İçeriğe atla

Mevdud

Gazneli Mevdud (ö. 18 Aralık 1049), 1041-1049 yılları arasında hüküm süren Gazne Devleti sultanıdır.

Gazneli Muhammet, ikinci kez tahta geçtikten sonra hemen başkent Gazne'ye dönmemiş ve kışı Peşaver'de geçirmişti. Babasının ölüm ve amcasının tahta çıkış haberlerini alan Gazneli Mevdud, Gazne'ye geldi ve hükümdarlığını ilan etti. Bahar geldiği zaman da, amcası Gazneli Muhammet'in üzerine yürüdü. 8 Nisan 1041'de Celalabat'ta yapılan savaşı Mevdud kazandı ve Gazneli Muhammet'le taraftarları öldürüldü.[1]

Gazneli Mevdud, Gazne Devleti'nde tam olarak hâkimiyet kuramamıştı. Çünkü kardeşi Mecdud, Hindistan ordusuyla tahtı ele geçirmek için Gazne'ye yürümekteydi. Ancak, 11 Ağustos 1041'de Lahor'daki çadırında ölü bulundu. Bu sayede hâkimiyetini tamamen ilan eden Mevdud, Sistan'da hâkimiyeti ele geçirmeye çalıştı. Ancak, tam anlamıyla başarılı olamadı. 1043-1044 yıllarında Hint racalar bir araya gelip isyan etse de, bu isyan bastırıldı ve racalarla devletin arasının düzeltilmesi yönünde somut adımlar atıldı.[2]

Gaznelilerin Selçuklular karşısında kaybettikleri toprakları geri almak isteyen Mevdud, Çağrı Bey'in kızıyla evli olmasına rağmen, Çağrı Bey'in hastalanmasını fırsat bilerek Horasan'a bir ordu yolladı. Bunun üzerine Çağrı Bey'in görevlendirdiği Alp Arslan, Ağustos-Eylül 1043'te Gazne ordusuna saldırdı ve birçok ganimetle babası Çağrı Bey'in yanına döndü. Selçukluları tek başına yenemeyeceğini anlayan Gazneli Mevdud, bitakım ittifak arayışlarına girdiyse de, buna hastalığı izin vermedi ve 18 Aralık 1049'da öldü.[3]

Gazneli Mevdud'un ölümünden sonra yerine Gazneli II. Mesut geçti.

Kaynakça

  • Y. E. Bayur (1987). Hindistan Tarihi, Cilt I, TTK Basımevi, Ankara.
  • C. E. Bosworth (1977). The Later Ghaznavids: Splendour and Decay, The Dynasty in Afghanistan and Northern India 1040–1186 Columbia University Press, New York. ISBN 0-231-04428-3
  1. ^ Bosworth, The Later Ghaznavids: Splendour and Decay, s.22-24
  2. ^ Bayur, s.206
  3. ^ Bosworth, The Later Ghaznavids: Splendour and Decay, s.26-27

Dış bağlantılar

Önce gelen:
Muhammet		Gazne Sultanı
1041-1049 		Sonra gelen:
II. Mesut


İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Dandanakan Muharebesi</span> Selçuklu ve Gazneli devletleri arasında 1040ta meydana gelen savaş

Dandanakan Muharebesi ya da Dandanakan Meydan Muharebesi (1040), Büyük Selçuklu İmparatorluğu ile Gazneliler arasında gerçekleşen ve Selçuklular'ın galibiyeti ile sona eren bir savaştır. Muharebe neticesinde Gazneliler devleti yıkılış dönemine girmiş, Büyük Selçuklu İmparatorluğu resmen kurulmuştur.

<span class="mw-page-title-main">Gazneliler</span> Orta Asyada eski bir Türk devleti

Gazneliler, 963-1186 yılları arasında Maveraünnehir, Afganistan, Hindistan'ın kuzeyi ve Horasan'da hüküm sürmüş olan Türk devleti. Gazneliler adlarını başkent edindikleri, hâlen Afganistan sınırları içinde bulunan Gazne şehrinden almıştı. Mahmud-ı Gaznevî'nin Yemînüddevle lakabına atıfla bu hanedana Yemînîler denilmektedir. Ayrıca hanedanın babası Sebük Tigin'e atıfla Sebük Teginîler olarak da anılmaktadır. Gazne Devleti'nden önce bu topraklarda hüküm sürmüş olan Fars asıllı Samanîlerin siyasi ve kültürel etkisinden dolayı Gazneli Türkler, zaman içerisinde Farslaşmışlardır.

<span class="mw-page-title-main">Mahmud Gaznevî</span> Gazne Devleti hükümdarı

Mahmud Gaznevî veya Gazneli Mahmud, , 998-1030 yılları arasında hüküm sürmüş olan Gazne Devleti hükümdarıdır.

Kadir veya Ebû’l-Abbâs el-Kâdir Billâh Tam Adı: Ebû’l-`Abbâs "el-Kâdir Billâh" Ahmed bin İshâk bin el-Muktedir Bağdad Abbâsî Hâlifelerinin yirmibeşincisidir.

Gazneli İsmail, 997-998 yılları arasında hüküm süren Gazne Devleti sultanıdır.

<span class="mw-page-title-main">I. Mesud (Gazneli)</span>

I. Mesud, 1031-1041 yılları arasında hüküm süren Gazne Devleti sultanıdır.

<span class="mw-page-title-main">Gurlu Muhammed</span>

Muhammed Şehâbeddin Guri, Muizzüddin Muhammed, Gurlu Muhammed ya da Muhammed Guri olarak bahsedilen, 1173-1202 yılları arasında askeri faaliyet gösteren, 1202-1206 yılları arasında ise hüküm süren Gurlu Sultanı.

<span class="mw-page-title-main">Muhammed (Gazne sultanı)</span>

Gazneli Muhammed, 1030–1031 yılları arasında ve 1041 yılında hüküm süren Gazne Devleti sultanıdır.

II. Mesud, 1049 yılı içerisinde hüküm süren Gazne Devleti sultanıdır.

Abdürreşid bin Mahmud, 1050-1052 yılları arasında hüküm süren Gazne Devleti sultanıdır.

<span class="mw-page-title-main">Ferruhzad</span>

Ferruhzad, 1052-1059 yılları arasında hüküm süren Gazne Devleti sultanıdır.

İbrahim bin Mesud, 1059-1099 yılları arasında hüküm süren Gazne Devleti sultanıdır.

III. Mesud, 1099-1115 yılları arasında hüküm süren Gazne Devleti sultanıdır.

Şirzad, 1115-1116 yılları arasında hüküm süren Gazne Devleti sultanıdır.

Arslanşah, 1115-1117 yılları arasında hüküm süren Gazne Devleti sultanıdır.

<span class="mw-page-title-main">Behramşah</span> Gazne sultanı

Behramşah, 1117-1157 yılları arasında hüküm süren Gazne Devleti sultanıdır.

Hüsrevşah, 1157-1160 yılları arasında hüküm süren Gazne Devleti sultanıdır.

Hüsrev Melik, 1160-1186 yılları arasında hüküm süren son Gazne Devleti sultanıdır.

Şah Melik, Yengi-kent ve Cend Oğuzları Yabguluğu'nun başı; Harezmşahlar Devleti'nin valisi ve daha sonra da hükümdarı (1041-1042). 1042'de Çağrı Bey tarafından öldürüldü. Sonradan Büyük Selçuklu İmparatorluğu Sultanı Tuğrul Bey'in eşi olacak olan Altuncan Hatun'un ilk kocası idi.

Cevher Hatun bilinmeyen bir tarihte Gazneli III. Mesud ile evlenerek onun ikinci karısı olan Selçuklu prensesiydi.


Bu sayfa, bu Vikipedi makalesine dayanmaktadır.
Metin, CC BY-SA 4.0 lisansı altında mevcuttur; ek koşullar uygulanabilir.
Görseller, videolar ve sesler kendi lisansları altında mevcuttur.