İçeriğe atla

Meryem'e Müjde (Kariye Camii)

Meryem'e Müjde sahnesi, günümüzde Kariye Camii olarak kullanılan Azize Kurtarıcı Hora Manastır kilisesinin kuzey kubbesinde bir geçiş ögesi olarak kullanılan pandantifinde görülen bir mozaik sahne.[1]

Meryem, mimari bir yapının önündeki kuyu başına muhtemelen evin su ihtiyacını karşılamak amacıyla su almak üzere geldiği sırada gösterilmiştir.[2] Cebrail, kendisine çocuğu olacağını müjdelemiştir; mozaikte Meryem'in bu haber üzerine şaşkınlığı tasvir edilmiştir. Elinde bir sürahi tutmakta olan Meryem, ürkmüş vaziyettedir;[3] sol elini ona haberi getiren-müjdeyi veren Cebrail'e doğru uzatırken gösterilir.

Luka İnciline göre Cebrail burada ona "Allah seninledir, sen kadınların en mukaddesisin, gebe kalacaksın ve adını İsa koyacaksın, Allah ona Davud’un saltanatını verecek ve o Yakub'un tahtına çıkarak sonu olmayan bir saltanat sürecektir" der. Meryem'in "Allah'ın dediği olsun fakat ben daha erkek yüzü görmedim" demesi üzerine Cebrail "Kutsal ruh üzerine inecek ve doğacak çocuk Alla'hın oğlu adını alacaktır…” diye yanıt verir. Bu sahnede Meryem'in Cebrail'e erkeğe varmadığını söylediği anın tasvir edildiği düşünülür.[2] Tasvirin üzerinde bulunan yazıtta "Kuyudaki haber" yazılıdır.[2][4]

Gerek Meryem'in yerlere kadar uzanan kıyafetinde, gerekse sahnedeki mimari yapılarda, Bizans'ta kutsal kabul edilen mor renk hakimdir.[2] Sahne genelinde mor rengi ağırlıklı kullanarak bu sahnenin kutsallığının arttırılmak istendiği düşünülür.[2]

Ayrıca bakınız

Kaynakça

  1. ^ Düzgün, Büşra. "Hz. Meryem'in İkonalarına Genel Bakış: Kariye Müzesi Örneği". Gazi Üniversitesi Turizm Fakültesi Mezuniyet Projesi. Erişim tarihi: 23 Ağustos 2020. 
  2. ^ a b c d e Şengün, Elif Naz. "Kariye Mozaikleri'nde "Meryem'e Müjde ve İsa'nın Doğumu"". Gorgondergisi.com sitesi, 24 Aralık 2018. 1 Eylül 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 30 Mart 2021. 
  3. ^ Keykubatlı, Sercan. "İkonlarıyla Khora Manastırı Katholikonu". Akdeniz Üniversitesi Edebiyat Fakültesi seminer ödevi, Antalya, 2018. 30 Haziran 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 26 Ağustos 2020. 
  4. ^ "Kariye Müzesi İç Narteks Mozaikleri". Sanatinyolculuğu.com sitesi, 16 Aralık 2018. 7 Ekim 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 10 Ekim 2020. 

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Kariye Camii</span> İstanbulda camiye çevrilen bir Rum Ortodoks kilisesi

Kariye Camii veya eskiden Azize Kurtarıcı Hora Kilisesi, İstanbul'un Fatih ilçesinin Edirnekapı semtinde camiye çevrilmiş bir Rum Ortodoks kilisesi ve müze.

<span class="mw-page-title-main">Deisis</span>

Deisis, Bizans sanatı ve Doğu Ortodoks sanatında Pantokrator İsa veya benzeri ikonlarda diğer figürlerin ona yöneldiği İsa'nın merkezde olduğu sahne. İsa tacıyla tahtına oturur, bir kitap taşır, Meryem ve Yahya iki yanında olur ve bazen diğer azizler ve melekler de tasvir edilir. Meryem, Yahya ve diğer figürler, elleriyle insanlık adına dua ederken Mesih'e doğru bakmaktadırlar.

<span class="mw-page-title-main">Deisis (Kariye Müzesi)</span>

Kariye Camii iç narteksinin güney bölümü, doğu duvarı üzerindeki geniş bir kemer açıklığında yer alan,14. yüzyılda mozaik pano şeklinde yapılmış bir deisis sahnesidir.

<span class="mw-page-title-main">Meryem’in Ölümü (Kariye Camii)</span>

Günümüzde Kariye Camii olarak kullanılanı Azize Kurtarıcı Hora Manastır ana ibadet binası (naos) kapısının üzerinde bulunan mozaik tekniğinde yapılmış koimesis sahnesidir.

<span class="mw-page-title-main">İsa mozaiği (Kariye Camii)</span>

İsa mozaiği, günümüzde Kariye Camii olarak kullanılan Azize Kurtarıcı Hora Manastır kilisesinde ana ibadet binasının (naos) bölümünde, günümüze ulaşmış üç adet mozaik panodan birisidir.

<span class="mw-page-title-main">Yol Gösterici Meryem mozaiği (Kariye Camii)</span> Kariye Müzesinde bir mozaik

Yol gösterici (Odigitria) Meryem mozaiği, günümüzde Kariye Camii olarak kullanılan Azize Kurtarıcı Hora Manastır kilisesinde ana ibadet binasının (naos) bölümünde, günümüze ulaşmış üç adet mozaik panodan birisidir.

<span class="mw-page-title-main">İsa ve Ataları (Kariye Camii)</span>

İsa ve Ataları mozaiği, günümüzde Kariye Camii olarak kullanılan Azize Kurtarıcı Hora Manastır kilisesinde iç narteks (esonarteks) bölümünün güney kubbesinde yer alan mozaik sahnedir.

<span class="mw-page-title-main">Meryem ve Ataları (Kariye Camii)</span>

Meryem ve Ataları mozaiği, günümüzde Kariye Camii olarak kullanılan Azize Kurtarıcı Hora Manastır kilisesinde iç narteks (esonarteks) bölümünün kuzey kubbesinde yer alan mozaik sahnedir.

<span class="mw-page-title-main">Yohakim'in Tapınaktan Kovulması</span>

Yohakim (İmran)'in Tapınaktan Kovulması mozaiği, günümüzde Kariye Camii olarak kullanılan Azize Kurtarıcı Hora Manastır kilisesinde iç narteks (esonarteks) bölümünün kuzey kubbesinde kuzey pandantifte yer alan mozaik sahnedir.

Kırda Yohakim'in (İmran), günümüzde Kariye Camii olarak kullanılan Azize Kurtarıcı Hora Manastır kilisesinde iç narteks (esonarteks) bölümünün kuzey kubbesinin güney pandantifine yer alan mozaik sahnedir.

<span class="mw-page-title-main">Azize Anna'ya Müjde (Kariye Camii)</span>

Anna'ya Meryem'in Doğacağı Müjdesinin Verilmesi mozaiği, günümüzde Kariye Camii olarak kullanılan Azize Kurtarıcı Hora Manastır kilisesinde iç narteks (esonarteks) bölümünün kuzey kubbesinin altında, güney duvarda birinci kemer içinde yer alan mozaik sahnedir.

<span class="mw-page-title-main">Anna ve Yoahim'in Buluşması (Kariye Camii)</span>

Anna ve Yoahim'in Buluşması mozaiği, günümüzde Kariye Camii olarak kullanılan Azize Kurtarıcı Hora Manastır kilisesinde iç narteks (esonarteks) bölümünün kuzey kubbesinin olduğu bölüm ile bu bölümün güneyindeki tonozlu kısım arasındaki kemer karnının doğusunda yer alan mozaik sahnedir.

<span class="mw-page-title-main">Meryem'in Doğumu (Kariye Camii)</span>

Meryem'in doğumu mozaiği, günümüzde Kariye Camii olarak kullanılan Azize Kurtarıcı Hora Manastır kilisesinde iç narteks (esonarteks) bölümünün kuzey kısımda yer alan ikinci kemerin doğusunda bulunan mozaik sahne.

<span class="mw-page-title-main">Meryem'in İlk Yedi Adımı (Kariye Camii)</span>

Meryem'in İlk Yedi Adımı, günümüzde Kariye Camii olarak kullanılan Azize Kurtarıcı Hora Manastır kilisesinde iç narteksin ikinci ve üçüncü kısımlarını ayıran kemerin doğu bölümünde yer alan ve Meryem'in altı aylıkken attığı ilk yedi adımı gösteren mozaik sahne.

<span class="mw-page-title-main">Meryem'in Sevilmesi (Kariye Camii)</span>

Meryem'in takdis edilmesi mozaiği, günümüzde Kariye Camii olarak kullanılan Azize Kurtarıcı Hora Manastır kilisesinde iç narteksinde tonozun doğu kısmında bulunan mozaik sahnedir.

<span class="mw-page-title-main">Meryem'in Tapınağa Takdimi (Kariye Camii)</span>

Meryem'in tapınağa takdimi mozaiği, günümüzde Kariye Camii olarak kullanılan Azize Kurtarıcı Hora Manastır kilisesinde iç narteksinde orta bölüm tonozun doğu kısmında bulunan bir mozaik sahnedir.

<span class="mw-page-title-main">Eflatun Yün Çilesi (Kariye Camii)</span> Kariye Camiinde mozaik

Meryem'in Tapınaktan Yün Yumağı Alışı, günümüzde Kariye Camii olarak kullanılan Azize Kurtarıcı Hora Manastır kilisesinde iç narteksinde dışa açılan kapısı üzerindeki bir kemerde bulunan bir mozaik sahnedir.

<span class="mw-page-title-main">Zekeriya'nın Duası (Kariye Camii)</span>

Zekeriya'nın Duası, günümüzde Kariye Camii olarak kullanılan Azize Kurtarıcı Hora Manastır kilisesinde bulunan bir mozaik sahnedir.

<span class="mw-page-title-main">Meryem'in Yusuf'a Verilmesi (Kariye Camii)</span>

Meryem'in Yusuf'a Verilmesi, günümüzde Kariye Camii olarak kullanılan Azize Kurtarıcı Hora Manastır kilisesinde Kuzey bölümün orta kısmındaki batı duvarın kemeri üzerindeki bir mozaik sahne.

<span class="mw-page-title-main">Yusuf'un Meryem'i Eve Götürmesi (Kariye Camii)</span>

Yusuf'un Meryem'i Eve Götürmesi, günümüzde Kariye Camii olarak kullanılan Azize Kurtarıcı Hora Manastır kilisesinde kuzey kubbenin alt kısmındaki kemer üzerinde bir mozaik sahne.