İçeriğe atla

Messier 87

Koordinat:Sky map 12sa 30d 49,4s; +12º 23' 28″
Messier 87
Işık hızına yakın hızla fırlatılan M87'deki jet.
Gözlem verisi (Dönem J2000)
TakımyıldızBaşak
Sağ açıklık (α)12sa 30d 49.4s[1]
Dik açıklık (δ)+12° 23′ 28″[1]
Galaksi sınıfıE+0-1 pec;NLRG Sy[1]
Görünür büyüklük (V)8,6[2]
Görünür büyüklük (B)9,6[2]
Yüzey parlaklığı (SB)13,0[2]
Boyut8,3′ × 6,6′[1]
Özellikler
Grup veya kümeBaşak kümesi
(LGG 289)[1]
Kırmızıya kayma (z)0,004283 ± 0,000017[1]
Helyo dikey hız ()(1284 ± 5) km/sn[1]
Mesafe72,08 MIy (22,1 Mpc)[1]
Keşif
Charles Messier (18 Mart 1781)
Katalog belirtmeleri
M 87 • NGC 4486 • GC 3035 • Arp 152 • h 1301 • MCG +02-32-105 • PGC 41361 • UGC 7654 • VCC 1316 • ZWG 70.139 • 3C 274 • Virgo A
  Wikimedia Commons'ta ilgili ortam

Messier 87 (ayrıca M87, Virgo A veya NGC 4486 olarak da bilinir) Başak takımyıldızı bölgesinde yaklaşık olarak 72,08 MIy (22,1 Mpc)uzaklıkta bulunan dev bir eliptik gökadadır. Charles Messier tarafından 18 Mart 1781 tarihinde keşfedildi.[3] Messier, gözlem defterine düştüğü notta gökada için "içinde yıldız olmayan bir bulutsu" diyordu. Oysa Messier'in yıldızsız bulutsu sandığı şey, en az birkaç yüz milyar yıldızdan oluşmuş dev bir sistemdi. Halton Arp tarafından görüntülenmiş ve Arp 151 olarak "Fışkırmalara sahip gökadalar" kategorisi altında Tuhaf Gökadalar Atlası'na dahil edilmiştir.[4]

M87, Başak kümesi'nin kuzeyinde bulunan en büyük ve en parlak gökadadır. Gökada, dikkat çekici ve önemli bir etkin çekirdeğe sahiptir ve özellikle çoklu dalga boyunda radyasyon yayan güçlü bir radyo dalgası kaynağıdır.[5] Dünyaya yakın dev bir eliptik gökada ve çok parlak bir radyo kaynağı olması nedeniyle keşfinden bu yana amatör ve profesyonel çalışmalar için popüler bir hedef olmuştur.

Gözlem tarihi

1781 yılında Fransız gök bilimci Charles Messier, kuyruklu yıldızlarla karıştırılabilecek nesneleri tanımlamayı amaçlayan bir listenin parçası olarak bulutsu görünümüne sahip 103 nesneden oluşan bir katalog yayınladı. Daha sonraki kullanımlarda her katalog girişine "M" harfi eklenmiştir. Böylece M87, Messier kataloğunda listelenen seksen yedinci nesne oldu.[6] 1880'lerde, gök bilimci John Dreyer'in esas olarak İngiliz gök bilimci John Herschel'in gözlemlerine dayanarak hazırladığı Yeni Genel Kataloğu'na NGC 4486 olarak dahil edildi.[7]

1918 yılında Lick Gözlemevi'nden Amerikan gök bilimci Heber Curtis yaptığı gözlemlerde, "Tuhaf düz ışın... görünüşe göre ince bir madde çizgisiyle çekirdeğe bağlı" notuyla birlikte M87'nin sarmal bir yapısının bulunmadığına dikkat çekti. Bu ışının en parlak olarak göründüğü yer galaktik merkezin yakınıydı.[8] Ertesi yıl M87 içindeki bir süpernova, 21,5 zirve fotoğraf parlaklığına ulaştı. Ancak bu olay 1922'de Rus gök bilimci Innokentii A. Balanowski tarafından fotoğrafik plakalar incelenene kadar bildirilmedi.[9][10]

Bileşenler

Süper kütleli kara delik

1,3 mm radyo dalgaları kullanarak M87 çekirdeğinin Olay Ufku Teleskobu ile elde edilen görüntüsü. Merkezdeki karanlık nokta kara deliğin gölgesidir ve kara deliğin olay ufkundan daha büyüktür.

Çekirdek, kütlesi Güneş'in milyarlarca katı olan ve M87* olarak belirtilen[11][12] bir süper kütleli kara delik içeriyor. Tahminler; 2016 yılında yapılan ölçümlerde 7,22+0,34
-0,40
×109
M ve diğer ölçümlerde (3,5 ± 0,8) × 109 M ile (6,6 ± 0,4) × 109 aralığında değişmekteydi. 2019 Nisan'ında, kara delik kütlesinin Olay Ufku Teleskobu ile elde edilen ölçümleri (6,5 ± 0,2stat ± 0,7sys ) × 109 M olarak yayınlandı.[13] Bu, böyle bir nesne için bilinen en yüksek kütle değerlerinden birisidir. Dönen bir iyonize gaz diski kara deliği çevreler ve hemen hemen dikey bir göreceli fışkırmaya neden olur. Disk, yaklaşık olarak 1.000 km/sn hızla döner[14] ve maksimum 0,12 parsek (25.000 AU; 0,39 ly; 3,7×1012 km) çapına kadar yayılır.[15]

Jet (fışkırma)

1918'de Lick Gözlemevi'nden Heber Curtis, M87'den gelen maddenin fışkırmasını (jet) keşfetti. Bu fışkırma, süper büyük kütleli bir karadeliğin etkisiyle M87'nin çekirdeğinden en az 5.000 ışık yılı uzağa fırlatılan maddeden oluşur. Gök bilimciler, bu kara deliğin kütlesini yaklaşık 6,4 milyar (6,4×109) Güneş kütlesi olarak tahmin etmektedirler. Ayrıca M87'nin çok güçlü bir X-ışını kaynağı olduğu bulunmuştur.

Süperluminal hareket

Hubble Uzay Teleskobu'nca 1999 yılında sağlanan fotoğraflarla, M87'deki fışkırma hızını ışık hızının dört veya altı kat üzerinde olduğu ölçülmüştür. Bu hareketin fışkırmada görülen göreli bir hız sonucu oluştuğuna ve gerçek bir süperluminal hareket olmadığına inanılmaktadır.

X-ışını yayan döngüler ve halkalar

Chandra X-ışını Gözlemevi gözlemleri, M87'den çevresine x-ışını yayan döngüler ve halkaların varlığını göstermiştir. Bu döngüler ve halkalar basınç dalgaları tarafından oluşturulur. Bu basınç dalgaları süper büyük kütleli kara delik sonucu oluşan fışkırmanın çeşitli değişimlerinden kaynaklanır.

Küresel kümeler

M87, alışılmadık derecede büyük küresel yıldız kümeleri popülasyonuna sahiptir. 2006'da yapılan gözlemlerle çekirdeğin 25′ dışına doğru yaklaşık 12.000 ± 800 küresel kümeye sahip olduğu hesap edilmektedir.[16]

Kaynakça

  1. ^ a b c d e f g h "NASA/IPAC Extragalactic Database". NGC 4486 için sonuçlar. Erişim tarihi: 22 Ekim 2006. 
  2. ^ a b c "SEDS". NGC 4486 için sonuçlar. 3 Temmuz 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 23 Ekim 2019. 
  3. ^ Seligman, Courtney. "NGC 4486 (= PGC 41361 = M87 = Arp 152)". 28 Ocak 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 23 Ekim 2019. 
  4. ^ Arp, Halton (1966). "Atlas of Peculiar Galaxies". Figure 2. 25 Ekim 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 7 Eylül 2019. 
  5. ^ W. Baade, R. Minkowski (1954). "On the Identification of Radio Sources". Astrophysical Journal. Cilt 119. ss. 215-231. doi:10.1086/145813. 19 Ocak 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 13 Ocak 2010. 
  6. ^ Basu, B.; Chattopadhyay, T.; Biswas, S. N. (2010). An Introduction to Astrophysics (2. bas.). New Delhi: PHI Learning Pvt. Ltd. s. 278. ISBN 978-81-203-4071-8. 
  7. ^ Dreyer, J. L. E. (1888). "A New General Catalogue of Nebulae and Clusters of Stars, being the Catalogue of the late Sir John F.W. Herschel, Bart., revised, corrected, and enlarged". Memoirs of the Royal Astronomical Society. Cilt 49. ss. 1-237. Bibcode:1888MmRAS..49....1D. 
  8. ^ Curtis, H. D. (1918). "Descriptions of 762 Nebulae and Clusters Photographed with the Crossley Reflector". Publications of the Lick Observatory. Cilt 13. ss. 9-42. Bibcode:1918PLicO..13....9C. 
  9. ^ Hubble, E. (Ekim 1923). "Messier 87 and Belanowsky's Nova". Publications of the Astronomical Society of the Pacific. 35 (207). ss. 261-263. Bibcode:1923PASP...35..261H. doi:10.1086/123332. 
  10. ^ Shklovskii, I. S. (Ağustos 1980). "Supernovae in Multiple Systems". Soviet Astronomy. Cilt 24. ss. 387-389. Bibcode:1980SvA....24..387S. 
  11. ^ Pek çok yazar (10 Nisan 2019). "First M87 Event Horizon Telescope Results". The Astrophysical Journal Letters – IOPscience. 20 Kasım 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 23 Ekim 2019. 
  12. ^ Lu, Donna (12 Nisan 2019). "How do you name a black hole? It is actually pretty complicated". New Scientist. Londra. 12 Nisan 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 23 Ekim 2019. "For the case of M87*, which is the designation of this black hole, a (very nice) name has been proposed, but it has not received an official IAU approval," says Christensen. 
  13. ^ The Event Horizon Telescope Collaboration (10 Nisan 2019). "First M87 Event Horizon Telescope Results. VI. The Shadow and Mass of the Central Black Hole" (PDF). The Astrophysical Journal. 875 (1). s. L6. doi:10.3847/2041-8213/ab1141. 10 Ocak 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 23 Ekim 2019. 
  14. ^ Macchetto, F.; Marconi, A.; Axon, D. J.; Capetti, A.; Sparks, W.; Crane, P. (Kasım 1997). "The Supermassive Black Hole of M87 and the Kinematics of Its Associated Gaseous Disk". The Astrophysical Journal. 489 (2). ss. 579-600. arXiv:astro-ph/9706252 $2. Bibcode:1997ApJ...489..579M. doi:10.1086/304823. 
  15. ^ Matveyenko, L. I.; Seleznev, S. V. (Mart 2011). "Fine core-jet structure of the galaxy M87". Astronomy Letters. 37 (3). ss. 154-170. Bibcode:2011AstL...37..154M. doi:10.1134/S1063773711030030. 
  16. ^ Tamura, Naoyuki; Sharples, Ray M.; Arimoto, Nobuo; Onodera, Masato; Ohta, Kouji; Yamada, Yoshihiko (2006). "A Subaru/Suprime-Cam wide-field survey of globular cluster populations around M87 - I. Observation, data analysis and luminosity function". Monthly Notices of the Royal Astronomical Society. Cilt Online Early. s. 588. doi:10.1111/j.1365-2966.2006.11067.x. 12 Mart 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 13 Ocak 2010. 

Dış bağlantılar

Bahar açısına göre önceki: M 87 | Bahar açısına göre sonraki: M 49
Katalog sırasına göre önceki: M 86 | Katalog sırasına göre sonraki: M 88


Bakmak istediğiniz cisminin resmini seçiniz

Messier nesneleri kataloğuM1Messier 2Messier 3Messier 4Messier 5KelebekMessier 7Deniz Kulağı BulutsusuMessier 9Messier 10Yaban ÖrdeğiMessier 12Messier 13Messier 14Messier 15Kartal BulutsusuOmega BulutsusuMessier 18Messier 19Üç Boğumlu BulutsuMessier 21Messier 22Messier 23Messier 24Messier 25Messier 26Halter BulutsusuMessier 28Messier 29Messier 30Andromeda GalaksisiNGC 221Üçgen GalaksisiMessier 34Messier 35Messier 36Messier 37Messier 38Messier 39Messier 40Messier 41Orion BulutsusuMessier 43Messier 44ÜlkerMessier 46Messier 47Messier 48Messier 49Messier 50Girdap gökadasıMessier 52Messier 53Messier 54Messier 55Messier 56Halka bulutsusuMessier 58Messier 59Messier 60Messier 61Messier 62Ayçiçeği GökadasıSiyah Göz GökadasıMessier 65Messier 66Messier 67Messier 68Messier 69Messier 70Messier 71Messier 72Messier 73NGC 628Messier 75Küçük Halter BulutsusuNGC 1068Messier 78Messier 79NGC 6093NGC 3031Messier 82Messier 83Messier 84Messier 85Messier 86Messier 87Messier 88Messier 89Messier 90Messier 91Messier 92Messier 93Messier 94Messier 95Messier 96Baykuş BulutsusuMessier 98Messier 99Messier 100Fırıldak GalaksisiNGC 5866Messier 103Sombrero GökadasıMessier 105Messier 106Messier 107Messier 108Messier 109Messier 110
Messier nesneleri kataloğu

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">NGC 221</span> cüce galaksi

Messier 32 veya NGC 221, Andromeda takımyıldızı bölgesinde yaklaşık olarak 2,5 MIy uzaklıkta bulunan bir cüce eliptik gökadadır. Guillaume Le Gentil tarafından 23 Ocak 1874 tarihinde keşfedildi. Halton Arp tarafından görüntülenmiş ve Arp 168 olarak "Dağınık karşı kuyruklara sahip gökadalar" kategorisi altında Tuhaf Gökadalar Atlası'na dahil edilmiştir. Meşhur Andromeda Gökadası'nın bir uydusudur.

<span class="mw-page-title-main">NGC 628</span> galaksi

Messier 74, Balıklar takımyıldızı bölgesinde yaklaşık olarak 30 milyon ışık yılı uzaklıkta bulunan büyük bir sarmal gökadadır. Pierre Méchain tarafından Eylül 1780 tarihinde keşfedilmiştir. Daha sonra keşfini gökadayı kataloğunda listeleyecek olan Charles Messier'e iletti. Gökada açıkça tanımlanmış iki sarmal kol içerir ve bu nedenle büyük tasarım sarmal gökadaların prototip bir örneği olarak kullanılır. Düşük yüzey parlaklığından dolayı amatör gök bilimcilerin gözlemlemesi açısından en zor Messier nesnelerinden birisidir. Nispeten büyük açısal boyutu ve gökadanın karşıdan görünmesi, sarmal kol yapısını ve sarmal yoğunluk dalgalarını incelemek isteyen profesyonel gök bilimciler için ideal bir nesne haline getirir. M74'ün yaklaşık olarak 100 milyar yıldıza ev sahipliği yaptığı tahmin edilmektedir.

<span class="mw-page-title-main">NGC 3031</span> galaksi

Messier 81, Büyük ayı takımyıldızında yaklaşık olarak 11,74 MIy (3,6 Mpc) uzaklıkta bulunan büyük tasarım sarmal gökadadır. 31 Aralık 1774 tarihinde Johann Elert Bode tarafından keşfedilmiş olup bazen kaşifinin onuruna Bode Gökadası olarak adlandırılır. 1993 yılında bir süpernova içerdiği anlaşılmıştır.

<span class="mw-page-title-main">Messier 105</span> galaksi

Messier 105 Aslan takımyıldızında yaklaşık olarak 56,09 MIy (17,2 Mpc) uzaklıkta bulunan bir eliptik gökadadır. Pierre Méchain tarafından yakınlardaki Messier 95 ve Messier 96 gökadalarını keşfetmesinden sadece birkaç gün sonra 24 Mart 1781 tarihinde keşfedildi. Başak kümesi'nde yer almayan Messier Kataloğu'ndaki en büyük eliptik gökadadır. Bu gökada, Messier tarafından doğrulanmadığı için kendi dönemindeki kataloğunun baskılarında yer almamıştır. Helen Sawyer Hogg'un bu gökadanın konumunu ve tanımını içeren Méchain'e ait bir mektup bulmasıyla, ilk yayınlanan adı olan NGC 3379 ile uyumlu olduğu anlaşıldığında kataloğa eklenmiştir.

<span class="mw-page-title-main">Girdap gökadası</span>

Girdap Gökadası, Av Köpekleri takımyıldızı bölgesinde yaklaşık olarak 23 milyon ışık yılı uzaklıkta bulunan etkileşim hâlindeki büyük tasarım çubuksuz sarmal gökadadır.

<span class="mw-page-title-main">Yerel Grup</span> Samanyolunu da kapsayan ve 35in üzerinde üyesi bulunan gökadalar grubu

Yerel Grup, Samanyolu Gökadası'nı da barındıran bir gökada grubudur. Çapı yaklaşık olarak 3 milyon parsek (10 milyon ışık yılı; 9×1019 kilometre) ve toplam kütlesi ise 2×1012 güneş kütlesi (4×1042 kg) civarındadır. "Dambıl" şeklinde iki gökada topluluğundan oluşur. Samanyolu ve ona bağlı cüce gökadalar bir lobu, Andromeda Gökadası ve ona bağlı cüce gökadalar ise diğer lobu oluşturur. Bu iki topluluk birbirinden yaklaşık 800 kiloparsek (3×10^6 ly; 2×1019 km) uzaklıktadır ve birbirlerine doğru 123 km/s hızla hareket etmektedir. Yerel Grup, daha büyük olan Başak Süperkümesi'nin bir parçasıdır ve bu da Laniakea Süperkümesi'nin bir parçası olabilir. Samanyolu bazı gökadaları gizlediği için Yerel Grup'taki tam sayı bilinmemekle birlikte, en az 80 üyesi olduğu tahmin edilmektedir ve bunların çoğu cüce gökadalardır.

<span class="mw-page-title-main">NGC 7252</span>

NGC 7252, Kova takımyıldızı bölgesinde yaklaşık olarak 199,6 MIy (61,2 Mpc)uzaklıkta bulunan bir çubuksuz merceksi gökadadır. William Herschel tarafından 26 Ekim 1785 tarihinde keşfedildi. Halton Arp tarafından görüntülenmiş ve Arp 226 olarak "Biçimsiz sarmal kollara sahip gökadalar" kategorisi altında Tuhaf Gökadalar Atlası'na dahil edilmiştir. NGC 7252, milyarlarca yıl önce başlayan iki gökada arasındaki etkileşimin sonucu olan tuhaf bir gökadadır. Atom çekirdeği yörüngesinde dönen bir elektronun diyagramına benzeyen görünümünden dolayı "Atoms For Peace Galaxy" olarak da adlandırılır.

<span class="mw-page-title-main">Erboğa A</span> galaksi

Erboğa A veya Centaurus A, Erboğa takımyıldızı bölgesinde yaklaşık olarak 35,87 MIy (11 Mpc)uzaklıkta bulunan bir merceksi veya dev eliptik gökadadır. James Dunlop tarafından 29 Nisan 1826 tarihinde keşfedildi. Halton Arp tarafından görüntülenmiş ve Arp 153 olarak "İç emilim ile bozulmuş gökadalar" kategorisi altında Tuhaf Gökadalar Atlası'na dahil edilmiştir. NGC 5128, Dünya'ya en yakın radyo gökadalardan birisidir, bu nedenle etkin gökada çekirdeği, profesyonel gök bilimciler tarafından yoğun olarak incelenmiştir. Ayrıca gökyüzündeki en parlak beşinci gökadadır ve bu da onu sadece düşük kuzey enlemlerinden ve güney yarımküreden görülebilmesine rağmen ideal bir amatör gökbilim hedefi haline getirir.

<span class="mw-page-title-main">Messier 60</span> galaksi

Messier 60 Başak takımyıldızı yönünde yaklaşık 55 milyon ışık yılı uzaklıkta bulunan bir eliptik gökadadır.

<span class="mw-page-title-main">Messier 90</span> galaksi

Messier 90 Başak takımyıldızı bölgesinde yaklaşık olarak 40,08 MIy (12,29 Mpc) uzaklıkta bulunan bir ara sarmal gökadadır. Charles Messier tarafından 18 Mart 1781 tarihinde keşfedildi. Halton Arp tarafından görüntülenmiş ve Arp 76 olarak "Eşlikçileri küçük ama yüksek yüzey parlaklığına sahip sarmal gökadalar" kategorisi altında Tuhaf Gökadalar Atlası'na dahil edilmiştir. Bu gökadanın Arp 76 olarak listelenmesine yol açan "nesne", muhtemelen etkileşim halinde olduğu IC 3583'dür.

<span class="mw-page-title-main">Messier 88</span> galaksi

Messier 88 Berenis'in Saçı takımyıldızı yönünde yaklaşık 47 milyon ışık yılı uzaklıkta bulunan bir sarmal gökada. Charles Messier tarafından 18 Mart 1781 tarihinde keşfedilmiştir.

<span class="mw-page-title-main">Messier 49</span> galaksi

Messier 49 (ayrıca M 49 veya NGC 4472 olarak da bilinir) Başak takımyıldızı bölgesinde yaklaşık olarak 58,7 MIy (18 Mpc)uzaklıkta bulunan bir eliptik gökadadır. Charles Messier tarafından 19 Şubat 1771 tarihinde keşfedildi. Halton Arp tarafından görüntülenmiş ve Arp 134 olarak "Yakınlarında parçalar olan gökadalar" kategorisi altında Tuhaf Gökadalar Atlası'na dahil edilmiştir. Haziran 1969'da gökada içerisinde bugüne kadar teyit edilmiş tek süpernova SN 1969Q gözlenmiştir. Gökadanın çekirdeği, kütlesi 5,65 × 108 M olan bir süper kütleli kara delik bulunduğunu gösteren X-ışınları yayar.

<span class="mw-page-title-main">NGC 3226</span> galaksi

NGC 3226, Aslan takımyıldızı bölgesinde yaklaşık olarak 73,05 MIy (22,4 Mpc)uzaklıkta bulunan bir eliptik gökadadır. William Herschel tarafından 15 Şubat 1784 tarihinde keşfedildi. Halton Arp tarafından görüntülenmiş ve etkileşim halinde olduğu NGC 3227 ile birlikte Arp 94 olarak "Eşlikçileri eliptik olan sarmal gökadalar" kategorisi altında Tuhaf Gökadalar Atlası'na dahil edilmiştir. Gökadaları amatör teleskoplarla ayırt edebilmek için 100 kez büyütme gerekir. İyi bilinen çift yıldız sistemi Gama Leonis'in 50' doğusundadır. Aslan II Grupları içinde yer alan NGC 3227 Grubu üyesidir.

<span class="mw-page-title-main">NGC 2782</span> galaksi

NGC 2782, Vaşak takımyıldızı bölgesinde yaklaşık olarak 122,96 MIy (37,7 Mpc)uzaklıkta bulunan bir ara sarmal gökadadır. William Herschel tarafından 18 Mart 1787 tarihinde keşfedildi. Halton Arp tarafından görüntülenmiş ve Arp 215 olarak "Bitişik düğümlere sahip gökadalar" kategorisi altında Tuhaf Gökadalar Atlası'na dahil edilmiştir. NGC 2782, büyük bir sarmal gökada ile çok daha küçük bir gökadanın çarpışması sonucu oluşmuş; aktif bir çekirdeğe sahip, yıldız patlama (starburst) ve tip 1 Seyfert gökadasıdır.

<span class="mw-page-title-main">NGC 4647</span> galaksi

NGC 4647 Başak takımyıldızı bölgesinde yaklaşık olarak 77,29 MIy (23,7 Mpc)uzaklıkta bulunan bir çubuklu sarmal gökadadır. Wilhelm Herschel tarafından 15 Mart 1784 tarihinde keşfedilmiştir.

<span class="mw-page-title-main">NGC 7674</span> galaksi

NGC 7674 Kanatlıat takımyıldızı bölgesinde yaklaşık olarak 368,55 MIy (113 Mpc)uzaklıkta bulunan bir çubuksuz sarmal gökadadır. John Herschel tarafından 16 Ağustos 1830 tarihinde keşfedildi. Halton Arp tarafından görüntülenmiş ve NGC 7674A ile birlikte Arp 182 olarak "Dar iplikçiklere sahip gökadalar" kategorisi altında Tuhaf Gökadalar Atlası'na dahil edilmiştir.

<span class="mw-page-title-main">NGC 541</span> galaksi

NGC 541, Balina takımyıldızı bölgesinde yaklaşık olarak 227,65 MIy (69,8 Mpc)uzaklıkta bulunan bir merceksi gökadadır. Heinrich Ludwig d'Arrest tarafından 30 Ekim 1864 tarihinde keşfedildi. Halton Arp tarafından görüntülenmiş ve Arp 133 olarak "Yakınlarında parçalar olan gökadalar" kategorisi altında Tuhaf Gökadalar Atlası'na dahil edilmiştir. Abell 194 gökada kümesinin bir üyesidir ve 3C 40A olarak da bilinen Fanaroff-Riley sınıf I radyo gökadasıdır.

<span class="mw-page-title-main">LINER</span> Bir gökada çekirdeği türü

LINER (Düşük iyonlu nükleer salım çizgi bölgesi), tayf salım çizgisi ile tanımlanan bir gökada çekirdeği türüdür. Tayflar karakteristik olarak; O, O+, N+ ve S+ gibi zayıf iyonize veya nötr atomlardan gelen salım çizgilerini içerir. Aksine, O++, Ne++ ve He+ gibi kuvvetli iyonize atomlardan gelen tayf salım çizgileriyse nispeten zayıftır. Gökada çekirdeği sınıflandırması ilk olarak Timothy Heckman tarafından 1980 yılında yayınlanan bir dizi makalenin üçüncüsünde tanımlandı.

<span class="mw-page-title-main">Olay Ufku Teleskobu</span> interferometrik teleskop dizisi oluşturma projesi

Olay Ufku Teleskobu, dünyanın dört bir yanındaki radyo teleskopların oluşturduğu büyük bir teleskop dizgesidir. EHT projesi, süper kütleli kara deliği gözlemlemek için yeterli açısal çözünürlüğe sahip birleşik bir dizi oluşturan, Dünya çevresindeki birkaç çok uzun temelli interferometri (VLBI) istasyonundan gelen verileri birleştirir. Projenin gözlemsel hedefleri, Dünya'dan gözlemlenen en büyük açısal çapa sahip iki kara deliği içeriyor: süper dev eliptik galaksinin merkezindeki kara delik Messier 87 ve Samanyolu'nun merkezindeki Sagittarius A*(Sgr A*).

<span class="mw-page-title-main">ESO 444-46</span> süperdev eliptik gökada

ESO 444-46, Erboğa takımyıldızında Abell 3558 gökada kümesinin baskın ve en parlak üyesi olan ve yaklaşık olarak 636 MIy (195 Mpc) uzaklıkta bulunan süperdev bir eliptik gökadadır. En yakın komşu süperkümelerden biri olan devasa Shapley Süperkümesi'nin çekirdeğinde yer alır. Yerel evrendeki en büyük gökadalardan biridir ve muhtemelen bilinen en büyük kara deliklerden birini içermektedir. Kara deliğin kütlesi çok belirsizdir ve tahminler 501 milyon M gibi düşük bir değer ile 77,6 milyar M gibi yüksek bir değer aralığında değişir.