İçeriğe atla

Metakarpal kemikler

Kemik: Metakarpallar
Sol elin palmar tarafındaki metakarpal kemikler (kırmızı)
LatinceOs metacarpale
BaşlangıcıKarpal kemikler
Tutunduğu yerProksimal falankslar
EklemleriKarpometakarpal, intermetakarpal ve metakarpofalangeal eklemler
MeSH D050279

Metakarpal kemikler veya tarak kemikleri, insan el iskeletinde parmak kemikleri ile karpal kemikler arasında yer alan kemikler. Metakarpal kemikler ayaktaki metatarsal kemiklere benzerdir.

Yapı

Metakarpallar, distal karpal kemiklerde başlarlar. Periferik metakarpallar (başparmak ve serçe parmağınkiler) palmar oluğun kenarlarını oluşturur ve bu konkavlığı derinleştirirler. Endeks metakarpal (orta parmağınki) en sıkı sabitlenmiş metkarpalken, başparmak metakarpalının trapeziumla eklemi olup, diğer metakarpallardan bağımsız olarak hareket edebilir. Orta metakarplar, iç içe kilitlenen kemik elementleri ile karpal kemiklere sıkıca bağlıdır. Yüzük parmağı metakarpalı biraz daha hareketlidir, beşinci metakarpal ise yarı bağımsızdır.[1]

Sol el iskeleti

Her metakarpal kemik bir şaft ile distal/dijital uçtaki kafa (parmaklara yakın) ve proksimal/karpal uçtaki taban (bileğe yakın) olmak üzere iki ekstremiteden oluşur.

Eklemler

Metakarpofalangeal eklemlerin yanı sıra, metakarpal kemikler karpometakarpal eklemler ile şu şekilde artiküledir:

  1. Birinci metakarpal ile trapezium
  2. İkinci metakarpal ile trapezium, trapezoideum, capitatum ve üçüncü metakarpal
  3. Üçüncüsü ile ikinci ve dördüncü metakarpallar
  4. Dördüncüsü ile hamatum, üçüncü ve beşinci metakarpallar
  5. Beşincisi ile hamatum ve dördüncü metakarpal

Bağlanan kaslar

Extensor carpi radialis longus/brevis: Her ikisi de ikinci metakarpalın tabanına bağlanır; bilekte ekstensiyon ve radyal fleksiyondan sorumludur.

Extensor carpi ulnaris: Beşinci metakarpalın tabanına bağlanır; bileğin parmaklar fleksiyon halindeyken sabit tutulması ve uzatılması ile ulnar fleksiyonuna yardımcı olur.

Abductor pollicis longus: Birinci metakarpalın tabanına ve trapeziuma bağlanır; Ön düzlemde başparmağı abdükte eder; karpometakarpal eklemde ise başparmağı flekse eder.

Opponens pollicis: Birinci metakarpala bağlanır ve fleksiyona uğratır.

Opponens digiti minimi: Beşinci metakarpalın medial yüzeyine bağlanır; karpometakarpal eklemde metakarpal V'yi flekse eder ve avuç içini derinleştirir.[2]

Tıbbi önem

Kısalık

Dördüncü ve beşinci metakarpal kemiklerde psödohipoparatiroidizm ve psödopsödohipoparatiroidizm durumlarında yaygın olarak kısalma meydana gelir. Kişide normal bir beşinci metakarpal ile kısalmış bir dördüncü metakarpalın bulunması Turner sendromuna işaret edebilir. Ayrıca kısa metakarplar (özellikle dördüncü metakarpal) Nevoid bazal hücreli karsinom sendromunun bir belirtisidir.

Kırık

Metakarpalın boyun kısmı boksör kırıklarının görüldüğü yaygın bir konumdur.

Diğer hayvanlar

Çeşitli memelilerin uzuvlarının iskeletleri. 3. metakarpal kemik kırmızı ile gösterilmiştir.

Dört üyeli omurgalılarda, metakarpallar ön ayakların bir parçasını oluşturur ve ayak parmaklarına uygun olarak sayıca azalır. Parmakları üzerinde yürüyen ve toynaklı hayvanlarda, metakarpallar büyük ölçüde uzun ve güçlendirilmiş bir yapıya sahip olup, hayvanların uzuvlarına ek bir segment oluşturur. Bu hayvanın tipik olarak hızını artırır. Hem kuşlarda hem de yarasalarda, metakarpallar kanadın bir parçasını oluşturur.

Ek resimler

Kaynakça


  1. ^ Tubiana et al 1998, p 11
  2. ^ Saladin, Kenneth S. "Capt. 10." Anatomy & Physiology: the Unity of Form and Function. Dubuque: McGraw-Hill, 2010. 361-64. Print.

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Fibula</span>

Fibula veya baldır kemiği kaval kemiğinin (tibia) lateral tarafında bulunan ve tibiaya hem aşağıdan hem de yukarıdan bağlanan kemiktir. Fibula, tibiadan boyca küçüktür ve tüm uzun kemiklerin çoğundan daha incedir. Üst kısmı büyüktür, tibianın kafasının arka kısmı diz ekleminin altına yerleşir ve bu eklemin oluşumunun dışındadır. Alt kısmı biraz öne eğilir, böylece üst ucuna göre daha önde durur; tibianın altında çıkıntı yapar ve ayak bileği ekleminin lateral kısmını oluşturur.

<span class="mw-page-title-main">El</span> tutmaya yarayan organ; bir kolun veya ön ayağın ucundaki ekstremite

El, şempanze, maki ve insan gibi primatlarda birden fazla parmağı barındıran, kolun bilekten parmak uçlarına kadar olan bölümünü tanımlar. Pek çok primat elleri sayesinde tutunma ve tırmanma gibi özelliklere sahiptir. Başparmağın diğer parmaklarla karşılıklı iş görmesi, ufak nesneleri ele alabilme yeteneğini sağlar. Bu özellik sayesinde el, alet kullanımı gibi hassas ve karışık işleri görebilir. Primatların beyninde eli temsil eden alan, diğer hayvanlarınkinden çok daha geniştir. Bu yüzden beyindeki bazı bozuklukların ilk belirtilerinden biri de el parmak hareketinin zarar görmesidir.

İnsan vücudunun belirli bölümlerindeki hareketler; bir takım anatomik terimlerle ifade edilir. Hareketle ilgili bu anatomik terimlerde genellikle anatomik duruşa göre belirlenmiş bir referans noktası kullanılır. Bu referans noktası vücudun orta hattı, uzvun orta hattı ya da hareketin yapıldığı eklemin kendisi gibi yerler olabilir. Aynı zamanda referans noktası kullanılarak belirlenmiş bu hareketler, vücudun bazı bölümlerinde farklı isimler alabilir.

<span class="mw-page-title-main">Radius (kemik)</span> Ön kolun iki uzun kemiğinden biri

Radius, önkoldaki kemiklerden biridir. Anatomik duruş pozisyonuna göre radius önkolun lateral kısmındadır. Dirsekte humerusla, el bileğinde ise skafoid kemik ve lunatum kemiği ile eklem yapar. Önkoldaki iki kemikten hareketli olan kemiktir. Pronasyon ve supinasyon hareketlerinde ulna sabitken radius hareket eder. Radiusun proximal kısmında bulunan caput radii 'nin üstünde bir adet çukurluk bulunmaktadır. Bu çukurluğun adı fovea capitis radiidir. Bu çukurluk humerusun capitulum humeri adı verilen kısmıyla eklem yapar. Ayrıca kaput radiiyi çepeçevre saran ve circumferentia articularis adı verilen kısım ulna kemiğinin incisura radialis denilen çentik kısmıyla eklem yapar. Caput radiinin altında kalan kısma radiusun boynu anlamına gelen collum radii adı verilir. Collum radiinin hemen altında, radius iç rotasyonda iken içe; radius dış rotasyonda iken öne bakan yumru şeklindeki yapıya tuberositas radii adı verilmektedir. Tuberositas radii kolun flexor kaslarından biri olan musculus biceps brachiinin sonlanma yeridir. Radiusun gövde kısmında Musculus pronator teres kasının sonlandığı tuberositas pronatoria adı verilen yumru şeklinde ve tuberositas radiiye benzeyen bir yapı mevcuttur. Radiusun distal kısmında ise musculus brachioradialis'in tutunduğu bir çıkıntı bulunmaktadır. Bu çıkıntının adı processus styloideus'tur. Radius distal kısımda karpal kemiklerle eklem yapar. Bu eklem yüzeyi facies articularis inferior adını alır. Radius hem proximalde hem de distalde ulnayla eklem yapar. proximalde bulunan eklem articulatio radioulnaris proximalis, distaldekinin adı articulatio radioulnaris distalistir.

<span class="mw-page-title-main">Ayak</span> hareket etmek için kullanılan biyolojik organ

Ayak, birçok omurgalıda bulunan anatomik bir yapıdır. Ağırlık taşıyan ve hareket etmeye olanak sağlayan bir uzvun terminal kısmıdır. Ayakları olan birçok hayvanda, ayak, bacağın terminal kısmında, genellikle pençeler veya tırnaklar da dahil olmak üzere bir veya daha fazla segment veya kemikten oluşan ayrı bir organdır.

<span class="mw-page-title-main">Ayak bileği</span> insan anatomisinde ayak ile bacağın birleştiği yer

İnsan anatomisinde ayak bileği eklemi, ayak ile bacağın birleştiği yerde oluşmuştur. Ayak bileği veya talocrural eklem, tibia ve fibulanın iki distal ucunu bağlayan sinoviyal menteşe tipi bir eklemdir. Tibia ve talus arasındaki eklem, daha küçük olan fibula ve talus arasındaki eklemden daha fazla ağırlık taşır.

El bileği, İnsan anatomisinde önkol ile el arasında bulunan esnek ve daha dar bir bağdır. El bileği temel olarak karpallar denilen ve birbiri üzerine sarılarak şekil verilebilir bir menteşe oluşturan, çift sıra kısa kemiklerden oluşur.

<span class="mw-page-title-main">İnsan kas-iskelet sistemi</span> İnsanlara kas ve iskeletlerini kullanarak hareket etme yeteneği kazandıran organ sistemi

İnsan kas-iskelet sistemi, insanlara kas ve iskelet sistemlerini kullanarak hareket etme yeteneği veren bir Organ sistemidir. Kas-iskelet sistemi vücuda şekil, destek, denge ve hareket sağlar.

<span class="mw-page-title-main">Median sinir</span>

Medyan sinir, insanlar ve diğer hayvanların üst ekstremitesinde bulunan ve brakial pleksus sinir ağını oluşturan beş ana sinirden biridir.

<span class="mw-page-title-main">Torba bağı</span>

Torba bağı torba, çuval gibi şeylerin ağzını bağlamak için kullanılan birçok bağa verilen ortak isimdir.

<span class="mw-page-title-main">Fleksör karpi ulnaris</span> Ön kol kası

Fleksör karpi ulnaris, insan önkolunda bulunan bir kas. El bileğine fleksiyon (bükme) ve adduksiyon hareketlerini yaptırır.

<span class="mw-page-title-main">Parmak kemiği</span>

Parmak kemikleri veya falanks kemikleri, çoğu omurgalının ellerinde ve ayaklarındaki parmaklarda bulunan kemiklerdir. Primatlarda, el ve ayak başparmaklarında iki falanks, diğer parmaklarda ise üç falanks vardır. Parmak kemikleri uzun kemikler olarak sınıflandırılır.

<span class="mw-page-title-main">Karpal tünel</span> El bileğinin palmar tarafında bulunan ve ön kolu ele bağlayan geçiş yolu

Karpal tünel veya karpal kanal, insan vücudunda ön kol ile el arasında palmar bilek bölgesinde yer alan geçit. Tünel, bilek kemikleri ve fleksör retinakulum ile sınırlanmıştır. Normal bireylerde, önkol kaslarının fleksör grubuna ait birkaç kasın tendonları ile median sinir karpal tünelden geçer.

<span class="mw-page-title-main">Tarsus (iskelet)</span> Ayak kemikleri

Tarsus, her ayağında tibianın alt ucu ile alt bacağın fibulası ve metatarsus arasında yer alan yedi eklem kemiği kümesi. Orta ayak ve arka ayaktan oluşur.

OPD sendromu (otopalatodigital sendrom), X-kromozomu aracılığıyla dominant (XLD) yolla geçen kalıtsal bir sendromdur (Gorlin-Cohen sendromu hariç). Kız çocukları daha hafif etkilenir. Tümü benzer bulgular içeren 5 tipi vardır:

  1. Otopalatodigital sendrom tip I (OPD tip1)
  2. Otopalatodigital sendrom tip II (OPD tip2)
  3. Gorlin-Cohen sendromu (ilgili sayfaya gidiniz)
  4. Melnick-Needles sendromu (tip 1 ile allelik bağlantısı vardır; ilgili sayfaya gidiniz)
  5. Terminal osseöz displazi ve pigmentli deri defektleri (çok enderdir, ayrıntı verilmemiştir).
<span class="mw-page-title-main">Anatomik terminoloji</span> Vikimedya liste maddesi

Anatomik terminoloji, uluslararası alanda anatomist, zoolog ve sağlık uzmanlarınca kullanılması amacıyla hazırlanmış bilimsel bir anatomi terminoloji standardıdır. Anatomik terimler Antik Yunan dönemine ve Latince'ye ait kelimeler, ön ek ve son ekler barındırırlar. Bu terimler uzmanlar arasında anlaşma açısından bir standard sağlar ve anlam karmaşasını ortadan kaldırır. Örneğin, el bileğinde oluşan bir yarayı tarif ederken kullanılan anatomik terimler yaranın tam olarak nerede olduğunu, konunun uzmanlarına kuşkuya yer bırakmayacak şekilde tarif eder. Her uzmanlık alanının kendine has terimleri olur. 1998 yılında hazırlanan standardın adı Terminologia Anatomica yani Anatomik Terminoloji dir. Öte yandan 2017'de yayınlanan makalesinde Strezelec bu standardın içerdiği hataları nedeniyle eleştirilerini sunmuştur.

<span class="mw-page-title-main">Bohring-Opitz sendromu</span>

Bohring-Opitz sendromu, otosomal dominant yolla aktarılan, gelişme ve zeka geriliği bulgularının ön planda olduğu, hastaların çoğunun çocukluk yaşlarında kaybedildiği bir sendromdur. C sendromu'nun fenotipi olarak benimsenir.

<span class="mw-page-title-main">Gangliyon kisti</span> Ganglion

Gangliyon kisti; bir eklem veya tendon üzerinde oluşan küçük bir sıvı kesesidir.

Danuvius guggenmosi, Güney Almanya'da 11.6 milyon yıl önce, Orta - Geç Miyosen döneminde yaşamış soyu tükenmiş bir bazal hominid türüdür; ayrıca Danuvius cinsinin tek üyesidir. O sırada bölge muhtemelen mevsimsel iklime sahip bir ormanlıktı. Bir erkek numunenin yaklaşık 31 kg (68 lb) ve iki dişi numunenin 17 ve 19 kg ağırlığında olduğu tahmin edilmiştir. Hem cins hem de tür Kasım 2019'da tanımlanmıştır.

<span class="mw-page-title-main">Karpal kemikler</span> eli ön kola bağlayan bileği (veya karpusu) oluşturan sekiz küçük kemik

Karpal kemikler veya el bileği kemikleri, eli ön kola bağlayan bileği oluşturan sekiz küçük kemiktir. "Karpus" terimi Latince carpus ve Yunanca καρπός (karpós) kelimelerinden türetilmiştir ve "bilek" anlamına gelmektedir. İnsan anatomisinde el bileğinin ana rolü, elin etkili bir şekilde konumlandırılmasını ve ön kolun ekstansör ve fleksörlerinin güçlü bir şekilde kullanılmasını kolaylaştırmaktır ve bireysel karpal kemiklerin hareketliliği el bileğindeki hareket özgürlüğünü artırır.