İçeriğe atla

Meydan Larousse

Meydan Larousse : Büyük Lugat ve Ansiklopedi
Grand Larousse Encyclopedique'
YazarlarSafa Kılıçoğlu, Hakkı Devrim, Nezihe Araz
ÇevirmenAdnan Benk
ÜlkeTürkiye Türkiye
TürAnsiklopedi / Sözlük
Yayım1969
YayımcıMeydan Gazetecilik ve Neşriyat
SayfaHer Cildi Yaklaşık 1000 sayfadır.

Meydan Larousse: Büyük Lugat ve Ansiklopedi 1969-1973 arasında 12 cilt halinde yayımlanan Türk ansiklopedisi. Yayıncılar Safa Kılıçlıoğlu, Nezihe Araz, Hakkı Devrim'dir. Meydan Gazetecilik ve Neşriyat Limited Şirketi tarafından yayınlandı.

Cağaloğlu Sultanmektebi sokağında yayına başlayan ansiklopedinin genel yayın müdürü Hakkı Devrim'di. Telif servisinin başında Nezihe Araz, tercüme servisinin başında Adnan Benk, lügat servisinin başında Ali Karamanlıoğlu vardı. Danışma kurulunda Münir Aktepe, Şükrü Baban, Besim Darkot, Nihat Erim, Burhan Felek, Macit Gökberk, Mehmet Kaplan, Sabri Esat Siyavuşgil, Faruk Timurtaş vardı. 200'e yakın madde yazarı bulunuyordu.

Meydan Larousse, Grand Larousse Encyclopedique'i esas alıyor ve Türkçe telif maddeler ekleniyordu. 12 cilt tamamlandıktan sonra 2 ek ciltle yeni maddeler eklendi. 1990'larda Hürriyet, Milliyet ve Sabah gazeteleri arasında yaşanan promosyon rekabeti[1] sırasında Sabah gazetesi kupon karşılığında Meydan Larousse'un tıpkıbasımını 3. hamura basarak okurlarına verdi.

Ansiklopedi çıkarken önsözde Hakkı Devrim özetle şöyle diyordu: Türkiye henüz yaşayan Türkçenin tam bir lügatından ve A'dan Z'ye tamamlanmış büyük ve ciddi bir ansiklopediden yoksundur. Cumhuriyet öncesi lügatler faydalanılamaz durumdadır. Meydan, Türkiye'nin iki büyük ihtiyacını tek elde topluyor. Dünyanın ilk büyük lügat ve ansiklopedisini Fransa'da Pierre Larousse, herkesi her konuda aydınlatmak sloganıyla çıkardı. 1897-1904 arasında 17 ciltte tamamlandı. 1960-64 arasında basılan son Larousse ise Grand Larousse adıyla 10 ciltti, 450 bin madde vardı, 31.458 resim, 1058 harita bulunuyordu. Meydan ile Larousse kurumları 1966'da ansiklopedinin Türkçede yayını konusunda anlaştılar. 1969'a kadar 2,5 yıllık hazırlık sürecinde Grand Larousse Türkiye'de yayınlansaydı nasıl olurdu diye sorularak buna göre yayına hazırlandı. 450.000 madde yeniden fişlendi. Konular 147 bölüme ayrıldı. Yüzlerce uzman konularında tercüme ve telifte çalıştılar ve Türkçe madde başlıkları alfabetik olarak yeniden yazıldı. Grand'da yer alan Fransızca lügat çıkarıldı, yerine Türkçe lügat konuldu. Böylece aslında üç eser birlikte verildi: Dünya çapında bir ansiklopedi, bir Türk-islam ansiklopedisi, bir de Türkçe lügat. Baskı tekniği Larousse gibi yapıldı, ofset tekniği kullanıldı, kâğıt kalitesi Larousse ile aynıydı ve eser 6 punto ile basıldı. Her cildin sonunda madde yazarları, genel kaynaklar ve bibliyografya verildi.(ML, cilt 1, önsöz).

Meydan Larousse'un her cildi yaklaşık 1000 sayfadır.[2] Sayfa tasarımı 3 sütuna 6 punto ve yanlarda resim ve grafiklerin yer aldığı bir düzendir. Özel isimlerin yazılışında soyadı esası ve eski söyleyiş tarzı uygulandı. Her cildin başında renkli resimler ve haritalar belirtildi. İlk cildin başına bir kısaltmalar listesi konuldu.

Meydan Larousse Büyük Lugat ve Ansiklopedi, 2000'li yıllarda bile Türkçenin en kapsamlı lügatı olma özelliğini korumaktadır. Pek çok ansiklopedi maddesi güncellenmediği için lügat dışındaki maddeler eskimiş olmasına rağmen, tarihsellik içermeyen maddeler tarafsız yazılışlarıyla hâlâ kaynaktır. Pek çok resim ve grafik kaynak olmuştur.

Kaynakça

  1. ^ Karakartal, Melike (19 Mart 2017). "O Meydan Larousse'lar atılmayacak!". hurriyet.com.tr. 25 Kasım 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 25 Mayıs 2020. 
  2. ^ "Meydan Larousse Büyük Lugat ve Ansiklopedisi". Kültür ve Turizm Bakanlığı. 10 Haziran 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 25 Mayıs 2020. 

İlgili Araştırma Makaleleri

Cizye, İslam ülkelerinde Müslüman olmayanlardan alınan bir vergi türüdür. Kaynağını Tevbe suresi 29. ayetinden alır;

<span class="mw-page-title-main">Sözlük</span> dilin veya dillerin kelime haznesini (sözvarlığını), söyleyiş ve yazılış şekilleriyle veren, sözcüğün kökünü esas alarak, bunların başka unsurlarla kurdukları sözleri ve anlamlarını, değişik kullanışlarını gösteren yazılı

Sözlük, bir dilin veya dillerin kelime haznesini (sözvarlığını), söyleyiş ve yazılış şekilleriyle veren, sözcüğün kökünü esas alarak, bunların başka unsurlarla kurdukları sözleri ve anlamlarını, değişik kullanışlarını gösteren yazılı eserdir. Eski dilde lügat, kamus denir. Leksikografi sözlükbilimidir. Sözlükçüye leksikografır denir. Lügatça, sadece bir kitapta geçen terimleri anlatır (glossary).

<span class="mw-page-title-main">Misalli Büyük Türkçe Sözlük</span> İlhan Ayverdi tarafından hazırlanan sözlük

Asırlar Boyu Târihî Seyri İçinde Misâlli Büyük Türkçe Sözlük, 2005 yılı sonunda Kubbealtı Akademisi Kültür ve Sanat Vakfı tarafından yayımlanan, İlhan Ayverdi'nin hazırladığı üç ciltlik sözlük.

<span class="mw-page-title-main">Atkı</span>

Atkı; boyun, omuz veya bazen başa atılan örtü. İpek, dantel, yün, kürk gibi çeşitli malzemelerden yapılabilir. Yünden yapılanlar genellikle soğuktan korunmak amacıyla kullanılır. Moda amacıyla da giyilebilir.

Hakkı Devrim, Türk gazeteci ve yayımcı.

<span class="mw-page-title-main">Nezihe Araz</span>

Fatma Nezihe Araz;, Türk yazar, gazeteci.

<i>Büyük Sovyet Ansiklopedisi</i>

Büyük Sovyet Ansiklopedisi, Rusçada en büyük ve kapsamlı ansiklopedilerden bir tanesidir. Yayımcılığını devlet yapmıştır.

Türk Ansiklopedisi, Türkiye Cumhuriyeti Millî Eğitim Bakanlığınca, Millî Eğitim Basımevi tarafından 1943'te fasiküller halinde yayınlanmaya başlanan ve 1984'te tamamlanabilen bir ansiklopedidir.

Safa Kılıçlıoğlu, Türk iş adamı, gazeteci, yazar.

Okyanus Türkçe Sözlük ; Pars Tuğlacı tarafından hazırlanıp 1971 yılında Pars Yayınları tarafından yayınlanmaya başlandı. İlk baskısı İstanbul'da Sermet Matbaası'nda bastırılmıştır. Okyanus, yayınlandığı dönemine göre Türkiye Türkçesinin en büyük sözlüğü olma özelliğini uzun yıllar korumuştur. Türk ve yabancı Türkoloji ile uğraşan bilim insanlarının da en önemli başvuru kaynaklarından birisidir.

1. Cilt; Mart 1971 yılında basıldı: A- G (güzün)
2. Cilt; Ekim 1971 yılında basıldı: Ğ - M (merak)
3. Cilt; Ocak 1974 yılında basıldı: M (merak) - Z
<i>Dünden Bugüne İstanbul Ansiklopedisi</i>

Dünden Bugüne İstanbul Ansiklopedisi, Türkiye'de Kültür Bakanlığı ve Tarih Vakfı tarafından ortak olarak yayımlanmış Türkçe ansiklopedidir. 1993 - 1994 yılları arasında önce haftalık fasiküller halinde yayımlanan ansiklopedi, sonradan ciltler halinde de piyasaya verilmiştir. 1994'te 7. ciltte yayımı sona eren ansiklopediye, 1995 yılında bir de dizin (indeks) cildi eklenerek 8 cilde tamamlanmıştır.

<i>İstanbul Ansiklopedisi</i>

İstanbul Ansiklopedisi, Reşad Ekrem Koçu tarafından 1944-1973 yılları arasında yayımlanan ve tamamlanamayan kültür ansiklopedisi.

Büyük Larousse Sözlük ve Ansiklopedisi, genel olarak Fransız yayınevi Larousse'nin telif haklarına sahip olduğu ve Türkçe eklemelerle beraber Milliyet gazetesi tarafından basılan sözlük ve ansiklopedidir. Daha önce Meydan Larousse adıyla 1969-1973 arasında yayımlandı ve içeriği korunarak 1993 yılında bir gazete tarafından Türkiye'de basıldı. Yaygın olarak Milliyet baskısı ile bilinmektedir.

<i>TDV İslâm Ansiklopedisi</i> Ansiklopedi

Türkiye Diyanet Vakfı İslâm Ansiklopedisi, Türkiye Diyanet Vakfı tarafından çıkarılmış; İslamî ilimler, İslam kültür ve medeniyeti ile ilgili terimler, İslam dünyasında din, ilim, siyaset, sanat ve edebiyat alanlarında yetişmiş önemli şahsiyetler ile İslam hayatına etkide bulunmuş eserler gibi İslam dünyasının birçok alanına değinen bir içeriğe sahip Türkçe ansiklopedi.

İl-İtmiş Bilge Kağatun, hukuki olarak Göktürk Kağanlığı'nın son hükümdarıdır. Çince adı P'o-f'o'dur. Bu adın Eski Türklerde "dirayetli" anlamında kullanılan "Bügü" ismi olabileceği düşünülmüştür. Pelliot ise söz başındaki p harfinin Eski Çincede *s olduğunu savunarak GökTürkçe *Sebeg unvanına denk geldiğini ileri sürmüştür. Aslen ülkeyi hiçbir zaman yönetmemiştir. Tonyukuk'un kızı, Bilge Kağan'ın eşi, Bilge Kutluk Tengri Kağan'ın annesidir

<span class="mw-page-title-main">Türkiye'de ansiklopedi</span>

İlk Türk ansiklopedi yazarları İbni Sina ve Farabi ile Farabi'nin çağdaşı Abdullah bin Muhammed bin Ahmed bin Yusuf el-Harezmi'dir ki bunun eseri Mefatihul Ulum ayarında eser yoktur. Gazali'nin İhyai Ulumiddin'i yalnız dinî ilimlere aittir. Osmanlı'da ilk ansiklopedi yazarı Taşköprülüzade Ahmet'tir (935-968). Mevzuatül Ulüm'ü iki büyük cilttir. Birinci cilt akli ilimlere, ikincisi dinî ilimlere aittir.

Ebu'l-Fazl Muhammed bin Hüseyin el-Beyhaki (996-1077), İranlı tarihçi ve devlet insanı. Günümüzde Sebzevâr olarak bilinen Beyhak'ta doğan Beyhaki, Gaznelilerin devlet hizmetinde çalıştı. Dîvânü'r-resâil'e kâtip olarak alınan Beyhaki, divan başkanının yardımcılığını yaptı. Abdürreşîd'in tahta çıkışıyla beraber ise Dîvânü'r-resâil başkanlığına getirildi. Beyhaki'nin Gazneliler hakkında 30 cildi aşan bir tarihî eseri vardır ancak bu eserinden günümüze yalnızca 1030-1041 yılları arasındaki olayları anlatan kısmı kalmıştır.

Menkıbe, din büyüklerinin veya tarihe geçmiş ünlü kimselerin yaşamları ve olağanüstü davranışlarıyla ilgili hikâye. Menkıbe kavramı ilk olarak hadis kitaplarının bir bölümü olarak dikkati çeker. Konularına göre düzenlenmiş hadis kitaplarında "Kitâbü'lmenâkıb" bölümleri bulunur. Buralarda Muhammed ve ashâbının fazîletlerine dâir hadisler yer alır. Menkıbeleri masal ve efsanelerden ayıran yanı menkıbelerdeki şahısların gerçek hayattan alınmasıdır. Kahramanlık ve dini konuları ele almaktadır.

Ispartalı Hakkı Bey,, Osmanlı yazar ve siyasetçi.

Özbekistan Ulusal Ansiklopedisi, Özbekistan Cumhuriyeti'nde yayınlanan 14 ciltlik evrensel bir ulusal ansiklopedidir. Ansiklopedi Kiril alfabesiyle yazılmıştır. Özbekistan UzME ulusal ansiklopedisi Devlet Bilimsel Yayınevi tarafından yayımlandı. UzME'deki makalelerin çoğu Sovyet döneminde yayınlanan 14 ciltlik Özbek Sovyet ansiklopedisinden alınmıştır.