İçeriğe atla

Michael Kosterlitz

John M. Kosterlitz
DoğumJohn Michael Kosterlitz
22 Haziran 1943 (81 yaşında)[1]
Aberdeen, İskoçya, Birleşik Krallık
MilliyetBritanyalı
VatandaşlıkAmerika Birleşik Devletleri
EğitimCambridge Üniversitesi
Oxford Üniversitesi
ÖdüllerLars Onsager Ödülü (2000)
Nobel Fizik Ödülü (2016)
Kariyeri
DalıKatı hâl fiziği
Teorik fizik
İstatistiksel mekanik
Matematiksel fizik
Çalıştığı kurumlarBrown Üniversitesi
Birmingham Üniversitesi
Cornell Üniversitesi
Torino Üniversitesi
Doktora
danışmanı		David J. Thouless[2]

John M. Kosterlitz tam adı ile John Michael Kosterlitz (22 Haziran 1943, Aberdeen), Britanyalı fizikçi ve bilim insanı.

2016'da David J. Thouless ve Duncan Haldane ile birlikte, maddenin topolojik evre değişimleri ve maddenin topolojik evrelerinin kuramsal keşfine yaptıkları katkılar nedeniyle Nobel Vakfı tarafından 2016 Nobel Fizik Ödülü'ne layık görüldü.

İlk yıllar

John Michael Kosterlitz, Yahudi asıllı Alman biyokimyager Hans Walter Kosterlitz ve Hannah Gresshorner'in çocukları olarak 1942 yılında İskoçya'nın Aberdeen şehrinde doğdu.[3]

Eğitimi ve kariyeri

Kosterlitz 1966 yılında Gonville and Caius College'dan lisans derecesinden mezun oldu. Doktora eğitimini 1969'da yüksek enerji fiziği alanında Oxford Üniversitesi'nde tamamladı.[3]

Doktora sonrası çalışmaları için kısa bir süre İtalya'daki Torino Üniversitesi'nde bulundu. 1970'te parçacık fiziği alanında araştırma görevlisi olarak Birmingham Üniversitesi'nde çalışmaya başladı. 1971 yılında seçmiş olduğu bilim dalını değiştirdi ve David J. Thouless ile iş birliği yaparak topolojik kusurlar tarafından tetiklenen hâl değişimleri konusunda çalışmalar yürüttü.[3] Cornell Üniversitesi'nde bir dönem çalıştıktan sonra Birmingham Üniversitesi'ne tekrar geri döndü ve iki ve daha yüksek boyutlarda kritik fenomen alanında öğretim görevlisi olarak araştırmalarını sürdürmeye devam etti. 1982 yılında üniversiteden ayrıldı ve aynı yıl Brown Üniversitesi matematiksel fizik departmanında profesör olarak görev aldı.[4]

Aldığı ödüller

1981 yılında Londra merkezli Fizik Enstitüsü tarafından Maxwell Madalyası ile ödüllendirildi. 2000'de Kosterlitz-Thouless geçişine verdiği katkılar nedeniyle Amerikan Fizik Topluluğu tarafından Lars Onsager Ödülü takdim edildi.

Nobel Fizik Ödülü

4 Ekim 2016'da İsveç Kraliyet Bilimler Akademisi tarafından John M. Kosterlitz ile birlikte Duncan Haldane ve David J. Thouless'e, topolojik evre değişimlerin ve maddenin topolojik evrelerinin kuramsal keşfine yaptıkları katkılar nedeniyle 2016 Nobel Fizik Ödülü verilmesine karar verildi.[5][6]

Komite tarafından yapılan açıklamada "Bu yılın ödül sahipleri, maddenin farklı durumlara girebildiği, bilinmeyen bir dünyanın kapılarını açtılar. Bilim adamları, süperiletkenler, süper sıvılar ve incecik manyetik katmanlar gibi maddenin alışılmadık evre ya da durumlarını araştırmak için ileri matematiksel yöntemler kullandı. Öncü çalışmaları sayesinde maddenin yeni ve şimdiye kadar hiç bilinmeyen evreleri araştırma konusu oldu." ifadelerine yer verildi.[7]

10 Aralık 2016'da İsveç'in başkenti Stockholm'de düzenlenen ödül töreninde Kosterlitz'e, sertifika ve altın madalya ile birlikte 2 milyon İsveç kronu para ödülü İsveç Kralı XVI. Carl Gustaf tarafından tevcih edildi.[6]

Dış bağlantılar

Kaynakça

  1. ^ "J. Michael Kosterlitz - Facts". Nobel Vakfı. 9 Ağustos 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 2 Mart 2020. 
  2. ^ Fleischman, Tom. "Two with Cornell ties share 2016 Nobel Prize in physics". Cornell Üniversitesi. 19 Mart 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 18 Mart 2017. 
  3. ^ a b c "Two former Birmingham scientists awarded Nobel Prize for Physics". Birmingham Üniversitesi. 6 Ekim 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 6 Ekim 2016. 
  4. ^ "Researchers: J Michael Kosterlitz & Harrison E. Farnsworth Professor of Physics". Brown Üniversitesi. 6 Ekim 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 6 Ekim 2016. 
  5. ^ "Strange matter - Three British scientists win Nobel Prize for Physics". Euronews. 4 Ekim 2016. 6 Ekim 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 6 Ekim 2016. 
  6. ^ a b "2016 Nobel Fizik Ödülü'nün sahipleri belli oldu". NTV.com.tr. 4 Ekim 2016. 5 Ekim 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 6 Ekim 2016. 
  7. ^ "About the Nobel Prize in Physics 2016". Nobelprize.org. 6 Ekim 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 6 Ekim 2016. 

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Nobel Fizik Ödülü</span>

Nobel Fizik Ödülü, İsveç Kraliyet Bilimler Akademisi tarafından her yıl Stokholm'de Alfred Nobel'in ölüm günü olan 10 Aralık'ta verilir. Bu ödül, Alfred Nobel'in 1895 yılında isteği ile başlatılan ve 1901 yılından beri devam eden 5 Nobel Ödülü'nden birisidir. Diğer kategoriler; Nobel Kimya Ödülü, Nobel Edebiyat Ödülü, Nobel Barış Ödülü, Nobel Fizyoloji veya Tıp Ödülü'dür. İlk Nobel Fizik Ödülü, x-ışını keşfinden dolayı sunduğu üstün hizmetlerden dolayı Alman Wilhelm Conrad Röntgen'e verilmiştir.

<span class="mw-page-title-main">Nobel Fizik Ödülü sahipleri listesi</span> Vikimedya liste maddesi

Nobel Fizik Ödülü, Alfred Nobel'in mirası üzerine Nobel Vakfı tarafından organize edilen ve her yıl, kendisinin ölüm yıl dönümü olan 10 Aralık günü Stockholm'de gerçekleştirilen Nobel Ödülleri töreninde, fiziğin çeşitli alanlarında faaliyet gösteren kişilere verilir. İsveç Kraliyet Bilimler Akademisinin belirlediği beş akademi üyesinin oluşturduğu bir komite tarafından seçilen kazanan kişiler, birer madalya ve diplomanın yanı sıra, zaman içerisinde değişiklik gösteren para ödülünün de sahibi olur.

<span class="mw-page-title-main">Lars Onsager</span>

Lars Onsager, Norveçli kimyacı. Daha sonra ABD vatandaşı olmuştur.

<span class="mw-page-title-main">Kenneth Wilson</span>

Kenneth Geddes Wilson, Amerikalı teorik fizikçidir. 1982'de maddede ikinci mertebeden faz geçişleri konusunda, komşu moleküllere olan etkisini de hesaba katan bir teori geliştirdiği için Nobel Fizik Ödülüne layık görüldü. Diğer bir önemli çalışması da Kuvantum alan kuramında kullanılan renormalizasyon grupları tekniğini ve felsefesini geliştirmiş olmasıdır.

<span class="mw-page-title-main">Chen Ning Yang</span> Çin kökenli Amerikalı fizikçi

Chen Ning Yang, zayıf kuvvet içeren etkileşmelerde eksi dönüşümün (paritenin) sistemi değiştirdiğini gösteren çalışmalarıyla T. D. Lee ile birlikte 1957'de 35 yaşında Nobel Fizik Ödülü'nü kazanan Çin kökenli Amerikalı fizikçidir. Bilime yaptığı birçok katkının arasında Robert Mills ile ortaya koydukları Yang-Mills teorisi de vardır.

<span class="mw-page-title-main">Saul Perlmutter</span> Nobel Fizik ödüllü profesör

Saul Perlmutter, Lawrence Berkeley Ulusal Laboratuvarı'nda bir gökbilimci olup, UC Berkeley'de Fizik Bölümü profesörüdür. Brian Schmidt ve Adam Riess ile beraber 2011 Nobel Fizik Ödülünü kazanmıştır. Perlmutter, Amerikan Bilim ve Sanat akademisi'nin bir üyesidir ve 2003 yılında AAAS'ye seçilmiştir. Aynı zamanda Amerikan Millî Bilim Akademisi'nin fizik dalında üyesidir.

<span class="mw-page-title-main">Yoichiro Nambu</span> Amerikalı teorik fizikçi (1921 – 2015)

Yoichiro Nambu Japonya doğumlu Amerikan fizikçidir. Chicago Üniversitesi Enrico Fermi Enstitüsü'nde ve Harry Pratt Judson fizik dalı üstün hizmet profesörüdür. Teorik fizik dalında atomaltı parçacıkları mekanizmasında kendiliğinden simetri kırılması keşfi üzerine 2008 Nobel Fizik Ödülünü kazanmıştır.

<span class="mw-page-title-main">Roy Glauber</span> Amerikalı teorik fizikçi (1925 – 2018)

Roy Jay Glauber, Amerikalı kuramsal fizikçi. Kendisi Harvard Üniversitesi'nde fizik profesörü ve Arizona Üniversitesi optik bilimleri öğretim görevlisi olarak çalışmıştır. Fizik dalında 2005 Nobel Ödülü kazanmış bu ödülü John L. Hall ve Theodor W. Hansch ile birlikte paylaşmıştır.

<span class="mw-page-title-main">David Lee (fizikçi)</span> Amerikalı fizikçi

David Lee Morris "helyum-3 süperakışkanlık buluşları için" Robert C. Richardson ve Douglas Osheroff ile Fizik 1996 Nobel Ödülü'nü kazanan Amerikalı fizikçi.

<span class="mw-page-title-main">Aleksey Abrikosov</span> Rus-Amerikalı teorik fizikçi (1928 – 2017)

Aleksey Alekseyeviç Abrikosov, Moskova doğumlu Rus Teorik fizikçidir. 2003 yılında Nobel Fizik Ödülünü kazanmıştır.

<span class="mw-page-title-main">Bertram Brockhouse</span> Kanadalı Fizikçi

Bertram Neville Brockhouse, Kanadalı fizikçi. "Nötron spektroskopisinin" özellikle de "Yoğun madde çalışmalarında kullanılan nötron saçılımı tekniklerinin" geliştirilmesine öncü nitelikte katkıları için için 1994 Nobel Fizik Ödülü'ne layık görüldü.

<span class="mw-page-title-main">Konstantin Novoselov</span>

Konstantin Sergeevich "Kostya" Novoselov, daha çok grafenler üzerine yaptığı çalışmalarla bilinen Rus-İngiliz fizikçi. Andre Geim ile birlikte 2010 yılında Nobel Fizik Ödülü'nü aldı. Novoselov şu anda Royal Society üyesi olarak Manchester Üniversitesi'nde mezoskopik fizik alanındaki araştırma grubunun bir üyesidir. Aynı zamanda European Research Council ERC Starting Grant 'ın da katılımcılarındandır.

<span class="mw-page-title-main">David Thouless</span> İngiliz fizikçi (1934 – 2019)

David J. Thouless tam adı ile David James Thouless, Britanyalı fizikçi ve bilim insanı.

<span class="mw-page-title-main">Duncan Haldane</span> İngiliz fizikçi

Duncan Haldane tam adı ile Frederick Duncan Michael Haldane, İngiliz fizikçi ve bilim insanı.

<span class="mw-page-title-main">Evrenin ivmelenerek genişlemesi</span>

Evrenin ivmelenerek genişlemesi, belli bir mesafedeki bir galaksinin gözlemciden sürekli olarak, zamanla artan bir hızla uzaklaşmasından yola çıkılarak gözlemlenen evrenin genişlemesi olayıdır. Evrenin ivmelenerek genişlemesi 1998'de, Supernova Cosmology Project ve High-Z Supernova Search Team olmak üzere birbirlerinden bağımsız iki proje tarafından tespit edilmiştir. Her iki projede de ivmelenmenin ölçümü için tip Ia süpernovalar kullanılmıştır. Bunun nedeni, bu tip süpernovaların neredeyse aynı iç parlaklığa sahip olmaları ve bunlardan uzak olan nesnelerin daha donuk görünmeleri sebebiyle, bu tip süpernovaların parlaklıklarının daha net gözlemlenebilmesidir. 2011'de Saul Perlmutter, Brian Schmidt ve Adam Riess, "uzak süpernovaların incelenmesi sonucunda evrenin ivmelenerek genişlemesini keşiflerinden dolayı" Nobel Fizik Ödülü'nü paylaşmışlardır.

<span class="mw-page-title-main">Didier Queloz</span>

Didier Patrick Queloz, İsviçreli astronom ve akademisyendir. Cambridge Üniversitesi ve Cenevre Üniversitesi'nin akademik kadrolarında yer almaktadır.

<span class="mw-page-title-main">Reinhard Genzel</span> Alman gökbilimci

Reinhard Genzel Max-Planck-Institut für extraterrestrische Physik'de yönetici, LMU'da profesör ve Kaliforniya Üniversitesi, Berkeley' de emeritus profesör olan bir Alman astrofizikçi. Andrea Ghez ve Roger Penrose ile paylaştığı " galaksimizin merkezinde süper kütleli kompakt bir nesnenin keşfi için" 2020 Nobel Fizik Ödülü'ne layık görüldü.

<span class="mw-page-title-main">Andrea Ghez</span> Amerikalı gökbilimci

Andrea Mia Ghez, Amerikalı bir gökbilimci ve Los Angeles Kaliforniya Üniversitesi Fizik ve Astronomi Bölümü'nde profesördür. Araştırmaları Samanyolu galaksisinin merkezine odaklanıyor. 2020'de, Nobel Fizik Ödülü'nün yarısını Reinhard Genzel ile paylaşarak Nobel Fizik Ödülü'nü alan dördüncü kadın oldu. Nobel Ödülü, Samanyolu galaktik merkezinde artık genel olarak bir kara delik olarak kabul edilen süper kütleli kompakt bir nesneyi keşfettikleri için Ghez ve Genzel'e verildi.

<span class="mw-page-title-main">Nobel Komitesi</span>

Nobel Komitesi Nobel Ödülü sahiplerinin seçiminde yer alan çalışmaların çoğundan sorumlu bir çalışma organıdır. Her Nobel Ödülü için bir tane olmak üzere beş Nobel Komitesi vardır.

<span class="mw-page-title-main">Alain Aspect</span> Fransız fizikçi (d. 1947)

Alain Aspect Fransız fizikçi. Kuantum dolanıklığı üzerine yaptığı deneysel çalışmalarıyla tanındı. Aspect, Amerikalı John Clauser ve Avusturyalı Anton Zeilinger ile birlikte "dolanık fotonlarla ilgili deneyler, Bell eşitsizliklerinin bozulduğunun gösterilmesi ve kuantum enformasyon biliminde öncülük etmelerinden" dolayı 2022 Nobel Fizik Ödülü'ne layık görüldü.


Bu sayfa, bu Vikipedi makalesine dayanmaktadır.
Metin, CC BY-SA 4.0 lisansı altında mevcuttur; ek koşullar uygulanabilir.
Görseller, videolar ve sesler kendi lisansları altında mevcuttur.