Ortodoks Kiliseleri veya Bizans Ortodoks Kiliseleri, Bizans ayininin Reform öncesi kiliseleridir. Başlangıçtan itibaren hem katolik hem de havarilerin ardıllığında havariseldirler..
Kalenderhane Camii ya da eski adıyla Theotokos Kyriotissa Kilisesi, İstanbul'un Vefa semtinde Doğu Roma döneminden kalma bir yapıdır. Bozdoğan Kemeri'nin en doğu ucunun güneyinde yer alır. Doğu Ortodoks Kilisesi formundadır. 18. yüzyılda Osmanlı'lar tarafından camiye çevrilmiştir. Yüksek olasılıkla kilise ilk durumunda Theotokos Kyriotissa'ya adanmıştı. Yapı, Yunan haçı kemerli Bizans kilisesi örneğinin var olan birkaç örneğinden birini temsil eder. Plan ve üslup özelliklerine göre binanın 9. veya 10. yüzyıla ait olduğu varsayılır.
Katolik Kilisesi, ruhanî başı Roma Başpiskoposu (Papa) olan, en fazla cemaate sahip Hristiyan mezhebi. Dünyada yaklaşık 1,2 milyar mensubu vardır. Katolikler yoğun olarak Güney Amerika'da ve Avrupa'nın güneyinde bulunurlar.
Kilise, Hristiyanlıkta kendi din adamları, kendi binaları ve diğerlerinden ayrılan doktrinleri bulunan mezheplerden her birine verilen isim. Hristiyan mezhepleri Roma Katolik Kilisesi, Protestan kiliseler ve Ortodoks Kilisesi'dir.
Katolik, Roma Katolik Kilisesi'ne bağlı olan kişi. Papa'nın otoritesini kabul etmiş olan Uniat kiliseleri de bu gruba dâhildir.
Havârî, İsa'nın öğüt ve inançlarını yayma işiyle görevlendirdiği mürit ve öğrencilerinden her biri. Havari sözcüğü ile çoğunlukla "İsa'nın 12 Havarisi" kastedilmekle birlikte, kavram İsa'nın Hristiyanlığı yaymaya çalışan bazı diğer öğrencileri için de kullanılır.
Protestanlık, Hristiyanlığın en büyük üç ana mezhebinden biridir. 16. yüzyılda Martin Luther ve Jean Calvin'in öncülüğünde Katolik Kilisesi'ne ve Papa'nın otoritesine karşı girişilen Reform hareketinin sonucunda doğmuştur (1529).
Anglikanizm, İngiltere'nin resmî kilisesi olan İngiltere Kilisesi'ne has ilke, doktrin ve kurumlar. İngiltere Kralı VIII. Henry'nin kurduğu bir Hristiyan mezhebidir. İngiliz Reformu, Katoliklik ve Protestanlık arasında bir orta yol olarak görüldüğü için Latince Via Media olarak adlandırılmıştır.
Kilise, Hristiyanlıkta ibadet etmek ve bazı diğer dini vazifeleri yerine getirmek için tahsis edilmiş halka açık bina, tapınak. Yunanca ekklesia kelimesinden türemiştir.
Ekümenik konsil ya da genel konsil, Hristiyan inanç esaslarını tespit ve tahkim etmek, âyinlerin icrâsı konusunda kararlar almak ve Hristiyanlık ahlak ve disiplininin esaslarını teyit ve tahkim etmek üzere bütün dünyadan (ekümene) kilise liderleri ve ilahiyat otoritelerinin toplandığı ve katılımcıların kabullerinin bütün dünyadaki Hristiyan kiliselerinin kabulü anlamına geldiği toplantılardır.
Molla Gürânî Câmii, Vefa Kilise Camii İstanbul'un Vefa semtinde, kiliseden camiye çevrilmiş bir dinî yapıdır. Kilise iken adı, Aziz Teodoros Kilisesi'dir.. Muhtemelen Aziz Theodoros'a adanmıştı. Kompleks, Bizans mimarisinin Komnenos ve Paleologos dönemlerine ait bir örneğidir. Vefa Kilise Camii Doğu Ortodoks kilisesi formunda olup Yunan haçı planına göre yapılmıştır. İstanbul'un fethi'nden sonra cami olarak kullanılmıştır.
Piskopos, bazı Hristiyan kiliselerinde, birkaç cemaatten oluşan bir bölgenin başpapazı olan, fetva verme yetkisine sahip üst kademeden din adamı.
Arnavutluk Otosefal Ortodoks Kilisesi, Başpiskoposluğu idaresi Tiran, Dıraç bölgeleriyle beraber, genelde ülkenin güney bölgesini kapsar. Ayin dili Arnavutçadır. Ortodoks cemaat yaklaşık yarım milyon üyeye sahiptir. ABD'de yaşayan 15.000 ortodoks Arnavut için iki ayrı idari birim kurulmuş olup, bunlardan birisi dolaysız şekilde İstanbul Ekümenik Patrikhanesi'ne bağlıdır.
Kilise kelimesi Hristiyanlıkta iki farklı anlamda kullanılır:
- Kilise (bina): İbadet, nikâh töreni gibi dini vazifelerin yerine getirildiği bina, tapınak.
- Kilise (örgüt): Kendi din adamları, binaları, diğerlerinden farklı doktrinleri bulunan Hristiyan mezhepleri. Örneğin:
- Doğu Ortodoks Kilisesi
- Ermeni Ortodoks Kilisesi
- Gürcü Ortodoks Kilisesi
- Protestan Kilisesi
- Roma Katolik Kilisesi
- Rus Ortodoks Kilisesi
- Süryani Ortodoks Kilisesi
- Yunan Ortodoks Kilisesi
Kanon hukuku veya kilise hukuku, Hristiyan kurumların ve üyelerinin yönetimi için dini otorite tarafından yapılan ya da kabul edilen yasa ve yönetmeliklerin bütünüdür. Katolik Kilisesi, Doğu ve Oryantal Ortodoks kiliseleri ve Anglikan Komünyon kiliselerinin dini iç hukukunu oluşturur. Kilise hukukunun yasalaşması, yorumlanması ve zaman zaman hükme varılmasında bu üç grup kilise arasında büyük farklılıklar vardır. Her üç gelenekte de, bir kanon başlangıçta bir konsey tarafından kabul edilmiştir. Bu kanonlar daha sonra kanon hukukunun temelini oluşturmuştur.
Adana Bebekli Kilise veya Aziz Pavlus Kilisesi, üzerinde Meryem'in tunçtan heykelinin bulunduğu, tahminen 1880-90 yılları arasında yapılan Adana'nın merkezindeki İtalyan katolik kilisesidir. Ermeni Apostolik Kilisesi olarak inşa edilmiştir.
Doğu Asur Kilisesi, resmi olarak Kutsal Havarisel Katolik Doğu Asur Kilisesi, tarihsel olarak Asur, Beyt Nahrin (Mezopotamya) merkezlidir. Doğu Kilisesi - tarihi Seleukia-Tizpon Patrikliği kiliselerinden bir tanesidir. Günümüz Asur Doğu Kilisesi gerek Ortodoks, Doğu Ortodoks veya Katolik olsun diğer kiliselerle komünyon içinde değildir. Kalkedon Konsilisonrasında heretik ilan edildikleri için komünyon dahilinde değillerdir.
Bodružallı Aziz Nikolaos Kilisesi, Slovakya'nın Bodružal köyünde bulunan bir Yunan-Katolik kilisesidir. Kilise, 1658'de kilise cemaati tarafından ahşaptan yapılmıştır.
Ruská Bystrálı Aziz Nikolaos Kilisesi, Slovakya'nın Ruská Bystrá köyünde bulunan bir Yunan-Katolik kilisesidir. Kilise, 1730'da kilise cemaati tarafından ahşaptan yapılmıştır.
Ladomiroválı Başmelek Aziz Mikail Kilisesi, Slovakya'nın Ladomirová köyünde bulunan bir Yunan-Katolik kilisesidir. Daha erken bir kilisenin bölgede 1600 yılında var olduğu düşünülmektedir. Mevcut kilise 1742'de ahşaptan yapılmıştır.
