İçeriğe atla

Mesud Recavi

Mesud Recavi
Irak Devlet Başkanı Saddam Hüseyin Bağdat'ta Mesud Recavi'yi kabul ederken.
Halkın Mücahitleri Örgütü Lideri
Görev süresi
1965-1993
Kişisel bilgiler
Doğum 18 Ağustos 1948(1948-08-18)
Tebes, İran
Milliyeti İranlı
Evlilik(ler) Meryem Recavi
Çocuk(lar) Eşref (Kız)- Mustafa (Erk.)
Bitirdiği okul Tahran Üniversitesi Siyasal Bilgiler
Dini İslam

Mesud Recavi (Farsçaمسعود رجوی, d. 18 Ağustos 1948) İran'da gerek ülke içinde, gerekse de ülke dışında, mevcut rejime muhalefet eden İran Ulusal Direniş Konseyi'nin (İUDK) başkanı. Aynı zamanda Halkın Mücahitleri Örgütü'nün (HMÖ) Genel Sekreteri. 1981 yılında İran'ı terk ettikten sonra, Fransa ve Irak'ta yaşadı. ABD'nin 2003 Irak İşgali'nden bu yana, toplum içinde herhangi bir yerde görüntü vermemiştir. Hayatta olup olmadığı konusunda çeşitli spekülasyonlar mevcuttur.[1]

Biyografi

Mesud Recavi, Tahran Üniversitesi'nde "siyasal bilimler" dalında eğitim aldı. 20 yaşında üniversite eğitimi devam ederken, daha sonra merkez komitesinde yer alacağı, HMÖ'ye katıldı. 1971 yılında, HMÖ'nün tüm merkez komite üyeleri ve kurucuları ile birlikte, gizli polis örgütü SAVAK tarafından tutuklandı ve ölüm cezasına çarptırıldı.[2] Kardeşi Prof. Kazım Recavi, Uluslararası Af Örgütü, Kızılhaç, François Mitterrand gibi kişi ve kuruluşların yoğun çabaları sonucunda, idam edilmekten kurtuldu. 1979 yılında, İran İslam Devrimi sırasında serbest bırakıldı.[3] Kardeşi Kazım Recavi, 1990 yılında Cenevre'de uğradığı silahlı saldırı sonucu hayatını kaybetmiştir. Suikastta İran hükûmetinin dahli olduğu iddia edilmektedir.[4][5]

Serbest bırakıldıktan sonra, HMÖ'nün liderliğini üstlendi. Bu tarihten sonra da örgüt, islami çizgisinden kayarak, daha da sola, Marksist eksene oturdu.[6] Recavi ve HMÖ, aktif bir şekilde Muhammed Rıza Pehlevi'ye muhalefet yaptılar ve 1979 İran Devrimi'in önemli aktörlerinden oldular.[7]

Şah'ın devrilmesinden sonra, HMÖ yoğun şekilde demokrasinin yerleşmesi için mücadele etti[8] ve Ayetullah Humeyni yönetimiyle çatışmaya başladı. 1980 yılındaki başkanlık seçimlerinde HMÖ, Kürtler ve Yahudiler dahil olmak üzere, ciddi bir halk desteği elde etti.[9] Recavi, İran Başkanlık Seçimlerinin adaylarından biriydi. Böyle olmakla berlikte, seçim sonuçları kesinleşmeden, Ayetullah Humeyni, Recavi'nin isminin aday listesinden çıkartılmasını istedi.[10] Recavi'nin seçimlerden dışlanması, Kürtlerin de geniş şekilde seçimleri boykot etmesine yol açtı.[11] Recavi, 1980 yılında Tahran Amjadieh Stadyum'da yaptığı konuşmada, Ayetullah Humeyni'yi sert bir dille, özgürlükleri yok etmekle suçladı.

1981 yılında Cumhurbaşkanı Ebu'l-Hasan Beni Sadr, Ayetullah Humeyni tarafından azledildi ve ülke çapında geniş bir tutuklama ve baskı dalgası başladı. Recavi, Beni Sadr ile birlikte bir hava üssünü kullanarak Paris'e kaçtı. 1986 yılında Recavi Irak'a gitti. İran'a sınıra yakın bir bölgede üslendi.[12][13] Recavi, Saddam Hüseyin tarafından Irak'ta sıcak bir şekilde karşılandı ve destek buldu.[14]

ABD'nin Irak'ı işgalinden sonra, Mesud Recavi ortadan kayboldu. Yokluğunda eşi Meryem Recavi, HMÖ'nün liderliğini ele alarak, onun tüm örgütsel sorumluluklarını üstlendi.[12] 2011 yılında İran Ulusal Direniş Konseyi, bir bildiri ile "Mesud Recavi'nin hayatta olduğunu ve saklandığını" duyurdu.[15]

Kaynakça

  1. ^ http://www.alarabiya.net/articles/2010/08/26/117689.html 23 Temmuz 2011 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. Iran opposition leader maybe dead: reports
  2. ^ http://www.ncr-iran.org/en/massoudrajavi 3 Mart 2014 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. Biyografi
  3. ^ See Abrahamian, supranote 291
  4. ^ See "Hossein Abedini, Rafsanjani and His Hit Man," Washington Times, 16 June 2005.
  5. ^ http://hurarsiv.hurriyet.com.tr/goster/printnews.aspx?DocID=-159398 "Molla bülbülü öttü"
  6. ^ SeeAbrahamian, supranote 363 at 146¬147, 183.
  7. ^ Hersh, Seymour M. "Our Men In Iran?". The New Yorker. 7 Temmuz 2014 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 19 Aralık 2013. 
  8. ^ SeeAbrahamian, supranote 363 at 184 and its membership grew quickly.
  9. ^ SeeAbrahamian, supranote 363 at 198.
  10. ^ "Arşivlenmiş kopya". 30 Ağustos 2010 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Mart 2014. 
  11. ^ SeeAbstract, NEW YORK TIMES, 26 Jan. 1980 (1980 WLNR 272101).
  12. ^ a b Council on Foreign Relations, "Backgrounder: Mujahadeen-e-Khalq (Iranian Rebels)." 6 Haziran 2010 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.
  13. ^ Smith, Craig S. (24 Eylül 2005). "An implacable opponent to the mullahs of Iran". The New York Times. 25 Aralık 2014 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Mart 2014. 
  14. ^ "Arşivlenmiş kopya". 23 Temmuz 2011 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Mart 2014. 
  15. ^ Matt Cresswell, Camp Ashraf protest moves to Paris 20 Aralık 2013 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi., 24 June 2011, source unclear; article posted on NCRI website, 2 July 2011.

Dış bağlantılar

Parti siyasi görevi
Önce gelen
None
Halkın Mücahitleri Örgütü Lideri
1965-1993
Sonra gelen
Meryem Recavi
Siyasi görevi
Önce gelen
None
İran Ulusal Direniş Konseyi
1981-1993
Sonra gelen
Meryem Recavi

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Ali Hamenei</span> 2. İran dinî lideri

Seyyid Ali Hüseyni Hamenei, İranlı din ve siyaset adamı, Şii merci-i taklid ve 1989'dan beri İran'ın ikinci yüce lideri. 1981-1989 yılları arasında İran'ın üçüncü cumhurbaşkanı olarak görev yapmıştır. Hamenei, Orta Doğu'da en uzun süre görev yapan devlet başkanı ve Şah Muhammed Rıza Pehlevi'den sonra geçen yüzyılın en uzun süre görev yapan ikinci İran lideri olmuştur.

<span class="mw-page-title-main">Ruhullah Humeyni</span> İran İslam Cumhuriyetinin ilk dinî lideri

Ruhullah Humeyni, İranlı siyasetçi ve Şii din adamı. Ayetullah Humeyni olarak da anılır. İran İslam Devrimi'nin siyasi ve ruhani lideriydi. Muhammed Rıza Pehlevi rejimine son verip İslam Cumhuriyeti'ni kurdu ve devrimden sonraki tüm dinî ve siyasi yetkileri elinde tuttu.

<span class="mw-page-title-main">İslami Davet Partisi</span> Irakta bir siyasi parti

İslami Davet Partisi veya İslami Çağrı Partisi, Irak'taki siyasi partilerden biridir. Irak Yüksek İslam Konseyi ile birlikte Şii Birleşik Irak İttifakı'nın iki ana partisidir. Ocak 2005 Irak seçimlerinde ve daha uzun vadeli Aralık 2005 seçimlerinde mecliste çok sayıda sandalye kazandı. Parti, İran-Irak Savaşı sırasında ve İran Devrimi'nde Ayetullah Ruhullah Humeyni'yi destekledi. Hala İran ile olan ideolojik farklılıklara rağmen Tahran'dan mali destek almaktadır.

<span class="mw-page-title-main">İran İslam Devrimi</span> 1979 yılında İrandaki monarşinin yıkılıp İslam Cumhuriyetinin kurulmasıyla sonuçlanan devrim

İran Devrimi veya İslam Devrimi, 1979 yılında İran'ın Muhammed Rıza Pehlevi liderliğindeki bir monarşiden, Ayetullah Ruhullah Humeyni yönetiminde İslam hukuku ve Şiî mezhebi görüşlerini esas alan İslam Cumhuriyeti kurulmasına dönüşen popüler hareketin adıdır.

<span class="mw-page-title-main">İslam Devrimi Muhafızları Ordusu</span> 1979 İslam Devriminden sonra kurulan İran Silahlı Kuvvetlerinin paramiliter şubesi

İslam Devrimi Muhafızları Ordusu, İran Silahlı Kuvvetlerine bağlı kara, hava, deniz ve füze kuvvetleri bulunan büyük bir ordudur. Halk ağzında ve özellikle İran diasporasında ordu mensubu kişilere organizasyona duydukları hayranlığı belirtmek için Farsçada "muhafızlar" anlamına gelen Pasdaran denilmektedir.

<span class="mw-page-title-main">1988 İran siyasi suçlu idamları</span>

1988 İran siyasi suçlu idamları: 19 Temmuz 1988 tarihinde başlayıp 5 ay süren ve binlerce siyasi suçlunun İran hükûmetince sosyalist örgütlere ve İran'da faaliyet gösteren çeşitli komünist parti mensuplarına sistematik bir şekilde antikomünizm kaynaklı infaz edilmelerini anlatan terim. Ana hedef İran'daki Halkın Mücahitleri Örgütü üyeleri idi ancak buna rağmen daha az sayıda da olsa diğer sosyalist ve komünist grupları kapsayacak şekilde üyeleri de idamlara dâhil edildi.

<i>Velâyet-i Fakih yâ Hükûmet-i İslamî</i>

Velâyet-i Fakih veya Hükûmet-i İslamî, İranlı şii dini lider Ruhullah Humeyni tarafından teokratik islam devleti fikri üzerine yazılan ve 1970 yılında ilk baskısı yapılan bir kitaptır. Kitap Türkçeye "İslam Fıkhında Devlet" olarak çevrilmiştir.

<span class="mw-page-title-main">Halkın Mücahitleri Örgütü</span> İran İslam Cumhuriyetinde İslamcı sosyalist örgüt

Halkın Mücahitleri Örgütü (HMÖ), İran İslam Cumhuriyeti'ni yıkmayı amaçlayan İslamcı sosyalist örgüt.

<span class="mw-page-title-main">Ebu'l-Kasım Hoyî</span>

Büyük Ayetullah Seyyid Ebu'l-Kasım Hoyî el-Musevi 19 Kasım 1899 - 8 Ağustos 1992) İranlı-Iraklı Şii bir merciydi. Hoyî, en etkili Şii alimlerden biri olarak kabul edilir.

<span class="mw-page-title-main">Musa es-Sadr</span>

Musa es-Sadr din adamı ve siyasetçidir. İran'ın Kum şehrinde Lübnanlı Şii El-Sadr ailesinin bir ferdi olarak dünyaya geldi. Babası Sadruddin Sadr ona Musa ismini verdi. Musa Sadr çocukluk ve gençlik yıllarını bu mahallede geçirdi. Dini eğitim ve akademik eğitimini tamamladıktan sonra siyasi hareketlerin içinde ve başında yer aldı. Lübnan İç Savaşında Emel ordusunun komutanlarındandı. Hayatta olup olmadığı bilinmemektedir.

<span class="mw-page-title-main">Meryem Recavi</span>

Meryem Recavi, İranlı muhalif politikacı. 4 Aralık 1953 tarihinde Tahran'da dünyaya geldi. Halkın Mücahitleri Örgütü'nün (HMÖ) kurucularından Mesud Recavi'nin eşi. 1993 yılından bu yana İran Ulusal Direniş Konseyi'nin (İUDK) seçilmiş başkanı. İUDK, üyeleri ve destekçileri tarafından, İran İslam Cumhuriyeti'ne muhalif organizasyon ve derneklerin bir arada olduğu "geniş bir çatı örgüt/İran'ın sürgündeki parlamentosu" olarak tanımlanmaktadır. Başkanlığını yaptığı bu platform, kendi destekçileri, çeşitli ülkelerden bir kısım batılı parlamenter ve New York eski valisi Rudy Giuliani, Barack Obama'nın eski Ulusal Güvenlik danışmanlarından General James L. Jones gibi ABD'nin önde gelen bazı politikacıları tarafından, İran'ın gelecekteki meşru yönetimi olarak tanımlanmaktadır.

<span class="mw-page-title-main">Heft-i Tir Bombalama Olayı</span>

28 Haziran 1981 tarihinde, İran İslami Cumhuriyet Partisi'nin (İCP) liderleri, partinin Tahran'daki genel merkezinde toplantı halindeyken çok güçlü bir patlama meydana geldi. Aralarında İran yargı sisteminin başında bulunan ve o dönem Ayetullah Humeyni'den sonra İran İslam Devrimi'nin en güçlü kişisi olarak gösterilen Ayetullah Muhammed Beheşti'nin de aralarında bulunduğu, parti ileri gelenlerinden 73 kişi öldü. Saldırının sorumlusunun Halkın Mücahitleri Örgütü olduğu düşünülmekteydi.

<span class="mw-page-title-main">İslami Cumhuriyet Partisi</span> Eski İran İslam Cumhuriyeti siyasi partisi

İslami Cumhuriyet Partisi, 1979 yılının ortasında, İran Devrimi sırasında, Ayetullah Humeyni'nin devrimi gerçekleştirmesine yardım etmek ve ülkede teokrasinin egemen kılınmasını sağlamak amacıyla İran'da kurulmuş bir siyasi partidir. Parti, iç çekişmeler yüzünden tasfiye olduğu Mayıs 1987'ye kadar siyasi varlığını sürdürmüştür.

<span class="mw-page-title-main">Ebulhasan Benisadr</span> İran İslam Cumhuriyetinin ilk cumhurbaşkanı

Seyyid Ebulhasan Benisadr, İranlı siyasetçi, iktisatçı ve İran İslam Devrimi'nden sonra İran'ın ilk cumhurbaşkanı.

<span class="mw-page-title-main">Hasan Ruhani</span> 7. İran cumhurbaşkanı

Hasan Ruhani, İranlı siyasetçi, din adamı, hukukçu ve İran'ın 7. cumhurbaşkanı.

<span class="mw-page-title-main">Muhammed Ali Recai</span> 2. İran cumhurbaşkanı

Muhammed Ali Recai, İran'ın eski cumhurbaşkanı ve başbakanı. 30 Ağustos 1981'de başbakan Muhammed Cevad Bahonar ile birlikte düzenlenen bir bombalı saldırıda öldü.

<span class="mw-page-title-main">1981 İran cumhurbaşkanlığı seçimleri</span> İranda 1981 yılında yapılan cumhurbaşkanlığı seçimi

Önceki cumhurbaşkanı Ebu'l-Hasan Beni Sadr'ın 21 Haziran'da parlamento tarafından azledilmesinin ve 22 Haziran'da dini lider Ruhullah Humeyni tarafından görevden alınmasının ardından, Temmuz 1981 İran cumhurbaşkanlığı seçimleri 24 Temmuz 1981 tarihinde düzenlendi. Seçim, önceki başbakan Muhammed Ali Recai'nin 14.573.803 oydan 13.001.761'ini (%89) kazanması ve cumhurbaşkanı seçilmesi ile sonuçlandı. Seçime katılım oranı % 65.29 idi.

İran Şehinşah Devleti'nde (1925-1979), İran İslam Cumhuriyeti döneminde, hükûmetin İran vatandaşlarının haklarına yönelik muamelesi İranlılar, uluslararası insan hakları aktivistleri, yazarlar, STK'lar ve Amerika Birleşik Devletleri tarafından eleştirilmişti. Şahların yönetimi altındaki monarşi, çoğu Batılı örgüt tarafından berbat bir insan hakları siciline sahip olduğu için geniş çapta saldırıya uğrasa da, ondan sonra gelen İslam Cumhuriyeti hükûmeti birçokları tarafından daha da kötü kabul ediliyor.

Müslüman Halk Cumhuriyeti Partisi veya İslam Halkın Cumhuriyetçi Partisi, Şii din adamı ve Azerbaycan Türkü olan Ayetullah Şeriatmadari ile bağlantılı kısa ömürlü bir partidir. Parti, İslam devrimi sırasında, yani 1979'da, İslamcı ve teokratik İslami Cumhuriyetçi Parti'ye karşı daha ılımlı ve liberal özellikler üzerine inşa edildi.

<span class="mw-page-title-main">Humeynizm</span> Ruhullah Humeyninin fikir ve görüşlerini esas alan ideoloji

Humeynizm veya Humeynicilik, 1979 İran İslam Devrimi'nin lideri Ruhullah Humeyni'nin dini ve siyasi fikirlerini ifade eder. Ayrıca Humeynicilik, Humeyni'nin kurduğu İran İslam Cumhuriyeti'ni yöneten din adamı sınıfının ideolojisini de ifade ediyor olabilir. Bu aynı zamanda İran, Irak ve Lübnan'daki On İki İmamcı Şii nüfusun bazı kesimlerinin "radikalleşmesine" ve İran hükûmetinin Afganistan, Pakistan, Suudi Arabistan ve Afrika'daki Şii azınlıkları "silah altına almasına" atıfta bulunmak için de kullanılabilir. Humeynicilikten türetilen Humeynici ve Humeyniciler kelimeleri aynı zamanda İran'ın dini yöneticilerinin üyelerini tanımlamak ve onları "normal" Şii Müslüman din adamlarından ayırmaya çalışmak için de kullanılabilir.