İçeriğe atla

Meydan turu

Trafik paternine giriş çıkış yapan uçaklar ve sola dönüşlü meydan turu

Meydan turu, herhangi bir hava meydanında görerek iniş-kalkış yapan hava araçlarının izledikleri dikdörtgen güzergâh. Uçakların inişe yönelik olarak, pist etrafında yerden belirli bir yükseklikte izledikleri trafik desenidir. VFR iniş-kalkış eğitimi yapan uçaklar aynı deseni art arda yinelerler. Meydan turunun her bir aşamasına "bacak" denir.

Meydan turu -meydan koşulları aksini zorunlu kılmadıkça- neredeyse her zaman sola dönüşlü (LH) (saat yönünün aksine) yapılır. Bunun nedeni sabit kanatlı uçaklarda sol koltukta oturan pilota (sorumlu pilot) daha iyi görüş imkânı sağlamasıdır.[1] Piste kıyasla meydan turunun yapıldığı tarafa "canlı taraf", aksi tarafa "ölü taraf" denir. Pist hattı meydanın canlı ve ölü taraflarını ikiye böler.

Meydan turunun hangi tarafta yapılacağı ve hangi piste inileceği meydan otoriteleri tarafından -bazı özel durumlar hariç- rüzgâr yönüne ve şiddetine göre belirlenir. İniş-kalkışlar genellikle rüzgâr içine (karşı rüzgâr ile) yapılır.

Aşamaları

Uçaklar standart ve standart olmayan bazı usulleri uygulayarak trafik paternine katılırlar. Kalkış sonrasında meydan turuna katılacak olan bir uçak ise sırası ile aşağıdaki bacakları kateder:

  • Kalkış: Kalkış veya rüzgarüstü bacağı, kalkıştan sonra uçağın pist ile aynı istikamette tırmandığı bacaktır. Normal şartlarda uçak rüzgarı karşıdan alacağı için rüzgârüstü olarak adlandırılır.
  • Yan rüzgâr bacağı: Uçağın emniyetli irtifaya tırmanıp sola dönüşlü bir turda sola ilk dönüşünden sonra piste tırmanmaya devam ettiği bacaktır. Bu bacakta uçağın yerdeki iz düşümü pist istikameti ile 90 derecelik açı yapar. Normal şartlar altında bu bacakta rüzgâr uçağa tam yandan çarpacağı için yan rüzgâr (bazı kaynaklarda "rüzgâr yan") bacağı olarak adlandırılır.
  • Rüzgâraltı: Pistten yeterli açıklığa ulaşan uçağın sola dönüşlü bir turda ikinci kez sola dönerek düz uçuşa geçtiği bacaktır. Bu bacakta uçak iniş istikametinin tam tersi (180 derece farklı) istikamette uçar ve rüzgârı arkadan alır.
  • Esas bacak: Uçağın sola dönüşlü bir turda üçüncü kez sola döndüğü ve alçaldığı bacaktır. Bu bacakta uçak pist istikâmeti ile 90 derece açı yapar.
  • Son yaklaşma: Son yaklaşma ya da final bacağı, uçağın pisti karşıladığı ve iyice alçaldığı bacaktır. Bu bacağın sonunda iniş veya pas geçme gerçekleşir.

İrtifa

Meydan turu hafif uçaklar için pek çok meydanda "yerden" (AGL) 800–1000 ft yüksekte yapılır. Daha büyük ve yüksek performanslı bazı uçaklar ise genellikle yerden 1500 ft yükseklikte meydan turu yaparlar.[2] Meydan turu irtifaları ilgili havacılık dokümanlarında bulunur.

Meydan turu esnasında altı metreye QNH veya QFE atmosfer basıncı değeri bağlanabilir. Altimetre QNH değer bağlı iken deniz seviyesinden yüksekliği, QFE değeri bağlı iken istasyondan (genellikle meydan) yüksekliği gösterir. Eğer pilot QNH değeri kullanıyorsa meydan rakımını hesaba katmalıdır. Örneğin rakımı 200 ft ve basılı meydan turu irtifası 1000 ft olan bir meydanda QNH değeri kullanan bir uçak, meydan turunu ilgili altimetreye göre 1200 ft (AMSL) irtifada yapmalıdır.

Kaynakça

  1. ^ What is a Left-Hand Traffic Pattern? 7 Temmuz 2014 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. Ken Kostura. National Oceanic and Atmospheric Administration. Erişim: 10 Eylül 2012.
  2. ^ Entering the traffic pattern 29 Eylül 2012 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. flighttraining.aopa.org. Erişim: 10 Eylül 2012.

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Rule</span> Hava aracının kendi gücüyle yerde hareketi

Rule veya taksi; bir hava taşıtının kendi gücünü kullanarak yerdeki yolculuğu. Bu hareket genellikle tekerlekleri üzerinde olabileceği gibi bazı hava taşıtları için kızakları ya da dubaları üzerinde olabilir.

<span class="mw-page-title-main">Aletli iniş sistemi</span>

Aletli İniş Sistemi, pist başına yerleştirilmiş vericiler vasıtasıyla uçakların inişine yardımcı olan bir hassas yaklaşma sistemi. ILS, uçağın pist başına kadar hassas yaklaşmasını sağlayan bir seyrüsefer yardımcı sistemidir. Bulut tavanının alçak, görüş faktörlerinin kötü olduğu hava koşullarında, uçağın alçak bir biçimde piste yaklaşmasını ve piste elektronik cihazlarla emniyetli iniş yapmasını sağlar. Pilota istikamet ve süzülüş hattı bilgisi verir.

<span class="mw-page-title-main">Atmosfer basıncı</span> atmosferin etrafını sardığı nesnelere her yönden uyguladığı basınç

Açık hava basıncı, atmosfer basıncı, atmosferik basınç veya barometrik basınç; belirli bir yüzeye, üzerindeki atmosfer kolonu tarafından uygulanan birim kuvvet. Atmosfer basıncı genellikle civalı ve aneroid (sıvısız) barometreler ile ölçülür.

Kalkış mesafesi, uçakların tekerlerinin yerden kesilmesi için gereken pist uzunluğuna verilen isimdir.

Meydan rutin hava raporu veya METAR, aeronatik amaçlar için belirlenen rutin ve güncel hava raporu. Uluslararası meydanlarda genellikle yarım saatte bir, diğer meydanlarda her saat başı yayınlanır. TAF'tan farklı olarak hava tahminini değil ilgili meydanın halihazırdaki aktüel hava durumunu özetler.

<span class="mw-page-title-main">İrtifa</span> Belirli bir referans noktasına göre yükseklik

İrtifa, havacılık ve astronomide bir cisim ile referans alınan nokta arasındaki dikey mesafeyi ifade eden bir yükseklik kavramı. Coğrafi şekillerin ortalama deniz seviyesinden yüksekliğini belirten rakım kavramından farklı olarak, hava taşıtlarının ortalama deniz seviyesinden yüksekliği ile astronomide gök cisimlerinin ufuk hattından açısal yüksekliğini ifade etmede kullanılır.

<span class="mw-page-title-main">EGPWS</span>

Yer yaklaşım ikaz sistemi uçak yere yakın veya bir arazi engeline doğru ani tehlike içine girmiş ise pilotu uyarmak için tasarlanmış ikaz sistemidir. Arazi Bilinirlik ve İkaz Sistemi ve yere çarpma ikaz sistemi benzer işelevlere sahip uyarı ve önleme sistemleridir.

<span class="mw-page-title-main">Kuyruk türbülansı</span>

Kuyruk türbülansı veya dümensuyu türbülansı, uçağın kanatlarının üstü ve altı arasındaki basınç farkı nedeniyle uçağın arkasında oluşan girdaptan kaynaklanan türbülans. İngilizce wake sözcüğü "bir hava veya deniz taşıtının geçtikten sonra havada veya suda bıraktığı iz" anlamına gelir. Bu nedenle kuyruk türbülansı bazen dümensuyu türbülansı olarak da adlandırılır.

<span class="mw-page-title-main">Uçuş seviyesi</span> (FL) Flight Level

Uçuş seviyesi (FL), herhangi bir hava taşıtının standart atmosfer basıncı hattına göre irtifası. FL, İngilizce flight level kavramının kısaltmasıdır.

<span class="mw-page-title-main">Yoğunluk irtifası</span>

Yoğunluk irtifası (DA), atmosfer yoğunluğunun Uluslararası Standart Atmosfer (ISA) şartlarına oranla irtifa cinsinden ifadesi. DA kısaltması, İngilizce density altitute kavramının akronimidir.

<span class="mw-page-title-main">Alet uçuşu</span> (IFR) Insturment Flight Rules

Alet uçuşu, aletli uçuş veya IFR uçuş; uçak dışındaki (haricî) görsel referanslarla uçuşun tehlikeli olduğu durumlarda; uçak içindeki cihazları, göstergeleri ve seyrüsefer yardımcılarını kullanarak gerçekleştirilen uçuş. IFR, İngilizce instrument flight rules kavramının akronimidir. Alet uçuşu, havacılıkta kullanılan iki uçuş kategorisinden biridir. Bir pilotun alet uçuşu yapabilmesi için uygun lisans ve derecelere (rating) sahip olması gerekir.

ATSOCAS ; bazı ülkelerde kontrolsüz hava sahalarında verilen hava trafik hizmetlerini (ATS) tanımlamakta kullanılan bir kavram. ATSOCAS şu hizmetleri kapsar:

<span class="mw-page-title-main">Gece uçuşu</span> Havacılık tanımı

Gece uçuşu, hava taşıtlarının belirli kurallara uyarak, havacılıkta "gece" olarak tanımlanan zaman aralığında gerçekleştirdiği uçuş. Havacılıkta gecenin tanımı ülkeden ülkeye değişebilir. Gece uçuşları esnasında gerçekleşen gürültünün insan sağlığı üzerindeki olumsuz etkileri nedeniyle pek çok ülkede gece uçuşları ile ilgili kısıtlamalar mevcuttur.

<span class="mw-page-title-main">Pist (havacılık)</span> hava araçların iniş ve kalkış yaptığı alan

Pist, hava araçlarının iniş ve kalkış yapması için kullanılan dikdörtgen şeklindeki alan. Türkçeye Fransızca piste sözcüğünden geçmiştir. Asfalt, toprak veya çim gibi farklı yüzeylere sahip olabilir. Piste geliş-gidişlerde ve meydanın diğer kısımlarında hava taşıtlarının kendi motor gücü ile yerdeki hareketlerine (rule) tahsis edilmiş yollara taksi veya rule yolları denir. Pistler ve rule yolları, bir meydandaki manevra sahasını oluşturur.

<span class="mw-page-title-main">Rüzgâr sapması</span>

Rüzgâr sapması ya da drift, herhangi bir hava ya da deniz taşıtına etki eden rüzgâr sonucu taşıtın seyir istikâmetinde meydana gelen değişik. Rüzgârın yönü ve şiddetinin oluşturduğu vektör (W/V) nedeniyle taşıtın başı (HDG) ile rotası (TR) arasında meydana gelen açıdır.

<span class="mw-page-title-main">Meydan trafik bölgesi</span>

Meydan trafik bölgesi (ATZ) çeşitli sivil ve askerî hava meydanları çevresinde oluşturulan denetimli bir hava sahası. ATZ, İngilizce aerodrome traffic zone kavramının kısaltmasıdır.

<span class="mw-page-title-main">Yer sürati</span>

Yer sürati (GS), uçuştaki herhangi bir hava aracının yeryüzü üzerindeki izdüşümünün hızı. GS kısaltması İngilizce ground speed kavramının akronimidir. Havacılıkta yer süratinin hava sürati ile ilişkisinin anlaşılabilmesi için öncelikle şu süratlerin bilinmesi gerekir:

<span class="mw-page-title-main">Havacılıkta iletişim</span>

iletişim veya haberleşme konusu, yer istasyonları ile hava istasyonları arasındaki radyo/telsiz (radyotelefon) iletişimi ile görsel iletişim usullerini kapsar. Havacılıkta uluslararası olarak standart İngilizce ICAO freyzolojisi kullanılır. Bu nedenle hem uçuş personelinin hem de hava trafik hizmeti birimlerinin, gerek standart ICAO freyzolojisini kullanabilecek, gerekse standart dışı durumlarda düz İngilizce ile iletişim kurabilecek kadar İngilizceye hakim olmaları gerekir.

<span class="mw-page-title-main">Aeroflot'un 20 sefer sayılı uçuşu</span> Uçak kazası

Aeroflot'un 20 sefer sayılı uçuşu, 4 Ocak 1965'te Moskova'dan Almatı'ya yapılan bir tarifeli uçuş sırasında düşük görüş mesafesi koşullarında düşerek uçaktaki 103 kişiden 64'ünün ölmesiyle sonuçlanan bir Aeroflot uçuşudur.

<span class="mw-page-title-main">Aeroflot'un 2 sefer sayılı uçuşu</span>

Aeroflot'un 2 sefer sayılı uçuşu, 20 Temmuz 1977'de Vitim'den İrkutsk'ya yapılan bir tarifeli uçuş sırasında düşen tarifeli bir Aeroflot iç hat yolcu uçuşudur. Uçakta bulunan 40 kişiden 39'u öldü, 1 kişi yaralı olarak kurtuldu.


Bu sayfa, bu Vikipedi makalesine dayanmaktadır.
Metin, CC BY-SA 4.0 lisansı altında mevcuttur; ek koşullar uygulanabilir.
Görseller, videolar ve sesler kendi lisansları altında mevcuttur.