Ortodoks Kiliseleri veya Bizans Ortodoks Kiliseleri, Bizans ayininin Reform öncesi kiliseleridir. Başlangıçtan itibaren hem katolik hem de havarilerin ardıllığında havariseldirler..
Monofizitizm Hristiyanlıkta İsa'nın ilahi ve beşeri olmak üzere iki farklı doğasının olduğunu ancak ilahi olan doğanın, beşeri olan doğadan daha üstün olduğu için, onu dönüştürüp absorbe etmiş olması inancıdır. Buna göre İsa'da sadece tanrısal doğa kalmıştır ve İsa insani özelliklerini yitirmiştir.
Patrik, Ortodoks Kilisesileri, Oriental Ortodoks Kiliseleri, Süryani Kilisesi ve diğer Doğu Kiliseleri'nde kilisenin başında bulunan en yüksek rütbeli piskopos.
Hristiyanlıkta kendi ayin biçimlerini, dillerini koruyan ama Papa'nın otoritesini kabul eden Ortodoks ve Doğu Ortodoks kiliselerine Doğu Katolik Kiliseleri denir. İlk kez 18.yy'da ilk örnekleri görülür.
Katolik Kilisesi, ruhanî başı Roma Başpiskoposu (Papa) olan, en fazla cemaate sahip Hristiyan mezhebi. Dünyada yaklaşık 1,2 milyar mensubu vardır. Katolikler yoğun olarak Güney Amerika'da ve Avrupa'nın güneyinde bulunurlar.
Diofizitizm, ilahi ve insani iki tabiatın Tanrı İsa Mesih'in eşsiz şahsında bir arada var olduğu Kristolojik görüştür.
Ekümeniklik, günümüzde genellikle, daha büyük bir dinî birliği ya da dinlerarası iş birliğini sağlama amacını güden girişimleri ifade eder.
Ermeni Apostolik Kilisesi ya da Ermeni Ortodoks Kilisesi, dünya Ermenilerinin büyük çoğunluğunun üye olduğu, dünyanın eski millî Hristiyan kiliselerinden biri olan mezhep. Hristiyanlığı Ermenilere ilk tanıtanlar olduklarına inanılan, İsa Mesih'in havarileri Taday ve Bartalmay'a dayanarak kendisini "apostolik" bir kilise olarak tanımlar.
Kıptî Ortodoks Kilisesi veya İskenderiye Kıptî Kilisesi, Mısır'ın en büyük Hristiyan kilisesinin resmî adıdır. İskenderiye Kıptî Kilisesi, Hristiyanlığın diğer mezhepleri tarafından monofizit bir kilise olarak tanımlanır. Monofizit görüş, İnsanî ve İlâhî tabiatların katışma ve değişme olmaksızın tek bir tabiatta birleşmesi ve tek tabiata dönüşmesini savunur. 451 yılında toplanan Kadıköy Konsili bu görüşü reddetti. İskenderiye Kıptî Kilisesi, Konsil kararlarını tanımayarak Ortodoksluk'tan ayrılan kiliselerden biridir.
Kutsal Kabir Kilisesi, Ortodoks Kilisesi tarafından Yeniden Diriliş Kilisesi olarak adlandırılır, Kudüs'ün eski şehir duvarları içerisinde yer alan bir Hristiyan kilisesidir. Eski şehrin Hristiyan bölgesinden ("Muristan") birkaç adım ötededir.
Meryem'in Göğe Alınışı, Katolik Kilisesi'ndeki dört adet meryemî(marian) dogmadan birisidir. Meryem Ana'nın dünyevi hayatının sonundan bahseden bilinen ilk yazılı kaynak üçüncü yahut ikinci yüzyıl tarihli Liber Requiei Mariae isimli apokrif eserdir. Göğe Alınış inancına göre dünyadaki hayatının sonunda Meryem Ana, Tanrı tarafından göğe alınmıştır. Katolik doktrini göğe alınış sırasında Meryem'in bedenen sağ mı yahut ölü mü olduğu hususunda nihai bir hükümde bulunmaktan imtina etmekte olup iki görüşü de tutmak mümkündür. Göğe Alınış yortusu Katolik Kilisesi'nde 15 Ağustos'ta kutlanmaktadır. Dogma olmasa dahi benzer şekilde Ortodoks kiliselerinde, özellikle Süryani Ortodoks Kilisesi'nde yaygın olarak inanılan, Katolik Kilisesi'ndeki Göğe Alınış'a tekabül eden Meryem'in Uykuya Dalışı inancı mevcuttur. Uykuya Dalış inancına göre Meryem Ana dünyevi hayatının sonunda acı çekmeden, manevi huzur halinde vefat etmiş, üç gün akabinde göğe alınmıştır. Rus, Sırp, Gürcü ve Kıptî Ortodoks kiliseleri Meryem'in göğe kabulünü Jülyen Takviminde 15 Ağustos'a düşen Miladi 28 Ağustos tarihinde kutlarlar. İskenderiye Kıptî Kilisesi ise 29 Ağustos'u bayram olarak kutlar.
Etiyopya Ortodoks Tevhîdî Kilisesi, Etiyopya'nın en büyük Hristiyan kilisesinin resmî adıdır. Kilise, Hristiyanlığın diğer mezhepleri tarafından monofizit bir kilise olarak tanımlanır. Monofizit görüş, İnsanî ve İlâhî tabiatların katışma ve değişme olmaksızın tek bir tabiatta birleşmesi ve tek tabiata dönüşmesini savunur. 451 yılında toplanan Kadıköy Konsili bu görüşü reddetti. Kilise, Konsil kararlarını tanımayarak Hristiyan Kilisesinin ana gövdesinden ayrılan kiliselerden biridir.
Oryantal Ortodoksluk Birinci İznik Konsili, Birinci Konstantinopolis Konsili ve Birinci Efes Konsili'nden oluşan ilk üç ekümenik konsili tanıyan Ortodoks Doğu Hristiyan inancı. Dünya çapında yaklaşık 84 milyon inananı vardır.
Doğu Asur Kilisesi, resmi olarak Kutsal Havarisel Katolik Doğu Asur Kilisesi, tarihsel olarak Asur, Beyt Nahrin (Mezopotamya) merkezlidir. Doğu Kilisesi - tarihi Seleukia-Tizpon Patrikliği kiliselerinden bir tanesidir. Günümüz Asur Doğu Kilisesi gerek Ortodoks, Doğu Ortodoks veya Katolik olsun diğer kiliselerle komünyon içinde değildir. Kalkedon Konsilisonrasında heretik ilan edildikleri için komünyon dahilinde değillerdir.
Aziz Marutha ya da Martyropolisli Marutha daha sonraları piskopos olan Süryani bir keşiş. Muhtemelen 420 öncesi öldüğü düşünülür. Katolik Kilisesi, Doğu Ortodoks Kilisesi ve Kıpti Kilisesince aziz kabul edilir.
Aziz Tomas Hristiyanları ya da Tomas Hristiyanları ya da Nasraniler, Hindistan'ın Kerala eyaletinde bulunan etnik bir gruptur. Tomas Hristiyanları kendi kökenlerini Aziz Tomas'ın 1. yüzyıldaki misyoner faaliyetlerine dayandırarak Havarisel olduklarını öne sürerler. Bugün Hindistan'daki 24 milyon Hristiyan'ın 6 milyondan çoğu Aziz Tomas geleneğinden gelen Süryani Hristiyanlar'dır. Vasco de Gama'nın üç gemilik filosu 1498 yılında Kerala bölgesindeki Kalkutta limanına yanaştığı zaman, bu yörede yalnız Hristiyanlar yaşıyordu. Ancak böylesine eski bir geleneğin izleyicileri bugün yedi kiliseye
Malankara Mar Tomas Süryani Kilisesi, çoğunlukla kısaltılmış hali ile Mar Tomas Kilisesi, Hindistan'ın Kerala eyaletinde bulunan bir Süryani Ortodoks kilisesidir. Kilisenin üyeleri kendilerini Aziz Tomas Hristiyanları olarak tanımlarlar.
Malankara Yakubi Süryani Ortodoks Kilisesi, resmi olarak Yakubi Süryani Hristiyan Kilisesi, Oryantal Ortodoksluk geleneğine bağlı, Hindistan'ın Kerala eyaletinde bulunan bir kilisedir. Süryani Ortodoks Kilisesi'ne bağlıdır ve Süryani Ortodoks Patriğini tanır, ancak yine de kendi içinde büyük ölçüde özerktir. Kilisenin üyeleri kendilerini Aziz Tomas Hristiyanları olarak tanımlarlar.
Millet-i Ermeniyân, Ermeni Apostolik Kilisesi'nin Osmanlı milletidir. Başlangıçta sadece Osmanlı Ermenilerini değil, Kıptî Ortodoks Kilisesi, Keldani Katolik Kilisesi, Etiyopya Ortodoks Tevhîdî Kilisesi ve Süryani Ortodoks Kilisesi de dahil olmak üzere diğer Hristiyan kiliselerinin üyelerini de içeriyordu, ancak bu grupların çoğu on dokuzuncu yüzyılda kendi milletlerini elde ettiler. II. Mehmed, Ortodoksluk konusunda aralarındaki anlaşmazlıklar nedeniyle onları Rum Ortodokslarından ayırmıştır. Milletin mensupları, meseleleri özerk bir şekilde ele almakla kalmayıp, İslam mahkemelerine dava açacak yasal statüye de sahiptiler. Ermeni milletinin, olması gereken birçok insan üzerinde otorite sahibi olma yeteneği yoktu ve Anadolu'dan bu kadar uzak olan İstanbul'da Ermeni patriğinin gerçek bir yetkisi yoktu.
Batı Süryani Riti, Batı Süryanice lehçesinde Aziz Yakup'un İlahi Litürji'sini kullanan bir Doğu Hristiyan ritidir. Maruni Kilisesi, Süryani Ortodoks Kilisesi, Süryani Katolik Kilisesi ve Hindistan'ın çeşitli Malankara Kiliselerinde uygulanmaktadır. Süryani Hristiyanlığının iki ana ritinden biridir, diğeri ise Doğu Süryani Riti'dir. Antik Antakya Patrikhanesi'nden çıkmıştır. Diğer ritlerden daha fazla "anafora"ya sahiptir.