Mezahir Avşar

Mezahir Avşar
Mezahir Avşar
Genel bilgiler
Doğum adı	Mezahir
Doğum	12 Ocak 1955 (69 yaşında); Ağcabedi Rayonu, Azerbaycan SSC, SSCB

Mezahir Avşar (Avşar Məzahir Ərtuğ Babaş oğlu; d. 12 Ocak 1955, Ağcabedi Rayonu, Azerbaycan SSC, SSCB) — seramik sanatçısı, ressam, Azerbaycan Ressamlar Birliği ve Azerbaycan Tasarımcılar Birliği, UNESCO Uluslararası Plastik Sanatlar Derneği, GƏSAM - Türkiye Kültür Bakanlığı Sanat Eserleri Sahipleri Birliği'nin üyesi, Türkiye Konya Selçuk Üniversitesi Sanat ve Tasarım Fakültesi öğretim üyesi.

Hayatı

Mezahir Ertuğ AVŞAR 12 Ocak 1955 yılında Ağcabedi ilçesinin (Karabağ) Avşar köyünde doğdu. Köydeki Nizami adına orta okulu bitirdikten sonra A.Azimzadə adına Azerbaycan Devlet Ressamlık mektebine kabul edildi. 1978 yılında aynı okulun Anıtsal resim bölümünü bitirdi.^[1] 1973-1975 yıllarında Polonya ve Almanya'da askeri hizmette bulundu. 1978-1984 yıllarında St. Petersburg Endüstriyel Sanat Akademisinde (eski V. Muşina) eğitim gördü ve Dekoratif-Tatbiki Sanatlar Fakültesi Seramik Bölümünden mezun oldu.^[2]

Bakü'ye döndükten sonra bir süre Azerbaycan Kültür Bakanlığı bünyesindeki Müzelerin tertibatı idaresinde çalıştı. Çeşitli yıllarda Azerbaycan Bilimler Akademisi Uluslararası "Sovyet Türkolojisi," "Hazar," "Kurtuluş" ve "Gobustan" dergilerinde sanatsal editör olarak görev yaptı.

Öğretmenlik faaliyetine Bakı Tatbiki Bilimler ve Sanat Koleji ile Azerbaycan Mimarlık ve İnşaat Mühendisleri Üniversitesi Tasarım bölümünde başladı. 2000 yılında Türkiye Cumhuriyeti Selçuk Üniversitesi yönetiminin daveti üzerine SÜ Güzel Sanatlar Fakültesi kuruculuğunda bulundu, on yıl boyunca (2000-2010) SÜ GSF Seramik Bölümü Başkanlığını yürüttü. Günümüzde Prof. Mezahir Ertuğ AVŞAR aynı üniversitenin Sanat ve Tasarım Fakültesi Seramik Tasarım Bölümünde çalışmaktadır.

Aktif vatandaşlık mevkiinden yola çıkarak Azerbaycan'ın yakın tarihine ve özellikle Karabağ savaşına ait bilgilerini çeşitli etkinlik, panel ve programlarda paylaşan sanatçı, yaşananların doğru şekilde bilinmesini ve gelecek namına unutulmaması gerektiğine inanır.

1999 yılında Ankara Çankaya Köşkü'nde Uluslararası "Türk Dünyasına Hizmet" ödülünü dönemin Cumhurbaşkanı Süleyman Demirel'in elinden aldı.1986 yılından itibaren SSCB Ressamlar Birliği, 1989 yılından ise SSCB Tasarımcılar Birliği üyesidir. Azerbaycan Ressamlar Birliği ve Azerbaycan Tasarımcılar Birliği, UNESCO Uluslararası Plastik Sanatlar Derneği, GƏSAM - Türkiye Kültür Bakanlığı Sanat Eserleri Sahipleri Birliği gibi çeşitli sanatsal kurumların üyeliğinde bulunmaktadır.

Yaratıcılığı

Mezahir Ertuğ AVŞAR'ın sanat ve yaratıcılığında işlediği konular arasında Türk halklarının tarihi ve kültürü büyük yer işkâl etmektedir. Eski Türk damgaları, Orhun-Yenisey yazıtları, Türk mitolojisi, Erken Dönem Türk sanatı simge ve motifleri sanatçı tarafından çağdaş yorum ve anlayış içinde ele alınmaktadır. Daha çok seramik heykel şeklinde vücuda gelen eserlerinde o, tarihteki Türk halklarının yaşam tarzına ait motifleri, devletçilik geleneğine ait simge ve anlamlarını, cengâverlik ruhunu, kültürel simgeleri, alp-eren geleneği gibi konuları canlandırmağa çalışır.

Ressamın üç boyutlu forma karşı ilgisi, insan anatomisi ve desen bilgisi, detaylara karşı duyarlılığı kendini biraz hamasi ve yalın bir tarzda ortaya koymaktadır. Yapıtlarında göz okşayan süsleyici detaylar çok nadirdir, uygulanan tüm motifler ise belli bir tarihsel veya etnografik kaynaktan beslenir.

Bugün Konya Selçuk Üniversitesi Alaeddin Keykubad yerleşkesinde Mezahir Ertuğ AVŞAR tarafından yapılmış birkaç anıt durmaktadır. S. Demirel Kültür Merkezi karşısında yükselen “Totem” anıtı seramikten yapılmıştır. Uzun bir sütun halindeki bu anıtın kaidesi mermer, gövdesi ise üst üste konmuş maskeler halindeki seramik bloklardan oluşur. Bunlar tarihteki alp erenlere atıf yaparak, onların kültürümüzdeki yerini bizlere anımsatıyor.

Sanatçının iki renk mermerden yapılmış "Uyarı" anıtını çalıştığı Sanat ve Tasarım Fakültesi binası önünde yükseliyor. Bu yapıt parçalanmaların acı sonuçlarını plastik bir dille anlatmağa çalışır.

Mezahir Ertuğ Avşar'ın bir başka büyük eseri ağaç parçalarından yapılmış "Türk'ün Tekeri" anıtıdır. Bir zaman kütüphane binası önünde duran bu yapıtta tarihteki 24 Oğuz boyunun damgaları tekerin ön ve arka yüzüne kazılarak, tarihi zamanın günümüzde de bir teker misali döndüğüne ima edilmekte idi.

Sanatçının, heykel dışında grafik çalışmaları olan ilgisi kendine özgü bir tarzın gelişmesiyle ortaya koymuş. Daha çok portre şeklinde yapılmış bu eserlerde simalar bir ağ kurgusunun içinden, sanki ortak bir Zaman ve Mekan'dan belirerek kendi kendine ortaya çıkmakta ve bu oluşum Vahdet-i vücud (varlık birliği) ve vahdet-i şuhut (Görünenlerin birliği) gibi felsefi konu ve görüşleri akla getirmektedir.

Sanatçı 1981.yıldan itibaren aktif olarak yurt içi ve yurt dışında sergilerle katılmaktadır. Rusya, Azerbaycan, Moldova, Özbekistan ve KKTC'de müzelerinde ve çok sayıda özel koleksiyonlarda eserleri bulunur..

Yayınları

Avşar, Mezahir. “Azerbaycan’da Afşarlar”. “Avşarelleri” Dergisi, Sayı: 1 Temmuz 2007. Syf.34-35.

Yayınları:

Avşar, E. Mezahir ve Avşar, Lale (2011). Umay Ana'nın Türk Kültüründeki Yeri ve Sanattaki Tezahürleri. 9. Uluslararası Türk Dünyası Sosyal Bilimler Kongresi. 16 - 17 Haziran 2011, Türk Dünyası Araştırmalar Vakfı. Türk Dünyasında Bilim-Kültür-Gelenek Tebliğleri, Cilt 2, s.. 461-471.
Avşar, M., Avşar L., (2012). Türk Halklarının Takılarında İlahe Umay'ın Tasvir ve Simgeleri. “Türk Kültürleri Arasındaki Bağlar: Tarih ve Bugün” Konulu Uluslararası Bilimsel-Uygulamalı Konferans. Astana, Kazakistan. 4-5 Mayıs 2012.
Avşar, Mezahir ve İskenderzade, Lale (2008). Seramik Sanatında Yeni Arayışlar, Lüster Tekniği ve 9-13. Yy. İslam Dönemi Lüster Seramiği, SERES 2007-Uluslararası Katılımlı Seramik, Cam, Emaye, Sır ve Boya Semineri Bildiriler Kitabı, Eskişehir, s.219-229.
Avşar, E. Mezahir ve Avşar, Lale (2011). Türkiye'nin Seramik Sanat ve Tasarım Eğitimi Üzerine. I. Sanat ve Tasarım Eğitimi Sempozyumu “dün, bugün, gelecek..”. 27-29 Nisan 2011, Başkent Üniversitesi, Ankara. Bildiriler Kitabı, s. 323-328.
Avşar M.E., Avşar L., (2013). Orta Çağ İslam Seramiğinde Umay Tasvirleri. XVII. Orta Çağ-TÜRK KAZILARI VE SANAT TARİHİ ARAŞTIRMALARI SEMPOZYUMU 2-5 Ekim 2013, İstanbul Medeniyet Üniversitesi Sanat ve Tasarım Fakültesi.
Avşar, Mezahir Ertuğ ve Avşar, Lale (2013). Orta Çağ İslam Kazımalı-akıtmalı Seramikler ve Taklit Teorisi. Akademik Bakış Uluslararası Hakemli Sosyal Bilimler E-Dergisi, ISSN:1694-528X, 39(Kasım-Aralık)/2013, İSSN: 1694-528X https://web.archive.org/web/20130210092248/http://www.akademikbakis.org/31/19.htm (Tarandığı veritabanları: Islamicus - Brill Bibliographies, Arastirmax Bilimsel Yayın İndexi, ANIJI Uluslararası Süreli Yayınlar Veritabanı, ASOS Index)
Mezahir Avşar ve Lale Avşar, “Çini Sanatı ve Terminolojisi Üzerine”, Kalemişi Sanat ve Dil Araştırmaları Enstitüsü Dergisi, Cilt 2, Sayı 4 Güz 2014 (ISSN: 2148-046X, E-ISSN: ), s.1-13.
Ertuğ Avşar ve Lale Avşar, “SERAMİK SANATI EĞİTİMİNDE SELÇUKLU SERAMİĞİNİN YERİ”, Kalemişi Sanat ve Dil Araştırmaları Enstitüsü Dergisi, Cilt 3, Sayı 5 Bahar 2015 (ISSN: 2148-046X, E-ISSN: ), s. 97-110.
Ertuğ Avşar ve Lale Avşar, “ORTAÇAĞ İSLAM SERAMİĞİNDE BİBLO OYUNCAKLAR”, Kalemişi Sanat ve Dil Araştırmaları Enstitüsü Dergisi, Cilt 3, Sayı 5 Bahar 2015 (ISSN: 2148-046X, E-ISSN: ), s. 1-28.
Mezahir Ertuğ Avşar ve Lale Avşar (2014). Kazımalı-Akıtmalı Orta Çağ İslam Seramikleri. Konya: Selçuk Üniversitesi. (Kitap)
Mezahir Avşar (2007). Türk Dünyasından Kesitler-I, (Editörlük Kitabı), Konya: Kömen Yayınları.
Avşar, M., ‘’Mevlana Tükenmez Aşk ve Sevgi’’, 525ci Gazete, 16.08.2001, Bakı.
Avşar, M., ‘’Gez Dünyayı, Gör Konyayı’’, 525ci Gazete, 27 Temmuz 2001, Bakı.
Avşar, M., ‘’Kıprısta On Gün’’, İncesanat Gazetesi, 01, 07.1999, Bakı.
Avşar, M., ‘’Kıprıs Hatıraları’’, Azatlık Gazetesi, 04.02.1999, Bakı.
Avşar, M., ‘’Dede Korkut-1300 Yıl’’, Yeni Musavat Gazetesi, 05.05.1999, Bakı.
Avşar, M., ‘’İstanbul Gerçek Rüya’’, Azatlık Gazetesi, 17.02.1999, Bakı.
Avşar, M., ‘’Uluslararası Türkoloji Araştırmalar Merkezi Logosu’’, Yeni Musavat Gazetesi, 06-9.08.1996, Bakı.
Avşar, M., ‘’Bengütaştan Ölmez Anıtlara’’, Azatlık Gazetesi, 26 Kasım 1994, Bakı.
Avşar, M., ‘’Büyük Vatan Özlemi’’, Yol Gazetesi, 05.08. 1993, Bakı.
Avşar, M., ‘’Savaş ve Kültür’’, Bozkurt Gazetesi, 08.05.1993, Bakı.
Avşar, M., ‘’Kültürümüzün Kurtuluşu İçin Ne Etmeli’', Cumhuriyet Gazetesi, 28.05.1993, Bakı.
Avşar, M., (1999). Kıprıslı Heykeltıraş Şinasi Tekmen. Gobustan Güzel Sanatlar Dergisi, 1/1999, s.56.

Kaynakça

^ Ziyadxan Əliyev (1 Şubat 2015). "KERAMİKANIN FƏLSƏFİ - DÜŞÜNDÜRÜCÜ QATI: Məzahir Avşar - 60". "Kaspi" qəzeti (Azerice). kaspi.az. 4 Mart 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 19 Haziran 2015.
^ Nəsib Nəbioğlu (23 Ocak 2015). "60 yaşın mübarək, Məzahir Avşar!". 525-ci qəzet (Azerice). 525.az. 10 Mart 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 19 Haziran 2015.