Merzifon Amerikan Koleji

Merzifon Amerikan Koleji (İngilizce: The Anatolia College in Merzifon ya da American College of Mersovan), 1886 ile 1924 yılları arasında ABD misyonerleri tarafından yönetilmiş Merzifon'da kurulu karma bir lisedir.

İlahiyat Okulu

Daha sonra Robert Kolej olacak İstanbul Bebek'te kurulu Amerikan Kolejinin İngilizce öğrenmek isteyen genç insanların sayısındaki hızlı artış nedeniyle genel eğitime geçip, ilahiyat eğitimini sonlandırması sonrası, okul, 1864 yılında ilahiyat okulu olmak üzere kuruldu. Başlangıçta okul, din adamı olmak isteyen Anadolu'da yaşayan Rum ve Ermeni Osmanlı tebasına eğitim veriyordu.

Kolej

1886 yılında, daha çok genç insanın genel eğitim istemesi üzerine, ilahiyat okulu eğitimini dört yıllık laik kolej eğitimini de kapsayacak şekilde genişletti. Okul, Anadolu Koleji ismini aldı ve 1912 yılına kadar görevde kalacak Charles Tracy ilk yöneticisi oldu. Çoğunlukla Ermeni ve Rum olan ve büyük kısmı Merzifon dışından gelmiş 100'ün üzerinde öğrenci okulda kalıyordu. Öğretmen kadrosu, Rum, Ermeni ve Amerikalıydı.

Osmanlı Devleti'nin 1918 yılında fiilen sona ermesi ile Amerikan misyonerlerinin faaliyetleri de facto sona ermiştir.

Okul, New England tarzı, kırkın üzerinde binadan oluşuyordu.

Saat kulesi

Kolej binasının çatısına 1919 yılında eklenen dört cepheli ve piramidal çatılı kulevari yapı üzerinde yükselen saat günümüzde harap haldeki binayla eşdeğer şekilde çalışmamaktadır.^[1]

Kolej kapandıktan sonra

1919 senesinde yalnız kız öğrencilerine ilkokul seviyesinde eğitim vermek üzere tekrar açıldı. 1923-1924 senesinde tekrar kapatıldı. Daha sonra lise dengi eğitim vermek üzere 1936-1937 senesinde açılan okul 1938 senesinde kapatıldı. 1941-1962 senelerinde Merzifon IV Gedikli Erbaş (Astsubay) hazırlama okulu olarak açılan okul 21 sene eğitim faaliyetinde bulunduktan sonra 1962 senesinde kapatılmıştır. Cevdet Sunay tarafından belediyeye verilmiştir. Bir ara tütün deposu olarak da kullanıldı.

Yunanistan'da yeniden kurulması

Türk Kurtuluş Savaşı ve Türkiye-Yunanistan Nüfus Mübadelesi'den sonra Merzifon'da bulunan Kolej kapatıldı ve 1924 yılında Yunanistan Selanik'te yeniden Anadolu Koleji ismi ile yeniden açıldı.

Dış bağlantılar

Ciao Net (Columbia International Affairs Online) Some Remarks on Alevi Responses to the Missionaries in Eastern Anatolia (19th-20th cc.) by Hans-Lukas Kieser, University of Basel, Switzerland
Adventuring With Anatolia College by Dr. George E. White (HTML) posted by George Baloglou, State University of New York, College at Oswego 22 Haziran 2010 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.
Brief History of The American College of Thessaloniki
Ottoman Official Attitudes Towards American Missionaries by Cagri Erhan, Department of International Relations, Ankara University, Ankara, Turkey (research.yale.edu - YCIAS Working Papers Database)
Website of Anatolia College 15 Ağustos 2010 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.
Türkiye'de misyoner okulları listesi: [1] 1 Kasım 2013 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. (İngilizce)

Konuyla ilgili yayınlar

Bir Amerikan Misyonerinin Merzifon Amerikan Koleji Hatiralari (Memories of an American Missionary at the Merzifon American College), George E. White, Translated by Cem Tarık Yüksel, Enderun Kitabevi, İstanbul-1995. (Türkçe)
Adventuring With Anatolia College, George E. White, Herald-Register Publishing Company, Grinnell, Iowa, March 1940

Kaynakça

^ Cansever, Meltem (Haziran 2009), Türkiye'nin Kültür Mirası 100 Saat Kulesi, İstanbul: NTV Yayınları, s. 32, ISBN 9786055813239

İlgili Araştırma Makaleleri

Misyonerlik, dar anlamıyla herhangi bir dini öğretiyi yabancı ülkelerde yaymakla yükümlü din görevlilerini tanımlamada kullanılır. Daha geniş anlamıyla ise başkalarını belirli bir öğretiye, özellikle dini bir öğretiye ikna etmeye çalışan, onları bu öğretiye çekme amacını üstlenen kişileri tanımlamada kullanılır.

Tarsus Amerikan Koleji, Mersin'in Tarsus ilçesinde 1888 yılında kurulmuş bir eğitim kurumudur. Okulun kuruluş amacı, "Türkiye için liderler, dünya için liderlik" sloganından da anlaşılabileceği gibi eğitilmiş lider adayları yetiştirmektir. Dünyada ve Türkiye'de TAC mezunu birçok önemli isim mevcuttur. Türkiye Cumhuriyeti Millî Eğitim Bakanlığı'nca onaylanan ismi Özel Tarsus Amerikan Koleji olmasına rağmen, Tarsus Amerikan Lisesi olarak bilinir. Günlük konuşmada İngilizcesi Tarsus American College 'in baş harflerinden oluşan TAC ismi ile anılır. Kısaltmanın okunuşu "Te-A-Ce" şeklindedir.

İlahiyat fakültesi, dinler, dinlerin karşılaştırılması, dinler tarihi ve dinlerin değişik bilim alanlarıyla ilgili eğitiminin verildiği yükseköğretim kurumu.

<span class="mw-page-title-main">Robert Lisesi</span> İstanbulda bir lise

İstanbul Amerikan Robert Lisesi veya eski ismiyle Robert Koleji, Osmanlı Devleti bünyesinde Amerikan usûlü eğitim vermek üzere ABCFM'in gönderdiği Cyrus Hamlin ve Christopher Rhinelander Robert tarafından 1863 yılında İstanbul’da kurulmuş okuldur. Hâlen Türkiye Cumhuriyeti Millî Eğitim Bakanlığına bağlı, İngilizce eğitim yapan özel bir eğitim kurumu olarak hizmet vermeyi sürdürür. Karma eğitim yapan, hem gündüzlü hem yatılı öğrencileri olan bir okuldur. Eğitim süresi, hazırlık dâhil beş yıldır. 1863 yılında kurulan okul, Amerika Birleşik Devletleri dışında sürekli olarak faaliyet gösteren en eski Amerikan okuludur.

Londra Üniversitesi, Birleşik Krallık'ın en eski ve önemli üniversitelerinden biridir. Oxford ve Cambridge'in ardından üniversite eğitimini diğer şehirlere de yaymak için 1836'da kurulmuştur.

Tevhîd-i Tedrîsât Kanunu , Türkiye Büyük Millet Meclisi tarafından 3 Mart 1924 tarih ve 430 Kanun Numarası ile kabul edilmiş olan ve ülkedeki bütün eğitim kurumlarının Maarif Vekâleti'ne bağlanmasını öngören yasadır.

Üsküdar Amerikan Lisesi, İstanbul'da 1876 yılından beri eğitim veren bir özel okuldur. Üsküdar Amerikan Kız Lisesi, 1876 yılında Bahçecik’te kuruldu. Okul bugün İzmir, Tarsus’taki Amerikan okulları ve Gaziantep’teki Amerikan Hastanesi gibi Sağlık ve Eğitim Vakfı yönetimi altındadır. Bunun yanında okulun kurucu oluşumu American Board ile de bağları devam etmektedir.

1820 yılında başlayan ve Türk Kurtuluş Savaşı'na sonuna kadar geçen zaman içerisinde Osmanlı İmparatorluğu'nda misyonerlik faaliyetleri çok hızlı bir şekilde gelişmiştir. Misyonerlik faaliyetlerini bu denli başarılı olmasında şüphesiz Osmanlı Devleti'nin Islahat Fermanı ile verdiği ayrıcalıklar, kapitülasyon anlaşmaları ile verilen ayrıcalıklar ve Osmanlı Devleti'nin bölgelerine ilgi göstermemesi etkili olmuştur. Başlangıçta kendilerine Anadolu'da hedef bulamayan misyonerler daha sonra Ermeniler'e odaklanıp çalışmalarında başarılı olmuşlardır. Açtıkları okullardan mezun olanların başarılı olmaları bu okulların etkilerini artırmıştır. Hatta zamanla Müslüman Türkler dahi çocuklarını bu okullara göndermişlerdir.

İzmir Amerikan Koleji, İzmir'de bulunan en eski özel eğitim kurumu ve en eski lisedir. İzmir'de bulunan misyonerler tarafından kurulmuştur. İlk kurulduğu zamanlar sadece kızların öğrenim gördüğü bir okulken bugün karma eğitim vermektedir. İzmir Amerikan Koleji, özel bir okul olup, eğitim dili İngilizcedir. İzmir Amerikan Koleji, ECIS ve CIS tarafından akredite edilmesiyle beraber öğrencilerine IB diploma programı vermektedir.

Cyrus Hamlin, Amerikalı misyoner, Robert Koleji'nin kurucu ortağı ve A. D. F. Hamlin'in babasıdır.

Talas Amerikan Okulu Kayseri'nin Talas ilçesinde bulunan ve ilk defa 1871'de açılıp 1968'de kapatılan paralı, yatılı ve İngilizce dili ile ders veren bir okuldu. Bu okuldan yetişenler Türkiye'de ve dış ülkelerde çalışma hayatlarında büyük katkılarda bulunmuşlardır.

Yakın Doğu Amerikan Yardım Heyeti, ismini 1918'den sonra almış olan Amerikan Ermeni ve Suriye Yardım Heyeti adı altında başlayan ve kısaca Yakın Doğu Yardım/ Muavenet Heyeti olarak bilinen ve I. Dünya Savaşı sırasında kurulan yardım organizasyonudur.

Columbia Üniversitesi ABD'nin New York şehrinde bulunan özel bir Amerikan araştırma üniversitesidir. New York eyaletinin en eski, Amerika'nın ise beşinci eski üniversitesidir. Amerikan Devrimi'nden önce kurulan 9 üniversiteden biri ve Sarmaşık Ligi'ni oluşturan 8 üniversiteden biridir. Umman, Pekin, İstanbul, Paris, Mumbai, Santiago ve Nairobi'de bulunan, Columbia Küresel Merkezi adında 7 adet merkezi bulunmaktadır.

Diyarbakır Anadolu Lisesi, Diyarbakır'da bulunan, üç dil eğitim yapan bir Anadolu Lisesidir.

<span class="mw-page-title-main">Edward Appleton</span> İngiliz fizikçi

Edward Victor Appleton, İngiliz fizikçiydi.

Kanuni Anadolu Lisesi, eskiden Frontistirio Trapezuntas, 1889 yılında Mühendis Kakudilis tarafından inşa edilmiştir. Günümüzde Türkiye Cumhuriyeti Milli Eğitim Bakanlığına bağlı bir lise olarak hizmet vermektedir. Bina, görkemiyle ve tarihe tanıklık etmesiyle Trabzon'un tarihi ve estetik açıdan en değerli yapılarından biridir. Ayrıca bina Trabzon şehrinin en etkileyici Rum eseri olarak kabul edilmektedir.

Sanasaryan Koleji, 1881'de Ermeni tüccar Mıgırdıç Sanasaryan tarafından Osmanlı İmparatorluğu vilayeti Erzurum'da kurulan Ermenice eğitim veren okul.

Adana Amerikan Kız Koleji, Adana'da 1880'den 1927'ye kadar hizmet veren önde gelen bir lise idi. Amerikan misyonerinin kurduğu okul Protestan öğretilerine sahip olup 19. yüzyıl sonlarında Osmanlı Devleti'nde kurulan birçok misyoner okulundan biriydi ve çoğunlukla kentin Ermeni topluluğundan gelen öğrenciler okumaktaydı.

Karabet Tomayan Efendi,, Osmanlı Ermeni siyasetçi.

Fırat Koleji, Harput'ta, Amerikalı misyonerler tarafından kurulup yönetilen ve eğitimine devam edilen bir karma eğitim lisesiydi. Çoğunlukla bölgedeki Ermeni toplumuna hizmet vermiştir.

Bu sayfa, bu Vikipedi makalesine dayanmaktadır.
Metin, CC BY-SA 4.0 lisansı altında mevcuttur; ek koşullar uygulanabilir.
Görseller, videolar ve sesler kendi lisansları altında mevcuttur.