İçeriğe atla

Meteora

Başlığın diğer anlamları için Meteora (anlam ayrımı) sayfasına bakınız.
Meteora
UNESCO Dünya Mirası
Konum Yunanistan
KriterKarma: i, ii, iv, v, vii
Referans455
Tescil1988 (12. oturum)
BölgeAvrupa ve Kuzey Amerika

Meteora (Yunanca: Μετέωρα, Yunanca telaffuz: [mɛˈtɛoɾɐ]), Yunanistan'ın Kalambaka kasabası yakınlarındaki kayalık bölge. Bölgede çok sayıda Ortodoks kilisesi[1] ve Athos Dağı'ndan sonra Yunanistan'daki en önemli manastırlar bulunmaktadır.[1] Orijinalinde 24 tane olan manastırlardan 6 tanesi ayakta kalmış olup manastırlar, bölgeye hakim olan devasa doğal sütunların üzerine inşa edilmiştir. Meteora, Thessalia ovasının kuzeybatı ucunda, Pinios Nehri'nin ve Pindus Dağları'nın yakınında yer almaktadır.

UNESCO, 1988'de bölgeyi dünya mirası ilan etmiştir.[2]

Adı "havada asılı" anlamına gelmektedir ve kökence meteor sözcüğüyle bağlantılıdır.[3][4]

Jeoloji

Pindos dağlarının yanında, Thessalia'nın batısında yer alan bu eşsiz bölgede bazıları 400 metreden yüksek 100'den fazla[5] kaya sütunu yer almaktadır. Bu sıra dışı yer şekillerini jeolojik olarak açıklamaksa kolay değildir, çünkü Meteora'daki sütunlar, peribacaları ya da volkan bacaları gibi sert volkanik kayalardan değil, kumtaşı ve konglomera gibi yumuşak malzemelerden meydana gelmiştir.

Konglomera, milyonlarca yıl içerisinde nehirlerin bir gölün kenarındaki bir deltaya aktardığı taş, kum ve çamurun birikmesiyle meydana gelmiştir. Yaklaşık 60 milyon yıl önce, Paleojen dönemde[6] bir takım sismik hareketler deniz yatağını yukarı iterek kalın bir kumtaşı katmanı içerisinde yüksek bir plato ve çok sayıda yatay fay hattı oluşturmuştur. Daha sonra da bu devasa kaya sütunları su, rüzgar ve ısı erozyonu sonucunda söz konusu fayların üzerinde şekillenmiştir. Sıradışı olansa bu konglomera oluşumlarının ve erozyonun çevresindeki dağların arasında sadece birkaç kilometrekarelik görece kısıtlı bir alanla kısıtlı kalabilmesidir. Buna benzer kaya oluşumları ve erozyon olayları Dünya'nın birçok yerinde bölgesel olarak bulunmakla birlikte Meteora'yı özel yapan milyonlaca yıl içinde bir araya gelmiş bu tortul kayaçların tabakalaşmaya dair çok az emare barındırması ve yatay aşınmanın aşırı boyutlarına rağmen bölgesel kalabilmesidir.

Theopetra Mağarası Kalambaka'dan 4 km. uzaktadır. Mağarayı arkeolojik açıdan eşsiz yapansa sadece bir alanda iki çok önemli kültür değişiminin kayıtlarının bulunabilmesidir; Neandertallerin yerini modern insanların (Homo sapiens) alması ve Buzul Çağı'ndan sonra avcı-toplayıcı toplumdan tarım toplumuna geçiş yapılması. Mağara, bir kireçtaşı tepesinin eteğinde bulunan ve kuzeydoğuya, Theopetra köyüne doğru açılan, girişi 17 m. genişliğinde ve 3 m. yüksekliğinde olan 500 m²'lik dikdörtgen bir odadan oluşmaktadır. Mağara, Thessalia ve Makedonya'nın sınırını oluşturan Chasia dağlarının eteğinde yer alır ve Pinaios'un kollarından olan Lithaios Nehri mağaranın önünden akar. Nehrin mağaranın ağzında yer alması, mağarada yaşayanların temiz suya kolayca, uzun mesafeler kat etmeden erişebildiği anlamına gelmektedir.[7] Eskiden halka açık olan mağara, güvenlik incelemeleri için süresiz olarak kapatılmıştır.[8]

Arkeolojik kazılar ve araştırmalar sonucunda bulunan taşlaşmış diyatomeler, Paleolojik iklimin ve iklim değişikliğinin anlaşılmasında yardımcı olmuştur Radyokarbon tarihleme yöntemiyle bölgedeki mağaralarda 50 bin yıldır insanların yaşadığı keşfedilmiştir.[9] Bilinen en eski yapı örneği, Theopetra mağarasının ağzının üçte ikisini kapatan taş duvar 23 bin yıl önce (Buzul Çağı sırasında), muhtemelen rüzgârdan korunma amacıyla inşa edilmişti. Ayrıca mağaralarda çok sayıda Paleolitik ve Neolitik insan kalıntısına da rastlanmıştır.[10]

Galeri

  • Şafak vakti Meteora
    Şafak vakti Meteora
  • Rousanou, Nikolaos ve Büyük Meteora manastırları
    Rousanou, Nikolaos ve Büyük Meteora manastırları
  • Rousanou Manastırı
    Rousanou Manastırı
  • Meteora vadisinin panoraması
    Meteora vadisinin panoraması
  • Meteora vadisi
    Meteora vadisi
  • Varlaam Manastırı
    Varlaam Manastırı
  • Roussanou Manastırı
    Roussanou Manastırı
  • Varlaam ve Büyük Metereon manastırları
    Varlaam ve Büyük Metereon manastırları

Kaynakça

  1. ^ a b Sofianos, D.Z.: "Metéora". Holy Monastery of Great Meteoro, 1991.
  2. ^ "Arşivlenmiş kopya". 29 Ağustos 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 28 Mart 2017. 
  3. ^ https://www.academia.edu/20751048/METEORA_MANASTIRLARI []
  4. ^ Henry Holland (7 Haziran 2012). Travels in the Ionian Isles, Albania, Thessaly, Macedonia, Etc.: During the Years 1812 and 1813. Cambridge University Press. ss. 241-. ISBN 978-1-108-05044-9. 
  5. ^ Frequently Asked Questions - Visit Meteora Travel 16 Nisan 2020 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi., 30 Nisan 2020'de erişilmiştir.
  6. ^ "General info about Meteora". Meteora-Greece com. 4 Mart 2013 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 30 Nisan 2020. 
  7. ^ Theopetra's Prehistoric Cave 3 Eylül 2017 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. - Visit Meteora Travel. 26 Haziran 2013'te erişilmiştir.
  8. ^ "Arşivlenmiş kopya". 24 Haziran 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 30 Nisan 2020. 
  9. ^ Y. Facorellis, N. Kyparissi-Apostolika and Y. Maniatis 2001 The cave of Theopetra, Kalambaka: radiocarbon evidence for 50,000 years of human presence. Radiocarbon 43 (2B): 1029-48
  10. ^ "Arşivlenmiş kopya". 6 Aralık 2014 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 30 Nisan 2020. 

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Vadi</span> coğrafyada tepeler arasındaki alçak alan

Vadi ya da koyak, akarsuyun içinde aktığı, kaynaktan ağıza doğru sürekli inişi bulunan ve birkaç kilometre ile binlerce kilometre arasında olabilen coğrafi alandır. Kısaca vadi, iki dağın arasında zamanla oluşan çukurluktur. Vadiler, akarsuların yaptığı aşınmayla yanlamasına, derinlemesine gelişir. Genellikle dağ ya da tepelerle çevrelenirler.

<span class="mw-page-title-main">Konglomera</span>

Konglomera, kum ve çakılların basınçla birleşmesi ve zamanla sertleşmesi sonucu oluşan kütlelerdir. Konglomera, çapı 2 mm'den daha büyük kayaç türüdür, örneğin, granüller, çakıl taşları ve kayaçlar gibi, alt-köşeli çakıl boyutlarındaki yuvarlatılmış önemli bir fraksiyondan oluşan kaba taneli bir kırıntılı tortul kayaçtır. Çakılların konsolidasyonu ve

<span class="mw-page-title-main">Deniz mağarası</span>

Deniz mağarası, kıyı mağarası veya diğer adıyla dalga oyukluğu, deniz ya da göllerdeki dalga hareketleri sonucunda sarp kayalıklarda oluşan mağaralar. Deniz mağaraları, dalgaların doğrudan kayalara çarparak kırıldığı kayalık uçlarında ya da kıyılarda görülürler. Yeraltı suyu, akışı sırasında daha az dirençle karşılaşacağı rotaları, kırık ve çatlaklı bölümleri tercih eder. Karbonik asit içeren yeraltı suyunun bu rotalardaki akışı sırasında devam eden çözünme, milimetre boyutunda başlayıp, zamanla kilometrelerce uzunluğa sahip yeraltı akım kanallarının ve mağaraların oluşmasına neden olur.

<span class="mw-page-title-main">Ağrı Dağı Millî Parkı</span> 2004 yılında, Ağrı dağı ve çevresindeki 88.014 ha alanda ilan edilen millî park

Ağrı Dağı Millî Parkı, 2004 yılında, Ağrı dağı ve çevresindeki 88.014 ha alanda ilan edilen millî park. Nuh tufanı, Türkiye'nin en yüksek dağı ve en büyük buzulu, meteor çukuru, yaban hayatın çeşitliliği ile dikkat çeker.

<span class="mw-page-title-main">Ellora Mağaraları</span>

Ellora, dünyanın en büyük kaya-oyma-manastır-tapınak mağaraları komplekslerinden biridir ve Hindistan'ın Maharashtra kentinde yer alan bir UNESCO Dünya Mirası'dır. Sit alanı M.S. 600-1000 dönemine ait Budizm, Hinduizm ve Jainizm anıtlarını ve kaya resimlerini barındırmaktadır. Ellora'daki 16 numaralı mağara, dünyadaki en büyük monolitik kaya kazısı özelliğini göstermektedir. Buradaki Kailaşa Tapınağı, Şiva'ya adanmış araba biçimli bir anıt özelliğindedir. Kailasha Tapınağı kazısında iki büyük Hint destanı olan Vaishnavizm, Shaktizm destanlarını özetleyen tanrı, tanrıçalar ve mitolojik çizimleri de barındırmaktadır.

<span class="mw-page-title-main">Elephanta Mağaraları</span> Hindistanda heykel mağaraları ağı

Elephanta Mağaraları, Hindistan'ın Maharashtra Eyaleti'nde, Mumbai ilinin 10 kilometre doğusundaki Mumbai Limanı'nda yer alan Elephanta Adası'nda bulunan heykel mağaraları ağı ya da Gharapurilerdir. Umman Denizi'nin bir kolunda bulunan ada, iki mağara grubundan oluşur — birincisi büyük beş Hindu mağarası grubu, ikincisi, iki Budist mağarasının daha küçük bir grubudur. Hindu mağaraları, Şiva Hindu mezhebini temsil eden, Lord Şiva'ya ithafen kaya kesimi taş heykeller içermektedir.

<span class="mw-page-title-main">Xianren Mağarası</span>

Xianren Mağarası, yakındaki Diaotonghuan kaya sığınağı ile birlikte, Çin'in Jiangxi eyaletindeki Wannian İlçesi'ndeki Dayuan Kasabası'nda (大源乡) yer alan bir arkeolojik sit, tarih öncesi çömlek parçalarının önemli keşiflerinin yapıldığı, erken pirinç ekiminin kanıtı niteliğinde buluntuların ortaya çıkarıldığı bir alandır. Mağaranın adı Çin'in efsanevi aydınlanmış insanı, Xian'ın "ölümsüzlüğünü" ifade eder. Mağara 7 m (23,0 ft) yüksekliğinde, 11 m (36,1 ft) genişliğinde ve 14 m (45,9 ft) derinliğindedir.

Bu liste, önce kıtalara daha sonra ülkelere göre sıralanmış, dünyanın mağaralarının bir listesidir. Bir ülkenin kendisinin bulunduğu kıtadan farklı bir kıtada yer alan mağaralar, bölgenin kıtası ve adına göre sıralanmıştır.

<span class="mw-page-title-main">Kapova Mağarası</span>

Şulkan Daş (Rusça: Капова пещера, ayrıca Kapova mağarası, Belskaya - Rusya'ya bağlı Başkurdistan'da bulunan bir karst mağarası. Ağizel Nehri kıyısında, Şulkan Taş Koruma Alanı ile aynı adı taşıyan bölgede yer almaktadır. Mağara tarih öncesi dönemine ait kaya resimleri ile ünlüdür.

<span class="mw-page-title-main">Spannagel Mağarası</span> Avusturyada mağara

Spannagel Mağarası, Hintertux'ta, Avusturya'daki Tirol eyaleti sınırları içinde, Zillertal Alpleri'nde yer alan bir turistik mağaradır. 2020 Nisan itibarıyla yaklaşık 10 kilometrelik bölümü keşfedilmiştir; rehberli turlar mağaranın 500 metreye kadar olan kısmını kapsar. Girişi, daha önce Avusturya Turizm Kulübü (ÖTK) tarafından işletilen bir dağ kulübesi olan Spannagelhaus'un altında yer almaktadır. Mağara ve kulübe adını 1902-1904 yılları arasında ÖTK başkanlığı yapmış olan Dr. Rudolf Spannagel'den almaktadır.

<span class="mw-page-title-main">Potok Mağarası</span>

Potok Mağarası, Slovenya'nın kuzeyinde yer alan ve Üst Paleolitik dönem boyunca Orinyasiyen kültürünün anatomik olarak modern insanları tarafından yaklaşık 35.000 yıl GÖ iskan edilen yüksek rakımlı bir arkeolojik ve paleontolojik bölge ilan edilen bir mağaradır. Mağara adını Podolševa'daki Potok Çiftliği'nden almıştır. Slovence zijalka veya zijavka kelimeleri, uçurumun yüzünde ağzı açık düz tabanlı mağara anlamına gelir. 1928'den 1935'e kadar Sloven arkeolog Srečko Brodar tarafından sistematik kazılar yapıldı.

<span class="mw-page-title-main">Veryovkina Mağarası</span> Gürcistandaki mağara

Veryovkina Mağarası 2.223 metrelik derinliğiyle dünyanın bilinen en derin mağarasıdır. Abhazya'da yer alan mağaranın girişinin deniz seviyesinden yüksekliği 2.285 metredir. Mağaranın girişi 3x4 metre genişliğindedir.

Sakajia Mağarası Tabiat Anıtı, Gürcistan'ın Imereti bölgesindeki Terjola Belediyesi'nde, Godogani köyünün 1,5 km kuzeydoğusunda, deniz seviyesinden 204 metre yükseklikte bulunan bir karstik mağaradır. Motsameta Manastırı'ndan 1,5 km uzaklıkta, nehrin karşısındaki pitoresk Tskaltsitela Boğazı'nın sol yamacında yer almaktadır. Mağarada birçok önemli arkeolojik, paleobotanik ve paleozoyik keşif yapılmıştır.

<span class="mw-page-title-main">Creswell Crags</span>

Creswell Crags, Derbyshire ve Nottinghamshire arasındaki sınırda, Creswell ve Whitwell köylerinin yakınında, kapalı bir kireç taşı geçididir. Dağ geçidindeki uçurumlar, son buzul çağında yaklaşık 43.000 ila 10.000 yıl önce mesken tutulmuş birkaç mağara içermektedir. Mağaralar, Avrupa'nın en kuzeyindeki mağara sanatı örneklerini içermektedir. Binlerce yıl boyunca biriken zengin çökeltiler dizisinde bulunan yerleşim kanıtı, tarih öncesi insanların Geç Pleistosen döneminde topraklarının en kuzey sınırlarında nasıl yaşamayı başardığını göstermede uluslararası alanda benzersiz olarak kabul edilmektedir.

<span class="mw-page-title-main">Lubang Jeriji Saléh</span> Çok geçmiş zamanlardan bu günümüze gelmişdir

Lubang Jeriji Saleh, Endonezya'nın Borneo Adası'ndaki Doğu Kalimantan eyaletindeki Doğu Kutai'deki Bengalon bölgesinin uzak ormanlarında bulunan Sangkulirang-Mangkalihat Karstik Bölgesi'nde yer alan bir kireçtaşı mağara kompleksidir. 2018 tarihli bir yayında, bir araştırma ekibi, mağara resimleri arasında, 40.000 yaşında, dünyanın o zamanlar bilinen en eski figüratif sanat eserini bulduğunu duyurdu. Bununla birlikte, aynı ekip Sulawesi'nin Maros-Pangkep Karstik Bölgesi'nde, Leang Bulu 'Sipong 4 mağarasında, Lubang Jeriji Saleh'teki figüratif sanattan daha yaşlı, yaklaşık 44.000 yaşında ayrıntılı bir therianthrope kaya sanatı paneli buldu ve tarihlendirdi.

Apidima Mağarası, Güney Yunanistan'da, Mani Yarımadası'nın batı kıyısında yer alan ve dört küçük mağaradan oluşan bir komplekstir. Mağaranın sistematik olarak incelenmesi sonucunda Paleolitik çağa ait Neandertal ve Homo sapiens fosilleri ortaya çıkarıldı.

<span class="mw-page-title-main">Petralona mağarası</span>

Petralona mağarası, ayrıca Kızıl Taşlar Mağarası olarak da bilinir, Yunanistan'ın Halkidiki yarımadasındaki Selanik şehrinin yaklaşık 35 kilometre (22 mi) güney doğusunda, Petralona köyünün yaklaşık 1 kilometre (0,62 mi) doğusunda, Katsika Dağı'nın batı eteğinde deniz seviyesinden 300 m (984 ft) yükseklikte yer alan bir karstik oluşumdur. 1960 yılında fosilleşmiş bir arkaik insan kafatası bulunduğunda bölge halkın dikkatini çekti. Mağara, erozyon nedeniyle kayada yarıklar oluşmasından sadece bir yıl önce (1959) tesadüfen keşfedilmişti. Etkileyici sarkıt ve dikit oluşumlarıyla dikkat çeken ve yoğun miktarda fosil barındıran mağara kısa sürede jeologları ve paleontologları kendisine çekti. Onlarca yıl süren kazılardan sonra mağara halka açıldı ve bilimsel çalışmalara ait belgeler bitişikteki bir arkeoloji müzesinde sunulmaya başlandı.

<span class="mw-page-title-main">Theopetra Mağarası</span>

Theopetra Mağarası, Yunanistan'ın Teselya ilinde, Kalabaka'nın 3 kilometre (2 mi) güneyinde, bir kireçtaşı kaya oluşumunun kuzey-doğu tarafında yer alan bir mağaradır. Orta ve Üst Paleolitik, Mezolitik, Neolitik ve ötesindeki tüm dönemlere atfedilen insan kalıntıları ve Pleistosen ile Holosen arasında köprü oluşturması nedeniyle giderek daha önemli hale gelmiştir.

<span class="mw-page-title-main">Szelim mağarası</span>

Szelim mağarası kuzeybatı Macaristan'da, Gerecse Dağları'nın batı kenarında, Tatabánya şehri yakınlarındaki Által-ér Vadisi'nin 289 metre (948 ft) yukarısında yer alan bir mağaradır. Mağaranın içi 45 metre (148 ft) uzunluğunda ve 14 metre (46 ft) yüksekliğindedir. Bölge, kolay erişilebilir konumundan dolayı yüzyıllar boyunca yerel köylüler tarafından düzenli olarak ziyaret edilmiş ve sığınak olarak kullanılmıştır. Mağaranın devasa dikdörtgen girişinde Tuğrul'un bir anıtı bulunmaktadır.

<span class="mw-page-title-main">Erdmannshöhle</span>

Erdmannshöhle veya Erdmanns Mağarası, Almanya'da Baden-Württemberg eyaletinin Lörrach ilçesinin 20 km doğusunda, Schopfheim ve Wehr arasındaki Hasel köyünde bulunan bir sarkıt veya damlataş mağarasıdır.


Bu sayfa, bu Vikipedi makalesine dayanmaktadır.
Metin, CC BY-SA 4.0 lisansı altında mevcuttur; ek koşullar uygulanabilir.
Görseller, videolar ve sesler kendi lisansları altında mevcuttur.