İçeriğe atla

Merzifon Taşhanı

Koordinatlar: 40°52′22″K 35°27′53″D / 40.87278°K 35.46472°D / 40.87278; 35.46472
Merzifon Taşhanı
Kara Mustafa Paşa Cami (solda) ve 9 kubbeli bedestenin (altta) yanında yer alan Merzifon Taşhanı'nın (üstte) havadan görünümü.
Harita
Genel bilgiler
TürHan
Mimari tarzOsmanlı
AdresNo:1, Taşhan Sokak, Gazimahbup Mahallesi
ŞehirAmasya
ÜlkeTürkiye
Koordinatlar40°52′22″K 35°27′53″D / 40.87278°K 35.46472°D / 40.87278; 35.46472
Açılış17. yüzyıl

Merzifon Taşhanı, Amasya'nın Merzifon ilçesinde yer alan bir handır. Merzifonlu Kara Mustafa Paşa Külliyesi'nin bir parçası olarak 17. yüzyılda inşa edilen han, aynı külliyenin ana yapısı olan Kara Mustafa Paşa Cami ve bedestenin yanında bulunmaktadır.

Konum

Kara Mustafa Paşa Külliyesi içerisinde yer alan Merzifon Taşhanı, Kara Mustafa Paşa Cami avlusunun doğusunda, bedestenin batısında yer almaktadır. Doğu-batı doğrultusunda devam eden arazi eğimi cami avlusunun bitiminde son bulurken, bu kısımdaki düzlükte taşhan yer almaktadır.[1] Gazimahbup Mahallesi sınırlarında yer alan[2][3] Taşhanın batısı Kuyumcular Sokağı, doğusu Kunduracı Sokağı, güneyi Taşhan Sokağı ve kuzeyi de Bakırcılar Sokağı ile çevrilidir.[1]

Tarihçe

Yapı üzerinde herhangi bir inşa kitabesi bulunmamaktadır. Vakıflar Genel Müdürlüğü arşivindeki vakfiye defterine göre 1671 tarihinden önce yapıldığı tahmin edilmektedir.[3] Mart 1678 tarihli vakfiye defterinde külliyede yer alan yapılardan bahsedilirken, Merzifon Taşhanı ise "..üç tarafı cadde, bir tarafı Veli efendi odaları ile sınırlı, altlı üstlü altmış iki oda, içinde dört dükkan olan han, bu daire dışında otuz beş dükkan, bir tahmis (kahve) dükkkanı... ifadeleri ile fiziksel olarak tanımlanmaktadır.[4]

Galeri

2017 yılının Ekim ayında Kara Mustafa Paşa Cami'nin yan avlusundan çekilen panorama. En sol baştan sırayla Taşhan, hemen yanında Bedesten, -uzak açıda- Dönertaş Cami minaresi ve Kara Mustafa Paşa Caminin yan cephesi ile avlusu görülmektedir.


Kaynakça

Özel
  1. ^ a b Yeşil 1992, s. 62.
  2. ^ Erken 1983, s. 323.
  3. ^ a b Topçu 2022, s. 107.
  4. ^ Yeşil 1992, ss. 89-90.
Genel

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Bedesten</span>

Bedesten, Farsça kökenli bir kelime olup, değerli malların satılması için inşa edilmiş, kubbelerle örtülü ve genellikle dikdörtgen planlı büyük yapılara verilen addır.

<span class="mw-page-title-main">Merzifonlu Kara Mustafa Paşa</span> 91. Osmanlı sadrazamı

Merzifonlu Kara Mustafa Paşa, Osmanlı padişahı Avcı Mehmet saltanatı sırasında 3 Kasım 1676 - 15 Aralık 1683 tarihleri arasında yedi yıl bir ay on iki gün sadrazamlık yapmış bir Osmanlı devlet adamıdır. 1672-1676 Osmanlı-Lehistan Savaşı ve 1676-1681 Osmanlı-Rus Savaşında kazandığı başarılara rağmen, II. Viyana Kuşatması ile özdeşlemiş olan sadrazamdır ve kuşatmanın hüsranla sonuçlanması üzerine idam edilmiştir.

<span class="mw-page-title-main">Külliye</span>

Külliye, cami ile birlikte hamam, medrese, mektep, imaret, türbe, kütüphane, aşevi, darüşşifa, çarşı, tekke, zaviye binalarından oluşan yapılar topluluğu.

Adana Bedesteni, Ramazanoğlu Piri Mehmet Paşa tarafından 1531-1540 yılları arasında yaptırılan tarihi bir yapıdır ve Adana Ulu Camii külliyesi içinde yer alır. Bu yapı, Ramazanoğlu Vakfıyeleri'nde "Sekiz Kapılı Çarşı" olarak anılmaktadır.

<span class="mw-page-title-main">Süleymaniye Camii</span> İstanbulda bulunan bir cami

Süleymaniye Camii, Kanuni Sultan Süleyman adına 1551-1557 yılları arasında İstanbul'da Mimar Sinan tarafından inşa edilen camidir.

<span class="mw-page-title-main">Kara Mustafa Paşa Kervansarayı</span>

Silahtarmustafapaşa Kervansarayı veya Kara Mustafa Paşa Kervansarayı, 1660 yılında Osmanlı veziri Merzifonlu Silahtar Mustafa Paşa tarafından külliye olarak yaptırılmıştır. İncesu ilçesinde bulunmaktadır.

Ömer Paşa Camii, Osmanlı döneminde Elmalı merkezinde yapılmış cami.

<span class="mw-page-title-main">Zağnos Paşa Camii</span> Balıkesirde bir cami

Zağnos Paşa Camii veya Balıkesir Ulu Camii, Türkiye'nin Balıkesir şehir merkezinde bulunan15. yüzyıl yapısı cami.

<span class="mw-page-title-main">Karamustafapaşa, Merzifon</span>

Karamustafapaşa, Amasya ilinin Merzifon ilçesine bağlı bir köydür.

<span class="mw-page-title-main">Hekimoğlu Ali Paşa Camii</span>

Hekimoğlu Ali Paşa Camii, İstanbul'un Fatih ilçesinde, Cerrahpaşa mahallesinde Kızılelma caddesi ile Hekimoğlu Ali Paşa caddesi kavşağında Osmanlı dönemi, 18. yüzyıla özgü bir camidir. Külliyesi ile birlikte klasik Türk mimarisinin son eseri olarak kabul edilir. 1734-1735 yılları arasında inşa edilmiştir. Üç kere sadrazamlık yapmış olan Hekimoğlu Ali Paşa adına yapılmıştır. Mimarları Çuhadar Ömer Ağa ile Hacı Mustafa Ağa'dır.

<span class="mw-page-title-main">Kurşunlu Külliyesi</span>

Kurşunlu Külliyesi, Eskişehir'de Odunpazarı semtinde bulunan külliye. Çoban, Gazi, Melek lakapları ile bilinen Çoban Mustafa Paşa tarafından yaptırılmıştır. Cami kapısındaki kitabesine göre 1525 yılında yaptırılmıştır. Cami, 20 odalık zaviye, öğretim yeri, misafir yeri, misafir odaları olan imaret, halk arasında ve çeşitli yayınlarda zaviye ve medrese olarak bilinmektedir. Zaviyenin ilk açıldığı zaman hangi tarikat için olduğunu bilinmemektedir. Ancak daha sonra mevlevi dergahına çevrilmiş, tekke ve zaviyelerin kapatılmasına kadar devam etmiştir. Külliyeye ait olan kervansaray da Vakfiyede geçmemektedir. Tuhfetül Mimarin'de Mimar Sinan'ın Eskişehir'de bir kervansaray yaptığı kayıtlıdır. Cami Mimar Sinan'a mal edilmekle birlikte Mimar Sinan'ın eserlerine ait listelerde bu külliyeden sadece kervansarayın ismi geçmektedir.

<span class="mw-page-title-main">Merzifonlu Kara Mustafa Paşa Cami</span> Merzifonda 1666 yılında yapılmış cami

Merzifonlu Kara Mustafa Paşa Cami ya da Paşa Cami, Merzifon'un ilçe merkezinde bulunan ve 1666 yılında Osmanlı Sadrazamı Merzifonlu Kara Mustafa Paşa tarafından yaptırılan cami, aynı zamanda ilçenin en büyük camisidir.

<span class="mw-page-title-main">Karaköy Camii</span> Tarihi bir camii

Karaköy Camii veya diğer adıyla Merzifonlu Kara Mustafa Paşa Camii, 1903'te Karaköy Meydanı'nda Raimondo D'Aronco tarafından inşa edilen cami. 1956'da dönemin Başbakanı Adnan Menderes tarafından başlatılan “İstanbul’da İmar Hareketi” kapsamında Karaköy Meydanı'ndaki tarihi caminin de yerinden sökülerek Kınalıada'da yeniden inşa edilmesine karar verildi; bu yüzden günümüzde, camii Karaköy Meydanı'ndaki yerinde bulunmamaktadır.

<span class="mw-page-title-main">Çoban Mustafa Paşa Külliyesi</span> Acem İsa tarafından yapılmış, sonradan Mimar Sinan tarafından onarılmıştır

Çoban Mustafa Paşa Külliyesi, 16. yüzyılda Kocaeli'nin Gebze ilçe merkezinde, Bağdat Caddesi, Şeftali Sokak'ta yer alan, kesin olmamakla birlikte Mimar Sinan tarafından inşa edilmiş bir Osmanlı külliyesidir.

<span class="mw-page-title-main">Yeşil Külliye</span>

Yeşil Külliye, Bursa'da 1420'de Osmanlı padişahı I. Mehmed tarafından yaptırılan ve bulunduğu semte adını veren yapı topluluğu.

<span class="mw-page-title-main">Koca Sinan Paşa Külliyesi</span> İstanbul Beyazıt’ta XVI. yüzyıla ait külliye

Koca Sinan Paşa Külliyesi, İstanbul Beyazıt’ta XVI. yüzyıla ait külliyedir.

<span class="mw-page-title-main">Merzifon Bedesteni</span> Merzifonda bulunan bir bedesten

Merzifon Bedesteni, Merzifonlu Kara Mustafa Paşa Külliyesi altında bulunan bir bedesten yapısıdır.

<span class="mw-page-title-main">Merzifon Abide Hatun Camii</span> Merzifonda bir cami

Merzifon Abide Hatun Camii, Amasya'nın Merzifon ilçesine bağlı Karamustafapaşa Köyü'nde, Sadrazam Merzifonlu Kara Mustafa Paşa tarafından 17. yüzyılda annesi Abide Hatun adına yaptırılmış bir camidir.

<span class="mw-page-title-main">Merzifonlu Kara Mustafa Paşa Hamamı</span> Merzifonda bulunan bir hamam

Merzifonlu Kara Mustafa Paşa Hamamı ya da halk arasındaki adıyla Paşa Hamamı, Amasya'nın Merzifon ilçesinde bulunan tarihi bir hamamdır.

<span class="mw-page-title-main">Takkeci İbrahim Ağa Külliyesi</span> İstanbulun Zeytinburnu ilçesinde bir külliye

Takkeci İbrahim Ağa Külliyesi , İstanbul'un Topkapı semtinde sur dışında bulunan, 16. yüzyıl sonlarında inşa edilmiş külliye.