Metro sistemleri listesi

Bu liste, dünya çapındaki metro sistemlerini içermektedir. İlk metro sistemi Londra'da 1863'te hizmete giren Londra Metrosu, ikincisi ise İstanbul'da 1875'te hizmete giren Tünel'dir.^[1] Aralık 2017 tarihi itibarıyla, dünya genelinde 56 ülkede 178 şehir yaklaşık 180 metro sistemine ev sahipliği yapmaktadır. En uzun metro sistemi Şanghay Metrosu,^[2]^[3] en işlek metro sistemi Pekin Metrosu^[3] ve en fazla istasyona sahip olan metro sistemi ise New York Metrosudur.^[3]

Liste

Ülke	Şehir	İsim	Açılış	Hat	İstasyon sayısı	Uzunluk (km)
Almanya	Berlin	Berlin Metrosu^[4]	1902	10	173	151.7
	Hamburg	Hamburg Metrosu	1912	4	91	104
	Münih	Münih Metrosu	1971	8	96	95
	Nürnberg, Fürth	Nürnberg Metrosu	1972	3	49	38.2
ABD	Atlanta	MARTA	1979	4	38	77
	Baltimore	Baltimore Metrosu	1983	1	14	24.9
	Boston	MBTA^{[not 1]}^[5]^[6]	1897	3	51	61
	Chicago	Chicago Metrosu^[7]^[8]	1892	8	145	165.4
	Cleveland	RTA Red Line	1955	1	18	31
	Los Angeles	Los Angeles Metrosu^{[not 2]}^[9]	1993	2	16	28.0
	Miami	Miami Metrosu	1984	2	23	40.1
	New York	New York Metrosu^{[not 3]}^[10]^[11]	1870	27	422	375
		Staten Island Railway^{[not 4]}^[12]	1925	1	21	22.5
		PATH^[13]	1908	1	13	22.2
	Philadelphia	SEPTA^{[not 5]}	1907	3	75	59.1
	Philadelphia	PATCO Speedline	1936	1	13	22.9
	San Francisco	BART^[14]	1972	5	44	167
	Washington	Washington Metrosu	1976	6	91	188
Arjantin	Buenos Aires	Buenos Aires Metrosu	1913	6	85	53.9
Avustralya	Sidney	Sidney Metrosu	2019	1	13	36
Avusturya	Viyana	Viyana Metrosu^[15]	1976	5	104	78.5
Azerbaycan	Bakü	Bakü Metrosu	1967	3	25	36.7
Belarus	Minsk	Minsk Metrosu	1984	2	29	37.3
Belçika	Brüksel	Brüksel Metrosu	1969	4	59	39.9
Birleşik Arap Emirlikleri	Dubai	Dubai Metrosu	2009	2	47	74.6
Birleşik Krallık	Glasgow	Glasgow Metrosu	1896	1	15	10.4
	Londra	Londra Metrosu^[16]	1863	11	272	402
	Londra	Docklands Light Railway^[17]	1987	7	45	34
	Newcastle	Tyne ve Wear Metrosu	1980	2	60	77.7
Brezilya	Belo Horizonte	Belo Horizonte Metrosu	1986	1	19	28.1
	Brasília	Brasília Metrosu	2001	2	24	42.4
	Porto Alegre	Porto Alegre Metrosu	1985	1	22	43.4
	Recife	Recife Metrosu	1985	3	28	39.5
	Rio de Janeiro	Rio de Janeiro Metrosu	1979	3	35	41
	Salvador	Salvador Metrosu	1989	2	9	14.5
	São Paulo	São Paulo Metrosu	1974	6	67	74.8
Bulgaristan	Sofya	Sofya Metrosu	1998	1	34	39
Cezayir	Cezayir	Cezayir Metrosu	2011	1	19	18.5
Çekya	Prag	Prag Metrosu	1974	3	61	65.2
Çin	Cengcou	Cengcou Metrosu	2013	5	97	151.8
	Changzhou	Changzhou Metrosu	2019	1	29	34.24
	Çangçun	Çangçun Metrosu	2011	4	59	68.8
	Çangşa	Çangşa Metrosu	2014	5	43	50.2
	Çengdu	Çengdu Metrosu	2010	7	70	88.2
	Çingdao	Çingdao Metrosu	2015	4	22	24.8
	Çongçing	Çongçing Metrosu	2005	8	120	201.6
	Dalian	Dalian Metrosu^[18]	2003	4	56	141
	Dongguan	Dongguan Metrosu	2016	1	15	37.8
	Foshan	Foshan Metrosu	2010	1	18	27.7
	Fuzhou	Fuzhou Metrosu	2016	2	9	9.76
	Guangzhou	Guangzhou Metrosu^[19]	1997	14	144	240
	Guiyang	Guiyang Metrosu	2017	1	25	34.3
	Hangzhou	Hangzhou Metrosu	2012	4	57	81.5
	Harbin	Harbin Metrosu	2013	2	18	17.5
	Hefei	Hefei Metrosu	2016	3	23	24.6
	Huhhot	Huhhot Metrosu	2019	1	20	21.72
	Jinan	Jinan Metrosu	2019	2	11	26.1
	Kunming	Kunming Metrosu	2012	4	38	63.8
	Lanzhou	Lanzhou Metrosu	2019	1	20	25.9
	Nanchang	Nanchang Metrosu	2015	2	24	28.7
	Nankin	Nankin Metrosu^[20]	2005	10	121	224.3
	Nanning	Nanning Metrosu	2016	3	25	32.1
	Ningbo	Ningbo Metrosu	2014	4	51	74.5
	Pekin	Pekin Metrosu^{[not 6]}^[21]	1969	25	318	554.0
	Shenzhen	Shenzhen Metrosu	2004	8	131	178.4
	Shijiazhuang	Shijiazhuang Metrosu	2017	2	26	28.33
	Suzhou	Suzhou Metrosu	2012	4	59	66.14
	Şanghay	Şanghay Metrosu ^{[not 7]}^[22]^[23]^[24]	1995	16	364	588
	Şenyang	Şenyang Metrosu	2009	3	43	55.1
	Şian	Şian Metrosu	2011	5	66	90
	Tientsin	Tientsin Metrosu	1984	6	145	236
	Urumçi	Urumçi Metrosu	2018	1	12	16.56
	Vuhan	Vuhan Metrosu	2004	10	102	128.7
	Wenzhou	Wenzhou Metrosu	2019	1	12	34.38
	Wuxi	Wuxi Metrosu	2014	2	45	56
	Xiamen	Xiamen Metrosu	2017	2	52	71.9
	Xuzhou	Xuzhou Metrosu	2019	1	18	22.0
Danimarka	Kopenhag	Kopenhag Metrosu	2002	3	22	20.4
Dominik Cumhuriyeti	Santo Domingo	Santo Domingo Metrosu	2009	2	30	27.4
Endonezya	Cakarta	Cakarta Metrosu	2019	1	13	15.7
Ermenistan	Erivan	Erivan Metrosu	1981	1	10	13.4
Filipinler	Manila	Manila Light Rail Transit System	1984	2	31	33.4
Filipinler	Manila	Manila Metro Rail Transit System	1999	1	13	16.9
Finlandiya	Helsinki	Helsinki Metrosu	1982	2	17	21.1
Fransa	Lille	Lille Metrosu	1983	2	60	45
	Lyon	Lyon Metrosu	1978	4	40	32
	Marsilya	Marsilya Metrosu	1977	2	28	21.5
	Paris	Paris Metrosu^{[not 8]}^[25]	1900	16	302	214
	Rennes	Rennes Metrosu	2002	1	15	9.4
	Toulouse	Toulouse Metrosu	1993	2	37	28.2
Güney Kore	Busan	Busan Metrosu	1985	5	93	130.2
	Daegu	Daegu Metrosu	1997	3	58	81.2
	Daejeon	Daejeon Metrosu	2006	1	22	22.7
	Gwangju	Gwangju Metrosu	2004	1	20	20.1
	İncheon	İncheon Metrosu	1999	2	29	29.4
	Seul	Seul Metrosu^{[not 9]}	1974	9	256	331.5
Gürcistan	Tiflis	Tiflis Metrosu	1966	2	22	27.1
Hindistan	Ahmedabad	Ahmedabad Metrosu	2019	1	6	6.5
	Bangalore	Bangalore Metrosu	2011	2	41	42.3
	Jaipur	Jaipur Metrosu	2015	1	9	9.6
	Chennai	Chennai Metrosu	2015	2	20	27.88
	Delhi	Delhi Metrosu^[26]	2002	10	160	213
	Gurgaon	Gurgaon Metrosu	2013	1	11	11.7
	Haydarabad	Haydarabad Metrosu	2017	2	56	69.0
	Kalküta	Kalküta Metrosu	1984	1	24	28.1
	Koçi	Koçi Metrosu	2017	1	11	13.4
	Lucknow	Lucknow Metrosu	2017	1	21	22.87
	Mumbai	Mumbai Metrosu	2014	1	12	11.4
	Nagpur	Nagpur Metrosu	2019	2	11	13.5
	Noida	Noida Metrosu	2019	1	21	29.7
Hollanda	Amsterdam	Amsterdam Metrosu^{[not 10]}^[27]	1977	5	33	31.4
Hollanda	Rotterdam	Rotterdam Metrosu	1968	5	62	78.3
Hong Kong	Hong Kong	Hong Kong Metrosu^[28]	1979	11	87	174.7
İran	İsfahan	İsfahan Metrosu	2015	1	10	11.2
	Meşhed	Meşhed Metrosu	2011	2	24	24
	Şiraz	Şiraz Metrosu	2014	1	8	10.5
	Tahran	Tahran Metrosu^[29]	1999	6	85	127
	Tebriz	Tebriz Metrosu	2015	1	6	7
İspanya	Barselona	Barselona Metrosu^[30]	1924	12	180	146
	Bilbao	Bilbao Metrosu	1995	3	40	43.3
	Madrid	Madrid Metrosu^[31]	1919	13	302	293
	Palma de Mallorca	Palma de Mallorca Metrosu	2007	2	16	15.6
	Valensiya	Valensiya Metrosu	1988	9	169	175
İsveç	Stockholm	Stockholm Metrosu^[32]	1950	7	100	105.7
İsviçre	Lozan	Lozan Metrosu^{[not 11]}^[33]	2008	1	14	5.9
İtalya	Brescia	Brescia Metrosu	2006	1	17	13.7
	Cenova	Cenova Metrosu	1990	1	8	7.1
	Katanya	Katanya Metrosu	1999	1	6	3.8
	Milano	Milano Metrosu	1964	4	113	101
	Napoli	Napoli Metrosu^[34]	1993	3	23	20.2
	Roma	Roma Metrosu	1955	3	73	60
	Torino	Torino Metrosu	2006	1	23	15,1
Japonya	Fukuoka	Fukuoka Metrosu	1981	3	35	29.8
	Hiroşima	Astram Hattı	1994	1	22	18.4
	Kobe	Kobe Metrosu	1977	2	25	30.6
	Kobe	Kobe Rapid Railway	1968	1	10	7.6
	Kyoto	Kyoto Metrosu	1981	2	31	31.2
	Nagoya	Nagoya Metrosu	1957	6	87	93.3
	Osaka	Osaka Metrosu	1933	8	123	129.9
	Sapporo	Sapporo Metrosu	1971	3	46	48
	Sendai	Sendai Metrosu	1987	2	29	28.7
	Tokyo	Tokyo Metrosu^{[not 12]}	1927	13	285	304.1
	Tokyo	Rinkai Hattı	1996	1	8	12.2
	Yokohama	Yokohama Metrosu	1972	2	40	53.4
	Yokohama	Minatomirai Hattı	2004	1	6	4.1
Kanada	Montreal	Montreal Metrosu^[35]	1966	4	68	69.2
	Toronto	Toronto Metrosu^[36]	1954	4	69	68.3
	Vancouver	SkyTrain	1985	3	47	68.6
Katar	Doha	Doha Metrosu	2019	3	13	40
Kazakistan	Almatı	Almatı Metrosu^[37]	2011	1	9	11.3
Kolombiya	Medellín	Medellín Metrosu	1995	2	27	31.3
Kuzey Kore	Pyongyang	Pyongyang Metrosu	1973	2	17	22
Macaristan	Budapeşte	Budapeşte Metrosu	1896	4	52	38.2
Makao	Makao	Makao hafif Metrosu	2019	1	11	9.3
Malezya	Kuala Lumpur	RapidKL	1996	5	48	69
Meksika	Meksiko	Meksiko Metrosu^{[not 13]}^[38]	1969	12	195	226.5
Meksika	Monterrey	Monterrey Metrosu	1991	2	31	32.0
Mısır	Kahire	Kahire Metrosu^[39]	1987	3	61	77.9
Norveç	Oslo	Oslo Metrosu	1966	5	97	86
Özbekistan	Taşkent	Taşkent Metrosu	1977	4	29	36.2
Panama	Panama	Panama Metrosu	2014	2	12	13.7
Peru	Lima	Lima Metrosu	2003	1	26	34.6
Polonya	Varşova	Varşova Metrosu	1995	2	27	29
Portekiz	Lizbon	Lizbon Metrosu^[40]^[41]	1959	4	55	43.2
Porto Riko	San Juan	Tren Urbano	2004	1	16	17.2
Romanya	Bükreş	Bükreş Metrosu	1979	4	51	69.3
Rusya	Kazan	Kazan Metrosu^[42]	2005	1	10	15.8
	Moskova	Moskova Metrosu^[43]^[44]	1935	15	200	333.3
	Nijni Novgorod	Nijni Novgorod Metrosu	1985	2	14	18.8
	Novosibirsk	Novosibirsk Metrosu	1986	2	13	15.9
	Sankt-Peterburg	Sankt-Peterburg Metrosu	1955	5	67	113.2
	Samara	Samara Metrosu	1987	1	10	12.7
	Yekaterinburg	Yekaterinburg Metrosu	1991	1	9	12.7
Singapur	Singapur	Hızlı Toplu Taşımacılık Sistemi^[45]	1987	6	121	170.7
Suudi Arabistan	Mekke	Mekke Metrosu	2010	1	9	18.1
Şili	Santiago	Santiago Metrosu^[46]^[47]	1975	7	108	103
Tayland	Bangkok	Bangkok Metrosu	2004	2	34	43
Tayland	Bangkok	Bangkok Skytrain^[48]	1999	2	34	36.5
Tayvan	Kaohsiung	Kaohsiung Metrosu	2008	2	37	42.7
	Taipei	Taipei Metrosu	1996	6	117	131.1
	Taoyuan	Taoyuan Metrosu	2017	1	24	53.1
Türkiye	Adana	Adana Metrosu	2009	1	13	13.5
	Ankara	Ankara Metrosu	1996	5	52	67.4
	Bursa	Bursa Metrosu (BursaRay)	2002	2	38	39
	İstanbul	İstanbul Metrosu	1989	11	226	230,5
	İzmir	İzmir Metrosu	2000	1	17	20
	Kocaeli	Kocaeli Metrosu	2023	1	11	15.4
	Mersin	Mersin Metrosu
	Konya	Konya Metrosu
	Gaziantep	Gaziantep Metrosu	2026 (planlanan)	1	9	10,5
Ukrayna	Dnipro	Dnipropetrovsk Metrosu	1995	1	6	7.1
	Harkiv	Harkiv Metrosu	1975	3	29	37.6
	Kiev	Kiev Metrosu	1960	3	52	67.6
Venezuela	Caracas	Caracas Metrosu	1983	4	49	63.6
Yunanistan	Atina	Atina Metrosu^{[not 14]}^{[not 15]}^[49]	1904	3	65	84.5

Dipnotlar

^ Sistemdeki "Red (MBTA) (Kırmızı) Hattı", "Orange (MBTA) (Portakalrengi) Hattı", ve "Blue MBTA (Mavi) Hattı" hızlı transit sistemleridir. Orange Hattı 1901'de yer üstünde viyadük şeklinde idi ve 1897'de yeraltı tramvay sistemi için açılan "Tremont Street Yeraltı" tünelini ortaklaşa kullanırdı.
^ "Red Los Angeles Metro (Kırmızı) Hattı" ve "Purple, Los Angeles Metro (Mor) Hattı.
^ Viyadük şeklinde yerüstünde kurulmuş olan ilk servis 1870'da hizmete açılmıştır. Sistemin ilk yeraltı tüneli kullanan kısmı 1904'te açılmıştır. Resmi istatistiklere göre metro servisinde 468 istasyon bulunmaktadır. Ama metro sistemi haritasına göre ve New York Post gazetesine göre aktarma istasyonları tek istasyon sayılınca, istasyon sayısı 422 olmaktadır
"New York City Transit - History and Chronology". Metropolitan Transportation Authority. 1 Nisan 2014 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 18 Ocak 2008.
"New York City Transit - Subway and Bus Ridership Statistics 2008". Metropolitan Transportation Authority. 30 Mart 2014 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 4 Ocak 2010.
"MTA New York City Transit - 2006 Preliminary Budget" (PDF). Metropolitan Transportation Authority. 21 Ekim 2013 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: 25 Şubat 2008.
Jeremy Olshan (21 Ağustos 2006). "Lone riders of the Rockaways". New York Post. 11 Ocak 2009 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 14 Haziran 2019.
^ Hat, 1860 yılında demiryolu olarak açılırken 1925 yılında metro sistemine dönüştürüldü.
^ "Broad Street Hatti" ve "Market–Frankford Hatti"
^ 1969'da ilk defa deneme olarak açılmış ve tam faaliyete 1981 yılında girmiştir.
^ Şanghay Maglev Hattı buna dahil değildir.
^ 2004 itibarıyla Paris Metro sistemi 211,3 km uzunluktaydı ve 204 istasyon bulunmaktaydı. 2007'de bu ağa 1,6 km hat ve 1 yeni istasyon eklenmiştir.
"Paris: new section of Metro Line 14 opened". Infrasite.net. 2 Temmuz 2007. 7 Mart 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 24 Şubat 2008.
^ Hat 1 ile Hat 2'nin bazı kısımları 1974'ten önce yapılmış olan normal demiryolu sistemi ile çakışmaktadır.
^ Hat 50, Hat 53 ve Hat 54 hızlı transit hatlarıdır. Hat 51 hafif demiryolu olduğu için metro sistemi ististikerine katılmamıştır.
^ Lozan Metrosu sistemi iki hattan oluşmaktadır. Hat 1 hafif demiryolu şeklindedir ve buradaki metro sistemleri istatistikleri içine alınmamıştır. İstatistiklere alınan Hat 2 hızlı transit sistemidir.
^ Ginza, Marunouchi, Hibiya, Tōzai, Chiyoda, Yūrakuchō, Hanzōmon, Namboku ve Fukutoshin hatları Tokyo Metro tarafından, Asakusa, Mita, Shinjuku ve Ōedo hatları ise Tokyo Metropoliten Ulaşım Bürosu tarafından işletilmektedir.
^ Tüm hatlarda bulunan istasyon sayıları toplanınca istasyon sayısı 175 olarak bulunur. Ama aynı adı taşıyan aktarma istasyonları tek bir istasyon olarak sayılınca toplam istasyon sayısı 147 olur.
^ "ISAP|Atina-Pire Elektrik Demiryolu" şirketi tarafından işletilen "Yeşil Hat" 1869'da istim treni hattı olarak açılmıştır. 1904'te elektrifiye edilip tam "Metro" olarak Pire-Atina arasında servise başlamıştır. 1948'de yeraltı kısımları eklenerek Atina şehri içine doğru genişletilmiştir. Metro servisi 1957'de eski banliyö hattı kullanılarak Kifissia'ya kadar uzatılmıştır.
"Information on Line 1 - Technical Data". ISAP. 2 Ağustos 2012 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 28 Aralık 2008.
^ "Mavi Hat"'ın, 21,2km ve 4 istasyondan oluşan ve havaalanına giden bir kısmı "Helenik Demiryolları Organizasyonu"'na bağlıdır ve genellikle bir banliyö tren sistemi şeklinde hizmet vermektedir.

Kaynakça

^ "Dünyanın en eski ikinci metrosu Tünel, bu yıl 139. yılını kutluyor". İETT. 15 Temmuz 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 14 Haziran 2019.
^ "Shanghai now the world's longest metro". 4 Mayıs 2010. 15 Mayıs 2010 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 4 Mayıs 2010.
^ ^a ^b ^c "What is the largest metro system in the world?". CityMetric. 5 Eylül 2015. 12 Haziran 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 14 Haziran 2019.
^ "The Berlin metro (U-Bahn)". Means of Transport & Routes. BVG. 10 Ağustos 2009 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 24 Şubat 2008.
^ Schwandl, Robert. "Boston T". UrbanRail.net. 16 Mart 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 25 Şubat 2008.
^ "About the T - Financials - Appendix: Statistical Profile" (PDF). MBTA. 2007. 3 Mart 2016 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: 25 Şubat 2008.
^ "Our Services". CTA. 23 Mart 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 19 Nisan 2010. stations only
^ "Chicago". UrbanRail.net. 16 Mart 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 19 Nisan 2010. route length only}}
^ "Facts at a Glance". Los Angeles County Metropolitan Transportation Authority. 18 Ocak 2010 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 25 Mart 2008.
^ "New York Subway: Facts and Figures". MTA - New York. 16 Mart 2014 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 25 Ocak 2010.
^ "New York City Subway and PATH". UrbanRail. 16 Mart 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 25 Ocak 2010.
^ "MTA New York City Transit – Staten Island Railway Map". 3 Nisan 2014 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 14 Haziran 2019.
^ "New York City: PATH". UrbanRail. 16 Mart 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 25 Ocak 2010.
^ "BART System Facts". San Francisco Bay Area Rapid Transit District. 19 Kasım 2008 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 23 Nisan 2008.
^ "Wein". UrbanRail.Net. 19 Mayıs 2011 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 6 Mayıs 2010.
^ "Key facts". London Underground. Transport for London. 14 Ekim 2009 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 24 Şubat 2008.
^ "Docklands Light Railway: History". Transport for London. 22 Ocak 2014 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 19 Nisan 2010.
^ Schwandl, Robert. "Dalian". UrbanRail.net. 14 Ağustos 2012 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 28 Şubat 2008.
^ "Guangzhou Metro". ExploreGuangzhou's "Metropedia". 3 Mart 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 27 Eylül 2010.
^ "Nanjing Metro". Urbanrail. 12 Ağustos 2012 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 29 Mayıs 2010.
^ "Beijing Subway". Explore Beijing "Subwaypedia". 5 Mart 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 20 Şubat 2010.
^ "Preferred travel network extending in all directions so that the public life of Shanghai Metro subway is more convenient" (Çince). Shanghai Metro. 10 Nisan 2010. 27 Şubat 2012 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 19 Nisan 2010.
^ "City's latest subway hits tracks tomorrow". Shanghai Daily. 9 Nisan 2010. Erişim tarihi: 10 Nisan 2010.
^ "Arşivlenmiş kopya". 27 Eylül 2010 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Ekim 2010.
^ "Le Metropolitain, RER and Bus - A bit of history". Paris.org. 6 Eylül 2013 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 25 Ocak 2010.
^ "Indian PM launches Delhi metro". BBC News. 24 Aralık 2002. 22 Nisan 2012 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 12 Eylül 2010.
^ "World Metro List - Amsterdam". metro bits. 10 Ocak 2008. 23 Mart 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 31 Ocak 2008.
^ "Train Services". MTR Corporation. 16 Ocak 2012 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 20 Mart 2010.
^ "Tehran Metro". 7 Ağustos 2012 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 20 Şubat 2010.
^ "Barcelona Metro". UrbanRail.net. 3 Nisan 2011 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 18 Nisan 2010.
^ "Metro de Madrid in figures". 3 Ocak 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 24 Ocak 2010.
^ "SL Annual Report 2007" (PDF). Storstockholms Lokaltrafik. 27 Haziran 2008. s. 29. 25 Mart 2009 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: 10 Eylül 2008.
^ "Metro m2" (PDF). Transports publics de la région lausannoise. 6 Ekim 2011 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: 28 Aralık 2008.
^ Sadece Hat 1, Hat 6 ve Napoli-Aversa Hattı
^ "The Montreal métro: a source of pride" (PDF). 2002. ss. 10,11. 12 Şubat 2012 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: 16 Şubat 2010.
^ "TTC - Subway/RT". 23 Mart 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 31 Ocak 2010.
^ Kava, Alexander (20 Nisan 2015). "Presidential opening for Almaty metro extension". International Railway Journal. 20 Ekim 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 20 Nisan 2015.
^ "Datos de operacion" (İspanyolca). Metro de la Ciudad de Mexico. 22 Ocak 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 27 Mayıs 2008.
^ Rohde, Mike. "Cairo". Metro Bits. 4 Mart 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 22 Mart 2008.
^ "General Data: Network Expansion". Metropolitano de Lisboa. 17 Mayıs 2014 tarihinde kaynağından arşivlendi (PDF). Erişim tarihi: 19 Nisan 2010. Station count and track length
^ "A brief history". Metropolitano de Lisboa. 27 Eylül 2011 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 19 Nisan 2010. Opening year
^ "Kazan Subway". 20 Kasım 2011 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 12 Haziran 2008.
^ "Московский метрополитен". Moskovsky Metropoliten (Rusça). 16 Şubat 2010 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 12 Ağustos 2010.
^ "Метрополитен в цифрах". Moskovsky Metropoliten (Rusça). 14 Temmuz 2006 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 12 Ağustos 2010.
^ "Singapore MRT". Explore Singapore's "MRTpedia". 4 Mart 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 18 Nisan 2010.
^ "Plan your journey" (İspanyolca). Santiago Metrosu. 28 Mart 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 19 Nisan 2010. Track length and stations
^ "Santiago Metro: History". Santiago Metrosu. 4 Mart 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 19 Nisan 2010. Opening year
^ "Operating System". Bangkok Mass Transit System Public Company Limited. 28 Temmuz 2011 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 20 Kasım 2008.
^ "Operation". Attiko Metro S.A. 19 Mayıs 2012 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 28 Aralık 2008.
Schwandl, Robert. "Athens Metro". UrbanRail.net. 16 Mayıs 2011 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 28 Aralık 2008.

Dış bağlantılar

"Metro, light rail and tram systems in Europe" (pdf). European Rail Research Advisory Council & International Association of Public Transport. 2009. 13 Temmuz 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi (PDF). Erişim tarihi: 14 Haziran 2019.
"Public Transportation Fact Book". 2014. 20 Mart 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 14 Haziran 2019.
Schwandl, Robert. "UrbanRail.Net". UrbanRail.Net. 27 Aralık 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Ekim 2010.
European Metropolitan Transport Authorities (EMTA) 11 Temmuz 2019 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.
Metro List at CityRailTransit.com website7 Haziran 2007 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.
Openstreetmap subway project 5 Temmuz 2019 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.

Ayrıca bakınız

[5] Sistemdeki "Red (MBTA) (Kırmızı) Hattı", "Orange (MBTA) (Portakalrengi) Hattı", ve "Blue MBTA (Mavi) Hattı" hızlı transit sistemleridir. Orange Hattı 1901'de yer üstünde viyadük şeklinde idi ve 1897'de yeraltı tramvay sistemi için açılan "Tremont Street Yeraltı" tünelini ortaklaşa kullanırdı.

[10] "Red Los Angeles Metro (Kırmızı) Hattı" ve "Purple, Los Angeles Metro (Mor) Hattı.

[12] Viyadük şeklinde yerüstünde kurulmuş olan ilk servis 1870'da hizmete açılmıştır. Sistemin ilk yeraltı tüneli kullanan kısmı 1904'te açılmıştır. Resmi istatistiklere göre metro servisinde 468 istasyon bulunmaktadır. Ama metro sistemi haritasına göre ve New York Post gazetesine göre aktarma istasyonları tek istasyon sayılınca, istasyon sayısı 422 olmaktadır
"New York City Transit - History and Chronology". Metropolitan Transportation Authority. 1 Nisan 2014 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 18 Ocak 2008.
"New York City Transit - Subway and Bus Ridership Statistics 2008". Metropolitan Transportation Authority. 30 Mart 2014 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 4 Ocak 2010.
"MTA New York City Transit - 2006 Preliminary Budget" (PDF). Metropolitan Transportation Authority. 21 Ekim 2013 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: 25 Şubat 2008.
Jeremy Olshan (21 Ağustos 2006). "Lone riders of the Rockaways". New York Post. 11 Ocak 2009 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 14 Haziran 2019.

[15] Hat, 1860 yılında demiryolu olarak açılırken 1925 yılında metro sistemine dönüştürüldü.

[18] "Broad Street Hatti" ve "Market–Frankford Hatti"

[26] 1969'da ilk defa deneme olarak açılmış ve tam faaliyete 1981 yılında girmiştir.

[28] Şanghay Maglev Hattı buna dahil değildir.

[32] 2004 itibarıyla Paris Metro sistemi 211,3 km uzunluktaydı ve 204 istasyon bulunmaktaydı. 2007'de bu ağa 1,6 km hat ve 1 yeni istasyon eklenmiştir.
"Paris: new section of Metro Line 14 opened". Infrasite.net. 2 Temmuz 2007. 7 Mart 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 24 Şubat 2008.

[34] Hat 1 ile Hat 2'nin bazı kısımları 1974'ten önce yapılmış olan normal demiryolu sistemi ile çakışmaktadır.

[36] Hat 50, Hat 53 ve Hat 54 hızlı transit hatlarıdır. Hat 51 hafif demiryolu olduğu için metro sistemi ististikerine katılmamıştır.

[43] Lozan Metrosu sistemi iki hattan oluşmaktadır. Hat 1 hafif demiryolu şeklindedir ve buradaki metro sistemleri istatistikleri içine alınmamıştır. İstatistiklere alınan Hat 2 hızlı transit sistemidir.

[46] Ginza, Marunouchi, Hibiya, Tōzai, Chiyoda, Yūrakuchō, Hanzōmon, Namboku ve Fukutoshin hatları Tokyo Metro tarafından, Asakusa, Mita, Shinjuku ve Ōedo hatları ise Tokyo Metropoliten Ulaşım Bürosu tarafından işletilmektedir.

[50] Tüm hatlarda bulunan istasyon sayıları toplanınca istasyon sayısı 175 olarak bulunur. Ama aynı adı taşıyan aktarma istasyonları tek bir istasyon olarak sayılınca toplam istasyon sayısı 147 olur.

[62] "ISAP|Atina-Pire Elektrik Demiryolu" şirketi tarafından işletilen "Yeşil Hat" 1869'da istim treni hattı olarak açılmıştır. 1904'te elektrifiye edilip tam "Metro" olarak Pire-Atina arasında servise başlamıştır. 1948'de yeraltı kısımları eklenerek Atina şehri içine doğru genişletilmiştir. Metro servisi 1957'de eski banliyö hattı kullanılarak Kifissia'ya kadar uzatılmıştır.
"Information on Line 1 - Technical Data". ISAP. 2 Ağustos 2012 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 28 Aralık 2008.

[63] "Mavi Hat"'ın, 21,2km ve 4 istasyondan oluşan ve havaalanına giden bir kısmı "Helenik Demiryolları Organizasyonu"'na bağlıdır ve genellikle bir banliyö tren sistemi şeklinde hizmet vermektedir.

[1] "Dünyanın en eski ikinci metrosu Tünel, bu yıl 139. yılını kutluyor". İETT. 15 Temmuz 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 14 Haziran 2019.

[2] "Shanghai now the world's longest metro". 4 Mayıs 2010. 15 Mayıs 2010 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 4 Mayıs 2010.

[CityMetric_2015-3] "What is the largest metro system in the world?". CityMetric. 5 Eylül 2015. 12 Haziran 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 14 Haziran 2019.

[4] "The Berlin metro (U-Bahn)". Means of Transport & Routes. BVG. 10 Ağustos 2009 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 24 Şubat 2008.

[6] Schwandl, Robert. "Boston T". UrbanRail.net. 16 Mart 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 25 Şubat 2008.

[7] "About the T - Financials - Appendix: Statistical Profile" (PDF). MBTA. 2007. 3 Mart 2016 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: 25 Şubat 2008.

[8] "Our Services". CTA. 23 Mart 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 19 Nisan 2010. stations only

[9] "Chicago". UrbanRail.net. 16 Mart 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 19 Nisan 2010. route length only}}

[11] "Facts at a Glance". Los Angeles County Metropolitan Transportation Authority. 18 Ocak 2010 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 25 Mart 2008.

[13] "New York Subway: Facts and Figures". MTA - New York. 16 Mart 2014 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 25 Ocak 2010.

[14] "New York City Subway and PATH". UrbanRail. 16 Mart 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 25 Ocak 2010.

[16] "MTA New York City Transit – Staten Island Railway Map". 3 Nisan 2014 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 14 Haziran 2019.

[17] "New York City: PATH". UrbanRail. 16 Mart 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 25 Ocak 2010.

[19] "BART System Facts". San Francisco Bay Area Rapid Transit District. 19 Kasım 2008 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 23 Nisan 2008.

[20] "Wein". UrbanRail.Net. 19 Mayıs 2011 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 6 Mayıs 2010.

[21] "Key facts". London Underground. Transport for London. 14 Ekim 2009 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 24 Şubat 2008.

[22] "Docklands Light Railway: History". Transport for London. 22 Ocak 2014 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 19 Nisan 2010.

[23] Schwandl, Robert. "Dalian". UrbanRail.net. 14 Ağustos 2012 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 28 Şubat 2008.

[24] "Guangzhou Metro". ExploreGuangzhou's "Metropedia". 3 Mart 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 27 Eylül 2010.

[25] "Nanjing Metro". Urbanrail. 12 Ağustos 2012 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 29 Mayıs 2010.

[27] "Beijing Subway". Explore Beijing "Subwaypedia". 5 Mart 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 20 Şubat 2010.

[29] "Preferred travel network extending in all directions so that the public life of Shanghai Metro subway is more convenient" (Çince). Shanghai Metro. 10 Nisan 2010. 27 Şubat 2012 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 19 Nisan 2010.

[30] "City's latest subway hits tracks tomorrow". Shanghai Daily. 9 Nisan 2010. Erişim tarihi: 10 Nisan 2010.

[31] "Arşivlenmiş kopya". 27 Eylül 2010 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Ekim 2010.

[33] "Le Metropolitain, RER and Bus - A bit of history". Paris.org. 6 Eylül 2013 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 25 Ocak 2010.

[35] "Indian PM launches Delhi metro". BBC News. 24 Aralık 2002. 22 Nisan 2012 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 12 Eylül 2010.

[37] "World Metro List - Amsterdam". metro bits. 10 Ocak 2008. 23 Mart 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 31 Ocak 2008.

[38] "Train Services". MTR Corporation. 16 Ocak 2012 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 20 Mart 2010.

[39] "Tehran Metro". 7 Ağustos 2012 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 20 Şubat 2010.

[40] "Barcelona Metro". UrbanRail.net. 3 Nisan 2011 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 18 Nisan 2010.

[MadridMetroFigures-41] "Metro de Madrid in figures". 3 Ocak 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 24 Ocak 2010.

[42] "SL Annual Report 2007" (PDF). Storstockholms Lokaltrafik. 27 Haziran 2008. s. 29. 25 Mart 2009 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: 10 Eylül 2008.

[44] "Metro m2" (PDF). Transports publics de la région lausannoise. 6 Ekim 2011 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: 28 Aralık 2008.

[45] Sadece Hat 1, Hat 6 ve Napoli-Aversa Hattı

[47] "The Montreal métro: a source of pride" (PDF). 2002. ss. 10,11. 12 Şubat 2012 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: 16 Şubat 2010.

[48] "TTC - Subway/RT". 23 Mart 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 31 Ocak 2010.

[Almaty-49] Kava, Alexander (20 Nisan 2015). "Presidential opening for Almaty metro extension". International Railway Journal. 20 Ekim 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 20 Nisan 2015.

[Mexico-metro-faq-51] "Datos de operacion" (İspanyolca). Metro de la Ciudad de Mexico. 22 Ocak 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 27 Mayıs 2008.

[52] Rohde, Mike. "Cairo". Metro Bits. 4 Mart 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 22 Mart 2008.

[53] "General Data: Network Expansion". Metropolitano de Lisboa. 17 Mayıs 2014 tarihinde kaynağından arşivlendi (PDF). Erişim tarihi: 19 Nisan 2010. Station count and track length

[54] "A brief history". Metropolitano de Lisboa. 27 Eylül 2011 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 19 Nisan 2010. Opening year

[55] "Kazan Subway". 20 Kasım 2011 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 12 Haziran 2008.

[56] "Московский метрополитен". Moskovsky Metropoliten (Rusça). 16 Şubat 2010 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 12 Ağustos 2010.

[mosmetrostats-57] "Метрополитен в цифрах". Moskovsky Metropoliten (Rusça). 14 Temmuz 2006 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 12 Ağustos 2010.

[58] "Singapore MRT". Explore Singapore's "MRTpedia". 4 Mart 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 18 Nisan 2010.

[59] "Plan your journey" (İspanyolca). Santiago Metrosu. 28 Mart 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 19 Nisan 2010. Track length and stations

[60] "Santiago Metro: History". Santiago Metrosu. 4 Mart 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 19 Nisan 2010. Opening year

[61] "Operating System". Bangkok Mass Transit System Public Company Limited. 28 Temmuz 2011 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 20 Kasım 2008.

[64] "Operation". Attiko Metro S.A. 19 Mayıs 2012 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 28 Aralık 2008.
Schwandl, Robert. "Athens Metro". UrbanRail.net. 16 Mayıs 2011 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 28 Aralık 2008.

[1]

[2]

[3]

[4]

[not 1]

[5]

[6]

[7]

[8]

[not 2]

[9]

[not 3]

[10]

[11]

[not 4]

[12]

[13]

[not 5]

[14]

[15]

[16]

[17]

[18]

[19]

[20]

[not 6]

[21]

[not 7]

[22]

[23]

[24]

[not 8]

[25]

[not 9]

[26]

[not 10]

[27]

[28]

[29]

[30]

[31]

[32]

[not 11]

[33]

[34]

[not 12]

[35]

[36]

[37]

[not 13]

[38]

[39]

[40]

[41]

[42]

[43]

[44]

[45]

[46]

[47]

[48]

[not 14]

[not 15]

[49]

Liste

Dipnotlar

Kaynakça

Dış bağlantılar

Ayrıca bakınız

İlgili Araştırma Makaleleri