlayışına sahip" olduğu ve Twitter'a (X) doğrudan erişim sağladığı belirtilmiştir.
Ölü İnternet teorisi, İnternetin artık ağırlıklı olarak bot faaliyetlerinden; algoritmik düzenleme yoluyla manipüle edilen, otomatik olarak oluşturulan içerikten oluştuğunu iddia eden bir çevrimiçi komplo teorisidir. Teorinin savunucuları, bu botların algoritmaları manipüle etmek ve arama sonuçlarını yükseltmek için kasıtlı olarak oluşturulduğunu ve nihayetinde tüketicilerin manipüle edildiğini düşünmektedir. Dahası, teorinin bazı savunucuları devlet kurumlarını kamuoyu algısını manipüle etmek için botları kullanmakla suçlayarak "ABD hükûmeti tüm dünya nüfusunu yapay zekâ destekli bir şekilde yönlendiriyor" demektedirler. Bu "ölüm" için verilen tarih genellikle 2016 veya 2017 yılları civarındadır.
Yapay zekanın kontrolü devralması, bilgisayar programlarının veya robotların gezegenin kontrolünü etkili bir şekilde insan türünün elinden alması sonucunda yapay zekanın (AI) Dünya'nın baskın zeka biçimi haline geldiği varsayımsal bir senaryodur. Olası senaryolar arasında tüm insan iş gücünün değiştirilerek tam otomasyon sağlanması, süper akıllı bir yapay zekanın kontrolü devralması ve popüler bir robot isyanı fikri yer almaktadır. Yapay zekanın ele geçirilmesiyle ilgili bilimkurgu hikâyeleri popülerliğini korumaktadır, aynı zamanda son gelişmeler de bu tehdidi daha gerçekçi hale getirmiştir. Stephen Hawking ve Elon Musk gibi bazı ünlü kişiler, gelecekte süper zeki cihazların insan denetimi altında kalmalarını temin etmek için tedbir araştırmaları yürütülmesini savunmaktadır.
Yapay Zeka Patlaması, veya Yapay Zeka Baharı, yapay zeka alanında çok hızlı bir şekilde devam eden ilerleme dönemidir. Öne çıkan örnekler arasında Google DeepMind ve OpenAI gibi laboratuvarlar tarafından yürütülen üretken yapay zekalar yer almaktadır.
Açık kaynaklı yapay zeka, açık kaynak yaklaşımının yapay zeka geliştirme alanında uygulanmasıdır.
Yapay genel zekadan kaynaklanan varoluşsal risk, yapay genel zekadaki önemli ilerlemenin insan neslinin tükenmesine veya geri dönüşü olmayan küresel felakete yol açabileceği fikridir.
Önceden eğitilmiş üretken dönüştürücü ya da özgün İngilizce adının kısaltmasıyla GPT, bir tür geniş dil modeli ve Üretken yapay zekâ için öne çıkan bir çerçevedir. Doğal dil işleme görevlerinde kullanılan yapay sinir ağlarından oluşur. GPT'ler dönüştürücü mimarisine dayanır, etiketlenmemiş metinlerden oluşan büyük veri setleri üzerinde önceden eğitilmiştir ve insan benzeri yeni içerikler üretebilir. 2023 itibarıyla, çoğu LLM bu özelliklere sahiptir ve bazen genel olarak GPT'ler olarak anılırlar.
Microsoft Copilot, Microsoft tarafından geliştirilen ve 7 Şubat 2023'te piyasaya sürülen bir sohbet robotudur. Geniş bir dil yelpazesini esas alarak kaynak gösterme, şiir ve şarkı yazma işlemlerini yapabilir.
Ideogram, 2022 yılında kurulmuş freemium üretken yapay zekâ web sitesi. Ideogram, kullanıcının verdiği talimata dayalı olarak bir metinden resme model yazılımı kullanmaktadır. Ideogram, benzer bir yapay zekâ aracı olan Midjourney ile büyük bir rakip olarak görülmektedir.
