İçeriğe atla

Metin Deniz

Metin Deniz (29 Haziran 1940 İstanbul) Uygulamalarında değişik malzemeler kullanan Türk sahne tasarımcısı, yönetmen.

Yaşamı

İstanbul'da 1940 yılında doğdu. Haydarpaşa Lisesi'ni bitirdi. 1957'de Güzel Sanatlar Akademisi (şimdi Mimar Sinan Üniversitesi) Resim Bölümü'ne girdi, 1965'te mezun oldu. Halil Dikmen, Cevat Dereli ve Zühtü Müridoğlu'nun atölyelerinde eğitim gördü. 1961'de İstanbul Şehir Operası'nda dekoratör yardımcısı oldu. 1962'de İstanbul Şehir Tiyatrosu'nda Zihni Küçümen'in yönettiği Orhan Kemal'in yazdığı İspinozlar oyununda ilk dekor çalışmasını yaptı. Muhsin Ertuğrul'un destekleri ile oluşturulan Şehir Tiyatrosu'na bağlı Deneme Sahnesi'nin 1974'teki kurulma sürecine katıldı. Beklan Algan'la birlikte alışılmış sahne anlayışını değiştirerek bu tiyatroda seyirci ile oyuncu arasındaki ilişkinin daha güçlü olacağı bir mekân tasarlamaya çalıştı.[1]

Metin Deniz, son yıllarda çalışmalarını tiyatro sahne ve salon iç tasarımları ile müze tefriş ve tasarımlarına yönlendirdi. (Caddebostan Kültür Merkezi, İzmir Sanat, Kültür Park Arkeoloji Müzesi Projesi, Kent Arşivi Müzesi, Fulya Sanat Konser Salonu, Mustafa Kemal Kültür Merkezi vb.) Kadıköy'de Süreyya Operası'nın sahne ve salon iç tasarımını, Mardin Sakıp Sabancı Kent Müzesi'nin tasarım ve uygulamasını yaptı.

Sanatı


Deniz'e göre dekor; bir bütün olan tiyatro sanatını oluşturan çeşitli öğelerden biridir ve bu bütünlüğü sağlayabilmek için yöneticiden müzikçiye, oyuncudan dekorcuya kadar bu öğeleri gerçekleştiren herkesin ortak bir çalışma yürütmesi, yani tiyatroyu ortaklaşa yaratması gerekir. Bu görüşten yola çıkarak gerçekleştirdiği çalışmalarında Deniz'in çok çeşitli malzemeler kullanarak farklı etkiler uyandırmayı hedeflediği izlenir. Örneğin Dostlar Tiyatrosu için hazırladığı Sabotaj Oyunu için eski gramofon plaklarını ısıtarak masklar yapmış, yine aynı topluluğun bir maden ocağındaki olayları konu alan Alpagut Olayı oyununda da dekoru, tüm sahneyi kömürle kaplayarak oluştudu. Bahar Noktası'nda ip ve bez parçalarını kullanarak sahneyi tasarladı.[2]

Metin Deniz tiyatro, opera ve bale sahneleri için yaklaşık 200 dekor çalışması gerçekleştirdi, 1982'de Güzel Sanatlar Akademisi Osman Hamdi Salonlarında, bütün bu çalışmalarının bir araya toplandığı ve İki Kalas Bir Heves adını verdiği bir toplu sergi açtı. Başta Fransa olmak üzere İsviçre ve İngiltere'de konuk sanatçı olarak çalışmalarını sürdürdü ve çeşitli filmlerde sanat danışmanlığı ve reji asistanlığı da yaptı. Mehmet Ulusoy, Kuzgun Acar, Ayşe Emel Mesci, Louise Menase, Işıl Kasapoğlu ile birlikte yurtdışında tiyatro etkinlikleri yaptı.[3]

Sahne tasarımını yaptığı oyunlar

Yönetmenliğini yaptığı oyunlar

  • Büyü - Michel de Ghelderode (1967)
  • Galilei’nin Yaşamı - Bertolt Brecht (1975)
  • Bizler.. Bizler.. - Umur Bugay (1978)
  • Sanat Uzun Hayat Kısa - J. Aden (1985)

Ödülleri

  • 1981: Sanat Kurumu - En İyi Dekor, "Hikâye-i Mahmut Bedrettin" adlı oyunun dekor çalışmasıyla
  • 1986: Sanat Kurumu - En İyi Dekor-Giysi, "Gazete-Gazete" adlı oyunların dekor-giysi tasarımıyla
  • 2019: İKSV Tiyatro Onur Ödülü

Kaynakça

  1. ^ "Metin Deniz". Tiyatro Online. 9 Temmuz 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 8 Temmuz 2021. 
  2. ^ "Metin Deniz". İKSV Tiyatro. 9 Temmuz 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 8 Temmuz 2021. 
  3. ^ Koldaş, Nihal G. (2003). Metin Deniz Tiyatroda Mekan ve İnsan. İstanbul: MayaKitap Sanat Yayınları. ISBN 975-92190-0-X. 

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Ergin Orbey</span> Türk oyuncu, yönetmen ve senarist (1936–2012)

Ergin Orbey, Türk tiyatro yönetmeni, tiyatro ve sinema oyuncusu, senarist.

Aziz Ünal Rutkay veya bilinen adıyla Rutkay Aziz, Türk oyuncu ve yönetmen.

<span class="mw-page-title-main">Genco Erkal</span> Türk oyuncu (1938–2024)

Genco Erkal, Türk tiyatro ve sinema oyuncusudur.

Salih Sönmez Atasoy, Türk tiyatro ve sinema oyuncusudur.

Dostlar Tiyatrosu, İstanbul'da kurulu bir tiyatro topluluğu.

Zeliha Berksoy, Türk tiyatro ve sinema oyuncusu, sanatçı.

<span class="mw-page-title-main">Asaf Çiyiltepe</span>

Asaf Çiyiltepe, AST'ın kurucusu, tiyatro sanatçısı, şair. Galatasaray Lisesi mezunudur.

<span class="mw-page-title-main">Vasıf Öngören</span> Sanatçı

Vasıf Öngören, Türk bir oyun yazarı, yönetmen ve oyuncuydu. Oyunlarında yabancılaşma, toplumsal değerler, sınıfsal çelişkiler, ekonomik ve siyasi sorunlar gibi konuları işledi. Epik tiyatro türünde yazdığı Asiye Nasıl Kurtulur? oyunu ile tanınırlık kazandı.

<span class="mw-page-title-main">Yılmaz Onay</span> Türk yazar

Yılmaz Onay,, Türk tiyatro yönetmeni, oyun yazarı, çevirmen.

<span class="mw-page-title-main">Kerim Afşar</span> Türk oyuncu

Kerim Afşar, Türk tiyatro, sinema ve dizi oyuncusu, yönetmen ve seslendirme sanatçısıdır.

<span class="mw-page-title-main">Mehmet Ulusoy (yönetmen)</span>

Mehmet Ulusoy, Türk tiyatro yönetmeni, tiyatro ve sinema oyuncusudur.

<span class="mw-page-title-main">Güngör Dilmen</span>

Güngör Dilmen Kalyoncu, Türk oyun yazarı, dramaturg.

Haluk Levent Öktem, Türk, tiyatro, sinema ve dizi oyuncusudur.

Jale Aylanç Tiyatro, sinema ve dizi oyuncusu, seslendirme sanatçısıdır.

Tülay Bursa, Türk tiyatro, sinema ve dizi oyuncusu, seslendirme sanatçısı.

<span class="mw-page-title-main">Kadıköy Halk Eğitim Merkezi Deneme Sahnesi</span>

Kadıköy Halk Eğitim Merkezi Deneme Sahnesi, İstanbul'da yerleşik bir tiyatro topluluğudur.

Barış Erdenk Türk sahne sanatçısı ve tiyatro yönetmenidir.

<span class="mw-page-title-main">İstemi Betil</span> Türk sinema, tiyatro, dizi oyuncusu ve seslendirme sanatçısıydı

İstemi Betil, Türk sinema, tiyatro, dizi oyuncusu ve seslendirme sanatçısıydı.

Rana Solakyan sahne adıyla Rana Cabbar, Ermeni ve Rum asıllı Türk sinema, dizi ve tiyatro oyuncusu.

<span class="mw-page-title-main">Tarık Ünlüoğlu</span> Türk sinema ve dizi oyuncusu (1951–2019)

Reşat Tarık Ünlüoğlu, Türk tiyatro, dizi ve sinema oyuncusuydu.