İçeriğe atla

Metokhites’in Kilise’nin Maketini İsa’ya Sunması (Kariye Müzesi)

Kariye'nin maketinin İsa'ya sunulması, Kariye Camii, İstanbul

Kariye Camii'sine batıdan girildiğinde iç nartekste asıl yapıya (naos) giriş kapısının dış kısmının üstünde yer alan ve yapının kurucusu Theodoros Metokhites'i, İsa’ya kilisenin inşasını tamamlayıp maketini sunarken gösteren mozaikle işlenmiş sahnedir.[1]

Kariye Camii, Orta Çağ'da bir Azize Kurtarıcı Hora Manastırı adlı Bizans Rum manatırının kilisesi idi. 14. yüzyılda Bizans imparatoru tarafından Azize Kurtarıcı Hora Manastırının kurucusu (kretor) olarak atanıp yapıyı yenileyen, mozaiklerle bezeten Theodoros Metokhites, Baş Hazinedar (Baş Logothetes) olarak görevli bir Bizans aristokratı idi. Mozaikte Metokhites'in arka kısmında “kurucu, hazinenin görevlisi Theodoros Metokhites” yazısı bulunmaktadır.[2] İsa’nın iki yanında ise “İsa Mesih, yaşayanların yeri” yazılıdır. Kutsal Kitap'taki "Yaşayanların diyarında, Rab'bin huzurunda yürüyeceğim." ifadesine gönderme yapılmaktadır[3]

Büyük Logotheslere özgü başlık giymiş Metokhites diz çökmüş vaziyette (proskynesis duruşunda), İsa ise bir taht üzerinde oturur vaziyette, keder dolu bir yüz ifadesiyle resmedilmiştir. Bir eli ile takdis eden, diğer eli ile değerli taşlarla bezeli Kutsal Kitabı tutan mavi giyimli, sakallı İsa'da herhangi bir yüz ifadesi yoktur.[3] Kompozisyonun sağ kısmı boştur.

Kaynakça

  1. ^ Demirci, Ece. "14. Yüzyıl Mozaiklerine Tarihsel Bir Bakış: Kariye". Tarih Ekonomi ve Siyaset Araştırmaları Derneği, 25 kim 2019. 8 Ekim 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 1 Eylül 2020. 
  2. ^ "Kariye Müzesi Mozaikleri". 19 Mart 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 1 Eylül 2020. 
  3. ^ a b Keykubatlı, Sercan. "İkonlarıyla Khora Manastırı Katholikonu". Akdeniz Üniversitesi Edebiyat Fakültesi seminer ödevi, Antalya, 2018. 30 Haziran 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 26 Ağustos 2020. 

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Kariye Camii</span> İstanbulda camiye çevrilen bir Rum Ortodoks kilisesi

Kariye Camii veya eskiden Azize Kurtarıcı Hora Kilisesi, İstanbul'un Fatih ilçesinin Edirnekapı semtinde camiye çevrilmiş bir Rum Ortodoks kilisesi ve müze.

<span class="mw-page-title-main">Metohites</span> Bizanslı alim (1270-1332)

Theodoros Metokhites (1270-1332) Bizans İmparatoru II. Andronikos Mesazon'udur. Hora Kilisesi'nin onarımını üstlenen entelektüel, aydın ve sanatsever bir kişidir.

<span class="mw-page-title-main">Deisis (Kariye Müzesi)</span>

Kariye Camii iç narteksinin güney bölümü, doğu duvarı üzerindeki geniş bir kemer açıklığında yer alan,14. yüzyılda mozaik pano şeklinde yapılmış bir deisis sahnesidir.

<span class="mw-page-title-main">Yakup'un Merdiveni ve Yakup'un Melekle Güreşi</span>

Yakup’un Merdiveni ve Yakup’un Melekle Güreşi, İstanbul'da günümüzde Kariye Camii olan eski Bizans kilise yapısının pareklezyon bölümündeki bir fresktir.

<span class="mw-page-title-main">Meryem’in Ölümü (Kariye Camii)</span>

Günümüzde Kariye Camii olarak kullanılanı Azize Kurtarıcı Hora Manastır ana ibadet binası (naos) kapısının üzerinde bulunan mozaik tekniğinde yapılmış koimesis sahnesidir.

<span class="mw-page-title-main">İsa mozaiği (Kariye Camii)</span>

İsa mozaiği, günümüzde Kariye Camii olarak kullanılan Azize Kurtarıcı Hora Manastır kilisesinde ana ibadet binasının (naos) bölümünde, günümüze ulaşmış üç adet mozaik panodan birisidir.

<span class="mw-page-title-main">Yol Gösterici Meryem mozaiği (Kariye Camii)</span> Kariye Müzesinde bir mozaik

Yol gösterici (Odigitria) Meryem mozaiği, günümüzde Kariye Camii olarak kullanılan Azize Kurtarıcı Hora Manastır kilisesinde ana ibadet binasının (naos) bölümünde, günümüze ulaşmış üç adet mozaik panodan birisidir.

<span class="mw-page-title-main">İsa ve Ataları (Kariye Camii)</span>

İsa ve Ataları mozaiği, günümüzde Kariye Camii olarak kullanılan Azize Kurtarıcı Hora Manastır kilisesinde iç narteks (esonarteks) bölümünün güney kubbesinde yer alan mozaik sahnedir.

<span class="mw-page-title-main">Meryem ve Ataları (Kariye Camii)</span>

Meryem ve Ataları mozaiği, günümüzde Kariye Camii olarak kullanılan Azize Kurtarıcı Hora Manastır kilisesinde iç narteks (esonarteks) bölümünün kuzey kubbesinde yer alan mozaik sahnedir.

<span class="mw-page-title-main">Yohakim'in Tapınaktan Kovulması</span>

Yohakim (İmran)'in Tapınaktan Kovulması mozaiği, günümüzde Kariye Camii olarak kullanılan Azize Kurtarıcı Hora Manastır kilisesinde iç narteks (esonarteks) bölümünün kuzey kubbesinde kuzey pandantifte yer alan mozaik sahnedir.

Kırda Yohakim'in (İmran), günümüzde Kariye Camii olarak kullanılan Azize Kurtarıcı Hora Manastır kilisesinde iç narteks (esonarteks) bölümünün kuzey kubbesinin güney pandantifine yer alan mozaik sahnedir.

<span class="mw-page-title-main">Azize Anna'ya Müjde (Kariye Camii)</span>

Anna'ya Meryem'in Doğacağı Müjdesinin Verilmesi mozaiği, günümüzde Kariye Camii olarak kullanılan Azize Kurtarıcı Hora Manastır kilisesinde iç narteks (esonarteks) bölümünün kuzey kubbesinin altında, güney duvarda birinci kemer içinde yer alan mozaik sahnedir.

<span class="mw-page-title-main">Anna ve Yoahim'in Buluşması (Kariye Camii)</span>

Anna ve Yoahim'in Buluşması mozaiği, günümüzde Kariye Camii olarak kullanılan Azize Kurtarıcı Hora Manastır kilisesinde iç narteks (esonarteks) bölümünün kuzey kubbesinin olduğu bölüm ile bu bölümün güneyindeki tonozlu kısım arasındaki kemer karnının doğusunda yer alan mozaik sahnedir.

<span class="mw-page-title-main">Meryem'in Doğumu (Kariye Camii)</span>

Meryem'in doğumu mozaiği, günümüzde Kariye Camii olarak kullanılan Azize Kurtarıcı Hora Manastır kilisesinde iç narteks (esonarteks) bölümünün kuzey kısımda yer alan ikinci kemerin doğusunda bulunan mozaik sahne.

<span class="mw-page-title-main">Meryem'in İlk Yedi Adımı (Kariye Camii)</span>

Meryem'in İlk Yedi Adımı, günümüzde Kariye Camii olarak kullanılan Azize Kurtarıcı Hora Manastır kilisesinde iç narteksin ikinci ve üçüncü kısımlarını ayıran kemerin doğu bölümünde yer alan ve Meryem'in altı aylıkken attığı ilk yedi adımı gösteren mozaik sahne.

<span class="mw-page-title-main">Meryem'in Sevilmesi (Kariye Camii)</span>

Meryem'in takdis edilmesi mozaiği, günümüzde Kariye Camii olarak kullanılan Azize Kurtarıcı Hora Manastır kilisesinde iç narteksinde tonozun doğu kısmında bulunan mozaik sahnedir.

<span class="mw-page-title-main">Meryem'in Bir Melek Tarafından Beslenmesi (Kariye Camii)</span>

Meryem'in bir melek tarafından beslenmesi, günümüzde Kariye Camii olarak kullanılan Azize Kurtarıcı Hora Manastır kilisesinde iç nartekse açılan güney kemerinde bulunan bir mozaik sahnedir.

<span class="mw-page-title-main">Eflatun Yün Çilesi (Kariye Camii)</span> Kariye Camiinde mozaik

Meryem'in Tapınaktan Yün Yumağı Alışı, günümüzde Kariye Camii olarak kullanılan Azize Kurtarıcı Hora Manastır kilisesinde iç narteksinde dışa açılan kapısı üzerindeki bir kemerde bulunan bir mozaik sahnedir.

<span class="mw-page-title-main">Meryem'in Yusuf'a Verilmesi (Kariye Camii)</span>

Meryem'in Yusuf'a Verilmesi, günümüzde Kariye Camii olarak kullanılan Azize Kurtarıcı Hora Manastır kilisesinde Kuzey bölümün orta kısmındaki batı duvarın kemeri üzerindeki bir mozaik sahne.

Meryem'e Müjde sahnesi, günümüzde Kariye Camii olarak kullanılan Azize Kurtarıcı Hora Manastır kilisesinin kuzey kubbesinde bir geçiş ögesi olarak kullanılan pandantifinde görülen bir mozaik sahne.