İçeriğe atla

Metronom

Mekanik metronom
Dijital metronom

Metronom, sabit bir ritim (tempo) elde etmek amacıyla belli aralıklarla vuruş sesleri çıkartan bir alettir. Yunanca metron (ölçü) ve nomos (düzen) sözcüklerinin birleşmesiyle türetilmiştir. Bir müzik aletinin belli bir hızda ve aynı tempoda çalınmasını sağlamak için kullanılır. Konuşma zorluğu çeken kişiler de metronom kullanabilir.Mesela, her metronom atışında bir kelime söylenmesi esastır. Fakat müzikte bu durum tarza göre değişmektedir.

Endülüslü polimat Abbas ibn Firnas'ın (810-887) icatları arasında bir tür metronom bulunmaktaydı. 1815 yılında Alman mucit Johann Maelzel, müzisyenler için bir araç olarak mekanik, kurmalı bir metronomun patentini “Tüm Müzikal Performansın İyileştirilmesi için Metronom adı verilen Alet/Makine” başlığı altında almıştır.[1] 20. yüzyılda elektronik metronomlar ve yazılım metronomları icat edilmiştir.

Müzikte duygu ve diğer nitelikleri yorumlarken, icracılar nadiren tam olarak her vuruşta çalarlar. Müzikal olarak etkileyici bir performansta, nabız genellikle bir metronomun tıklamalarıyla aynı hizada olmaz.[2][3] Bu durum bazı müzisyenlerin metronom kullanımını eleştirmesine yol açmıştır, çünkü “müzikal zamanın yerini saat zamanı almıştır”.[4]

Etimoloji

Metronom kelimesi İngilizcede ilk olarak Maelzel'in 1815 patent başvurusunda ortaya çıkmıştır ve Yunanca kökenli olup metron-“ölçü” ve nomos-“düzenleme, yasa” kelimelerinden türetilmiştir.[5] Londra patenti makineden “bir metronom veya müzikal zaman tutucu”[1] olarak bahsetmektedir.

Tarihçe

Metronom 1814 yılında, Amsterdam'da yaşayan Dietrich Nikolaus Winkel tarafından icat edilmiştir. Regensburglu J. N. Malzel, Winkel'in buluşu olan ve daha sonra metronom diye adlandırılan aletin patentini 1815'te Paris'te aldı, 1816'da "Malzel Metronomları" adıyla imalata başladı. Ludwig Van Beethoven metronomu müzikte ilk kullananlardan biridir.

Çalışma esası

Metronomun, mekanik ve dijital türleri vardır. Bazı dijital metronomların tiz sesleri nedeniyle mekanik varyasyonları daha çok kullanılır.

İlk icadından beri tasarımı çok değişmeyen mekanik metronom, bir zemberek tarafından hareket ettirilen ve düzenli salınımlarıyla tık tık sesleri çıkaran bir çubuk sarkaçtan oluşur. Periyot, çubuk sarkacın üzerinde aşağı yukarı hareket edebilen küçük bir ağırlıkla ayarlanır. Tempoların ıskalası, dakikada 40 vuruştan başlar, 208 vuruşa değin çıkar.

Dijital metronomlar ise, genelde saatlerde kullanılan Quartz kristali içerir. Bu metronomların çeşitli fiyat aralıklarında çok sayıda işlevi olan türleri vardır. Ayrıca elektronik müzik klavyeleri de metronom özelliği taşır.

Metronomun sürekli olarak kullanılması, artistik bir icrayla bağdaşmaz. Ama bu aletin eğitimdeki değeri büyüktür.

Kaynakça

  1. ^ a b "Specification of the Patent granted to John Maelzel, ... which he denominates a Metronome or Musical Time-keeper. Dated December 5, 1815.". The Repertory of Arts, Manufactures, and Agriculture, Vol. 33 (1818), pp. 7–13. (alternative link)
  2. ^ Iyar, Vijay S. (1998). "Microtiming Studies" 7 Temmuz 2024 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi., from PhD Thesis 8 Şubat 2024 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. at University of California, Berkeley.
  3. ^ Bonus, Alexander (May 2010). "The Metronomic Performance Practice: A History of Rhythm, Metronomes, and the Mechanization of Musicality"; PhD Thesis at Case Western Reserve University.
  4. ^ Frederickson, Jon (December 1989). "Technology and Music Performance in the Age of Mechanical Reproduction" 17 Kasım 2016 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.. International Review of the Aesthetics and Sociology of Music, vol. 20, no. 2, p. 216.
  5. ^ "metronome". Oxford English Dictionary. Erişim tarihi: 8 Şubat 2024. 

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Bilgisayar</span> çok sayıda aritmetiksel veya mantıksal işlemlerden oluşan bir işi, önceden verilmiş bir programa göre yapıp sonuçlandıran elektronik araç

Bilgisayar, aritmetik veya mantıksal işlem dizilerini (berim) otomatik olarak yürütmek üzere programlanabilen dijital bir elektronik makinedir. Çağdaş bilgisayarlar, programlar olarak bilinen genel işlem kümelerini gerçekleştirebilir. Bu programlar, bilgisayarların çeşitli görevleri gerçekleştirmesini sağlar. Ayrıca bir bilgisayar sisteminin tam verimle çalışabilmesi için donanım, işletim sistemi ve çevresel cihazlara sahip olması gerekmektedir. Bu terim aynı zamanda bir bilgisayar ağı veya bilgisayar kümesi gibi birbirine bağlı ve birlikte çalışan bir grup bilgisayar anlamına da gelebilir.

<span class="mw-page-title-main">Swing (müzik)</span>

Swing 1930'lu yıllarda ortaya çıkan caz akımı. 20. yüzyılın en popüler caz hareketlerinden biri.

<span class="mw-page-title-main">Piyano</span> müzik aleti

Piyano, İtalya'da Bartolomeo Cristofori tarafından 1700 yılı civarında icat edilmiş akustik, tuşlu bir müzik aletidir. Piyanoda ses, teller vasıtasıyla elde edilir. Piyanonun tuşlarına basıldığında içindeki tahta çekiç tellere vurarak sesi oluşturur. Tahta çekicin tellere vurmasından dolayı piyano bazen vurmalı telli çalgı olarak da sınıflandırılır. Piyano klasik ve caz müzikte yaygın olarak kullanılır. Solo performanslar, ansambl, oda müziği, eşlik, bestecilik ve prova için oldukça uygun bir enstrümandır. Piyano taşınabilir bir enstrüman olmamasına ve genelde pahalı olmasına rağmen çok yönlülüğü ve aynı anda birçok yerde bulunma özelliği ile dünyada en yaygın olarak kullanılan enstrümanlardan biri olmayı başarmıştır

<span class="mw-page-title-main">Televizyon</span> bir vericiden elektromanyetik dalga hâlinde yayınlanan görüntü ve seslerin, ekranlı ve hoparlörlü elektronik alıcılar sayesinde yeniden görüntü ve sese çevrilmesini sağlayan haberleşme aygıtı

Televizyon veya kısaca TV, bir vericiden elektromanyetik dalga hâlinde yayımlanan görüntü ve seslerin, ekranlı ve hoparlörlü elektronik alıcılar sayesinde yeniden görüntü ve sese çevrilmesini sağlayan haberleşme sistemidir. Aynı zamanda kitle iletişim aracı da olan televizyon, yayımlanan görüntü ve sesleri alıcıya ulaştıran elektronik cihazdır.

Müzik, geçmiş ve şimdiki bilinen her kültür ve dinde zaman ve mekânlar arasında büyük çeşitlilik gösterir. En izole edilmiş kabile grupları da dâhil olmak üzere dünyadaki tüm insanlar bir müzik türüne sahip olduklarından, müziğin, insanların dünyaya yayılmasından önce atalardan oluşan topluluklarda mevcut olduğu sonucuna varılabilir. Sonuç olarak, ilk müzik Afrika'da icat edilmiş ve daha sonra çeşitli çalgılar yapmak için çeşitli materyaller kullanarak insan hayatının temel bir bileşeni hâline gelmiş olabilir.

<span class="mw-page-title-main">Müzik</span> sanatın ses kullanılan şekli

Müzik, insanın doğaya eklediği uyumlu seslerdir. Ses, bir doğa olayıdır. Müzik, bu doğal ve etkin olaydan bilinçli bir çalışma ve emek ile bir sanat yapıtı yaratmak, sesi bilimsel ve estetik bir temele oturtmaktır. Bütün müzik türleri için ana öğeler ritim, tonalite, dinamik ve ses rengi olarak belirtilir. Bu önemli elemanlardan anlaşılacağı gibi müzik yalnız insanın içinden yansıyan duygularla değil, bilgi ve anlayışla yaratılabilir. Müziğin bilgisine bakış, bir sanat olayını anlamamızı da sağlar. Ritim, tonalite, dinamik ve ses renginden hiçbiri, müzikte tek başına yer almaz ancak birlikte müziksel bir bütünlük yaratırlar. Değişik müzik türlerinde farklı oranlarda ağırlık taşıyabilirler. Müzik teorisi, müzik sanatını gerçekleştiren belirli kavram ve sistemlerin bir araya gelmesinden oluşur.

Elektronik müzik veya elektro akustik müzik, elektronik müzik aletleri yardımıyla yapılan müzik türüdür. Elektronik müzik aletleri düşük kuvvetli sistemlerdir. Transistör, tümleşik devre gibi parçalar kullanırlar. Elektromekanik anlamda ses üreten elektronik müzik aletleri elektronik ögeler kullanarak ses üreten enstrümanlar arasında ayrım yapılabilir. Elektromekanik enstrümanlara; Telharmonium, Hammond B3 ve elektro gitar; Elektronik enstrümanlara ise Theremin, synthesizer ve bilgisayar örnekleri verilebilir.

Tekno, elektronik dans müziğinin genellikle DJ setlerinde kullanılmak üzere üretilen kendini tekrarlayan, artan ve azalan bir ritme sahip olan bir tarzıdır. Merkez ritim genellikle 4/4 ölçüdedir ve tempo dakikada 120 ile 150 vuruş arasıdır. Sanatçılar davul makinesi, sıralayıcı ve synthesizer gibi elektronik müzik aletlerini ve dijital ses işleme istasyonlarını kullanabilir. Roland'ın 1980'lerde ürettiği TR-808 ve TR-909 gibi davul makineleri sanatçılar tarafından oldukça rağbet görmekteyken aynı zamanda bu enstrümanların yazılım taklitleri de popülerdir.

<span class="mw-page-title-main">Müzik Enstrümanları Dijital Arabirimi</span>

Müzik Enstrümanları Dijital Arabirimi ya da kısaca MIDI, elektronik müzik aletleri ve bilgisayarlar arasında gerçek zamanlı veri alışverişini sağlayan, endüstri standardı haline gelmiş yaygın bir iletişim protokolü.

<span class="mw-page-title-main">Mekanik saat</span>

Mekanik saatler içindeki mekanizmaya yüklenen enerjiyi, ölçülü şekilde ritmik hareketlere çeviren, bu hareketleri dişlilerle sayan, belli sayılara ulaşıldığında bunu insanın algılayabileceği şekilde, örneğin çan sesi veya kadran üzerinde değişen açılar şeklinde, zaman ölçümü olarak sunan birer düzenektir.

<span class="mw-page-title-main">Ütü</span>

Ütü, kumaşların kırışıklıklarını düzeltmek ve ütüleme yapmak için kullanılan alet. İngilizceden "clothes iron" anlamındadır. Ütü sözcüğü eski Türkçede "ateşte ısıtılarak kumaş düzeltmeye yarayan demir alet" anlamını verir. Üt- veya üti- "kıl yakmak, aleve tutmak" fiilinden +Ig sonekiyle türetilmiştir.

<span class="mw-page-title-main">Tempo</span>

Tempo müzikte bir parçanın yorumlanma hızı. Duyumun önemli bileşenlerinden biri olan tempo, bir müzik parçasının icra zorluğunun ve eserle aktarılmak istenilen ruh halinin de belirleyicisidir.

<span class="mw-page-title-main">Sarkaç</span>

Sarkaç bir ipin bir ucuna rahatlıkla sallanabilecek şekilde bağlanılan bir kütle ile oluşturulan düzenektir. Düzenek kütleçekim kuvveti yüzünden denge konumunu muhafaza etmeye meyillidir. Kütle denge konumundan alındığında yercekimi kuvveti tarafından denge noktasina getirilmek üzere hızlandırılacak ve bu da denge noktası etrafında bir salınıma yol acar.

<span class="mw-page-title-main">GarageBand</span>

GarageBand Apple Inc. tarafından geliştirilen, kullanıcılara müzik veya podcast oluşturmalarını sağlayan, OS X ve iOS için bir dizi dijital ses işleme istasyonudur. iTunes, iMovie, iDVD, iWeb ve iPhoto ile birlikte iLife yazılım paketinin parçasıdır.

<span class="mw-page-title-main">Programlama (müzik)</span>

Programlama, müzik aleti sesleri oluşturmak için elektronik cihazlar kullanılması ve bu sayede beste yapılması işlemine verilen ad. 1990'lardan bu yana çoğunlukla elektronik müzik ve hip hop müzik için kullanılır.

<span class="mw-page-title-main">Charles Wheatstone</span> İngiliz bilim insanı

Sir Charles Wheatstone, İngiliz bilim insanı ve Viktorya döneminde yapılan birçok buluşun mucidi. Bu icatların içinde İngiliz akordeonu, stereoskop ve bir de adil oyun şifrelemesi bulunmaktadır. Ama Wheatstone özellikle Wheatstone köprüsüne yaptığı katılımlarla biliniyor. Orijinal olarak Samuel Hunter Christie tarafından keşfedilen bu fikir bilinmeyen bir elektrik direncini ölçüyordu ve telgraf sisteminin gelişmesinde çok büyük bir önemi vardı.

<span class="mw-page-title-main">Kol saati</span> saate daha kolay ulaşabilmeleri için tasarlanmış, saat kadranına sahip ve bileğe takılan bir araç

Kol saati, insanların saate daha kolay ulaşabilmeleri için tasarlanmış, saat kadranı'na sahip ve bileğe takılan bir araç. Kol saatleri kendi aralarında üçe ayrılır: Analog saat, dijital saat ve akıllı saatler.

1964 Grammy Ödülleri 12 Mayıs 1964'te Chicago, Los Angeles ve New York'ta düzenlendi. Henry Mancini 4 ödül kazandı.

<span class="mw-page-title-main">Eşapman</span>

Eşapman, mekanik saatler ve saatlerdeki mekanik bir bağlantıdır. Eşapman, zaman işleyiş elemanına itme verir ve ileriye doğru hareket etmesi için dişli takımını periyodik olarak serbest bırakarak saatin ellerini ilerletir. İtme eylemi, döngüsü sırasında sürtünme nedeniyle kaybedilen enerjiyi değiştirmek ve zaman tutucunun salınımını sürdürmek için enerjiyi saatin zaman tutma elemanına aktarır. Eşapman, sarmal bir yaydan veya kronometrenin dişli takımı yoluyla iletilen asılı bir ağırlıktan gelen kuvvetle tahrik edilir. Sarkacın veya denge çarkının her dönüşü, eşapmanın kaçış tekerleğinin bir dişini serbest bırakır ve saatin dişli takımının sabit bir miktarda ilerlemesine veya "kaçmasına" izin verir. Bu düzenli periyodik ilerleme, saatin ellerini sabit bir hızda ileriye doğru hareket ettirir. Aynı zamanda diş, eşapmanın paletine başka bir diş yakalanmadan önce zaman tutma elemanına bir itme yaparak eşapmanı "kilitli" durumuna geri döndürür. Eşapman dişinin aniden durması, mekanik saatler ve saatler çalıştırırken duyulan karakteristik "tıkırtı" sesini üreten şeydir. İlk mekanik kaçış, eşik kaçış, 13. yüzyılda Orta Çağ Avrupa'sında icat edildi ve mekanik saatin gelişmesine yol açan önemli yenilikti. Eşapmanın tasarımı, bir saatin doğruluğu üzerinde büyük bir etkiye sahiptir ve eşapman tasarımındaki iyileştirmeler, 13. yüzyıldan 19. yüzyıla kadar mekanik zaman işleyişi sırasında zaman ölçümünde iyileştirmeler sağlamıştır.

<span class="mw-page-title-main">Orkestriyon</span>

Orkestriyon, müzik çalan ve bir orkestra veya müzik grubunu taklit edecek şekilde ses çıkarmak amacıyla tasarlanmış makinelerin genel adıdır. Orkestriyonlar büyük bir sabitlenmiş silindir aracılığıyla veya bir müzik rulosu aracılığıyla çalıştırılabilir ve daha az yaygın olarak kitap müziği ile çalıştırılabilir. Ses genellikle borularla üretilir, ancak boru orgunda ve vurmalı çalgılarda bulunan seslerden farklı şekilde seslendirilirler. Pek çok orkestriyonda bir de piyano bulunur. Londra'nın Brentford kentindeki Müzik Müzesi'nde aşağıda açıklanan enstrüman türlerinden birkaçının örnekleri görülebilir ve duyulabilir.