İçeriğe atla

Michał Kalecki

Michał Kalecki (d. 22 Haziran 1899 - ö. 17 Nisan 1970), Polonyalı iktisatçı. Hem kapitalist, hem sosyalist ülkelerde çalışmış, her iki sisteme de eleştirici gözle yaklaşmıştır.

Gdansk Politeknik Okulu'nda başladığı mühendislik eğitimini ülkesindeki ekonomik sıkıntılar yüzünden yarıda bırakmak zorunda kaldı. Gazetecilik yaptığı sırada iktisatla ilgilenmeye başladı. 1929-1937 arasında Polonya İktisadi Dalgalanmalar ve Fiyatlar Araştırma Kurumunda çalıştı; burada matematik ve istatistik tekniklerini kullanmadaki yetkinliğini ortaya koydu. 1933'te Lehçe yazdığı bir yazıda Keynes'in General Theory of Employment, Interest and Money (1935-1936; İstihdam, Faiz ve Para Genel Teorisi, 1969, 1980) adlı kitabının başlıca öğelerini inceledi. 1936'da gittiği İngiltere'de Keynes çevresinde oluşan oluşan ve J. Robinson, Piero Sraffa, Maurice Dobb, R. Kahn gibi iktisatçıların bulunduğu tartışma grubunun içinde yer aldı. 1940-1945 arasında Oxford İstatistik Enstitüsünde, 1946-1954 arasında da iktisatçı olarak Birleşmiş Milletler'de (BM) çalıştı.

1955-1967 arasında Polonya'da devlet görevlerinde bulunurken iktisat dersleri de verdi; BM'nin World Economic Reports ile Polonya Planlama Komisyonu'nun perspektif planının hazırlanışına katkıda bulundu. BM'de çalışırken McCarthyciliğin, Polonya'dayken Stalinizmin baskılarına uğradı. 1966'da Polonya Bilimler Akademisi üyeliğine seçildi.

Kendine özgü bir Marksist olan Kalecki, yapıtlarında istatistikten ve matematiksel yöntemlerden geniş ölçüde yararlandı; kuramlarını olabildiğince kesin biçimde formüle etmeye çaba gösterdi. Meslektaşı ve yurttaşı Oskar Lange ile birlikte, Batı'da kullanılan modern iktisat yöntemlerinin Doğu Bloku'na sokuluşuna önayak oldu. En önemli katkıları makro iktisadın dinamik çözümleme alanına ilişkindir. Önemli yapıtlarından biri Introduction to the Theory of Growth in a Socialist Economy (1969; Sosyalist Ekonomide Büyüme Teorisine Giriş) sayılabilir.

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Makroekonomi</span> Bir bölge veya bir ülkenin toplam gider, gelirlerinin ve gelecek öngörüsünü yapmak ve irdelemek

Makroekonomi, ekonomi biliminin; toplam tüketim, toplam üretim, toplam tasarruf, toplam yatırım, toplam gelir ve istihdam gibi toplam büyüklüklerini inceleyen ve bunlar ile ilgili çözümleme ve çıkarımlar yapan alt dalı. Mikroekonomiden farklı olarak, ekonomiyi bir bütün olarak ele alarak, makro denge çözümlemeleri üzerinde çalışır. İşsizlik, enflasyon, toplam üretim ve tüketim, gelir dağılımı makroekonominin ana konuları olarak sayılabilir. Kurucusu John Maynard Keynes'dir. Keynes 1930 yılına kadar temel ekonomik karar birimleri seviyesinden bakılan ekonomi bilimine yeni bir boyut kazandırmış, toplam talep kavramını gündeme getirerek işsizlik ve toplam üretim konularını bununla açıklamaya çalışmıştır. Modern makroekonomideki düşünce okullarından bazıları şunlardır:

<span class="mw-page-title-main">Jan Tinbergen</span> Hollandalı iktisatçı

Jan Tinbergen, Hollandalı iktisatçı.

<span class="mw-page-title-main">Milton Friedman</span> Amerikalı ekonomist

Milton Friedman, tüketim analizi, para tarihi ve teorisi ve istikrar politikasının karmaşıklığı üzerine yaptığı araştırmalardan dolayı 1976 Nobel Ekonomi Ödülü'nü almış Amerikalı ekonomistti.

<i>İktisat Düşünürleri</i>

İktisat Düşünürleri: Büyük İktisat Düşünürlerinin Yaşamları ve Fikirleri, Robert L. Heilbroner'in 1953'te yayımlanan kitabıdır. Harvard Üniversitesine girdiği 1936 yılından itibaren, yıllar boyunca, belli başlı iktisat düşünürleri üzerinde yapmış olduğu çalışmaları derlemiştir.

<span class="mw-page-title-main">Joseph Alois Schumpeter</span> Avusturyalı ekonomist (1883 – 1950)

Joseph Alois Schumpeter, Avusturyalı iktisatçı ve siyaset bilimcidir. Çalışmaları ile siyasi iktisada önemli katkılarda bulunmuştur.

Robert L. Heilbroner Amerikan iktisatçı ve iktisadi düşünceler tarihçisi. Yirmiden fazla kitabın yazarı olan Heilbroner, Adam Smith, Karl Marx ve John Maynard Keynes gibi tanınmış iktisatçıların yaşamlarını ve katkılarını konu edindiği İktisat Düşünürleri adlı kitabıyla tanınır.

<span class="mw-page-title-main">James Meade</span>

James Edward Meade tanınmış bir İngiliz iktisatçısı. 1977'de İsveçli iktisatçı Bertil Ohlin ile ortaklaşa Nobel İktisat ödülünü kazanmıştır.

<span class="mw-page-title-main">Ragnar Anton Kittil Frisch</span> Norveçli ekonomist

Ragnar Anton Kittil Frisch,, Norveçli iktisatçı.

<span class="mw-page-title-main">John Hicks</span> İngiliz iktisatçı

John Richard Hicks İngiliz iktisatçıdır. 1972'de Kenneth Arrow ile ortak olarak Nobel İktisat Ödülü kazanmıştır. Hicks 20. yüzyılın en önemli ve en etkili olmuş iktisatçılarından birisidir. İktisat biliminin birçok alanlarında katkılardan en önemlileri mikroekonomi alanında tüketici talep teorisini geliştirmesi ve makroekonomi alanında ise Keynesiyen görüşleri açıklayıp özetleyen IS/LM modeldir.

<span class="mw-page-title-main">Tjalling Koopmans</span> Hollandalı-Amerikalı ekonomist (1910 – 1985)

Tjalling Charles Koopmans, 1975'te Nobel İktisat Ödülü'nü Leonid Kantoroviç ile ortaklaşa kazandı.

<span class="mw-page-title-main">Trygve Haavelmo</span>

Trygve Magnus Haavelmo. Norveçli istatistikci, iktisatçı ve ekonometrici. 1989'da Nobel Ekonomi Ödülü'nü kazanmıştır.

Keynesyen iktisat veya Keynesçilik, adını İngiliz ekonomist John Maynard Keynes'ten alır), toplam talebin ekonomik çıktı ve enflasyonu nasıl güçlü bir şekilde etkilediğine dair çeşitli makroekonomik teori ve modellerdir. Keynesyen görüşe göre, toplam talep ekonominin üretken kapasitesine eşit olmak zorunda değildir. Bunun yerine, üretimi, istihdamı ve enflasyonu etkileyen - bazen düzensiz davranan - bir dizi faktörden etkilenir.

<span class="mw-page-title-main">Siyasi ekonomi</span> üretim, alım-satım ve bunların kanun, gümrük ve devlet ile ilişkilerinin incelenmesine verilen ad

Siyasi iktisat aslen üretim, alım-satım ve bunların kanun, gümrük ve devlet ile ilişkilerinin incelenmesine verilen addır. Siyasi iktisat kavramı ahlak felsefesinde ortaya çıkmıştır. 18. yüzyılda devletlerin ("polities") iktisatlarının çalışılması olarak gelişmiş dolayısıyla da "siyasi" iktisat (ekonomi) adını almıştır.

<span class="mw-page-title-main">Dennis Robertson</span> İngiliz ekonomist

Dennis Holme Robertson, Cambridge ve Londra üniversitelerinde görev yapmış İngiliz iktisatçı.

Klasik iktisat, klasik politik ekonomi ya da Smithyen ekonomi, 18. yüzyılın sonlarında ve 19. yüzyılın başlarından ortalarına kadar özellikle İngiltere'de gelişen politik ekonomide bir düşünce okuludur. Başlıca düşünürleri Adam Smith, Jean-Baptiste Say, David Ricardo, Thomas Robert Malthus ve John Stuart Mill olarak kabul edilmektedir. Bu ekonomistler, üretim ve mübadelenin doğal yasaları tarafından yönetilen, büyük ölçüde kendi kendini düzenleyen sistemler olarak piyasa ekonomilerine dair bir teori üretmişlerdir.

<span class="mw-page-title-main">Lloyd Shapley</span>

Lloyd Shapley, Amerikalı matematikçi ve iktisatçıdır.

<i>İstihdam, Faiz ve Paranın Genel Teorisi</i>

İstihdam, Faiz ve Paranın Genel Teorisi, Büyük Britanyalı iktisatçı John Maynard Keynes tarafından 1936 yılında yazılan kitap. 1929 Dünya Ekonomik Bunalımı'ndan sonra eser ekonomik politikanın temel kavramlarından biri olarak değer kazanmış ve iktisat alanında Keynesçi Devrim olarak anılmaya başlamıştır. Kitapta Keynes, C.H. Douglas, Karl Marx ve Silvio Gesell gibi ekonomistlerin fikirlerinden bahsetmiş, klasik iktisatçıların öne sürdüğü teorileri kabul etmekle beraber, klasik istihdam teorisine karşı çıkmıştır. Klasikçilerin öne sürdüğü, ekonominin kendiliğinden eski haline gelme görüşünü imkânsız bulmaktadır.

<span class="mw-page-title-main">Francis Ysidro Edgeworth</span>

Francis Ysidro Edgeworth, 1880'li yıllarda gerçekleştirdiği istatistiksel metot çalışmalarıyla tanınan İrlandalı düşünür ve politik iktisatçı.

<span class="mw-page-title-main">Alfred Marshall</span> İngiliz ekonomist (1842-1924)

Alfred Marshall,, döneminin en etkili iktisatçısı. Neoklasik iktisadın ve Cambridge Okulu'nun kurucusu. 1890 yılında yayımlanan İktisadın İlkeleri adlı kitabı uzun bir dönem İngiltere'de iktisat ders kitabı olarak okutuldu. Aynı zamanda John Maynard Keynes'in hocası olarak da bilinmektedir.

<span class="mw-page-title-main">Jean Tirole</span> Fransız ekonomist (d. 1953)

Jean Marcel Tirole, Fransız iktisat profesörü. "Büyük Firmaların Piyasa Gücü ve Kontrolleri" konusunda analizleri nedeniyle 2014 Nobel Ekonomi Ödülü almıştır.