Mezoamerika top oyunu

Mezoamerika top oyunu, Ollamaliztli, Antik Mezoamerika'nın Kolomb öncesi kişiler tarafından en az ^[1] 1650'den beri oynanan, ritüel çağrışımları da yapan olan bir spordur. Bu sporun bin yıl boyunca farklı yerleşim yerlerinde farklı versiyonları bulunmaktaydı ve oyunun modernize edilmiş bir versiyonu olan ulama, bazı yerlerde hala yerli halklar tarafından oynanmaktadır.^[2]

Bu oyunun Mezoamerikan kuralları bilinmemekle birlikte, onun soyundan gelen ulama oyununa bakılırsa, muhtemelen topu oyunda tutmayı amaçlayan raketbola benzemektedir. Taştan top sahası kaleleri oyuna sonradan eklenmiştir.

Oyunun en yaygın versiyonunda oyuncular topa kalçalarıyla vururlardı, ancak bazı versiyonlarda ön kollar, raketler, sopalar veya el taşları da kullanılabiliyordu. Top katı kauçuktan yapılırdı ve 4 kg ağırlığındaydı ve boyutları zaman içinde veya oynanan versiyona göre büyük farklılıklar gösterirdi.

Mezoamerikan top oyununun önemli ritüel yönleri vardı ve büyük resmi top oyunları ritüel etkinlikler olarak düzenlenirdi. Oyunun tarihinin son dönemlerinde, bazı kültürlerin zaman zaman dini insan kurban etme ile müsabakaları birleştirdiği görülmektedir. Bu spor aynı zamanda çocuklar tarafından eğlence amaçlı olarak gelişigüzel oynanmış ve kadınlar tarafından da oynanmış olmalıdır.^[3]

Kolomb öncesi top sahaları Mezoamerika'nın her yerinde, örneğinCopán'da, modern Nikaragua kadar güneyde ve muhtemelen şu anda ABD'nin Arizona eyaleti kadar kuzeyde yerleşimlerde de bulunmuştur.^[4] Bu top sahalarının boyutları oldukça farklılık gösterir, fakat hepsinde topların sekebileceği eğimli yan duvarları olan uzun ve dar sokaklar bulunmaktadır.

Popüler kültürde

Oyun filmlerde tasvir edilmiştir:

El Dorado'ya Giden Yol, Dreamworks Pictures'ın 2000 yapımı animasyon filmi.
Prenses Elena, Disney Channel'ın 2016 yapımı animasyon dizisi.

Kaynakça

^ Jeffrey P. Blomster and Víctor E. Salazar Chávez. “Origins of the Mesoamerican ballgame: Earliest ballcourt from the highlands found at Etlatongo, Oaxaca, Mexico” 31 Mart 2023 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi., “Science Advances”, 13 March 2020. Retrieved 14 March 2020.
^ Fox, John (2012). The ball: discovering the object of the game", 1st ed., New York: Harper. 9780061881794. Cf. Chapter 4: "Sudden Death in the New World" about the Ulama game.
^ The primary evidence for female ballplayers is in the many apparently female figurines of the Formative period, wearing a ballplayer loincloth and perhaps other gear. In The Sport of Life and Death, editor Michael Whittington says: "It would [therefore] seem reasonable that women also played the game—perhaps in all-female teams—or participated in some yet to be understood ceremony enacted on the ballcourt." (p. 186). In the same volume, Gillett Griffin states that although these figurines have been "interpreted by some as females, in the context of ancient Mesoamerican society the question of the presence of female ballplayers, and their role in the game, is still debated." (p. 158).
^ The evidence for ballcourts among the Hohokam is not accepted by all researchers and even the proponents admit that the proposed Hohokam Ballcourts are significantly different from Mesoamerican ones: they are oblong, with a concave (not flat) surface. See Wilcox's article and photo at end of this article.

İlgili Araştırma Makaleleri

Nintendo Co., Ltd., Japonya merkezli bir çok uluslu video oyunu ve elektronik şirketidir. Şirket, 23 Eylül 1889'da hanafuda oyun kartları üreticisi olarak kurulmuş olup daha sonra oyuncak ve video oyunu sektörüne girdi. Nintendo günümüzde dünyanın en büyük video oyunu şirketlerinden biridir ve Mario, The Legend of Zelda, Animal Crossing ve Pokémon gibi tüm zamanların en iyi bilinen ve en çok satan video oyun serilerinden bazılarına sahiptir. Şirketin merkezi Kyoto'da yer almaktadır.

<span class="mw-page-title-main">3DO Interactive Multiplayer</span> video oyunu konsolu

3DO Interactive Multiplayer, kısaca 3DO, üretildiği zamana göre güçlü grafik ve ses işlemcileri bulunan, RISC tabanlı işlemciye sahip, dahili CD-ROM okuyucusu olan bir video oyunu konsoludur. Tasarım ve üretimine katılmış elektronik, medya ve eğlence alanlarındaki kuruluşların oluşturduğu video oyun konsorsiyumunun adı da 3DO'dur.

Golf, doğada özel olarak yapılmış bir golf sahası'nda golf sopası ve küçük sert bir golf topu'yla oynanan oyundur. Oyunun amacı, sahanın belirlenmiş 18 parkurunu (çukurunu) golf topuna en az vuruş yaparak tamamlamaktır. Plaj golfü, disk golf, futgolf, kapalı golf, minigolf, park golfü, kar golfü, hızlı golf, kentsel golf gibi golf çeşitleri bulunuyor.

The Sims, Maxis tarafından geliştirilen ve Electronic Arts tarafından 2000 yılında yayınlanan stratejik yaşam simülasyonu video oyunudur. "Sim" adı verilen sanal insanların kurgusal bir mahalle içerisinde yaşadığı evlerde bilgisayar simülasyonu üzerinden günlük aktiviteleri kontrol edilir. Oyuncular Sim'leri kontrol edebilir, kariyerlerini geliştirebilir, yaşadıkları alanı değiştirebilir ve diğer Sim'lerle ilişki kurabilirler. Aynı zamanda Sim'ler için ev yaratabilir, evi dekor edebilir, kıyafet alabilirler. Diğer Sim'lerle olan sosyal ilişkilerini de ilerletebilirler.

Hayatta kalma-korku oyunu korku ve hayatta kalma oyunlarının bir alt türüdür, çünkü oyun onları korku grafikleri veya korkutucu ambiyans ile korkutmaya çalışır. Dövüş, oyunun bir parçası olabilse de, sınırlı cephane veya silahlar, sağlık, hız ve görüş veya oyuncunun oyun mekaniği ile etkileşiminin çeşitli engelleri yoluyla oyuncunun tipik aksiyon oyunlarına göre daha az kontrol sahibi olduğu hissettirilir. Oyuncu ayrıca oyunda ilerlemek için yeni alanlara giden yolu açan ve bulmacaları çözen öğeler bulmaya zorlanır. Oyunlar, karanlık labirent benzeri ortamlar ve düşmanların beklenmedik saldırıları gibi güçlü korku temalarından yararlanır.

Olmekler, bilinen en eski Mezoamerikan uygarlığıydı. Soconusco'daki ilerici bir gelişmenin ardından, günümüz Meksika eyaletleri Veracruz ve Tabasco'nun tropikal ovalarını işgal ettiler. Olmeklerin kısmen komşu Mokaya veya Mixe-Zoque kültürlerinden türediği tahmin edilmektedir. Olmekler, Mezoamerika'nın oluşum döneminde gelişti ve kabaca MÖ 1500'den MÖ 400'e kadar sürdü. Olmek öncesi kültürler yaklaşık MÖ 2500'den beri gelişti, ancak MÖ 1600-1500'de, erken Olmec kültürü, güneydoğu Veracruz'da sahile yakın San Lorenzo Tenochtitlán bölgesinde merkezlenmiş olarak ortaya çıktı. İlk Mezoamerikan uygarlığıydılar ve sonraki uygarlıkların birçoğunun temellerini attılar. Diğer "ilkler" arasında, Olmek, ritüel kan alma pratiği yapıyor gibi göründü ve neredeyse tüm Mezoamerikan toplumlarının ayırt edici özelliği olan Mezoamerikan balo oyununu oynadı. Olmeklerin şu anda en aşina olduğu yönü, sanat eserleri, özellikle uygun bir şekilde adlandırılan "devasa kafalar"dır. Olmek medeniyeti ilk olarak koleksiyoncuların 19. yüzyılın sonlarında ve 20. yüzyılın başlarında Kolomb öncesi sanat pazarından satın aldıkları eserlerle tanımlandı. Olmek eserleri, antik Amerika'nın en çarpıcıları arasında kabul edilir.

<span class="mw-page-title-main">Softbol</span>

Softbol, özellikle ABD'de popüler olan, beyzbola benzeyen ve bu spordan türetilmiş bir oyundur. Aralarında ufak farklılıklar vardır. 1996 Atlanta Olimpiyatları'nda olimpik spor unvanını kazanmıştır. Saha ölçüleri ve ekipman boyutları beyzbola göre daha küçüktür. Top olarak ise sporun isminin yumuşak top anlamına gelen "softbol" olmasından da anlaşıldığı gibi sert top kullanılmamaktadır. Hatta bu yüzden beyzbola bazen "sert top" anlamına gelen "hardball" da denilir.Çok az ülkede oynanması nedeniyle 2008 pekin olimpiyatlarından sonra bir daha olimpiyatlarda yer almayacaktır.

Spike TV Video Oyun Ödülleri 2003 yılından 2013 yılları arasında her yıl düzenli olarak Spike TV tarafından düzenlenen video ve bilgisayar oyunları arasından çeşitli dallarda en iyilerin seçildiği bir ödül törenidir. 2013 yılı itibarıyla Spike TV on yıllık süren desteğini çekti ve ödülün adı The Game Awards olarak güncellendi.

Kaleci, futbolda yer alan bir pozisyondur. Spordaki en özelleştirilmiş mevkiidir. Kalecinin asıl görevi rakip takımın gol atmasını engellemektir. Bu, kalecinin topu yakalamak veya kale çizgisinden daha uzağa yönlendirmek için topun yörüngesine doğru hareket etmesiyle gerçekleştirilir. Ceza sahası içinde kalecilerin ellerini kullanmalarına izin verilir, bu da onlara sahada topu elle kontrol etme hakkını verir. Kaleci, takım arkadaşlarından ve rakipten farklı renkte bir forma giymektedir.

The Simpsons Game, Nintendo DS, Wii, Xbox 360, PlayStation 2, PlayStation 3 ve PlayStation Portable için yapılan, animasyon televizyon dizisi Simpsons ve genel olarak The Simpsons Movie üzerine kurulu bir aksiyon platform video oyunudur. Oyun Electronic Arts tarafından geliştirildi, yayınlandı ve dağıtıldı. Ekim 2007'de Kuzey Amerika'da ve Kasım 2007'de dünya çapında piyasaya sürüldü. The Simpsons yazarları Tim Long, Matt Selman ve Matt Warburton tarafından yazılmış orijinal bir hikâyeye sahiptir. Kendini referans alan senaryda aile, başka bir Simpsons video oyununa katılmak zorunda kaldıklarını keşfeder. Oyun, popüler kültür, diğer video oyunları ve kendi yayıncısı Electronic Arts ile dalga geçer.

Elektronik spor, organize video oyunu yarışmalarına verilen isim. Oyunlar, genellikle profesyonel oyuncular arasında profesyonel organizasyonlar ile düzenlendiğinde bu ismi alır. Elektronik sporlarda en çok rastlanan oyun türleri strateji oyunları, dövüş oyunları, birinci şahıs nişancı oyunları ve spor oyunlarıdır. League of Legends Dünya Şampiyonası, The International, Evolution Championship Series ve Intel Extreme Masters gibi turnuvalar canlı yayınlanır ve oyunculara sekiz haneli miktarlara kadar önemli para ödülleri sağlar. espor karşılaşmalarında yer alan oyunculara siberatlet denir.

<span class="mw-page-title-main">Oyun</span> eğlence, etkinlik; genellikle keyif almak için oynanan yapılandırılmış oyun

Oyun, genellikle iyi vakit geçirmeye yarayan, eğlendirici ve bu sebeple bazen bir eğitim aracı olarak da kullanılabilen etkinlik. Oyun, ücret karşılığında yapılan işlerden ve estetik ya da ideolojik unsurların bir ifadesi olan sanattan farklıdır. Buna karşın net bir ayrım da yoktur: Profesyonel oyuncuların rekabet ettiği spor müsabakaları, mahjong, solitaire ya da bazı video oyunları buna örnek gösterilebilir.

Kirpi Sonic, 1991 yılında Ancient tarafından geliştirilen ve Sega tarafından yayınlanan bir side-scrolling platform video oyunudur. Oyun, Genesis'in selefine benzemekle birlikte 8-bitlik sistemlere uyacak şekilde karmaşıklığı azaltıldı ve 1991 yılında Game Gear ile Master System için piyasaya sürüldü.

Adolf Hitler'in dinî inancı tartışma konusu olmuştur. Tarihçiler Hitler'i Hristiyanlık karşıtı görüşlere sahip olarak görmüşler ve onu seküler bir teist olarak nitelendirmişlerdir. Albert Speer'e göre Hitler, Japon dinî inançlarının veya İslamın Almanlar için Hristiyanlıktan daha uygun bir din olacağına inanıyordu. Hitler, Hristiyanlığın yanı sıra ateizmi de eleştirdi.

Yaygın olarak bilinen bir müzik video oyunu, oyunun anlamlı ve genellikle neredeyse tamamen müzikal bir skor veya bireysel şarkılarla etkileşimleri etrafında yönlendirildiği bir video oyunudur. Müzik video oyunları çeşitli biçimler alabilir ve genellikle "ritmik olarak oluşturulmuş bulmacalar" ortak kullanımı nedeniyle bulmaca oyunuları ile gruplandırılır.

Olmek halkının dini, Mezoamerika'nın sosyal gelişimini ve mitolojik dünya görüşünü önemli ölçüde etkiledi. Araştırmacılar, neredeyse tüm Kolomb öncesi dönem kültürlerinin sonraki dinlerinde ve mitolojilerinde Olmec yankılarını gördüler.

Camazotz ), Maya mitolojisindeki yarasa tanrıdır. Kiçece'de Camazotz "ölü yarasa" demektir. Mezoamerika'da yarasalar; gece, ölüm ve kurban edilme gibi kavramlar ile ilişkilendirilir.

Araba yarışı oyunu veya go-kart yarış oyunu olarak da bilinen kart yarış oyunu, yarış video oyunlarının bir alt türüdür. Kart yarış oyunları, olağandışı yarış pisti tasarımları, engeller ve araçlı savaşlar dahil ederken sürüş mekaniklerini basitleştirdi. Türün ilk örnekleri 1980'lerde olmasına rağmen, Super Mario Kart (1992), bu türü popüler hale getirdi ve Mario Kart serisi hala en önde gelen kart yarışları serisi olarak görülmektedir.

Gizli nesne bulma oyunu veya kısaca nesne bulma oyunu, oyuncunun bir sahnede yer alan gizli nesneleri bulması üzerine kurulu bir bulmaca video oyunu türüdür. Gizli nesne bulma oyunları, gündelik oyunlar arasında popüler bir türdür. Nesne bulma oyunlarında genellikle ekrandaki karmaşık nesneler arasında hangi ögelerin bulması gerektiğinin listesi oyuncuya sunulur. Nesne bulma oyunlarının deneme sürümleri genellikle bedava indirilebilir ve oyunlar çoğu zaman dedektiflik hikâyeleri, macera, gotik ve gizem temalarını kullanır.

Video oyunlarında güçlendirme, video oyunlarında karakterlerin (PC ve NPC) kendilerine bir takım ekstra yetenekler, özel güçler veya geçici etkiler eklemesi veya kazanması durumunu belirten bir video oyun terimidir. Rol yapma oyunlarında seviye atlama olarak; platform, labirent, shoot 'em up ve arcade türü oyunlarda gizli yerlerden veya düşmanlardan düşerek; diğer aksiyon oyunlarında da çeşitli şekillerde karakter gelişimleri veya geçici karakter gelişimleri mevcuttur. Bir platform oyunu olan Super Mario'da karakter süper mantarı yediği zaman geçici olarak karakteri güçlenir ve daha güçlü forma ulaşır.Pac-Man, bir güçlendirme mekaniğine sahip ilk video oyunu olarak kabul edilir.

Bu sayfa, bu Vikipedi makalesine dayanmaktadır.
Metin, CC BY-SA 4.0 lisansı altında mevcuttur; ek koşullar uygulanabilir.
Görseller, videolar ve sesler kendi lisansları altında mevcuttur.