İçeriğe atla

Mesazon

İmparator II. Andronikos'un (h. 1261-1328) mesazon'u Theodoros Metokhites (sol), yenilenmiş Kariye Kilsesi'ni Pantokrator İsa'ya sunarken gösteren mozaik

Mesazōn (Yunanca: μεσάζων "arabulucu") Bizans imparatoru'nun başbakanı ve baş yardımcısı olarak hareket eden Bizans İmparatorluğu'nun son yüzyıllarında yüksek bir makam ve görevlisi.

Tarih ve işlevleri

Terimin kökenleri, üst düzey bakanların bazen mesiteuontes (μεσιτεύοντες), yani imparator ve kulları arasındaki "arabulucular" olarak adlandırıldığı 10. yüzyılda yatmaktadır (cf. paradynasteuōn). Unvan, ilk olarak 11. yüzyılın ortalarında, Konstantinopolis ekümenik patriği olan Konstantinos Leyhudis'e verildiği zaman resmîleşti.[1] Komninos Hanedanı'nda, epi tou kanikleiou and the logothetēs tōn sekretōn gibi de facto başbakanlar olarak görev yapan üst düzey devlet görevlilerinin arasına girdi, fakat henüz kalıcı ve belirli bir işlev, ne de daha sonraki yıllarda onu karakterize edecek gücü kazanmamıştı.[1][2] Aksine, imparator ve diğer yetkililer arasında tam olarak bir "aracı" olarak hareket eden anın baş imparatorluk sekreterine verilen bir unvandı.[3] Bu, Komninos Hanedanı altındaki Bizans hükûmetinin eski Roma tarzı bürokrasisinden, feodal Batı Avrupa'da olduğu gibi imparatorluk idaresinin uygulandığı daha kısıtlı, aristokrat bir yönetici sınıfa geçişini yansıtıyordu.[4]

Mesazōn makamı resmen İznik İmparatorluğu'nda kurumsallaştı,[5] mesastikion sahibi (işlevi bilindiği gibi), diğer bakanları koordine eden İmparatorluğun başbakanı olarak görev yaptı.[4] İmparator ve tarihçi VI. İoannis (h. 1347-1354), mesazōn "imparatorun gece ve gündüz ihtiyaç duyduğudur" şeklinde kaydetmiştir.[1] Bu düzenleme, Paleologos Hanedanı Bizans İmparatorluğu'nu yeniden kurduğunda devralındı ve Mayıs 1453'te İstanbul'un Fethi'ne kadar kullanılmaya devam etti. Makam, aynı işlev ile, Epir, Mora ve Trabzon'un Bizans saraylarında da kullanıldı. Sonraki durumda, mega ("büyük") eklenmiştir.[1]

Mesazontes Listesi

  • Konstantinos Leyhudis, 1050'ye kadar.
  • Theodore Styppeiotes, İmparator I. Manuil (h. 1143-1180 hükümdarlığında.
  • John Doukas Kamateros, İmparator I. Manuil hükümdarlığında.
  • Michael Hagiotheodorites, İmparator I. Manuil hükümdarlığında.
  • Theodore Maurozomes, İmparator I. Manuil hükümdarlığında.
  • Demetrios Komnenos Tornikes, İmparator III. İoannis (h. 1221-1254) hükümdarlığında.
  • Theodore Mouzalon, 1294'e kadar.
  • Nikephoros Choumnos, 1294–1305, İmparator II. Andronikos (h. 1261-1328) hükümdarlığında.
  • Theodoros Metokhites, 1305–1328, İmparator II. Andronikos hükümdarlığında.
  • Aleksios Apokaukos, 1328–1345, İmparator III. Andronikos (h. 1328-1341) ve V. İoannis (h. 1341-1391) hükümdarlığında.
  • Demetrios Kydones, 1347–1354, İmparator VI. İoannis (h. 1347-1354); 1369–1383 İmparator V. İoannis; 1391–1396 İmpartor II. Manuil (h. 1391-1425).
  • George Goudelis, İmparator II. Manuil hükümdarlığında 1390ların sonları
  • Demetrios Chrysoloras, 1403–1408, İmparator VII. İoannis hükümdarlığında Selanik'te.
  • John Phrangopoulos, 1428/9, despot II. Theodoros Paleologos hükümdarlığında Mora'da.
  • George Doukas Philanthropenos, 1430–1439.
  • Demetrios Palaiologos Kantakouzenos, 1434/5–1448 İmparator VIII. İoannis hükümdarlığında (h. 1425-1448).
  • George Doukas Philanthropenos ve Manuel Iagaris Palaiologos, 1438–1439, İmparator VIII. İoannis'e İtalya'ya gidişinde eşlik ederlerken.
  • Lukas Notaras, 1434–1453, Bizans İmparatorluğu'nun son mesazōn, İmparatorlar VIII. İoannis ve ve XI. Konstantinos (h. 1449-1453) hükümdarlıklarında.

Kaynakça

Özel
  1. ^ a b c d ODB, "Mesazon" (A. Kajdan), p. 1346.
  2. ^ Magdalino 2002, ss. 252, 258.
  3. ^ Angold 1975, s. 147; Haldon 2009, s. 544.
  4. ^ a b Haldon 2009, s. 545.
  5. ^ Angold 1975, s. 149.
Genel

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">II. Andronikos</span> 1282 - 1328 yılları arası Bizans İmparatoru

II. Andronikos Paleologos, 1282–1328 arasında hüküm sürmüş Bizans imparatoru. II. Andronikos, VIII. Mihail ve Theodora Palaiologina'in en büyük yaşayan oğludur ve III. İoannis'in büyük yeğenidir. 1261'de Konstantinopolis Latinlerden tekrar geri alındıktan sonra Bizans İmparatoru olan babası VIII. Mihail'in taç giyme töreninde ortak imparator olarak ilan edilmiş; 1272'de taç giyme töreni yapılmış ve ancak 1282'de babasının ölümü üzerine tek imparator olabilmiştir.

<span class="mw-page-title-main">V. İoannis</span> Bizans İmparatoru

V. İoannis Paleologos, Bizans imparatoru III. Andronikos ile Savoyalı Anna'nın oğludur. Anne tarafından dedesi Savoya Kontu V. Amadeus ve anneannesi onun ikinci karısı olan Brabantlı Maria'dır. V. İoannis 1341'de daha dokuz yaşında iken babasının ölümü üzerine tahta çıkmıştır.

<span class="mw-page-title-main">VII. İoannis</span> Bizans İmparatoru

VII. İoannis Paleologos, VII. İoannis Paleologos İmparator IV. Andronikos ile Bulgar Çarı İvan Alexander ve Eflaklı Teodora'nin kızı olan Bulgar Keratsa'nın oğludur. 1376 yılında da babası IV. Andronikos bir taht darbesi ile büyükbabası V. İoannis'i tahtan indirip imparatorluğunu ilan ettikten sonra 18 Ekim 1377'de taç giyme töreninde küçük oğlu olan VII. İoannis Paleologos'u ortak imparator ilan etmiştir. VII. İoannis 1390'da bir darbe ile beş ay Bizans imparatoru olarak hüküm sürmüştür. Fakat uzun bir dönem ortak imparator olarak çoğunluğu Konstantinopolis dışında yaşayarak hüküm sürmüştür. Ayrıca İmparator II. Manuil'in Avrupa'da bulunduğu dönemde Konstantinopolis'te taht naipliği yapmıştır.

<span class="mw-page-title-main">II. Manuil</span>

II. Manuil Paleologos, 1391 ile 1425 yılları arasındaki Bizans imparatoruydu.

<span class="mw-page-title-main">II. İoannis</span> Bizans imparatoru (1118-1143)

II. İoannis Komninos ya da Comnenus 1118 ile 1143 yılları arasında Bizans imparatoru. Ayrıca "İyi İoannis" veya "Güzel İoannis" (Kaloïōannēs) olarak da bilinir, imparator I. Aleksios ile İrini Dukena'nın en büyük erkek çocuğu ve Komninos Restorasyonu boyunca hüküm süren ikinci imparatordur. İoannis, yarım yüzyıl önce Malazgirt Meydan Muharebesi'nden sonra imparatorluğunun uğradığı zararı telafi etmeye kararlı, dindar ve kendini adamış bir hükümdardı.

<span class="mw-page-title-main">Paleologos Hanedanı</span> Aristokrat aile

Paleologos veya Palologoz Hanedanı, 1259-1453 arasında hüküm sürmüş Bizans hanedanı.

<span class="mw-page-title-main">İrini Dukena</span>

İrini Dukaina ya da Ducaena Bizans İmparatoru I. Aleksios'un karısı ve İmparator II. İoannis ve Anna Komnini'nin annesidir.

III. Aleksios Megas Komninos veya Aleksios III, Aralık 1349 tarihinden ölümüne kadar kadar Trabzon İmparatorluğu'nun imparatoru. İmparator Basileios ile ikinci eşi Trabzonlu İrini'nin küçük oğludur. Doğum adı İoannis olmasına rağmen 12 yaşında ölen ağabeyinin ya da Büyük büyük dedesi II. Aleksios hatırasına Aleksios ismi ile tahta geçmiştir.

İoannis Dukas ya da Yannis Dükas, Paflagonyalı asil olan ve Moesia Superior Thema'sı valisi olan Andronikos Dukas'ın oğlu, Bizans İmparatoru X. Konstantinos'un kardeşidir. İoannis Dukas, İmparator I. Aleksios'un karısı İrini Dukena'nın baba tarafından büyük babasıdır.

İrini Asanina, Bizans imparatoru VI. İoannis'in eşidir.

Eleni Kantakuzini, Bizans İmparatoru V. İoannis'un imparator eşidir.

<span class="mw-page-title-main">Bizans isyan ve iç savaşları listesi</span> Vikimedya liste maddesi

Doğu Roma ya da Bizans İmparatorluğu (330-1453) tarihi boyunca gerçekleşmiş iç savaş ya da diğer iç huzursuzlukların listesidir. Tanım, Bizans İmparatorluğu sınırları içerisinde en az bir muhalefet liderinin iktidara karşı gerçekleştirdiği herhangi bir ihtilaftır. Harici ihtilaflar için, Bizans savaşları listesine bakınız.

<span class="mw-page-title-main">Bizans İç Savaşı (1321-1328)</span>

Bizans İç Savaşı (1321-1328) Bizans İmparatorluğu'nun yönetimi üzerine Bizans imparatoru II. Andronikos ile torunu III. Andronikos arasında gerçekleşen bir dizi ihtilaftır.

Andronikos Paleologos ya da Andronicus Palaeologus şu anlamlara gelebilir:

Bizans İç Savaşı (1373-1379) Bizans imparatorluğu'nda, Bizans İmparatoru V. İoannis ile oğlu IV. Andronikos arasında savaşan ve aynı zamanda Osmanlı İmparatoru I. Murad'ın oğlu Savcı Bey, Andronikos ile ortak bir şekilde babasına karşı isyana katılınca bir Osmanlı iç savaşına dönüşen bir askeri çatışmadır. İsyan Andronikos, babasını 1373'te devirmeye çalışırken başladı. Ceneviz yardımı ile başarısız olmasına rağmen, Andronikos sonunda V. İoannis'i 1376'da devirdi ve tutukladı. Ancak V. İoannis, 1379'da kaçtı ve Osmanlı yardımı ile tahtını tekrar kazandı. İç savaş, yüzyılın başlarında çoktan yıkıcı iç savaşlar zayıflayan Bizans İmparatorluğu'nu daha da zayıflattı. Savaşın en büyük yararlanıcısı, Bizanslıların üst egemenliğini etkili bir şekilde yapılmış olan Osmanlılardı.

<span class="mw-page-title-main">Andronikos Paleologos (II. Manuil'in oğlu)</span> Bizans valisi

Andronikos Paleologos ya da Andronicus Palaeologus Bizans prensi ve 1408 ile 1423 yılları arası despot (despotēs) unvanı taşıyan Selanik'in son valisi.

<span class="mw-page-title-main">Thomas Paleologos</span> Mora despotu

Thomas Paleologos ya da Palaeologus, Mora despotu.

<span class="mw-page-title-main">Andronikos (X. Konstantinos'un oğlu)</span> Bizans imparatoru

Andronikos Dukas, Latin dillerinde yazılışı Andronicus Ducas, Bizans İmparatoru X. Konstantinos'un üçüncü oğlu ve Bizans İmparatoru VII. Mihail'in en genç kardeşi. Diğer kardeşlerinin aksine, ismi babası tarafından genç ortak imparator olarak zikredilmemiştir ve bu unvan ona Romen Diyojen tarafından verilmiştir. Onun dışında çok önemsizdir ve herhangi bir şekilde devlet işlerine müdahalesi olmamıştır.

<span class="mw-page-title-main">Bizans İmparatorluğu'nun gerilemesi</span>

Bizans İmparatorluğu, 7. yüzyılın İslam'ın yayılışı sırasında büyük kayıplar da dahil olmak üzere, yaklaşık bin yıl boyunca birkaç büyüme ve bozulma döngüsü yaşadı.


Bu sayfa, bu Vikipedi makalesine dayanmaktadır.
Metin, CC BY-SA 4.0 lisansı altında mevcuttur; ek koşullar uygulanabilir.
Görseller, videolar ve sesler kendi lisansları altında mevcuttur.