İçeriğe atla

Michał Korybut Wiśniowiecki

I. Michał
Polonya kralı
Litvanya Büyük Dükü
Hüküm süresi19 Haziran 1669 - 10 Kasım 1673
Taç giymesi29 Eylül 1669
Önce gelenII. Jan Kazimierz Waza
Sonra gelenIII. Jan Sobieski
Doğum31 Mayıs 1640
Bilyi Kamin, Polonya-Litvanya Birliği
Ölüm10 Kasım 1673 (33 yaşında)
Wawel Katedrali, Kraków
Eş(ler)iEleonore Maria
Tam adı
Michał Tomasz Wiśniowiecki
HanedanWiśniowiecki
BabasıJeremi Wiśniowiecki
AnnesiGryzelda Konstancja Wiśniowiecka
DiniRoma Katoliği
İmza

Michał Korybut Wiśniowiecki (Lehçe: Michał Korybut Wiśniowiecki, Litvanca: Mykolas I Kaributas Višnioveckis; 31 Mayıs 1640 – 10 Kasım 1673)[1] 29 Eylül 1669'dan 1673'e kadar hüküm süren Polonya kralı ve Litvanya Büyük Dükü.[2] Babası Leh kodaman Jeremi Wiśniowiecki, Hmelnitski Ayaklanması sırasında doğu Polonya'daki Don Kazakları'na karşı mücadelede yardımcı olan önemli biriydi.[3]

Hayatı

İlk yılları

Michał, Jeremi Wiśniowiecki ve eşi Gryzelda Konstancja Wiśniowiecka'nın oğlu olarak 1640'da doğdu. Annesi ve babası muhtemelen Eylül 1637'de Varşova'da Cecilia Renata'nın konsort kraliçe olarak taç giymesi ve IV. Władysław Waza ile evlendiği sırada tanıştılar. Gryzelda'nın babası Tomasz Zamoyski'nin ölümünden bir ay sonra, 13 Şubat 1638'de nişanlandılar. Düğünleri 27 Şubat 1639'da Zamość'ta yapıldı ve bir yıldan fazla bir süre sonra, 31 Mayıs 1640'ta Michael Korybut, Biały Kamień köyünde Michał Tomasz Wiśniowiecki adıyla doğdu. Michal hayatının ilk iki yılını büyükannesi Katarzyna Zamoyska'nın (kızlık soyadı Ostrogska) gözetiminde geçirdiği Zamość'a götürüldü. 1642'de Michał, annesi tarafından Lubny'ye götürüldü. Hmelnitski Ayaklanması sırasında ailesiyle birlikte Sol-kıyı Ukraynası'ndan ayrıldılar ve 1648 sonbaharında Zamość'a gitmeden önce Volhinya'daki Wiśniowiec'e yerleştiler. Jeremi Wiśniowiecki, topraklarının çoğu Zaporojya Kazaklarının veya Rusların kontrolü altına geçtiği sıralarda 1651'de öldü. 1651-1655 yılları arasında genç Michał, Wrocław ve Płock piskoposu Karol Ferdynand Vasa'nın himayesi altındaydı. Bir müddet Brok kasabasındaki Płock Piskoposlarının evinde kaldı. Piskopos Ferdinand'ın 9 Mayıs 1655'te ölümünden sonra, eğitim masraflarını üstlenen amcası Sandomierz Voyvodası Jan Zamoyski'nin yanına gitti. 1655'in ortalarında Michał, Leh kralı II. Jan Kazimierz Waza'nın sarayında yaşamaya başladı.

İsveç İmparatorluğu, X. Karl Gustav önderliğinde Büyük Polonya'yı işgal ettikten sonra Michał, kraliyet sarayındakilerle birlikte Yukarı Silezya'daki Głogówek'e kaçtı. 18 Kasım 1655'te kralın isteği üzerine Cizvit Koleji Carolinum'da okumak için Nysa'ya gitti ve Mart 1656'ya kadar orada kaldı. 1656 yılının ortalarında, Kraliçe Marie Louise Gonzaga'nın desteği sayesinde Michał Korybut, Prag'daki Charles Üniversitesi'nde eğitim aldı. Haziran 1660'ta Polonya'ya döndü. Daha sonra Viyana'ya gitti ve burada Latince, Almanca, İtalyanca, Fransızca ve muhtemelen Tatarca ve Türkçe öğrendi.

1663'te Michał, 1654-1667 Lehistan-Rusya Savaşı'na katıldı ve Lubomirski isyanı sırasında kralı destekledi.

Tahta çıkışı

16 Eylül 1668'de II. Jan Kazimierz Waza, Leh tahtından çekildi ve Fransa'da yaşamak için ülkeyi terk etti. Tahtın boşluğu yeni bir seçimi gerekli kıldı. Chełmno Piskoposu Andrzej Olszowski, Michał Korybut'un tahtın adaylarından biri olmasını önerdi. Michał, bu öneriden sonra Polonyalı soylular tarafından da destek gördü. 1669 Seçimleri aynı yılın Mayıs ve Haziran aylarında gerçekleşti. Michał Korybut Wiśniowiecki, 19 Haziran'da Polonya kralı ve Litvanya Büyük dükü seçilerek I. Michael adıyla tahta çıktı. Oy kullanan soyluların çoğu, yabancı adaylar yerine yerli, Leh bir adayı seçmek istedikleri için ona oy verdiler. Michał toplamda 11.271 oy aldı ve 29 Eylül 1669'da Krakov'da taç giydi.

Polonya Başpiskoposu Mikołaj Prazmowski ve Hetman John Sobieski liderliğindeki Fransız yanlıları, Michał'ın seçilmesine karşı çıktı.

27 Şubat 1670'de I. Michael, Avusturyalı prenses Eleonore Maria ile evlendi. Düğün Kruszyna'daki Denhoff Sarayı'nda gerçekleşti.

Osmanlı'ya karşı savaşı

Haziran 1672'de IV. Mehmed komutasındaki 100.000 kişilik bir Osmanlı ordusu, Kamyanets-Podilski şehrini kuşattı. Şehir kuvvetleri 26 gün sonra teslim oldu ve şehir Osmanlı İmparatorluğu'na geçti. Ekim 1672'de Hetman John Sobieski, senatörlerin talebi üzerine Osmanlı ordusunu Niemirów Muharebesi, Komarno Muharebesi ve Petranka Muharebesi'nde yenerek durdurmaya çalıştı. 18 Ekim'de kralın Podolya'yı Osmanlılara bıraktığı ve yıllık haraç ödemeyi kabul ettiği Bucaş Antlaşması imzalandı.[4][5] Babasının askeri başarılarına rağmen I. Michael, Leh-Osmanlı savaşının ilk aşamasını kaybederek ülkede hayal kırıklığı yarattı.[6]

Kısa bir süre sonra I. Mihail, Osmanlılara karşı yeni bir askeri sefer için hazırlıklara başladı. 8 Ekim 1673'te Zoloçiv yakınlarındaki Skwarzawa'da 50 topla yaklaşık 40.000 kişilik Leh ordusu toplandı. Sağlık durumunun kötü olması nedeniyle kral ordunun komutasını Jan Sobieski'ye devretti ve Polonyalılar güneye, Hotin'e yürüdüler.

Ölümü

Kral I. Michael Korybut, 10 Kasım 1673'te Lwów Başpiskoposları Sarayı'nda öldü. Erken ölümü zehirlendiğine dair şüpheleri ortaya çıkardı. I. Michael'ın ölümünün ertesi günü John Sobieski, Hotin Muharebesi'ni kazandı. 19 Mayıs 1674'te Hetman John Sobieski, 1674 Seçimleri sonrası yeni hükümdar seçildi ve III. Jan Sobieski adıyla tahta çıktı.

Kaynakça

  1. ^ Ilona Czamańska, Wiśniowieccy. Monografia rodu, Poznań 2007, s .249,
  2. ^ Lerski Historical Dictionary of Poland, 966–1945 1996 -p654 "In the seventeenth century, members of the family held the most important posts in the Polish-Lithuanian Commonwealth,* and Michal Korybut Wisniowiecki* was elected King of Poland"
  3. ^ "Michael Wisniowiecki – biography – king of Poland". Encyclopædia Britannica. 29 Kasım 2014 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 5 Kasım 2015. 
  4. ^ "Bucaş Antlaşması Kısaca Özeti". milliyet.com.tr. 1 Ağustos 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. 
  5. ^ "Bucaş Antlaşması". anlatmaslar.com. 14 Nisan 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. 
  6. ^ Poczet.com 3 Nisan 2019 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi., Michał Korybut Wisniowiecki.

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Merzifonlu Kara Mustafa Paşa</span> 91. Osmanlı sadrazamı

Merzifonlu Kara Mustafa Paşa, Osmanlı padişahı Avcı Mehmet saltanatı sırasında 3 Kasım 1676 - 15 Aralık 1683 tarihleri arasında yedi yıl bir ay on iki gün sadrazamlık yapmış bir Osmanlı devlet adamıdır. 1672-1676 Osmanlı-Lehistan Savaşı ve 1676-1681 Osmanlı-Rus Savaşında kazandığı başarılara rağmen, II. Viyana Kuşatması ile özdeşlemiş olan sadrazamdır ve kuşatmanın hüsranla sonuçlanması üzerine idam edilmiştir.

<span class="mw-page-title-main">III. Jan Sobieski</span> Lehistan imparatoru

III. Jan Sobieski, Lehistan'ın seçimle tahta çıkan ve 1674 - 1696 yılları arasında hüküm süren devlet adamı. Osmanlı Devleti'yle yaptığı savaşlar sonucu Lehistan-Litvanya Birliği'ni kısa bir süre için yeniden canlandırmıştır.

<span class="mw-page-title-main">I. Aleksey (Rusya)</span> Rus çarı (1629-1676; çar 1645-1676)

I. Aleksey veya tam adıyla Aleksey Mihayloviç Romanov, 1645-1676 arasında hüküm sürmüş Rus çarı. Saltanatında Polonya-Litvanya Birliği ve İsveç İmparatorluğu ile savaştı. Stenka Razin'in isyanını bastırdı. Öldüğünde Rusya sınırları yaklaşık 2.000.000.000 akre (8.100.000 km2) dönüme sahipti.

<span class="mw-page-title-main">Belarus tarihi</span>

Belarus tarihi Belarus'un tarih öncesi dönemlerden günümüze kadar uzanan tarihini kapsar.

<span class="mw-page-title-main">1672-1676 Osmanlı-Lehistan Savaşı</span> Osmanlı İmparatorluğu ile Lehistan-Litvanya Birliği arasında 1672-1676 yılları arasında yapılmış savaş

1672-1676 Osmanlı-Lehistan Savaşı, 17. yüzyıldaki Osmanlı-Lehistan savaşlarından biridir.

<span class="mw-page-title-main">Podolya (eyalet)</span> 1672 - 1699 arasında var olmuş Osmanlı Devleti eyaleti

Podolya Eyaleti veya Kamaniçe Eyaleti, Osmanlı Devleti eyaletidir. 1672 yılında kurulmuş 1699 yılında yıkılmıştır. Eyaletin yüzölçümü 20.000 km2 kadardır.

İzvança Antlaşması, 1672-1676 Osmanlı-Lehistan Savaşı'nı sonlandıran barış antlaşması. 27 Ekim 1676'da bugün Ukrayna'da yer alan Zurawno kentinde imzalandığı için Zurawno Antlaşması olarak da bilinir. Türkçe adını ise Zorawno kentine Türklerin verdiği İzvança adından alır.

İzvança Muharebesi veya Ukraynaca adıyla Juravno Muharebesi; 1672-1676 Osmanlı-Lehistan Savaşı sırasında, 25 Eylül-14 Eylül 1676 tarihleri arasında, Lehistan Kralı III. Jan Sobieski yönetimindeki birlikler ile Lehistan Serdarı Şeytan İbrahim Paşa komutasındaki yüz bin kişilik Osmanlı ordusu arasında, Polonya'nın Lviv Oblastı'ndaki Juravno kasabasında gerçekleşmiştir.

<span class="mw-page-title-main">II. Jan Kazimierz Waza</span>

II. Jan Kasimir Polonya kralı ve Litvanya büyük dükü.

<span class="mw-page-title-main">Stephen Báthory</span> Polonya kralı ve Litvanya Büyük Dükü

Stephen Báthory, Erdel (Transilvanya) prensi (1571-76) ve Polonya kralı (1575-86). Habsburgların Polonya tahtını ele geçirme girişimini engellemiş, Baltık Denizi'nin doğusundaki Polonya topraklarını Rus saldırılarına karşı korumuş, Polonya, Moskova Büyük Prensliği ve Erdel'i birleştirerek büyük bir devlet oluşturmayı amaçlamıştır. Polonya tarihinin en güçlü ve en hırslı hükümdarlarından biridir.

<span class="mw-page-title-main">Vasa Hanedanı</span>

Vasa Hanedanı 1523'te İsveç'te I. Gustav tarafından kurulan erken modern bir kraliyet hanedanıdır. 1523-1654 yıllarında İsveç Krallığı, 1587-1668 yılları arasında Lehistan-Litvanya Birliği ve 1610-1613 yıllarında da Rusya Çarlığı'na hükmeden hanedanlık.

<span class="mw-page-title-main">Janusz Radziwiłł</span>

Prens Janusz Radziwiłł Polonya-Litvanya Birliği'nde asil ve dük. Hayatı boyunca, Polonya'ya bağımlı olarak Litvanya Hetman'ı (1646) ve Litvanya Büyük Dükü (1654) dahil olmak üzere devlet idaresinde bir dizi görevde bulundu.

<span class="mw-page-title-main">Mihaylo Hanenko</span>

Mihaylo Stepanoviç Hanenko, Ukraynalı Kazak askeri lideri ve 1669-1674 yılları arasında Sağ-kıyı Ukraynası'nın Petro Doroşenko ile Harabe sırasında rekabet ettiği Kazak hetmanı idi.

<i>Bozkırda Yangın</i>

Bozkırda Yangın, 1888 yılında Leh yazar Henryk Sienkiewicz tarafından yazılmış tarihî roman. Romanların ana serisi Üçleme'nin son romanıdır. Kronolojik olarak önce Ateş ve Kılıç, Tufan ve son olarak Bozkırda Yangın gelir.

<span class="mw-page-title-main">Jan Skrzetuski</span>

Jan Skrzetuski, Henryk Sienkiewicz'in Üçlemesi'nde yer alan kurgusal bir karakterdir. Ateş ve Kılıç, Tufan ve Bozkırda Yangın romanlarında yer almıştır. Ukraynalı Kazak olan Yuri Bohun tarafından kaçırılan Helena Kurcewiczówna'ya aşıktır. Skrzetuski, Michał Wołodyjowski'nin en iyi arkadaşıdır. Jan Skrzetuski karakteri, Zbaraż Muharebesi'nde yer alan Leh kahramanı Mikołaj Skrzetuski'den esinlenilmiştir.

<span class="mw-page-title-main">Arvid Wittenberg</span>

Arvid Wittenberg, İsveçli asker, özel meclis üyesi ve devlet adamı.

<span class="mw-page-title-main">Marek Sobieski (1628-1652)</span>

Marek Sobieski, Leh bir asilzade, Krasnystaw ve Yavoriv'in starostası ve Leh kralı III. Jan Sobieski'nin ağabeyiydi. Kraków'daki Nowodworski Koleji ve Kraków Akademisi'nden mezun olduktan sonra Batı Avrupa'ya giderek orada öğrenim gördü. 1648'de Polonya'ya dönmesinin ardından, Zbaraż Kuşatması ve Beresteczko Muharebesi'nde Kazaklar ve Tatarlar'a karşı savaştı. 1652'de Tatarlar tarafından esir alındı ve Kazaklar tarafından öldürüldü.

<span class="mw-page-title-main">Beresteczko Muharebesi</span>

Beresteczko Muharebesi, Kırım Tatarları'nın müttefikleri tarafından desteklenen Hetman Bohdan Hmelnitski liderliğindeki Zaporojya Kazakları ve Leh kralı II. Jan Kazimierz Waza yönetimindeki Polonya ordusu arasında gerçekleşen savaş. Bu savaş, Ukrayna'da iki yıllık bir ateşkesin sona ermesinden sonra 1648-1657 yılları arasında gerçekleşen Kazak isyanının bir parçasıdır.

<span class="mw-page-title-main">Osmanlı döneminde Ukrayna</span>

Osmanlı Ukraynası, Han Ukraynası, Hanşçina Ukrayna'nın sağ yakası için kullanılan ve Türkçe adı Yedisan olarak da bilinen tarihi bir terimdir. Khanska Ukraina teriminin kayıtlara geçen ilk kullanımı, Rus gizli ajanı Lupul'un Rusya İmparatoriçesi Anna'yı Osmanlı Ukrayna'sına saldırmaya teşvik ettiği 1737 yılına kadar uzanmaktadır.

<span class="mw-page-title-main">Marcin Kalinowski</span>

Marcin Kalinowski, Leh bir kodaman ve asilzade (szlachta). Cecora Muharebesi'nde (1620) ölen Walenty Aleksander Kalinowski'nin oğluydu.


Bu sayfa, bu Vikipedi makalesine dayanmaktadır.
Metin, CC BY-SA 4.0 lisansı altında mevcuttur; ek koşullar uygulanabilir.
Görseller, videolar ve sesler kendi lisansları altında mevcuttur.