İçeriğe atla

Messana Muharebesi

Messana Muharebesi
Birinci Pön Savaşı

Kartaca ordusu tarafından alınan Rota
TarihMÖ 265 – MÖ 264
Bölge
Messana, Sicilya
Sonuç Roma zaferi
Taraflar
Roma CumhuriyetiKartaca
Siraküza
Komutanlar ve liderler
Appius Claudius Caudex
Manius Valerius Maximus
Manius Otacilius Crassus		 Hanno
II. Hiero
Güçler
9.000 12.000
Kayıplar
1.340 ölü yaklaşık 6.000 ölü

Messana Muharebesi (MÖ 265-MÖ 264), Roma Cumhuriyeti ile Kartaca arasındaki ilk askeri muharebedir. Yüzyılı aşkın bir zaman sürecek olan Pön Savaşları'nın başlangıcıdır. Bu dönemde İtalya'nın güneyinde hakimiyetini kuran Roma, giderek Sicilya'da güç kazanmaya başlar. Ancak adada Roma yalnız değildir; batı sahillerinde Kartaca, güneydoğuda ise Siraküza kentinde II. Heiro egemendir. Ayrıca Siraküzalı Agatokles döneminde adaya getirilmiş olan paralı askerler olan Mamertinler de kuzeydoğudaki Messana kenti çevresinde hakimdirler. Agatokles'in ölümü üzerine şehirde denetimi ele geçirmişlerdir.

Arka planı

Muharebeye varacak gerilimler, Messana'yı ele geçirmek isteyen II. Heiro tarafından başlatılmıştır. MÖ 270-265 yılları arasında Mamertinlere üstünlük sağlayan II. Heiro şehri almak üzereyken Mamertinler Kartacalıları yardıma çağırınca II. Heiro geri çekilmek zorunda kalmıştır. Bir tehlikeyi savuştursalar da bu kez Kartacalıların denetimine girmekte olduklarını gören Mamertinler Roma'ya çağrı yaparak müttefiklik önerisinde bulunurlar. Yunan tarihçi Polybius ünlü eseri Tarihler'de durumu anlatır:

“ Uzun bir değerlendirmeden sonra Roma senatosu Messana’ya yardım göndermeyi reddetti; böyle bir şehir kurtarmanın sonuçlarının, bu tür bir askeri harekâtın yaratacağı siyasi dengesizliğe değmeyeceği görüşündeydiler. Ancak olası bir zaferin getireceği büyük kazançlar ve ganimet söz konusu olunca yardım gönderme teklifi halkın da baskısıyla konsüller tarafından kabul edildi. Kararın alınmasından sonra konsül Appius Claudius Messana’ya giden kuvvete komuta etmekle görevlendirildi. „

— Polybius[1]

Bundan sonra Mamertinler Kartacalıları şehirden atacak ve Romalıları şehre alacaklardır. Kartacalılar ise yanlış karar alarak şehri terk eden garnizon komutanı Hanno'yu[2] korkaklıktan suçlu bulacak ve çarmıha gereceklerdir.[3]

Muharebe

Hem Roma hem de Kartaca Sicilya'ya oldukça büyük ordular gönderir. Adaya ilk ulaşan batı sahillerindeki Lilybaeum'a çıkan Kartaca Ordusu olur. Buradan güney sahili boyunca ilerleyen Kartacalılar II. Hiero ile ittifak yaparlar. Buradan kuzeye ilerleyen Kartaca Ordusu Messana şehrini kuşatır. Bu sırada adaya iki lejyonla gelen Romalı konsül Appius Claudius kendi donanması olmamasına rağmen adaya çıktığı bölgeden Messana şehrine askerlerini sokmayı başarır. Kartacalıların bu aşamada Romalılara saldırmaması ve şehre girmelerine engel olmamaları Roma ile henüz bir sıcak çatışmanın olmayabileceğini düşünmelerinden ileri gelir. İki taraf arasında görüşmeler sürer, Claudius II. Heiro'yu geri çekilmeye iknaya çalışır.

Görüşmeler sürerken Claudius şehrin dışında kamp yapan Kartacalılara ve müttefiklerine saldırı kararı alır. İlk önce II. Hiero'nun Siraküza birliklerine saldırır. Roma süvarisi yenilse de ağır piyadeler Siraküzalı süvariler, paralı askerler ve hoplitleri bertaraf eder. Yenildiğini anlayan II. Hiero geri çekilir. Daha sonra Kartacalılara dönen Roma Ordusu düşmanı yenemese de oldukça kayıp verdirir. II. Hiero'nun desteği olmadan Messana'yı alamayacağını bilen Kartacalı komutan Hanno şehirden geri çekilerek kuşatmayı kaldırır.

Sonuçları

Claudius kesin bir zafer kazanmasa da güney kıyılarına inecek Siraküza'nın batısındaki Echetla'daki Kartaca kalesini ele geçirmeye çalışsa da başarılı olamaz. Emrinde bir donanması olmadığından ve görece küçük ordusu yüzünden Siraküza'yı ele geçirmeye çalışmaz. Konsül döneminin sonunda Sicilya'dan ayrıldığında Messana'da sağlam bir garnizon bırakmış ve Roma'nın yeni müttefiklerini Kartaca boyunduruğundan kurtarmıştır. Ancak buna rağmen adaya barış gelmemiştir.

Kaynakça

  1. ^ İlgili alıntı 5 Mayıs 2009 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. (İngilizce) 22 Şubat 2011 tarihinde erişilmiştir
  2. ^ Hannibal’in oğlu ile karıştırılmamalı
  3. ^ Polybius’dan alıntı 7 Haziran 2020 tarihinde Archive.is sitesinde arşivlendi (İngilizce) 22 Şubat 2011 tarihinde erişilmiştir

Ayrıca bakınız

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Pön Savaşları</span> Kartaca Savaşları

Pön Savaşları, Kartaca Savaşları olarak da bilinir. Kartaca ile Roma Cumhuriyeti arasında, MÖ 264-146 yılları arasında, Akdeniz deniz ticaretini ele geçirmek ve elde tutmak için yapılan ve üç evre olarak gerçekleşen savaşlardır. Döneminin bilinen en geniş çaplı savaşlarıdır. Pön sözcüğü, Latince'deki Punicus sözcüğünden türetilmiş bir sözcük olup "Kartacalı" anlamına gelmektedir ve Kartacalıların Fenike kökenini belirten bir sözcüktür.

Agrigentum Muharebesi, Roma Cumhuriyeti ile Kartaca arasında yapılan Birinci Pön Savaşının ilk meydan savaşıdır. Muharebe MÖ 262 yılında başlayan uzun bir muhasaranın ardından Sicilya'da yaşanmış ve Roma'nın adada artan hakimiyetinin başlangıcı olmuştur.

<span class="mw-page-title-main">Lipari Adaları Deniz Muharebesi</span>

Lipari Adaları Muharebesi, Birinci Pön Savaşı sırasında Roma Cumhuriyeti ile Kartaca donanmaları arasındaki ilk silahlı çatışmadır. Bir muharebeden çok bir pusudan oluşan çatışmada Kartaca zafer kazanmıştır.

Tyndaris Deniz Muharebesi, Roma Cumhuriyeti ve Kartaca arasında yapılan Birinci Pön Savaşı'nın deniz muharebelerinden biri olup bugünkü Tindari yakınlarındaki Tyndaris açıklarında MÖ 257 yılında gerçekleşmiştir. Tyndaris, MÖ 396 yılında Grek yerleşimciler tarafından Sicilya'da kurulan bir kolonidir. Kasaba, Patti Körfezi'nde, Tiren Denizi'ne bakan yüksek bir arazide yer almaktadır. Siraküza tiranı II. Hiero, Tyndaris'in Kartaca tarafından bir üs olarak kullanılmasına izin vermişti. Muharebe, Tyndaris ile Aeolian Adaları arasındaki sularda yapılmıştır. Roma Filosu'na Gailus Atilius Regulus komuta etmiştir. Muharebenin sonunda kent Roma kuvvetlerinin eline geçti.

Panormus Muharebesi, MÖ 251 yılında Roma Cumhuriyeti ile Kartaca arasında gerçekleşen Birinci Pön Savaşı'nın bir muharebesidir. Roma kuvvetlerine Lucius Caecilius Metelius, Kartaca kuvvetlerine ise Hasdrubal komuta etmiştir. Muharebe sonucu ortaya çıkan Roma zaferi, Sicilya'daki Panormus'un savaşın sonuna kadar Roma Cumhuriyeti hakimiyeti altında kalmasını sağlamıştır. Panormus Muharebesi, Birinci Pön Savaşı'nın en büyük kara muharebesidir.

Ecnomus Burnu Deniz Muharebesi, Birinci Pön Savaşı'nda Sicilya'daki Ecnomus Burnu açıklarında Kartaca Donanması ile Roma Cumhuriyeti Donanması arasında, MÖ 256 yılında gerçekleşen bir deniz muharebesidir. Muharebe esasen Roma Cumhuriyeti'nin, Kuzey Afrika topraklarında, doğrudan Kartaca üzerine bir harekât başlatmaya karar verilmesinin bir sonucu olmuştur. Muharebenin sonucunda Kartaca Donanması, gemilerinin yaklaşık yarısını kaybederek yenilgiye uğramıştır. Bu zaferin ardından Roma Donanması Kuzey Afrika kıyılarına doğru hareketine devam etmiştir.

<span class="mw-page-title-main">Aegates Adaları Deniz Muharebesi</span>

Aegates Adaları Deniz Muharebesi ya da Aegusa Adaları Deniz Muharebesi MÖ 10 Mart 241 tarihinde Kartaca ile Roma Cumhuriyeti arasında gerçekleşen bir deniz muharebesidir. Muharebe, Sicilya'nın doğu açıklarındaki Aegadian Adaları civarında gerçekleşmiş olup Birinci Pön Savaşı'nın son muharebesidir. Kesin sonuçlu bir muharebe olması yanında Birinci Pön Savaşı'nın sonunu da belirlemiş, savaşın Roma tarafından kazanılmasında tayin edici muharebe olmuştur.

<span class="mw-page-title-main">Paralı Askerler Savaşı</span>

Paralı Askerler Savaşı, Pön Savaşları sırasında Kartaca tarafından tutulmuş olan paralı askerlerin Kartaca'ya karşı günümüzdeki Libya bölgesindeki yerli halkla beraber giriştikleri ayaklanmaların genel adıdır.

<span class="mw-page-title-main">Birinci Pön Savaşı</span> I. Pön Savaşı

Birinci Pön Savaşı, Kartaca ile Roma Cumhuriyeti arasında MÖ 264 - 241 yılları arasında gerçekleşmiş olan muharebelerdir. Bu muharebeler, iki devlet arasında yaşanan üç büyük savaştan ilkidir. Bu iki güç 23 yıl boyunca Batı Akdeniz hakimiyeti, öncelikle Sicilya Adası'nın ve civar suların kontrolü için mücadele etti. Kendi esas hakimiyet alanları olan İtalya Yarımadası ve Kuzey Afrika'dan daha küçük ölçekteki bu bölge için mücadele, Akdeniz ticareti açısından stratejik önemdeydi. Savaş başladığında, bugünkü Tunus sınırlarında yer alan Kartaca, Batı Akdeniz'de hakim güç durumundaydı. Ancak savaşın sonunda zafer Roma Cumhuriyeti'nin oldu ve Kartaca'ya son derece ağır antlaşma şartları ile büyük bir mali savaş tazminatını kabul ettirdi.

Kartaca ile Roma Cumhuriyeti arasında gerçekleşen Pön Savaşları'nın ve bu savaşlar sırasında gerçekleşen Paralı Askerler Savaşı'nın zaman dizinidir.

<span class="mw-page-title-main">Utika Muharebesi</span>

Utika Muharebesi Pön savaşları döneminde Birinci Pön Savaşının ardından Kartaca ile Kartaca saflarında Roma’ya karşı savaşmış paralı askerler arasında çıkan Paralı Askerler Savaşındaki ilk muharebedir. Paralı askerlerin Kartaca’ya karşı ayaklanmasını fırsat bilen Libya halkları da ayaklanmacılar saflarında savaşa dahil olmuştur.

Lilybaeum Muharebesi, Kartaca ile Roma Cumhuriyeti arasındaki İkinci Pön Savaşı'nın ilk deniz muharebesidir. Kartaca, Sicilya'ya bir dizi baskın düzenlemek için 35 ağır savaş gemisi göndermişti. İlk baskının Lilybaeum'a yapılması planlanmıştı. Siraküza Kralı II. Hiero'nun verdiği alarm üzerine 20 ağır savaş gemisinden oluşan bir Roma donanması harekete geçmiş ve muharebede birkaç Kartaca savaş gemisini ele geçirmiş, Kartaca baskınını başarısız kılmıştır.

<span class="mw-page-title-main">İkinci Pön Savaşı</span> M.Ö 218 ile 201 yılları arasında Roma ile Kartaca arasında gerçekleşen ikinci savaş

İkinci Pön Savaşı ya da diğer adlarıyla Hanibal Savaşı, Kartaca Savaşı MÖ 218 - MÖ 201 yılları arasında Roma ve Kartaca devletleri arasında batı ve Doğu Akdenizde meydana gelmiş büyük savaştır. Numidyalı ve Berberi kabilelerinin ve diğer Avrupa uluslarınında katılımıyla geniş çapta bölgeyi etkilemiştir. Pön Romalılar'ın Kartacalılara verdiği isimdir.

Tiberius Sempronius Longus, İkinci Pön Savaşı'nda Romalı komutan ve konsül, Publius Cornelius Scipio'nun çağdaşı. MÖ 218'de, Sempronius, 160 Adet gemi ile Afrika'ya kuvvet ve destek toplamak üzere, Scipio ise İberya'ya Hannibal'ın yolunu kesmek üzere gönderildi. Bu günlerde, Sempronius Lilybaeum'dan hareket ederek Sicilya'dan Kartacalıların elinde bulunan Malta adasını ele geçirdi.

<span class="mw-page-title-main">Antik Kartaca</span> Fenikeli şehir devleti ve imparatorluğu

Kartaca İmparatorluğu veya daha bilinen şekilde Kartaca,, MÖ 814 yılında Tunus yarımadasında kurulmuş olan bir Fenike kolonisi ve şehir devletidir. Bu şehir devletinin siyasî etki alanı MÖ 7. yüzyıldan MÖ 3. yüzyıl kadarki dönemde Kuzey Afrika sahillerinin büyük bir kısmı ile İber yarımadasının sahillerinin büyük bir kısmını ve batı Akdeniz adalarını ihtiva etmekte idi.

<span class="mw-page-title-main">Sicilya Savaşları</span>

'Sicilya Savaşları veya Antik Yunan-Pön Savaşları, MÖ 600 – MÖ 265 gibi gayet uzun süren bir dönemde Sicilya adasının ve batı Akdeniz denizler üstü ticaretinin kontrolünü elde etmek amacıyla Fenikeliler kolonisi Kartacalılar ile antik Yunanlar Magna-Grekya'da Sicilya kolonisi olan Siraküza şehir-devleti başta olmak üzere Sicilya 'da bulunan antik Yunan koloni şehir-devletleri arasında yapılan bir seri çatışma ve savaşlardır.

<span class="mw-page-title-main">Üçüncü Pön Savaşı</span>

Üçüncü Pön Savaşı, MÖ 149 - MÖ 146 döneminde eski Fenike kolonisi olan Kartaca Cumhuriyeti ile antik Roma Cumhuriyeti arasından yapılan üçüncü ve son savaştır.

Lilybaeum Kuşatması, Birinci Pön Savaşı'nde Kartaca ile Roma Cumhuriyeti arasındaki MÖ 249'de yapılan bir kuşatma muharebesidir. Bu muharebede Roma Cumhuriyeti'nin o yılki iki konsülü, "Publius Claudius Pulcher" ve "Lucius Junius Pullus" ile "Gaius Atilius Regulus Serranus" ve "Lucius Manlius Vulso Longus" komutalarındaki yaklaşık 100.000 kişilik bir donanma ve ordu, Kartacalı general Himilco komutasında Lilybaeum kalesini savunan yaklaşık 10.000 kişilik nispeten çok küçük bir Kartaca ordusunu bu kalede kuşattı. Bu kuşatma devam etmekte iken Drepana Deniz Muharebesi yapıldı; bu deniz muharebesini Kartaca donanması kazandı ve galip gelen Kartacalılar Roma ordusunu Sicilya'ya getiren donanma filosunu tahrip ettiler. Bunun üzerine Romalı ordusu Lilybaeum Kuşatması'nı kaldırıp geri çekilmek zorunda kaldı.

Sulci Deniz Muharebesi, Roma Cumhuriyeti ve Kartaca arasında yapılan Birinci Pön Savaşı'nın deniz muharebelerinden biri olup Sardinya adasının güneybatı köşesinde bulunan küçük bir yarımada olan "İsola di Sant'Antıoco"'da bulunan, antik çağlarda "Sulcitanus Portus" adı verilen, koyda konumlanmış olan antik "Sulki" açıklarında MÖ 258 yılında gerçekleşmiştir.

<span class="mw-page-title-main">Siraküzalı II. Hiero</span>

Siraküzalı II. Hiero, MÖ 270 ila 215 yılları arasında Syracuse'un Yunan tiranı ve Gelon'dan geldiğini iddia eden bir Syracusa soylusu Hierocles'in gayri meşru oğluydu. Epirus Pyrrhus'un eski bir generali ve Birinci Pön Savaşı'nın önemli bir figürüydü . Ondan ve Arşimet'ten başka bir hikâye "Eureka"dır.


Bu sayfa, bu Vikipedi makalesine dayanmaktadır.
Metin, CC BY-SA 4.0 lisansı altında mevcuttur; ek koşullar uygulanabilir.
Görseller, videolar ve sesler kendi lisansları altında mevcuttur.