İçeriğe atla

Michelangelo

Michelangelo
Michelangelo Buonarroti'nin Marcello Venusti tarafından yapılmış portresi
Genel bilgiler
Doğum adıMichelangelo di Lodovico Buonarroti Simoni
Doğum6 Mart 1475
Arezzo yakını, Caprese, Floransa Cumhuriyeti (günümüzde Toskana, İtalya)
Ölüm18 Şubat 1564 (88 yaşında)
Papalık Devleti, Roma (günümüzde İtalya)
Uyrukİtalyan
AlanıHeykeltıraşlık,
Resim sanatı,
Mimari
Sanat eğitimiDomenico Ghirlandaio yanında çıraklık[1]
Ünlü yapıtlarıDavut,
Adem'in Yaratılışı,
Pietà,
Kıyamet Günü
İmzası

Michelangelo di Lodovico Buonarroti Simoni (6 Mart 1475 – 18 Şubat 1564), İtalyan rönesans dönemi ressam, heykeltıraş, mimar ve şairidir.

Hayatı

Michelangelo, 6 Mart 1475'te Arezzo yakınlarında Caprese’de doğar. Ailesi, o daha bir aylıkken Floransa’ya taşınır. Annesi, kendi altı yaşındayken ölen Michelangelo, 13 yaşına geldiğinde Floransa’da Domenico Ghirlandaio’nun yanına öğrenci olarak verilir. Bertoldo di Giovanni’nin zamanında, Medici ailesine ait olan San Marko bahçesinde çalışan genç Michelangelo, bu arada Lorenzo de' Medici ile tanışır.

Michelangelo, heykeldeki rüştünü kanıtladığı ilk ve en ünlü eseri olan çocuk kral Davud’un heykelini yaptığında henüz 26 yaşındadır. Beş buçuk metrelik bir mermer kütleden çıkaracağı eser için genç dâhi, mermer bloğun yanına bir baraka inşa ederek, yardımcısız bir şekilde, çoğu zaman geceli gündüzlü çalışarak Rönesans sanatının harikalarından biri olarak kabul edilen Davud’u yaratır.

1505 yılında Papa II. Julius tarafından kendine, en önemli başarılarından biri olacak Vatikan’ın yanındaki Sistina Şapeli’nin tavan resimlerinin yapılması işi verilir. 3 yıl sonra başlayacağı bu görevi sanatçı, 520 metrekarelik bir alanda yaklaşık dört yıllık bir çalışmanın ürünü olarak bitirir. Ortasında, her biri Âdem, Havva ve Nuh Tufanıyla ilgili İncil’in Eski Ahit’inden alınma öykülerden esinlenerek yapılan resimlerin bulunduğu dokuz pano bulunan freskin yan unsurları da mitolojik figürlerle bezelidir. Özellikle “Adem'in Yaratılışı” ismindeki sahne batı resim sanatının en canlı tasvirlerinden biri kabul edilir.

Son 500 yıldır Hristiyan dünyasının en önemli Şapeli olarak kabul edilen Sistina Şapeli onun en görkemli eseri olarak kabul edilmektedir.[2]

1519 yılında Cosimo de' Medici’nin soyunun son temsilcisi Lorenzo de' Medici’nin ölmesiyle Michelangelo, onunla birlikte genç yaşta ölen Nemours Dükü Giuliano’nun mezarlarının konulduğu kiliseye iki ünlünün heykelini yapar. 1534’te Papa III. Paulus’un heykeltıraşı ve mimarı yapılan Michelangelo’ya Sistina Kilisesi’nin sunak duvarına bir Kıyamet Günü tasviri yapmasını ister. Meryem’in Göğe Yükselişi, İsa’nın Vaftizi ve Musa’nın Hükmü’nün anlatıldığı freskler süsler bu duvarı.

Michelangelo'nun Aziz Peter Basilikası'nda (1498–99) yer alan Pietà adlı eseri

Kıyamet Günü tablosuna başından beri muhalefet eden yeni Papa IV. Paulus ise, tablodaki imgelerin fazlaca müstehcen göründüğünü belirterek Michelangelo’dan tabloyu biraz daha ‘düzgün’ hale getirmesini isteyince, ustanın cevabı şu olur: “Papa’ya söyleyin, bu küçük bir mesele ve kolaylıkla uygun hale getirilebilir. Önce kendi yaşadığımız bu dünyayı uygun ve yaşanılır bir hale getirsin, sonra da bu tablo da aynı uygunluğa girecektir.” Michelangelo'nun yaşadığı çağ, kendiyle boy ölçüşebilecek derecede yetkin ressam ve heykeltıraşçılara da tanıktır aynı zamanda.

Bunların başında Rafael ve Leonardo Da Vinci gelir. Bu sanatçılar arasında keskin ancak hoşça bir rekabet vardır. Anlatılan bir öyküye göre, sanatçının rakiplerinden Rafael ve Bramante, iş birliği yaparak Michelangelo'ya Sistina Kilisesinin işini verdirmeye çalışırlar. Böylelikle, kendini ressamdan çok bir heykeltıraş olarak kabul eden Michelangelo, bu işi kabul etmeyerek Papanın gözünden düşecektir. Hayatının son dönemini Roma'daki Aziz Petrus Bazilikası'nın mimarı olarak geçiren[3] Michelangelo 18 Şubat 1564'te 89 yaşında ölür. Michelangelo'nun ellerinde oluşan romatizmal hastalık sanatçıyı etkilese de çalışmalarına tarzını değiştirerek devam etmiştir.

Rönesans sanatına benzersiz bir etkide bulunan Michelangelo, klasik sanat tekniklerini öğrenmesinin yanı sıra asıl olarak, insan formunu her açıdan tasvir edebilmek için kadavralar üzerinde çalışıp, Yunan ve Roma sanatından devraldığı idealleştirilmiş insan tasarımlarını ulaştığı gerçekçilik boyutunu yakalamaya çalışır. Batı resminin babası olarak bilinen Giotto'nun resmindeki doğallık ve gerçekçilik ile 15. yüzyıl başında tam olarak anlaşılabilen derinlikte perspektif olgusunu geliştirip kendi tarzına temel yapan Michelangelo onlarca heykel, freske imza atıp Roma'nın yeniden inşa ve düzenlenmesinde de önemli görevler almıştır. Onu idolü olarak seçen birçok kişi vardır.

Ayrıca bakınız

Kaynakça

  1. ^ "MICHELANGELO Buonarroti: Biography". Web Gallery of Art, image collection, virtual museum, searchable database of Eorupean fine arts (1100-1850) (İngilizce). 3 Mart 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 23 Mart 2020. 
  2. ^ Biletleri, tarafından Müze. "Sistina Şapeli". Müze Biletleri. 27 Eylül 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 5 Ocak 2021. 
  3. ^ Hıristiyanlık Tarihi. H. R. Rookmaaker. Yeni Yaşam Yayınları. 1977. s. 431 ISBN 975-8318-86-1. 

Dış bağlantılar



İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Sistina Şapeli</span> Romada şapel

Sistina Şapeli Vatikan'da, Papa'nın resmi ikametgâhı Apostol Sarayı'nda bulunan bir şapeldir. Esasen Cappella Magna olarak bilinen şapel, adını onu 1477 – 1480 yılları arasında restore eden Papa IV. Sixtus'tan aldı. O zamandan bu yana şapel hem dînî, hem sivil papalık etkinliklerine ev sahipliği yapan bir yer oldu. Günümüzde papalık seçimlerine de ev sahipliği yapmaktadır. Sistina Şapeli'nin şöhreti büyük oranda iç mekânını süsleyen fresklerden gelmektedir. Bunlar arasında en önemlileri Michelangelo tarafından yapılan Sistina Şapeli tavanı ve Son Hüküm'dür.

Sandro Botticelli ya da Il Botticello, Rönesans dönemi İtalyan ressamdır. lakabı aslında kuyumcu ağabeyi Antonio Filipepi'ye aittir. Ancak resim eğitiminden önce ağabeyinin yanında çıraklık yaptığı süreçte Alessandro da aynı lakap ile anılmaya başlanmıştır.

<span class="mw-page-title-main">Maniyerizm</span> Geç Rönesans olarak bilinen Avrupa sanat tarzı

Maniyerizm (üslupçuluk), yaklaşık 1520-1580 tarihleri arasında ortaya çıkmış olan gizemli ve garip bir sanat akımıdır. Rönesans'ın getirmiş olduğu yetkinliğe karşı bir çıkış olmuş, kendisinden sonra gelen üslup ve akımlara ön ayak olmuştur. Başlatıcısı ve en önemli temsilcisi Michelangelo Buonarroti'dir. Sistine Şapeli'ndeki mahşer freskleri bu resim tarzı için belirleyici olmuştur. Artık ideal görüntü yerine sanatsal niteliğin araştırıldığı, figürlerin deformasyonu ile kendini belli eder ve özgün tarzlara doğru bir adım olarak belirir. En önemli sanatçıları Tintoretto ve El Greco'dur.

<span class="mw-page-title-main">Aziz Petrus Bazilikası</span> Romada bazilika

Aziz Petrus Bazilikası veya San Pietro Bazilikası Roma'daki en büyük 4 bazilikadan ikincisidir. Vatikan'daki en göze çarpan binadır. Kubbesi ile Roma'nın silüetindeki en önemli parçalardan biridir. Hıristiyanlığın en büyük kilisesidir. 23.000 m² arazi üzerine kuruludur. 60.000 kişilik kapasitesi vardır. İstanbul'un Fethi'nden sonra, Kızıl Elma'nın, Roma'da bulunan Saint-Pierre Kilisesinin mihrabındaki altın top olduğu ileri sürülmüştür. Yapının inşaatına 18 Nisan 1506 tarihinde başlanıp 1626 yılında inşaat tamamlanmıştır.

<i>Acı ve İlham</i>

Acı ve İlham 1965 ABD yapımı dramatik tarihi filmdir. Özgün adı The Agony and the Ecstasy olan film hem 1970'lerde TRT televizyonunda, hem de 2009'da şifreli kanallarda yine sinemalarda gösterildiği "Acı ve İlham" adıyla gösterime sunulmuştu.

<i>İlâhi Istırap</i>

İlâhi Istırap Irving Stone'un 1961 yılında yazdığı tarihi biyografik romandır. Özgün adı The Agony and the Ecstasy olan roman Türkçeye 1965 yılında S. Yılmaz Özen'in çevirisiyle aktarıldı. Kitap Hakan Yayınevi tarafından basılmıştır. Kitabın adındaki Istırap kelimesinin ızdırap 15 Eylül 2015 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. olarak yazılması gerekiyordu, ancak orijinalliğini bozmamak için olduğu gibi bu maddeye aktarılmıştır.

<i>Faun başı</i>

Faun başı, Michelangelo'nun ilk çalışması olarak bilinir, 15-16 yaşındadır ve antik çalışmanın küçük bir değişiklikle bir kopyasıdır. Heykel kayıptır.

<i>Defin Töreni</i> (Michelangelo)

Defin Töreni İsa'nın defin töreni'ne ait bitmemiş bir tablo olup, İtalyan Rönesans ustası Michelangelo Buonarroti'ye atfedilir ve yaklaşık 1500-1501 yıllarına tarihlenir. Tablo şimdi Londra'daki Ulusal Galeri'de bulunmaktadır.

<i>Bacchus</i> (Michelangelo)

Bacchus, (1497) İtalyan Yüksek Rönesans heykeltıraş, ressam, mimar ve şairi Michelangelo'nun bir mermer heykelidir. Heykel, bir dereceye kadar doğal büyüklüğün üzerinde de olup Roma şarap tanrısı Bacchus' ü betimlemektedir. Heykel Michelangelo'nun Pietà' sı ile sanatçının kesin olmamakla birlikte Roma'daki ilk dönemindeki sadece iki heykelinden biridir.

<span class="mw-page-title-main">Petrus'un Çarmıha Gerilişi</span>

Petrus'un Çarmıha Gerilişi, İtalyan Rönesans ustası Michelangelo Buonarroti tarafından yapılan bir fresk tablodur. Vatikan'ın Vatikan Sarayı'ndaki Cappella Paolina'da sergilenir. Bu eser Michelangelo tarafından yapılan sonuncu fresktir.

<span class="mw-page-title-main">Giorgio Vasari</span>

Giorgio Vasari, İtalyan ressam, yazar, tarihçi ve mimar.

Sistina Şapeli tavanı, 1508-1512 yılları arasında Michelangelo tarafından resimlerle süslenmiştir. Yaklaşık dört yıl süren bu çalışmalar sonucunda, Rönesans döneminin en görkemli ve önemli eserlerinden birisi ortaya çıkmıştır. İsmini IV. Sixtus'tan alan ve 1477-1480 yılları arasında yapımı tamamlanan Sistina Şapeli'nin tavanı, II. Julius'un emriyle yenileme ve görselleştirme projesi kapsamında boyanmıştır. Şapelin tavan süslemelerinde aslında bir hikâye anlatılmış; orta kısımda yer alan 9 sahne ile Tekvin'deki yaratılışın 9 mühim olayına gönderme yapılmıştır. Bu projede Michelangelo'nun yanı sıra Sandro Botticelli, Domenico Ghirlandaio, Pietro Perugino ve Raffaello Sanzio gibi dönemin birçok önde gelen sanatçısı yer almıştır. Şapelin tavanındaki birçok fresk ve Kutsal Duvardaki büyük Kıyamet Günü tasviri Michelangelo tarafından çizilmiştir. Raffaello şapelin goblenlerini işlemiş, diğer sanatçılar ise yaptıkları duvar resimleriyle bu işe katkıda bulunmuşlardır. Özellikle Michelangelo'nun yaptığı fresklerde kullandığı kendine has figürleri, giyinik ve nü insan modelleri onun yaratıcı sanat anlayışının üstünlüğünü ve gelişmişliği kanıtlamış; gelecek kuşaklar için de önemli ve öğretici örnekler haline gelmiştir. Michelangelo'nun Adem'in Yaratılışı'ndaki Tanrı ile Adem'in ellerinin kavuşması detayı, Leonardo da Vinci'nin Mona Lisa tablosundan sonra dünyada en çok taklit edilen ve reprodüksiyonu yapılan sanat eseridir.

Domenico Ghirlandaio. Asıl adı Domenico di Tommaso Curradi di Doffo Bigordi idi. İtalyan Rönesans akimi Floransa ekolünde bulunan ressam.

<span class="mw-page-title-main">Vatikan Müzeleri</span>

Vatikan Müzeleri, Vatikan'da bulunan dünyanın en büyük müzelerinden birisidir. Bu müze Roma Katolik Kilisesi tarafından Rönesans'ta inşa edilmiş olup, dünyanın önemli heykellerine ev sahipliği yapan önemli bir binadır. Toplamda, Sistine Şapeli ile birlikte toplam 54 galeri ("sala") bulunmaktadır. Ziyaretçiler Sistine Şapeli'ne 53 galeriyi gezdikten sonra verilen ek ücret ile girebilirler.

<i>Pietà</i> (Michelangelo) Romada heykel

Pietà (1497–1499), Rönesans heykeltıraşı Michelangelo Buonarroti'nin başyapıtlarından bir tanesidir. Vatikan'da Aziz Petrus Bazilikası'nda bulunur

Bernardino di Betto Betti yaygın bilinen ismiyle Pinturicchio ya da Pintoricchio, bezemesel nitelikli freskleriyle tanınan İtalyan ressam.

<span class="mw-page-title-main">Sistina Şapeli'ndeki fresklerin restorasyonu</span>

Sistina Şapeli fresklerinin restorasyonu, 20. yüzyılın en önemli korunma ve restorasyonlarından biriydi.

<i>Kıyamet Günü</i> (Michelangelo)

Kıyamet günü ya da Son Yargı , İtalyan Rönesans ustası Michelangelo tarafından Vatikan'daki Sistine Şapeli'nin Sunak duvarına yapılmış bir fresktir.

<i>Güneşin, Ayın ve Bitkilerin Yaratılışı</i>

Güneşin ve Ayın Yaratılışı; 1511-1512 yılları arasında ünlü İtalyan Rönesans dönemi sanatçısı Michelangelo tarafından Vatikan'daki Sistina Şapeli'nin tavanına çizilmiş olan bir fresktir. Resimde, Tekvin'de bahsi geçen 9 mühim olaydan biri olan güneşin ve ayın yaratılışına gönderme yapılmıştır. Yaratılışın üçüncü ve dördüncü günlerini betimlemektedir.

<i>Doni Tondo</i> Michelangelo eseri

Doni Tondo veya Doni Madonna, Olgun Michelangelo'nun hayatta kalan tek bitmiş panel resmi. Şimdi İtalya'nın Floransa şehrindeki Uffizi'de hâlâ orijinal çerçevesinde sergilenen Doni Tondo, muhtemelen Agnolo Doni tarafından güçlü bir Toskana ailesinin kızı Maddalena Strozzi ile evliliğini anmak için yaptırılmıştır. Resim, İtalyancada 'yuvarlak' anlamına gelen tondo şeklinde, yani Rönesans sırasında iç fikirlerle sık sık ilişkilendirilen bir şekildedir.