İçeriğe atla

Mezarlık

Mezarlık

Mezarlık, kabristan ya da gömütlük[1], ölülerin defnedildiği mezarların oluşturduğu gömü alanına verilen isimdir. Ölü mezarlığa tabut veya tabutsuz gömülebilir.

Mezarlıklar eski çağlarda evler ve ibadethanelerle iç içe olmalarına karşın, Orta Çağ'da büyük veba ve kolera salgınlarının nedenlerinden biri olarak görülmüş ve bu tarihlerden sonra oluşturulan gömü alanlarının yerleşim merkezleri dışında oluşturulmasına özen gösterilmiştir.[2]

Bu salgınlardan sonra sağlık endişesiyle Paris'in yeraltı katakomblarından ve kilise avlularından çıkarılan ölülerle oluşturulan ve günümüze de ulaşmış olan Paris'in ünlü Père Lachaise Mezarlığı, Dünya'nın en meşhur mezarlıklarından birisidir.

Türkiye'de de İstanbul'da bulunan Karacaahmet Mezarlığı, Dünya'nın sayılı büyük mezarlıklarından birisidir ve yerleşim merkezi dışında tepelik bir alanda kurulmasına rağmen şehrin büyümesiyle yerleşim merkezinin ortasına sıkışıp kalmıştır.

Mezarlıklarda ölünün yakınlarının mezarlarına bakması, mezarı çiçeklerle süslemesi ve başucuna bir mezar taşı dikmesi gibi kültürden kültüre değişen ve yasla beraber ölüyü unutmamayı da simgeleyen âdetler vardır.

Batı kültürlerinde cenaze törenleri sıklıkla mezarlıklarda yapılmaktadır. Bu törenler veya geçiş törenleri kültürel uygulamalara ve dini inançlara göre farklılık gösterir. Modern mezarlıklar genellikle krematoryumu içerir ve daha önce her ikisi için de kullanılan bazı alanlar, cenaze alanları doldurulduktan çok sonra bile krematoryum olarak ana kullanım olarak devam eder.

Anıtsal, şehir, köy, askerî mezarlık, aile, kimsesizler mezarlığı, kırsal mezarlıklar yaygındır. Türbe, lahit, katafalk, tomb, mabet, kolumbaryum, kripta gibi yapılar da mezarlık ile yakından ilişkilidir.[3]

Ayrıca bakınız

Kaynakça

  1. ^ "Arşivlenmiş kopya". 29 Aralık 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 27 Temmuz 2023. 
  2. ^ "Arşivlenmiş kopya". 2 Ocak 2024 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 6 Ocak 2024. 
  3. ^ "Arşivlenmiş kopya". 6 Ocak 2024 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 6 Ocak 2024. 

İlgili Araştırma Makaleleri

Anadolu ve Trakya'da yaklaşık MÖ 3000-2000 yılları arasına tarihlendirilen Erken Tunç Çağı, genel karakteri ile üzerinde tapınak ve idari binaların da bulunduğu organize, tahkimli, bağımsız şehir devletlerinden oluşan bir dönemi kapsar. Sosyal, dinsel ve teknolojik değişime tanıklık eder.

Ölü gömme töresi ya da cenaze töresi, bir ölünün gömülmesi sırasında uygulanan törelere denir. Ölüm, toplumsal yaşamda her zaman önemli bir olay sayılmıştır. Tarihin her döneminde ölü için çeşitli geleneklere ve törelere uyularak törenler yapılmıştır. Bu törenler, toplumların dinsel ve kültürel özelliklerine bağlı olarak büyük bir çeşitlilik gösterir. Çeşitli dinlerde ölümün bir son olmadığı, ruhun ölümden sonra öteki dünyada da varlığını sürdüreceği inancı vardır. Bu, genel olarak reenkarnasyon olarak adlandırılır. Bazı kültürlerde ölülerin yaşayanları etkileme gücüne sahip olduğu inancı yaygındır. Bu nedenle ölü törenlerinin kusursuz ve geleneğe uygun olmasına özen gösterirler. Ama, bu törenlerin tümü sonuç olarak ölünün gömülecek, yakılacak ya da saklanacak bedeniyle ilgilidir.

<span class="mw-page-title-main">Devlet Mezarlığı</span> Türkiyenin ulusal mezarlığı

Devlet Mezarlığı, Türkiye Cumhuriyeti cumhurbaşkanları ile Türk Kurtuluş Savaşı sırasında en az tümen komutanlığı yapmış ve 1988 yılında Genelkurmay Başkanlığının politik kriterlerine uyan 61 komutanın mezarlarının yer aldığı, 1988 yılında hizmete açılmış "anıt-park" niteliğindeki mezarlıktır. 12 Eylül Darbesi ile yönetime gelen Kenan Evren'in, "Anıtkabir'in mezarlık olmaması, cumhurbaşkanlarını ve Kurtuluş Savaşı'nda büyük yararlılıkları görülmüş ve Atatürk'ün yakın silah arkadaşı olan komutanları bir araya toplamak" düşüncesiyle Evren tarafından yaptırılmıştır. Ankara'da, Atatürk Orman Çiftliği arazisi içinde yer alır. 536.000 metrekarelik alanda yer alan ve 356.000 metrekaresi yeşil alan olan park, halka açıktır. Millî Savunma Bakanlığı tarafından yönetilir.

<span class="mw-page-title-main">Mezar</span> bir ölünün gömüldüğü yer

Mezar, gömüt veya kabir, ölen birinin ya da bir hayvanın gömülü olduğu yer anlamına gelir. Bazı toplumlarda ölüler yakılırken İslam, Hristiyanlık ve Musevilik gibi tek tanrılı dinlerde ölülerin mezar içinde diğer hayata geçmek için beklediğine inanılır. Tarihte büyük devlet yöneticileri için anıt mezarlar yapılmıştır. Mısır'daki piramitler ve Tac Mahal bunlardan bazılarıdır. Mezarların topluca bulunduğu alana mezarlık denir.

<span class="mw-page-title-main">Karacaahmet Mezarlığı</span> İstanbulun Üsküdar ilçesindeki bir mezarlık

Karacaahmet Mezarlığı, İstanbul'un Üsküdar ilçesinde yer alan İstanbul'un en büyük ve aynı zamanda en eski mezarlığıdır.

<span class="mw-page-title-main">Nekropol</span>

Nekropol (Nekropolis), arkeolojik şehirlerde mezarlıkların ve toplu mezar yerlerinin bulunduğu bölgeye verilen isimdir. Yunanca nekros-polis ölü(ler) şehri demektir. Antik çağdaki şehirlerde mezar yerlerinin günümüz şehirlerinden farkı, günümüzde daha çok yerleşim yerlerine uzakta ve şehrin dışında olan mezarların, o dönemlerde şehirle iç içe olmasıdır.

<span class="mw-page-title-main">Zincirlikuyu Mezarlığı</span> İstanbulda bir mezarlık

Zincirlikuyu Mezarlığı, eski adıyla Zincirlikuyu Asrî Mezarlığı, İstanbul'un Şişli ilçesinin Esentepe mahallesi sınırları içerisinde bulunan bir Müslüman mezarlığıdır. Esentepe ile Levent arasında, bulunduğu Zincirlikuyu semtiyle aynı adı taşıyan mezarlığın bakımı ve işletmesi İstanbul Büyükşehir Belediyesi tarafından yapılmaktadır. Ana giriş kapısı Nispetiye Caddesi-Büyükdere Caddesi bağlantı yolu üzerindedir.

<span class="mw-page-title-main">Obeyd kültürü</span>

Obeyd Kültürü ya da Ubeyd Kültürü, Güney Mezopotamya'da MÖ 5.900 – 4.300 tarihleri arasında var olmuş bir yerel ve tarihöncesi kültürdür. Güney Mezopotamya'nın en eski yerleşimi olarak Çanak Çömlekli Neolitik Çağ'dan Kalkolitik Çağ'a uzanan ve Uruk Dönemi başlarına kadar süren bir kültürdür.

<span class="mw-page-title-main">Karaz kültürü</span>

Karaz Kültürü,Erken Tunç Çağı'na ait bir kültürdür. Sovyet arkeolog Boris Kuftin'in çalışmalarında ortaya konulan, Geç Kalkolitik Çağ ve Tunç Çağı boyunca Doğu Anadolu Bölgesi, Transkafkasya, Azerbaycan ve Kuzeybatı İran'ı içine alan bir yayılma gösteren kültürdür.

<span class="mw-page-title-main">1993 Türkiye cumhurbaşkanlığı seçimi</span> Türkiyenin 9. cumhurbaşkanını belirleyen seçim

1993 Türkiye cumhurbaşkanlığı seçimi, 17 Nisan 1993 tarihinde dönemin Cumhurbaşkanı Turgut Özal'in görevi başındayken vefat etmesi üzerine 8 -16 Mayıs 1993 tarihleri arasında Türkiye Büyük Millet Meclisinde yapılan Cumhurbaşkanlığı seçimidir. DYP Genel Başkanı ve Başbakan Süleyman Demirel, iktidar ortağı SHP'nin de desteğiyle 3. turda 244 oyla 9. Türkiye Cumhurbaşkanı seçildi.

Mezar sanatı ölülerin kalıntılarının yerleştirildiği mezarlar veya bu yerlerde bulunan eserlerden oluşur. Mezar eşyaları, ölünün kalıntıları dışında mezarın içine yerleştirilen ve genellikle ölünün kişisel eşyalarından, cenaze töreni için özel olarak yapılmış nesnelerden ya da ölümden sonraki yaşamda ihtiyaç duyulacağına inanılan nesnelerin minyatür versiyonlarından oluşan eşyalardır. Yazılı kalıntısı bulunmayan kültürler hakkındaki bilgilerin çoğu bu kaynaklardan oluşmaktadır.

Yuğ – Türk ve Altay halk kültüründe ve inancında Cenaze Töreni. Yoğ veya Yığ olarak da söylenir. Cenaze töreni, cenaze yemeği gibi anlamları vardır. Yuğ, zaman zaman "Ağıt" ile eşanlamlı kullanılsa da daha geniş kapsamlıdır, sadece okunan ezgiyi değil, yapılan töreni de ifade eder.

Yahudilikte matem Yahudiliğin klasik Tora ve rabbani metinlerindeki minhag ve mitsvaların bileşiminden türemiştir. Matemin uygulanış şekli, Yahudi cemaatinden Yahudi cemaatine çeşitlilik gösterir.

Bakla Tepe Höyüğü, İzmir il merkezinin 30 km. güneyinde, Menderes (Cumaovası) ilçesinde, Tahtalı Barajı nedeniyle terk edilen Bulgurca Çiftlik Köyü'nün hemen yakınında yer alan bir Höyüktür. Yıllardır bakla yetiştirilen bir alan olduğundan Köy'de Bakla Tepe olarak bilinmekteydi. Tarihöncesi bir yerleşimin höyükten köy altına kadar uzandığı, sapılan sondalardan anlaşılmaktadır.

<span class="mw-page-title-main">Urartu Dini</span>

Urartu Dini; Van / Mehr Kapısı (Mağara Tapınağı) anıtındaki yazıta göre, Urartuların inandığı, kutsadığı ve adlarına belirli dönemlerde kurban kestiği 79 tanrı, tanrıça ve tanrısal özellik bulunmaktadır. Bunlardan ilk üç sırayı Haldi, Teişeba ve Şivini paylaşır. Haldi - Urartuların baştanrısı idi. İsim olarak kökeni MÖ 13. yüzyıl Asur yazıtlarına kadar inmektedir. En büyük tapınağı Musaşirin'de idi. Teişeba Hurri kökenlidir ve Hititlerde Teşup ile aynı tanrı olmalıdır. Şivini de olup Hurri kökenlidir. Hititler'deki Şimegi'nin karşılığıdır. Urartular büyük merkezlerde tanrıları için kule tipi tapınaklar ve açık alanlardaki kayalara kapı görünümlü kutsal nişler yapmışlardı.

<span class="mw-page-title-main">Aleksandros Grigoropulos</span>

Aleksandros Grigoropulos , , Atina'da polis kurşunu ile vurularak ölmesi sonucu 2008 Yunanistan ayaklanmalarını başlatan Yunan çocuktur.

<span class="mw-page-title-main">Cenaze töreni</span>

Cenaze töreni, defin veya kremasyon işlemleri zamanı bir cesedin son haliyle bağlantılı bir törendir. Tören cami, kilise veya sinagog'da olandan sonra mezarlık'da gömülür. Cenaze gelenekleri, bir kültür tarafından ölüleri hatırlamak ve saygı duymak için kullanılan inançlar ve uygulamalar kompleksinden oluşur. Gelenekler kültürlere ve dini gruplara göre değişir. Cenazeler için ortak seküler motivasyonlar arasında merhumun yasını tutmak, hayatlarını kutlamak yer alır. Ölen kişinin ruhunun ölümden sonra yaşama, dirilişe veya reenkarnasyona ulaşmasına yardımcı olmayı amaçlayan törenler vardır. Askerî cenaze töreni ve denizde cenaze töreni de bulunuyor.

Karaca veya Caragea vebası 1813 ve 1814 yıllarında Eflâk başta olmak üzere Bükreş'te meydana gelen bir hıyarcıklı veba salgınıydı. Salgın, Fenerli Rum Prens Yoan Karaca'nın yönetimiyle aynı döneme denk gelmiştir.

<span class="mw-page-title-main">Kadıköy Rum Ortodoks Mezarlığı</span>

Kadıköy Rum Ortodoks Mezarlığı, Türkiye'nin İstanbul kentine bağlı Kadıköy ilçesinde bulunan Hristiyan Ortodoks mezhebine ait bir mezarlıktır. 1864 yılında, yaşanan kolera salgınları neticesinde gömü alanlarının yerleşim yerlerinin dışına taşınması kararı alındıktan sonra, Kadıköy Rum cemaatine, diğer azınlık cemaatleri ile birlikte, Uzunçayır'da 10.000 metrekareye yakın arazi tahsis edilmiştir. Taşocağı ve Zeamet sokakları arasında kalan üçgen arazide yan yana parsellerde Kadıköy Latin Katolik Mezarlığı ve Kadıköy Ermeni Mezarlığı ile komşudur.

Müslüman mezarlığı, İslam dininin emirlerine göre oluşturulmuş mezarların bulundugu defin alanlarıdır.