İçeriğe atla

Meryem Mirzahani

Meryem Mirzahani
مریم میرزاخانی
Maryam Mirzakhani 2014'te
Doğum3 Mayıs 1977
Tahran
Ölüm15 Temmuz 2017 (40 yaşında)
Stanford, Kaliforniya
Ölüm sebebiMeme kanseri
Milliyetİranlı
Vatandaşlık İran[1]
Mezun olduğu okul(lar)Şerif Teknoloji Üniversitesi
Harvard Üniversitesi
Çocuk(lar)Anahita
ÖdüllerBlumenthal ödülü (2009)
Clay Araştırma ödülü (2014)
Fields Madalyası (2014)
Kariyeri
DalıMatematik
Çalıştığı kurumlarPrinceton Üniversitesi
Stanford Üniversitesi
Doktora
danışmanı		Curtis Tracy McMullen

Meryem Mirzahani (Farsça: مریم میرزاخانی; 3 Mayıs 1977, Tahran - 15 Temmuz 2017, Stanford), İranlı matematikçi.

2008'den bu yana Stanford Üniversitesi'nde matematik profesörü olarak çalışan Mirzakhani, 2014 yılında “Matematiğin Nobeli” sayılan Fields madalyasını alarak bu ödülü kazanan ilk kadın olmuştur. Çalışmalarında özellikle hiperbolik geometri, ergodik teori, simplektik geometri ve Teichmüller teorisine odaklanmaktadır[2]

Yaşamı

1977 yılında başkent Tahran'da dünyaya geldi.

Tahran'da üstün yetenekli öğrencilere hizmet veren bir kurumda öğrenim gördü. 1994 ve 1995'te ülkesinin matematik olimpiyat takımında yer aldı ve altın madalya aldı. 1999'da Tahran'daki Şerif Teknoloji Üniversitesi'nden mezun oldu. Lisansüstü çalışma için ABD'ye gitti, 2004'te Harvard'dan doktorasını aldı. 2004-2008 yıllarında Clay Matematik Enstitüsü ve Princeton Üniversitesi'nde görev yaptı.[3] 2008'de Stanford Üniversitesi'nde profesör oldu.

2014 yılında Güney Kore'nin başkenti Seul'daki Uluslararası Matematikçiler Kongresi tarafından verilen Fields Madalyası'na layık görüldü. Bu ödülü alan ilk kadın bilim insanı oldu. Başarısı İran cumhurbaşkanı Hasan Ruhani tarafından gayriresmî olarak kutlanmıştır.[4]

Kuramsal bilgisayar bilimci olan Çek vatandaşı Jan Vondrák ile evlidir ve bir kızı vardır.

15 Temmuz 2017 tarihinde meme kanseri nedeni ile hayatını kaybetti.[5]

Ödülleri

  • 2014 Uluslararası Matematikçiler Kongresi Fields Madalyası
  • 2014 Clay Araştırma Ödülü[6]
  • 2013 Amerikan Matematik Derneği Satter Ödülü
  • 2009 Bluementhal Ödülü
  • 1995 Matematik Olimpiyatları Altın Madalya Ödülü
  • 1994 Matematik Olimpiyatları Altın Madalya Ödülü

Kaynakça

  1. ^ Mirzakhani, Maryam. "Curriculum Vitae" (PDF). 24 Kasım 2005 tarihinde kaynağından arşivlendi (PDF). Erişim tarihi: 13 Ağustos 2014. 
  2. ^ "Beş soruda: Ödüllü matematikçi Meryem Mirzaha, BBC Türkçe sitesi, 13.08.2014, Erişim tarihi:29.082014". 16 Ağustos 2014 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 29 Ağustos 2014. 
  3. ^ "Bjorn Carey, Stanford's Maryam Mirzakhani wins Fields Medal, Stanford News, 12.08.2014". 13 Ağustos 2014 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 29 Ağustos 2014. 
  4. ^ "President hails Prof Mirzakhani, winner of topmost world math prize, İran Cumhurbaşkanlığı web sitesi, 13.08.2014, Erişim tarihi:29.08.2014". 19 Ağustos 2014 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 29 Ağustos 2014. 
  5. ^ "Arşivlenmiş kopya". 18 Temmuz 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 15 Temmuz 2017. 
  6. ^ "2014 Clay Resarch Awards, Claymath.org sitesi, 14.07.2014, Erişim tarihi:29.08.2014". 26 Aralık 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 29 Ağustos 2014. 

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Matematikçi</span> matematik problemlerini çözmek için çalışmalarında kapsamlı bir matematik bilgisini kullanan kişi

Bir matematikçi, genellikle matematik problemlerini çözmek için çalışmalarında kapsamlı bir matematik bilgisini kullanan kişidir. Matematikçiler sayılar, veriler, miktar, yapı, alan, modeller ve değişimle ilgilenirler.

<span class="mw-page-title-main">Andrew Wiles</span>

Sir Andrew John Wiles,, , İngiliz matematikçi. Oxford Üniversitesi'nde Royal Society araştırma profesörüdür.

<span class="mw-page-title-main">Fields Madalyası</span>

Fields madalyası Uluslararası Matematikçiler Birliği tarafından 40 yaşın altındaki 2, 3 ya da 4 matematikçiye 4 senede bir yapılan Uluslararası Matematikçiler Kongresinde verilen, matematiğin Nobel'i olarak görülen ödüldür.

<span class="mw-page-title-main">David Mumford</span> İngiliz-Amerikalı matematikçi

'David Bryant Mumford cebirsel geometri alanındaki çalışmalarıyla bilinen Fields Madalyası sahibi Amerikan matematikçidir. Daha sonradan bilgisayar görü ve örüntü kuramı üzerine çalışmalarıyla ismini duyurmuştur. Halen Brown Üniversitesi'nde profesör olarak çalışmaktadır.

<span class="mw-page-title-main">Edward Witten</span> Amerikalı teorik fizikçi

Edward Witten Amerikalı teorik fizikçi ve İleri Araştırmalar Enstitüsü'nde profesör. Süpersicim Teorisi'nde dünyanın önde gelen araştırmacılarından. Teorik fiziğe geniş katkılar yaptı ve matematiğin gelişimine katkılarından dolayı 1990'da Fields Madalyası ile ödüllendirildi. 1995'te, Güney Kaliforniya Üniversitesi'ndeki bir konferansta M-teorisinin varlığını ileri sürdü ve M-teorisini daha önce gözlenen birtakım ikilikleri açıklamak için kullanması sicim teorisi'nde ikinci süpersicim devrimi olarak adlandırılan yeni bir araştırmayı harekete geçirdi.

Uluslararası Matematikçiler Kongresi, matematik konulu en geniş çaplı toplantı. Uluslararası Matematik Birliği tarafından her dört yılda bir düzenlenmektedir.

Abel Ödülü, Norveç Kralı tarafından her yıl bir ya da daha fazla matematikçiye verilen uluslararası ödül. Ödül adını Norveçli matematikçi Niels Henrik Abel'den almıştır. Çoğu zaman "Matematikçilerin Nobel'i" olarak anılan Abel Ödülü, matematik alanındaki en prestijli ödüllerden biridir. Kazananlara 7,5 milyon Norveç kronu para ödülü verilmektedir.

<span class="mw-page-title-main">Katie Ledecky</span> Amerikalı yüzücü

Kathleen Genevieve Ledecky,, Çek asıllı Amerikalı yüzücü. Olimpiyat Oyunları'nda 2 altın madalya ve 9 dünya şampiyonluğu vardır. Yüzme sporunda 400, 800 ve 1500 metre yarışmalarında çeşitli dünya rekorlarına sahiptir. İlk çıkışını 15 yaşındayken 2012 Londra Yaz Olimpiyatları'nda 800 metre serbestte altın madalya alarak yapmıştır. Yaz Olimpiyatları, Dünya Şampiyonası ve Pan Pacific Şampiyonalarında 16 altın 1 de gümüş madalya olmak üzere 17 madalyası vardır. 12 kez dünya rekoru kırmıştır.

<span class="mw-page-title-main">Suzan Kahramaner</span> Türk bilim kadını, matematikçi (1913-2006)

Fatma Suzan Kahramaner, Türkiye'nin ilk kadın matematikçilerindendir. İstanbul Üniversitesi'nden mezun olduktan sonra Kerim Erim danışmanlığında doktorasını tamamladı. 1968 yılında profesör unvanını aldı. 1978-1979 tarihleri arasında İstanbul Üniversitesi Matematik Bölüm Başkanı olarak görev yaptı.

<span class="mw-page-title-main">Vladimir Voyevodski</span> Rus matematikçi (1966 – 2017)

Vladimir Alexandrovich Voevodsky bir Rus - Amerikalı matematikçiydi. Cebirsel varyeteler için bir homotopi teorisi geliştirme ve motifsel kohomolojiyi formüle etme çalışmaları, 2002'de Fields Madalyası ödülüyle sonuçlandı. Ayrıca Milnor varsayımının ve motifsel Bloch-Kato varsayımlarının ispatı ve matematiğin ve homotopi tip teorisinin tek değerlikliğin temelleri ile tanınır.

<span class="mw-page-title-main">Boris Dubrovin</span> Rus matematikçi

Boris Anatolyeviç Dubrovin, Rus matematikçi, Fizik ve Matematik Bilimleri Doktorudur.

<span class="mw-page-title-main">Nevanlinna Ödülü</span>

2022'den itibaren IMU Abaküs Madalyası olarak verilecek olan Rolf Nevanlinna Ödülü, Uluslararası Matematikçiler Kongresi'nde dört yılda bir Enformasyon Bilimlerinin Matematiksel Yönlerine olağanüstü katkılar için verilmektedir:

  1. Hesaplama karmaşıklığı teorisi, programlama dillerinin mantığı, algoritma analizi, kriptografi, bilgisayar görüşü, örüntü tanıma, bilgi işleme ve zeka modellemesi dahil bilgisayar biliminin tüm matematiksel yönleri
  2. Bilimsel hesaplama ve sayısal analiz. Optimizasyon ve kontrol teorisinin hesaplama yönleri. Bilgisayar cebri.

Carl Friedrich Gauss Matematik Uygulamaları Ödülü, Uluslararası Matematik Birliği ve Alman Matematik Derneği tarafından "matematik dışında önemli uygulamalar bulan seçkin matematiksel katkılar" için ortaklaşa verilen bir matematik ödülüdür. Ödül, adını Alman matematikçi Carl Friedrich Gauss'tan almaktadır. 2006'daki prömiyeri ile her dört yılda bir Uluslararası Matematikçiler Kongresi'nde ödül verilmektedir.

Chern Madalyası, matematik alanında en yüksek seviyedeki olağanüstü yaşam boyu başarıyı takdir eden uluslararası bir ödüldür. Ödül, her dört yılda bir düzenlenen Uluslararası Matematikçiler Kongresi'nde (ICM) verilmektedir.

Bu, matematikçilere, matematik kullanan bilim insanlarına veya matematikçilere atıfta bulunan uzun metrajlı filmlerin bir listesidir.

Bu Rus matematikçiler listesi, Rusya İmparatorluğu, Sovyetler Birliği ve Rusya Federasyonu'ndan ünlü matematikçileri içermektedir.

Matematiksel araştırmalar için Fermat Ödülü, Pierre de Fermat'ın katkılarının belirleyici olduğu aşağıdaki alanlardaki araştırma çalışmalarını iki yılda bir kez ödüllendirir:

<span class="mw-page-title-main">William Thurston</span> Amerikalı matematikçi (1946 – 2012)

William Paul Thurston, Amerikalı matematikçi. Düşük boyutlu topoloji alanında bir öncü olarak kabul edilir. 1982'de 3-manifold çalışmasına yaptığı katkılardan dolayı Fields Madalyası ile ödüllendirildi.

Aşağıda, etnik olarak İranlı matematikçileri de içeren bir İranlı matematikçiler listesi yer almaktadır.

Matematikte kadınlar zaman çizelgesi, Matematik alanındaki kadınlar ile ilgili bir zaman çizelgesidir.


Bu sayfa, bu Vikipedi makalesine dayanmaktadır.
Metin, CC BY-SA 4.0 lisansı altında mevcuttur; ek koşullar uygulanabilir.
Görseller, videolar ve sesler kendi lisansları altında mevcuttur.