İçeriğe atla

Michael Sendivogius

Michael Sendivogius
Doğum2 Şubat 1566(1566-02-02)
Łukowica, Polonya Krallığı (modern Polonya)
Ölüm1636
Kravaře, Kutsal Roma İmparatorluğu (modern Çekya)
MilliyetPolonyalı
Mezun olduğu okul(lar)Viyana Üniversitesi, Altdorf Üniversitesi, Leipzig Üniversitesi, Cambridge Üniversitesi
MeslekSimya, Filozof, yazar, tıp doktoru
Tanınma nedeniMerkezi nitre kavramı

Michael Sendivogius (/ˌsɛndɪˈviəs/; Lehçe;Michał Sędziwój, 2 Şubat 1566 - 1636), Polonyalı simyacı, filozof ve tıp doktoru. Bir kimya öncüsü olarak çeşitli asitlerin, metallerin ve diğer kimyasal bileşiklerin saflaştırılması ve oluşturulması için farklı yollar geliştirdi. Scheele'nin bu elementi keşfetmesinden 170 yıl önce havanın tek bir madde olmadığını ve daha sonra oksijen olarak adlandırılan hayat veren bir madde içerdiğini keşfetti. Bu "yaşam besini"ni, nitre (güherçile) tarafından açığa çıkan gaz (oksijen) olarak doğru bir şekilde tanımladı.[1] Bu madde, 'merkezi nitre', Sendivogius'un evren şemasında merkezi bir konuma sahipti.[2]

Biyografi

Alchemist Michal Sedziwoj
Simyacı Sendivogius, yağlı boya resim, Jan Matejko

Erken yaşamı hakkında çok az şey biliniyor. Ostoja Klanının bir parçası olan soylu bir ailede doğdu.[3] Babası onu Kraków üniversitesinde okuması için gönderdi ama Sendivogius Avrupa ülkelerinin ve üniversitelerinin çoğunu da ziyaret ederek Viyana, Altdorf, Leipzig ve Cambridge'de okudu. Tanıdıkları arasında John Dee ve Edward Kelley vardı. Kralın Stephen Báthory'nin deneylerini finanse etmeyi kabul etmesi onun sayesinde oldu.[4] 1590'larda Prag'da, İmparator II. Rudolf'un açık fikirli ünlü sarayında aktif olarak çalıştı.

Çalışmaları

Daniel Stolcius, Viridarium Chymicum (1624) adlı eserinde Sendivogius'u on iki kitabın yazarı olarak över.[5] Bunların en ünlüsü 1604'te yayınlanan "Yeni Kimyasal Işık" idi. Havada bir 'yaşam besini'nin varlığına ilişkin teorisinin nispeten açık bir şekilde açıklanmasının yanı sıra, kitapları çeşitli bilimsel, sözde bilimsel ve felsefi teoriler içerir. Kitapları defalarca tercüme edildi ve 18. yüzyılda Isaac Newton gibi önemli kişiler tarafından okundu.

Yazıları

  • De Lapide Philosophorum Tractatus duodecim e naturae fonte and manuali experientia depromti . 1604.
    • Novum Lumen Chymicum (Yeni Kimyasal Işık) olarak da bilinen ilk Latince baskılar aynı anda Prag ve Frankfurt'ta yayınlandı.[5]
  • Dialogus Mercuriii, Alchemistae ve Naturae . Köln, 1607.
  • Tractatus de sulphure altero naturae principio . Köln, 1616.

Kaynakça

  1. ^ ""MICHAEL SENDIVOGIUS, ROSICRUCIAN, and FATHER OF STUDIES OF OXYGEN"" (PDF). 8 Mayıs 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi (PDF). Erişim tarihi: 17 Mart 2023. 
  2. ^ Allen G. Debus, Chemistry and Medical Debate: Van Helmont to Boerhaave, Science History Publication, 2001, p. 13 n. 19.
  3. ^ Miguel López-Pérez (ed.), Chymia: Science and Nature in Medieval and Early Modern Europe, Cambridge Scholars Publishing, 2010, p. 197.
  4. ^ Praktyk i mistyk, Andrzej Datko, Wiedza i życie 24 Temmuz 2020 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. (2012-06-12) (in Polish)
  5. ^ a b "Michael Sendivogius and Christian Rosenkruetz The Unexpected Possibilities". The Hermetic Journal: 72-98. 1990. 14 Nisan 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 17 Mart 2023.  Birden fazla yazar-name-list parameters kullanıldı (yardım); Yazar |ad1= eksik |soyadı1= (yardım)

Dış bağlantılar

İlgili Araştırma Makaleleri

Kimya, maddenin yapısını, özelliklerini, birleşimlerini, etkileşimlerini, tepkimelerini araştıran ve uygulayan bilim dalıdır. Kimya bilmi daha kapsamlı bir ifadeyle maddelerin özellikleriyle, sınıflandırılmasıyla, atomlarla, atom teorisiyle, kimyasal bileşiklerle, kimyasal tepkimelerle, maddenin hâlleriyle, moleküller arası ve moleküler kuvvetlerle, kimyasal bağlarla, tepkime kinetiğiyle, kimyasal dengenin prensipleriyle vb konularla ilgilenir. Kimyanın en önemli dalları arasında analitik kimya, anorganik kimya, organik kimya, fizikokimya ve biyokimya sayılır.

<span class="mw-page-title-main">Oksijen</span> sembolü O ve atom numarası 8 olan kimyasal element

Oksijen atom numarası 8 olan ve O harfi ile simgelenen kimyasal elementtir. Oksijen ismi Yunanca ὀξύς (oxis - "asit", tam anlamıyla "keskin", asitlerin acı tadı kastedilir) ve -γενής (-genēs) ("üretici", tam anlamıyla "sebep olan şey") köklerinden gelmektedir, çünkü isimlendirildiği zamanlarda tüm asitlerin oksijen içerikli olduğu sanılırdı. Standart şartlar altında, elementin iki atomu bağlanarak çok soluk mavi renkte, kokusuz, tatsız, diatomik yapıdaki, O2 formülüne sahip dioksijen gazını oluşturur.

<span class="mw-page-title-main">Fotosentez</span> bitki ve organizmalar tarafından ışık enerjisinin kimyasal enerjiye dönüştürülme işlemi

Fotosentez, bitkiler ve diğer canlılar tarafından, ışık enerjisini organizmaların yaşamsal eylemlerine enerji sağlamak için daha sonra serbest bırakılabilecek kimyasal enerjiye dönüştürmek için kullanılan bir işlemdir. Bu kimyasal enerji, karbondioksit ve sudan sentezlenen şekerler gibi karbonhidrat moleküllerinde depolanır.

<span class="mw-page-title-main">Bernard Bolzano</span>

Bernhard Bolzano, İtalyan asıllı bir Çek filozof, matematikçi ve Katolik rahip.

<span class="mw-page-title-main">Astrobiyoloji</span> Dünyadaki ve uzaydaki yaşamın incelenmesi ile ilgilenen dirim bilimi dalı

Astrobiyoloji ya da eksobiyoloji, disiplinlerarası bir bilim olup, özellikle evrende yaşamın ortaya çıkmasını ve evrimini sağlayan jeokimyasal ve biyokimyasal etken ve süreçleri konu alır; bir başka deyişle, evrende biyolojik kökenin, evrimin, dağılımın ve canlıların geleceğinin incelenmesidir.

<span class="mw-page-title-main">Joseph Priestley</span> Fransız siyasetçi

Joseph Priestley FRS, İngiliz kimyager, doğa filozofu, ayrılıkçı ilahiyatçı, dilbilgisi uzmanı, çok konulu eğitimci ve liberal siyaset kuramcısıydı.

<span class="mw-page-title-main">Steroid</span> İçerisinde yağ asidi veya gliserol bulunmayan bir lipittir(yağ olabilmesi için içerisinde yağ asidi bulundurması gerekir)

Bu madde steroid kimyasalları hakkındadır. Sporda performans artırıcı steroidler ve etkileri için Anabolik steroid maddesine bakınız.

<span class="mw-page-title-main">Organik kimya</span> karbon temelli bileşiklerin yapılarını, özelliklerini, tepkimelerini ve sentez yollarını inceleyen kimya dalı

Organik kimya, organik bileşiklerin ve organik maddelerin yani karbon atomlarını içeren çeşitli formlardaki maddelerin yapısını, özelliklerini ve reaksiyonların bilimsel çalışmasını içeren, kimyanın bir alt dalıdır. Yapının incelenmesi yapısal formüllerini belirler. Özelliklerin incelenmesi, fiziksel ve kimyasal özellikleri ve davranışlarını anlamak için kimyasal reaktivitenin değerlendirilmesidir. Organik reaksiyonların incelenmesi doğal ürünlerin, ilaçların ve polimerlerin kimyasal sentezini ve bireysel organik moleküllerin laboratuvarda ve teorik çalışma yoluyla incelenmesidir.

<span class="mw-page-title-main">Organik bileşik</span> karbon-hidrojen bağları içeren kimyasal bileşik

Organik bileşikler, molekülleri karbon içeren kalabalık kimyasal bileşikler sınıfındandır. Aşağıda sunulan tarihsel nedenlerden dolayı, bu bileşiklerin küçük bir kısmı, örneğin karbonatlar, basit karbon oksitleri ve siyanürlerin yanı sıra, karbon allotropları inorganik kabul edilir. "Organik" ve "inorganik" karbon bileşikleri arasındaki ayrım "kimyanın geniş alanını düzenlemek için yararlı olsa da, çoğunlukla rastgeledir".

William Nicholson. İngiliz kimyacı, suyun elektrolizinin mucidi, hidrolik mühendisi, mucit ve bilimsel yayıncı.

<span class="mw-page-title-main">RNA dünyası hipotezi</span> Dünyadaki yaşamın erken evrimsel tarihindeki varsayımsal aşama

RNA dünya hipotezi, RNA esaslı hayat şimdiki DNA esaslı hayattan önce hüküm sürmüştür. DNA gibi bilgi depolayabilen ve proteinler (enzimler) gibi tepkimeler kataliz eden RNA hücresel veya ön hücresel yaşamın kurulmasını sağlamış olabilir. Günümüzde yaşamın kökeni hakkındaki bazı kuramlar RNA esaslı kataliz ve bilgi depolamayı hücrenin evrimindeki ilk aşama olarak sunuyorlar. RNA esaslı dünyanın günümüzün DNA ve protein dünyasına evrildiği iddia ediliyor.DNA, daha büyük kimyasal dengesi sayesinde, protein, amino asitlerin büyük çeşitliliği içinde kataliz yapma özelliği nedeniyle özelleşmiş katalitik molekül olurken, bilgi depolama görevini üstlendi. RNA dünya hipotezi, günümüz hücrelerinde RNA’nın, özellikle rRNAnın, RNA dünyasının evriminin bir izi olduğunu savunmaktadır.

<i>Michael</i> (albüm) Afro-Amerikan sanatçı Michael Jacksonın ölümünden önce kaydedilen parçalardan oluşturulan albüm

Michael, Afro-Amerikan sanatçı Michael Jackson'ın ölümünden önce kaydedilen parçalardan oluşturulan bir albümdür. Epic Records tarafından ABD'de 14 Aralık 2010 tarihinde piyasaya çıkan albümde, 2007 yılında New Jersey'de kaydedilen ancak hiç yayınlanmayan "Breaking News" gibi şarkılar bulunmaktadır. Ayrıca albümde Akon, 50 Cent ve Lenny Kravitz'in de düet performansları bulunmaktadır.

<span class="mw-page-title-main">SN 1604</span> Yılancı takımyıldızı yönünde Samanyolunda ortaya çıkan bir süpernova

Süpernova 1604, gökyüzünde Yılancı takımyıldızı yönünde Samanyolu'nda ortaya çıkan bir süpernova. Eylül 2011 itibarıyla galaksimizde gözlenmiş son süpernovadır ve Dünya'dan yaklaşık olarak 20.000 ışık yılı uzaklıktadır. -2,5 kadir görünen parlaklığıyla gece gökyüzünde tüm yıldızlardan ve Venüs hariç tüm gezegenlerden daha parlak olarak çıplak gözle gözlemlenebilmiştir. Süpernova 1604, üç hafta boyunca gündüzleri de görülebiliyordu.

<span class="mw-page-title-main">Evrim düşüncesinin tarihi</span> bilim tarihinin bir yönü

Evrim düşüncesi; türlerin zaman içerisinde değişmelerini ifade eden kavram olarak köklerini eski çağlardan; Yunanistan'dan, Roma'dan, Çin'den ve Orta Çağ İslâm biliminden alır. 17. yüzyıl sonlarında biyolojik taksonominin başlangıcıyla Avrupa'daki biyolojik düşünce; doğal teolojiye tam olarak uyan ve ortaçağ Aristo metafiziği kavramı olan, her türün kendi karakteristiği olduğunu öne süren özcülükten etkilendi. Diğer yandan Aydınlanma Çağı'nda evrimsel kozmoloji ve mekanik felsefe, fizik bilimlerinden doğa tarihine kadar yayıldı. Natüralistler türlerin çeşitliliğine odaklandı ve sonradan "soy tükenmesi" kavramı ile doğa görüşünün temelini sarsan paleontoloji ortaya çıktı. 19. yüzyılın başlarında Jean-Baptiste Lamarck, ilk tamamen biçimlendirilmiş evrim teorisi olan türlerin transmutasyonu teorisini ortaya attı.

<i>Systema Naturae</i> Carolus Linnaeusun başlıca eseri

Systema Naturae (Latince) İsveçli botanikçi, zoolog ve doktor Carolus Linnaeus'un (1707–1778) en önemli eserlerinden biridir ve Linnaeus Taksonomisini öne sürer. Günümüzde ikili adlandırma olarak bilinen bu sistem aslında Linnaeus'tan 200 yıl önce Gaspard ve Johann Bauhin kardeşler tarafından kısmen geliştirilmiş olsa da Linnaeus kitabında bu sistemi tutarlı olarak kullanan ilk kişidir. Kitabın ilk basımı 1735 yılında yapılmıştır. En önemli baskı sayılan kitabın 1758 yılında yapılan 10. baskısının tam adı Latince Systema naturæ per regna tria naturæ, secundum classes, ordines, genera, species, cum characteribus, differentiis, synonymis, locistir ve Türkçeye şöyle çevrilir: "Sınıflara, takımlara, cinslere ve türlere göre; mizaçları, farklılıkları, sinonimleri ve yerleri ile birlikte; doğanın üç âlemi içinde doğanın sistematiği".

<i>Systema Naturae</i>nin 10. baskısı

Systema Naturae'nin 10. baskısı, Carl Linnaeus tarafından yazılan ve 1758 ila 1759 yıllarında yayımlanan, zoolojik sınıflandırmanın başlangıç noktası olarak kabul edilen bir kitaptır. Bu kitapta Linnaeus hayvanlar için ikili adlandırma yöntemini sunmaktadır. Linnaeus bitkiler için sınıflandırma yöntemini 1753 yılında yayımladığı Species Plantarum adlı eserinde yapmıştır.

<span class="mw-page-title-main">Ludwig von Bertalanffy</span> Avusturya asıllı biyolog ve düşünür

Karl Ludwig von Bertalanffy, 20. yüzyılın başlarında önemli kuramsal biyolog; bilim felsefesi üzerine, psikoloji, biyofizik üzerinde karşılaştırmalı fizyoloji araştırmaları yapmıştır. Avusturya kökenli Kanadalı düşünür felsefe sorunlarına biyoloji verilerine dayanarak Genel Sistem Teorisi ve sabit açık sistemlerin kinetik teorisini geliştirdi. Genel Sistem Teorisi Cemiyeti'nin kurucularından aynı zamanda başkan yardımcılarındandı. Sistem metodolojisini psikolojiye ve sosyal bilimlere uygulayan ilk kişilerden biriydi.

<span class="mw-page-title-main">Trioksidan</span>

Trioksidan, hidrojen trioksit veya dihidrojen trioksit olarak da adlandırılan, H[O]3H (H2O3 olarak da yazılır) kimyasal formülüne sahip bir inorganik bileşiktir. Kararsız hidrojen polioksitlerdendir. Sulu çözeltilerde, trioksidan su ve tekli oksijen oluşturmak için ayrışır:

<span class="mw-page-title-main">Musaeum Hermeticum</span>

Musaeum Hermeticum, ilk olarak 1625'te Lucas Jennis tarafından Frankfurt'ta Almanca olarak yayınlanan simya metinlerinin bir özetidir. 1678 Latin baskısı için ek materyal eklendi ve 1749'da yeniden basıldı. Amacı, toplu bir biçimde nispeten kısa ve daha az şekilde eski simya yazılarının bir koleksiyonunu sağlamaktı. Theatrum Chemicum veya Jean-Jacques Manget'nin Bibliotheca Chemica Curiosa'sı gibi büyük Hermetik bilgi depolarına bir ek olarak düşünülebilir. Geçmişe daha az bağlı ve daha eski ve geleneksel simya ustalarının eserlerinden daha az etkilenmiş olarak Simya'da farklı bir okulu temsil ediyor gibiydi.

<span class="mw-page-title-main">Septimana Philosophica</span>

Septimana Philosophica veya The Philosophical Week, Michael Maier tarafından yazılmış bir simya kitabıdır. Kitap, 1620'de Frankfurt'ta Lucas Jennis tarafından yayınlandı ve Hartmann Palthenius tarafından basıldı. Kapak sayfasının gravürü Balthasar Schwan tarafından yapıldı. Kitabın tam adı şöyledir: Septimana Philosophica: Qua Aenigmata Aureola de omni Naturae genere a Solomone Israeltarum Sapientissimo Rege, et Arabiae Regina Saba, nec non Hyramo, Tyri Principe, sibi invicem in modum Colloquii proponuntur et enodatur.