İçeriğe atla

Mete'nin Yüeçi Seferi

Kontrol Edilmiş
Mete'nin Yüeçi Seferi
TarihMÖ 203
Bölge
Kansu
Sonuç Kesin Hun zaferi
Taraflar
Hiung-nuYüeçiler
Komutanlar ve liderler
Mete Han Bilinmeyen komutan
Güçler
20.000 200.000+[1]

Mete'nin Yüeçi Seferi, yaptığı ilk sefer olan Tung-hu seferinden az bir süre sonra Hint-Avrupalı bir kavim olan[2] Yüeçiler üzerine Mete tarafından yapılmış bir seferdir. Savaşın sonucunda Yüeçiler mağlup edilmişler ve Kansu üzerindeki topraklarından sürülmüşlerdir.[3]

Mete, Yüeçi seferinden önce Tung-hu seferine hazırlıksız çıkmasına rağmen[4] yine de Tung-hu'ları kolaylıkla çok ağır bir mağlubiyete uğratmıştı. Mete, Tung-hu seferinden sonra yurduna dönüp hazırlık yaptı.[5] Ancak Yüeçiler de Tung-hu'lar gibi hataya düşerek Mete'yi küçümsemişlerdi.[3] Nitekim Teoman'ın, oğlunu Yüeçilere rehin olarak göndermesi, Yüeçiler'in Hunlar'dan daha güçlü olduğunu bize kanıtlar niteliktedir.[6] Ayrıca Yüeçiler'in 200 bin okçusunun olduğunu[7] ve Mete dönemi Hunlar'ın en büyük muharebesi olan Baideng Muharebesi'nde dahi sadece 20-40 bin arası asker kullandığını hesaba kattığımızda[8] Yüeçiler Hun ordusundan çok daha fazlaydı.

Kansu Muharebeleri

Nihayetinde Mete komutasındaki Hunlar, Yüeçiler'in başkenti üzerine yürüdüler. Kansu'da Mete, Yüeçiler'i çok ağır mağlubiyetlere uğratarak[9] Yüeçi topraklarını ele geçirdi. Bu korkunç komşularıyla daha fazla bir arada bulunmak istemeyen Yüeçiler, Hunlar'ın önünden Fergana'ya kadar kaçtılar. Daha sonraları buralara kaçmayı başarabilen Yüeçiler, bu bölgede Kuşan İmparatorluğu'nu kuracaklardı.[10]

Kaynakça

  1. ^ Çin elçisi Çang Çien'in seyahatnamesine göre Yüeçiler'in okçu sayısı 200 bin civarındadır. Bkz: Bahaeddin Ögel, Büyük Hun İmparatorluğu Tarihi, Türk Tarih Kurumu Yayınları, Cilt II, ISBN 978-975-16-3155-8 s. 7
  2. ^ "They are, by almost unanimous opinion, Indo-Europeans, probably the most oriental of those who occupied the steppes." Roux, p.90
  3. ^ a b SC, 123. 29.
  4. ^ Bahaeddin Ögel, Büyük Hun İmparatorluğu Tarihi, Cilt I, s. 179
  5. ^ De Groot, s. 52
  6. ^ Bahaeddin Ögel, Büyük Hun İmparatorluğu Tarihi, Cilt I, s. 252
  7. ^ Bahaeddin Ögel, Büyük Hun İmparatorluğu Tarihi, Türk Tarih Kurumu Yayınları, Cilt II, ISBN 978-975-16-3155-8 s. 7
  8. ^ Lev Gumilev, Hunlar, s. 82
  9. ^ Bahaeddin Ögel, Büyük Hun İmparatorluğu Tarihi, Cilt I, s. 256
  10. ^ Bahaeddin Ögel, Büyük Hun İmparatorluğu Tarihi, Cilt I, s. 327

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Osmanlı İmparatorluğu kuruluş dönemi</span> Osmanlı İmparatorluğunun kuruluşundan İstanbulun Fethine kadar süren tarihî dönem (1299–1453)

Osmanlı İmparatorluğu kuruluş dönemi (1299-1453), Osmanlı Devleti'nin kuruluşundan Kostantiniyye'nin fethine kadar devam ettiği kabul edilen dönemdir.

<span class="mw-page-title-main">Attila</span> Hun Türkü hükümdar

Attila, Hun topluluklarının hükümdarı olduğu 434 tarihinden, 453'teki ölümüne kadar Hun İmparatorluğu hükümdarıdır. Hükümdarlığı sırasında İmparatorluğunu dönemin Avrupasının büyük bölümünü kaplayacak şekilde genişletti. Öldüğü zaman idaresi altındaki topraklar batıda Cermanya, doğuda Ural Nehri, kuzeyde Baltık Denizi ve güneyde Karadeniz'e kadar uzanıyordu. Attila, imparatorluğun başında olduğu zaman diliminde Hunların yanı sıra, birçok Cermen ve İranlı kabileye, Ostrogotlara, Bulgarlara ve Alanlara da önderlik etti.

<span class="mw-page-title-main">Mercidâbık Muharebesi</span> I. Selim komutasındaki Osmanlı ordusu ile Kansu Gavri komutasındaki Memlük ordusu arasında gerçekleşen muharebe

Mercidâbık Muharebesi 24 Ağustos 1516 tarihinde I. Selim komutasındaki Osmanlı Devleti ordusu ile Kansu Gavri komutasındaki Memlûk Devleti ordusu arasında gerçekleşen muharebedir. Suriye'nin Halep şehrinin kuzeyinde gerçekleşen muharebe, Osmanlı ordusunun mutlak zaferiyle sonuçlanmıştır. Muharebenin sonucunda Memlûk Sultanı Kansu Gavri ölmüş, Memlûk kuvvetleri bozulmuş ve Suriye toprakları Osmanlı Devleti egemenliğine açılmıştır. Jane Hathaway'ın yazdığına göre Kansu Gavri'nin cesedi hiç bulunamadı ve çok geçmeden, onun cinler tarafından alınıp kaçırıldığına dair rivayetler yayıldı. Memlük İmparatorluğu, kuruluşundan beri, tarihi boyunca böyle bir meydan muharebesi kaybetmemiş ve hiçbir hükümdarını muharebe meydanında bırakmamıştır. Moğollar, İlhanlılar, Timur bile Memlükler'i böylesine bir mağlubiyete uğratamamışlardır. Bu bozgundan sonra Mısır'ı değilse bile, Suriye, Lübnan, Filistin, hatta Hicaz'ı Osmanlılar'ın eline düşmekten koruyabilecek hiçbir kuvvet kalmamıştır.

<span class="mw-page-title-main">Bahaeddin Ögel</span> Türk akademisyen

Mehmet Bahaeddin Ögel, Orta Asya Türk tarihi ve Türk kültür tarihi alanlarında uzman Türk tarihçidir.

Ötüken, Ötügen veya Ötüken Ormanı, ; Türklerin Orta Asya'daki kutsal başkentidir ve Moğollar tarafından da kutsal kabul edilir. Ormanlarla kaplı bir dağ olan "Ötüken Dağı" da eski Türkler tarafından kutsal kabul edilir. Çince kaynaklarda U-te-kien şeklinde geçtiği ve Çin kaynaklarında dağ ismi olarak geçen Tu-kin, Yü-tü-kiün ile ilişkili olabileceği belirtilmektedir. Ötügen (Ötüken) Türklerin yeryüzünde ilk var olduğu ve oradan Dünya’ya dağıldığı yerin adı olarak da kabul edilmektedir. Teoman tarafından kurulan Büyük Hun Devleti'nin başkenti de Ötüken idi. Ayrıca Orhun Nehri kaynaklarını bu bölgeden alır ve Göktürk Kağanlığı’nın da başkenti yine bu yörede kurulmuştur. İnanca göre bütün büyük devletlerin başkenti burada kurulmalı idi. Gerçekten de pek çok Türk ve Moğol Devleti biraz genişledikten sonra başkentlerini bu bölgeye taşımışlardır. Ötüken dağının Nama adında bir koruyucu ruhu vardı.

<span class="mw-page-title-main">Mete</span> Türk Hun Devletinin Ve Ordusunun Kurucusu

Mete, Mao-tun (Çince: 冒頓單于 pinyin: Mòdú Chānyú;, MÖ 209 - MÖ 174 arasında hüküm sürmüş Asya Hun İmparatorluğu hükümdarı olan Türk-Hun hükümdardır. Oğuz Kağan Destanı'ndaki Oğuz Kağan ile aynı kişi olduğu düşünülmektedir. Babası Teoman'dır. Kendisi Baideng Muharebesi sırasında Han Hanedanlığı'nı yenmiş ve vergiye bağlamıştır. Yüeçi ve Tunguz milletlerini de yenerek devletini Hazar Denizi'nden Mançurya'ya kadar uzatmıştır.

<span class="mw-page-title-main">Türk tarihi</span> Türk topluluklarının ortak tarihi

Türk tarihi, günümüzdeki Türk halklarının ve yabancı halkların arasında Türk dilini konuşmuş olan Türk topluluklarının ortak tarihidir. Göktürklerden önce var olmuş Türk dili konuşan topluluklar bazı tarihçiler tarafından, Türk tâbiri yerine Ön Türk tabiri ile anılırdı.

Güney Hiung-nu, Ho-han-ye yönetimindeki Doğu Hiung-nu'nun tekrar parçalanmasında Güney topraklarını idare eden devlettir.

<span class="mw-page-title-main">Hun İmparatorluğu</span> Orta Çağda kurulmuş, çeşitli etnik gruplardan oluşmuş bir konfederasyon

Batı Hun İmparatorluğu ya da Avrupa Hun İmparatorluğu, 376 yılında başlayan çeşitli akınlarla Avrupa'daki Hun etkisinin artmasının kuruluşuna zemin hazırladığı, 434 ile 469 yılları arasında hüküm süren Hun kavimlerinin birleşmesi ile oluşmuş bir bozkır konfederasyonu.

<span class="mw-page-title-main">Saltuklu Beyliği</span> Anadolu Türk Beyliği

Saltuklu Beyliği, Malazgirt Savaşı'ndan sonra Büyük Selçuklu Devleti komutanlarından, Ebü’l-Kāsım İzzeddin Saltuk Bey'in 1071 yılında kurduğu, merkezi Erzurum olan Anadolu Türk Beyliği'dir.

Çavuş oku, tarih boyunca Türkler tarafından kullanılmış bir ok çeşididir.

<span class="mw-page-title-main">I. Leo</span>

Papa I. Leo, Papa Aziz Leo Magno veya Papa Büyük Leo (d. yak 400 Toskana, Batı Roma İmparatorluğu -ö. 10 Kasım 461 Batı Roma İmparatorluğu, 29 Eylül 440- 10 Kasım 461 döneminde papalık yapan, 1754'te Papa XIV Benediktus tarafından Kilise Doktoru ilan edilen papa ve papalık yapan ilk İtalyan aristokrat. Leo'nun yortusu 10 Kasımdır.

<span class="mw-page-title-main">Yüeçiler</span> antik bir Ortaasya halkı

Yüeçiler, antik bir Orta Asya halkıdır.

<span class="mw-page-title-main">Mohaç Muharebesi (1526)</span> Osmanlı İmparatorluğu ile Macaristan Krallığı arasında 1526 yılında yapılan savaş

Mohaç Muharebesi veya Mohaç Meydan Muharebesi, 29 Ağustos 1526'da, Osmanlı İmparatorluğu ve Macaristan Krallığı orduları arasında meydana gelen ve Macaristan'ın büyük bölümünün Osmanlı hakimiyetine girmesiyle sonuçlanan muharebedir. Muharebe, sayıca üstün Osmanlı ordusunun hafif süvari birlikleri ve o zamana kadar Avrupalıların karşılaşmadıkları 300 seyyar top ve etkin tüfek kullanımı sayesinde, Macar ordusunun esas gücü olan ağır süvarilerini kısa sürede kaybetmesini takiben ağır bir Macar yenilgisi ile sonuçlanmış ve Osmanlı Ordusu, Macar Ordusu'nu hezimete uğratmıştır. Saat 13:00 ile 14:00 arasında başlayan savaşın bitiş noktasıyla ilgili birkaç güvenilir kaynak, Macar Kralı II. Lajos'un alacakaranlıkta alanı terk ettiğini ve karanlığın örtüsü altında kaçtığını söyler. Güneş 29 Ağustos 1526'da saat 18:27'ye kadar batmayacağından, savaşın iki ila üç saatten daha uzun sürdüğünü gösterir.

Lao-Şang, M.Ö. 174 - M.Ö. 160 arasında hüküm sürmüş Büyük Asya Hun İmparatorluğu hükümdarıdır. Babası Mete'den sonra tahta geçmiştir. Bazı tarihi kaynaklarda ismi Kiyük ve Kiyok olarak da geçmektedir. Lao-Şang döneminde Mete'nin kurduğu imparatorluk istikrarlı bir şekilde devam ettirilmiştir. Lao-Şang, Mete'nin tarih sahnesinden silmek için uğraştığı ve yok olma noktasına getirdiği Yüeçiler'i kesin olarak mağlup etmiş ve tarih sahnesinden silmiştir. M:Ö. 166-164 yılları arasında Çin vesikalıklarına göre 140.000 atlı ile Çin'in kuzeyine akınlar yapmıştır.

Buhara Muharebesi, Göktürk-Sasani ittifakı ile Ak Hun İmparatorluğu arasında gerçekleşmiş bir savaştır. Savaş sonunda Ak Hun İmparatorluğu yıkılmış ve toprakları, Ceyhun Nehri sınır olmak üzere Göktürkler ile Sasaniler arasında paylaşılmıştır.

<span class="mw-page-title-main">Büyük Mısır Seferi</span> 1516–1517 yılları arasında Osmanlılar ile Memlûkler arasında Orta Doğuda gerçekleşmiş olan bir dizi savaş

Büyük Mısır Seferi, Mısır Seferi veya 1516–1517 Osmanlı–Memlûk Savaşı, Osmanlı İmparatorluğu ile Memlûk Sultanlığı arasında Ağustos 1516 ile Ocak 1517 tarihleri arasında Orta Doğu'da gerçekleşmiş bir dizi savaştır. Sefer sırasında meydana gelen Mercidâbık, Gazze, Ridâniye ve son olarak Kahire muharebelerinde bozguna uğrayan Memlûk Devleti, akabinde Osmanlılar tarafından tamamen ilhak edildi ve Suriye, Filistin, Hicaz ve Mısır toprakları ele geçirildi.

Donghular, Hiung-nu döneminde doğuda varlığı bilinen bir Proto-Moğol kabilesidir. Mete döneminde Donghular, Hiung-nular tarafından yenilgiye uğratılmış ve Hiung-nu imparatorluğuna katılmıştır.

Mete'nin Kuzeybatı Seferi, Hiung-nu hükümdarı Mete tarafından, kuzey ve batıdaki bazı Türk kökenli kavimlere karşı gerçekleştirilmiş olan seferdir. Sefer sonucunda Hunlar, yakınlarındaki Türk kavimlerini hakimiyet altına alarak kuzey sınırlarından gelebilecek tehlikeleri önlemişlerdir.


Bu sayfa, bu Vikipedi makalesine dayanmaktadır.
Metin, CC BY-SA 4.0 lisansı altında mevcuttur; ek koşullar uygulanabilir.
Görseller, videolar ve sesler kendi lisansları altında mevcuttur.