İçeriğe atla

Meshari

Meshari’den alınmış bir sayfa

Meshari (Arnavutça: Meshari i Gjon Buzukut), Arnavutça yazılmış, bilinen en eski kitaptır. Kitabın yazarı Katolik rahip Gjon Buzuku’dur.

1555 yılında yazılmış olan kitap, toplamda 188 sayfa ve her sayfa basına iki ayrı sütun olarak yazılmıştır.[1] Kitapta dini bayram ayinleri, dua kitap yorumları, Kateşizm ritüel öğretileri ve İncil’den alıntılar bulunmaktadır. Hristiyanlar için günlük dini ibadetlerine yardımcı olmayı amaçlayan kitabın orijinal tek nüshası Vatikan’dadır.

Meshari Geg lehçesinde, Latin harfleri kullanılarak yazılmıştır. Kitapta yalnızca Kiril alfabesinden ћ harfi kullanılmıştır.[2]

Kitap Arnavut edebiyatında gelenek olduğu üzere zengin bir kelime dağarcığına sahiptir; bu durum yazım, dilbilgisi kurallarının dönemde iyi anlaşıldığına işaret etmektedir. Kitapta kullanılan lehçe, Selman Rıza’nın eserlerinin ana konularından birini teşkil etmektedir.[3]

Kitabın keşfi

Meshari 1740 yılında Gjon Nikolle Kazazi tarafından keşfedilmiştir. 1909 yılında kaybolan kitap aynı yıl yeniden bulunmuştur. İlk defa 1930 yılında Justin Rrota tarafından çoğaltılmış ve bir kopyası Arnavutluk’a getirilmiştir.[4] Kitabın orijinal nüshası Vatikan Apostolik Kütüphanesinde bulunmaktadır. 1968 yılında dilbilimcilerin çeviri ve yorumlarıyla yayımlanmıştır.[]

Kitabın tüm metninin ilk baskısı, Namık Resuli tarafından 1958 yılında yapılmıştır. Adına da bu edisyonda Il "Messale" di Giovanni Buzuku denmiştir.[5] Kitap iki türden oluşmaktadır: Günlük Meshari ve Pazarlık Meshari. Bu türlerden özel olarak ayrıldığında daha ünlüler şunlardır: Günlük Roman Meshari, Saint Joseph Mesharisi ve Sain Paul Günlük Mesharisi.[6]

Ayrıca bakınız

Dış bağlantılar

Kaynakça

  1. ^ "Texas Liberal Arts". utexas.edu. The University of Texas at Austin. 22 Mart 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 21 Mart 2020. 
  2. ^ Stanišić, Vanja (1990), Из историје примене словенске писмености за албански језик (From the History of Using the Slavic Literacy for Albanian Language) (PDF) (Sırpça), 1, Priština: Baština, 9 Ocak 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi (PDF), erişim tarihi: 21 Mart 2020 
  3. ^ Igla, Birgit; Boretzky, Norbert; Stolz, Thomas (24 Ekim 2001). Was ich noch sagen wollte. Akademie Verlag. s. 43. ISBN 978-3-05-003652-6. Erişim tarihi: 8 Temmuz 2011. 
  4. ^ "Meshari". Arnavutluk Milli Kütüphanesi. 11 Ekim 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 14 Mayıs 2010. 
  5. ^ Biblioteca apostolica vaticana, 1958.https://books.google.com.tr/books/about/Il_Messale_di_Giovanni_Buzuku.html?id=svzQAAAAMAAJ&redir_esc=y.Erişim Tarihi: 13 Nisan 2020
  6. ^ http://www.catholiccompany.com.https[]://www.catholiccompany.com/content/how-to-choose-a-catholic-missal 17 Ocak 2021 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. 17 Ocak 2021 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi..Erişim Tarihi:13 Nisan 2020.

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Arnavutluk</span> Balkanlarda bir ülke

Arnavutluk, resmî adıyla Arnavutluk Cumhuriyeti, Balkanlar'da bir ülkedir. Komşuları kuzeyde Karadağ, kuzeydoğusunda Kosova, doğusunda Kuzey Makedonya ve güneyinde Yunanistan'dır. Ayrıca ülkenin batıda Adriyatik Denizi ve güneybatıda İyonya Denizi'ne kıyısı vardır. İyon Denizi ile Adriyatik Denizi arasındaki Otranto Boğazı'nın karşısındaki İtalya'ya uzaklığı 72 km'den (45 mil) daha azdır.

<span class="mw-page-title-main">Arnavutlar</span> etnik grup

Arnavutlar veya Arnavudlar, ortak bir Arnavut soyunu, kültürünü, tarihini ve dilini paylaşan, Balkan Yarımadası'na özgü bir etnik gruptur. Çoğunlukla Arnavutluk, Kosova, Kuzey Makedonya, Karadağ, Sırbistan'ın yanı sıra Hırvatistan, Yunanistan, İtalya ve Türkiye'de yaşıyorlar. Ayrıca Avrupa, Amerika ve Okyanusya'da yerleşik çeşitli topluluklardan oluşan büyük bir diaspora oluşturuyorlar.

<span class="mw-page-title-main">Şemseddin Sâmi</span> Arnavut asıllı Osmanlı yazar, filozof ve ansiklopedist

Şemseddin Sami (Fraşiri), Arnavut asıllı Osmanlı yazarı, ansiklopedist ve sözlükçü.

<i>Dede Korkut Kitabı</i> Oğuz Türklerinin en eski epik destansı hikâyeleri

Dede Korkut Kitabı, Oğuz Türklerinin bilinen en eski epik destansı hikâyeleridir. Hikâyeler, göçebe Türk halklarının sosyal yaşam tarzları ve İslam öncesi inançları için önemli olan ahlak ve değerleri taşır. Kitabın efsanevi anlatımı, başta Türkiye, Azerbaycan ve Türkmenistan olmak üzere Oğuz kökenli halkların kültürel mirasının bir parçasıdır. Aslen sözlü bir edebî ürün olup, 14. veya 15. yüzyılda anonim bir yazar tarafından yazıya geçirilmiştir.

<span class="mw-page-title-main">Arnavutluk bayrağı</span> Ulusal bayrak

Arnavutluk bayrağı, Arnavutluk Cumhuriyeti'nin resmî bayrağıdır. Kırmızı olan bayrağın ortasında çift başlı siyah bir kartal vardır.

Arnavut alfabesi ,Arnavutçanın yazımında kullanılan alfabedir. Latin alfabesinden uyarlanmış olup 36 harften oluşur.

<span class="mw-page-title-main">Arnavutluk Katolik Kilisesi</span> Romaya bağlı Doğu kökenli kilise

Arnavutluk Katolik Kilisesi, Papa'nın ruhanî önderliğindeki ve Vatikan merkezli ökumenik Dünya Katolik Kilisesi'nin alt bölümlerinden birisidir.

<span class="mw-page-title-main">Feyzi Bey Alizoti</span> Ocak-Mart 1914 tarihlerinde Arnavutluk başbakanı siyasetçi (1874-1945)

Feyzi Bey Alizoti Osmanlı daha sonraları Arnavut siyasetçi. 22 Ocak ile 7 Mart 1914 tarihleri arasında kısa bir süre Arnavutluk başbakanlığı yapmıştır.

Arnavut kültürü Arnavutluk ve Arnavut halkıyla bağlantılı insan aktiviteleri ve sembolik desenlerdir. Arnavutluk tarihi ve coğrafyası tarafından şekillenmiştir.

<span class="mw-page-title-main">Arnavutluk'ta İslam</span>

Arnavutluk'ta İslam, esas olarak Osmanlı İmparatorluğu'nun hakimiyetinin başladığı dönemde yaygınlaşmıştır. Bu dönemde Arnavutların çoğunluğu zamanla İslam'a ve özellikle Sünni ve Bektaşi olmak üzere iki mezhebe mensup oldular.

Arnavutça, ait olduğu Hint-Avrupa Dil Ailesi'ne ait özellikler barındırmasına rağmen bulunduğu grup içinde yalıtılmış bir haldedir. Arnavutçanın dahil olduğu bu grupta konuşulmaya devam eden diğer diller Ermenice ve Yunancadır. Dilin kökeni hakkındaki ilk çalışmaları yapan ve Arnavutçanın Hint-Avrupa Dil Ailesi'ne mensup olduğunu kanıtlayan kişi Alman filolog Franz Bopp'dur. Arnavutçanın, eski zamanlarda Balkanlar'da konuşulan bir dil olan İlir diliyle bağlantısı olup olmadığı sıklıkla tartışılan bir konudur.

Arnavutluk, nüfusun büyük çoğunluğunun aynı zamanda ülkenin resmi dili olan Arnavutça ile konuştuğu etnik olarak homojen bir ülkedir. İki ayrı lehçesi vardır: güneyde konuşulan Tosk ve kuzeyde konuşulan Geg. Ancak birçok Arnavut, Balkanlar'daki çok sayıda Arnavut diasporası ve Arnavut topluluklarının etkisiyle İtalyanca, Yunanca, Fransızca, Almanca ve İngilizceyi de yaygın olarak konuşmaktadır.

<span class="mw-page-title-main">Fan Noli</span>

Fan Noli veya Theofan Stilian Noli, Arnavut şair, tarihçi, gazeteci, siyasetçi, Ortodoks metropolit.

<span class="mw-page-title-main">Arnavut epik şiiri</span>

Arnavut epik şiiri, Arnavut halkı tarafından yaratılan destansı bir şiir biçimidir. Uzun zamandır devam eden bir sözlü gelenekten oluşur. Bugün Kosova ve Kuzey Arnavutluk'ta ve bazıları da Karadağ'da olmak üzere çok sayıda Arnavut destansı şiir anlatıcıları bulunabilir. Kuzey Arnavut epik şiiri, lahutë veya çifteli eşliğinde şarkı söyleyerek icra edilir.

<span class="mw-page-title-main">Vasa Paşa</span>

İşkodralı Vaso Paşa, Osmanlı Arnavutu yazar, şair ve Arnavut millî uyanışı gazetecisi. 1883'ten ölümüne kadar Cebel-i Lübnan Sancağı mutasarrıfıydı.

<span class="mw-page-title-main">Naim Fraşiri</span> Arnavut tarihçi, gazeteci, şair, yazar ve çevirmen

Naim Bey Fraşıri, Arnavut tarihçi, gazeteci, şair, yazar ve Arnavutluk millî şairi ilan edilen çevirmen. Modern Arnavut edebiyatının öncüsü ve 19. yüzyılın en etkili Arnavut kültürel simgelerinden biri olarak kabul ediliyor.

<span class="mw-page-title-main">II. Con Kastrioti</span> Arnavut prens

II. Con Kastrioti, Arnavut ulusal kahramanı İskender Bey ile Gjergj Arianiti'nin kızı Donika Kastrioti'nin oğluydu.

<span class="mw-page-title-main">Malisya</span>

Malësia e Madhe, kısaca Türkçe telefuzla Malezya, Arnavutluk'taki Malësi e Madhe Bölgesi ve Karadağ'daki Tuzi Belediyesi'nin coğrafi alt bölümünün yaylalarına karşılık gelen kuzey Arnavutluk ve doğu Orta Karadağ'daki tarihi ve etnografik bir bölgedir. Bölgedeki en büyük yerleşim Tuzi kasabasıdır.

<span class="mw-page-title-main">Yuvan Kastrioti</span>

Con veya Yuvan Kastrioti, Arnavut soylu Kastrioti Hanedanı'nın üyesi ve Arnavut lideri İskender Bey'in babası. Rodon Burnu ile Debre arasındaki bölgeyi yönetmiştir ve emrinde 2.000 atlı bir orduya sahipti. 1402 Ankara Muharebesi'nde Sultan I. Bayezid, Vılkoğlu Brankoviç ve Stefan Lazareviç ile birlikte Timur'a karşı savaşmıştır.

<span class="mw-page-title-main">Beyteci Edebiyatı</span>

Beyteci, kelimenin tam anlamıyla "beyit yapıcılar" anlamına gelmektedir. Arnavut edebiyatında da aynı anlama gelir; başta Müslüman şairler olmak üzere beyit şiiri ile uğraşanlardır. Bu edebiyat türü 18. yüzyılda Arnavutluk'ta yaratıldı ve günümüzde Arnavutluk, Kosova, Çamlık olarak bilinen bölgelerin farklı şehirlerinde ve dini merkezlerde hakim olmuştur.


Bu sayfa, bu Vikipedi makalesine dayanmaktadır.
Metin, CC BY-SA 4.0 lisansı altında mevcuttur; ek koşullar uygulanabilir.
Görseller, videolar ve sesler kendi lisansları altında mevcuttur.