Mgeltsihe - Turkipedia

Mgeltsihe
Genel bilgiler


Diğer ad(lar)	Kurtkale Köyü Kalesi
Durum	Harabe
Tür	Kale
Konum	Kurtkale, Çıldır
Koordinatlar	41°15′31″K 43°08′23″D / 41.25861°K 43.13972°D / 41.25861; 43.13972
Tamamlanma	9-10. yüzyıl
Yükseklik
Mimari	Gürcü mimarisi

Mgeltsihe (Gürcüce: მგელციხე; okunuşu: “mgeltsih’e”), tarihsel Cavaheti bölgesinde Orta Çağ'dan kalma kaledir. Bugün Ardahan ilinin Çıldır ilçesine bağlı Kurtkale köyünde yer alır.

Mgeltsihe Kalesi'nin bulunduğu bölge, Gürcistan Krallığı yönetimi altındayken, Kveli Kalesi Savaşı’nda (1080) Kral II. Giorgi’nin yenilmesi üzerine, Tao-Klarceti’nin diğer yerleri gibi Büyük Selçuklular tarafından istila edildi. Daha sonra Gürcü atabegler (1268-1625) tarafından yönetilen Mgeltsihe, 16. yüzyılın son çeyreğinde Osmanlılar eline geçti. Mgeltsihe Kalesi çok önemli bir konuma sahipti. Gürcistan’a güneyden gelen saldırılara karşı koyma görevi görüyordu. 13. yüzyıldan itibaren kale Gürcü atabeglerin elindeydi. İki gün süren kuşatmanın ardından Osmanlılar Mgeltsihe’yi 7 Ağustos 1578’de ele geçirdi. Bu savaşta hem Mgeltsihe Kalesi hem de Mgeltsihe köyü harabeye dönmüş ve insansız hale gelmişti.^[1]

Mgeltsihe Kalesi’nin 9-10. yüzyıllarda inşa edildiği sanılır. 20. yüzyılın başında kaleyi gören Gürcü tarihçi ve arkeolog Ekvtime Takaişvili kalenin ayakta duran kısımlarını kayda geçirmişti. Köyün 1,2 kilometre güneyinde, Kura Nehri kıyısında, deniz seviyesinden 1380 metre yükseklikte kayalık bir tepede yer alan kaleden geriye yıkıntılar kalmıştır. Köy merkezinin 200 metre güneyinde tek nefli kale kilisesi yer alır ve kilise büyük ölçüde sağlam olarak günümüze ulaşmıştır.^[2]

Kaynakça

^ "Defter-i Mufassal-i Vilayet-i Gürcistan (Osmanlıca ve Gürcüce), (Yayımlayan) Sergi Cikia, Tiflis, 1941-1958, 3 cilt; III. cilt (1958), s. 426". 22 Ocak 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 14 Ekim 2021.
^ Tao-Klarceti - Tarihsel ve Kültürel Anıtlar Kataloğu (Gürcüce), (Editör) Buba Kudava, (Yazarlar) Nestan Bagauri, Zurab Batiaşvili, İrma Beridze, Buba Kudava, Nikoloz Jğenti, Goça Saitidze, Natia Hizanişvili, 2018, Tiflis, s. 223, 401, ISBN 9789941478178.

İlgili Araştırma Makaleleri

Çıldır Ardahan ilinin bir ilçesi ve bu ilçenin merkezidir.

Aspindza, Gürcistan’ın güney kesiminde, Samtshe-Cavaheti bölgesinde, Aspindza Belediyesi'nin merkezi kasabadır (daba). Kura ırmağının sağ yakasında, Ahalkalaki ile Ahaltsihe arasında yer alır. Tedavi merkezi kaplıcalarıyla ünlüdür. Nüfusu yaklaşık 2.793’tür (2014).

Okumuşlar, Artvin ilinin Merkez ilçesine bağlı bir köydür.

Kurtkale, Ardahan ilinin Çıldır ilçesine bağlı bir köydür.

<span class="mw-page-title-main">Burmadere</span> Damal ilçesinin köyü

Burmadere, Ardahan ilinin Damal ilçesine bağlı bir köydür.

Çobanköy, Ardahan ilinin Göle ilçesine bağlı bir köydür.

Çatköy, Ardahan ilinin Hanak ilçesine bağlı bir köydür.

Sevimli, Ardahan ilinin Hanak ilçesine bağlı bir köydür.

Kolköy, Ardahan ilinin Posof ilçesine bağlı bir köydür.

Ölçek, Ardahan ilinin Merkez ilçesine bağlı bir köydür.

Şeytan Kalesi, tarihsel Palakatsio bölgesinde, günümüzde Ardahan iline bağlı Çıldır ilçesinin Yıldırımtepe köyünde, Orta Çağ'da Gürcülerden kalma bir kaledir. Bazı kaynaklarda Çıldır Kalesi olarak da anılmıştır.

Şatberdi Kalesi, tarihsel Klarceti bölgesinde 9. yüzyılda inşa edilmiş Gürcü kalesidir. Bugün Türkiye sınırları içinde yer alan kale, Artvin ilinin merkez ilçesindeki Boselta köyünde yer alır.

Caki Kalesi, tarihsel Samtshe bölgesinde, günümüzde Ardahan ilinin Posof ilçesine bağlı Yurtbekler köyünün sınırları içinde Orta Çağ'da Gürcülerden kalma kaledir. Kale, Samtshe-Saatabago prensliğini yöneten Gürcü hanedanı Cakelilerin ikametgâhıydı ve hanedanın adı da buradan gelir.

Veli Kalesi, tarihsel Artani bölgesinde, günümüzde Ardahan ilinin Hanak ilçesine bağlı ve eski adı Veli olan Sevimli köyünde Orta Çağ'da Gürcülerden kalma bir kaledir. Veli köyünün adının Sevimli olarak değiştirilmesinden sonra Sevimli Kalesi olarak da adlandırılmıştır.

Mere Kalesi, tarihsel Samtshe bölgesinin Türkiye tarafında, günümüzde Ardahan ilinin Posof ilçesine bağlı ve eski adı Mere olan Çakırkoç köyünde Orta Çağ'da Gürcülerden kalma kaledir. Köyün bugünkü adından dolayı Çakırkoç Kalesi olarak da bilinir.

Arila Kalesi, tarihsel Samtshe bölgesinde, günümüzde Ardahan ilinin Posof ilçesine bağlı ve eski adı Arila olan Süngülü köyünde Orta Çağ'da Gürcülerden kalma kaledir.

Huvahi Kalesi, tarihsel Tao bölgesinde, günümüzde Erzurum ilinin Oltu ilçesine bağlı ve eski adı Huvahi / Havaği olan Alatarla köyünde Orta Çağ'da Gürcülerden kalma bir kaledir. Hovahi Kalesi veya Havaği Kalesi olarak da bilinir.

Heva Kilisesi, tarihsel Kola bölgesinde, günümüzde Ardahan ilinin Göle ilçesine bağlı ve eski adı Heva olan Sürügüden köyünde Orta Çağ'dan kalma bir kilisesidir.

Mere Kilisesi Gürcüce: მერეს ეკლესია), tarihsel Samtshe bölgesinin Türkiye kesiminde, günümüzde Ardahan ilinin Posof ilçesine bağlı ve eski adı Mere olan Çakırkoç köyünde Orta Çağ'da Gürcülerden kalma kilisedir. Mere Kalesi'nin yakınındaki kilise, Mere Kalesi Kilisesi olarak da bilinir.

Petrisi Kalesi, tarihsel Cavaheti bölgesinde, günümüzde Ardahan ilinin Çıldır ilçesine bağlı Akkiraz köyünün sınırları içinde Orta Çağ'da Gürcülerden kalma bir kaledir. Petresi Kalesi olarak da bilinir. Adını, ortadan kalkmış olan Petrisi (Petresi) köyünden alır.

Bu sayfa, bu Vikipedi makalesine dayanmaktadır.
Metin, CC BY-SA 4.0 lisansı altında mevcuttur; ek koşullar uygulanabilir.
Görseller, videolar ve sesler kendi lisansları altında mevcuttur.