İçeriğe atla

Mersa Matruh Muharebesi

Mersa Matruh Muharebesi
II. Dünya Savaşı Kuzey Afrika Cephesi

21. Panzer Tümeni'nden Kampfgruppe Graf.
Tarih26 Haziran 1942
Bölge
Mersa, Libya
Sonuç Mihver zaferi
Taraflar
Birleşik Krallık Birleşik Krallık
Britanya Hindistanı Britanya Hindistanı
Nazi Almanyası Almanya
İtalya Krallığı İtalya
Komutanlar ve liderler
Birleşik Krallık Archibald Wavell
Birleşik Krallık Noel Beresford-Peirse
Birleşik Krallık Arthur Tedder
Nazi Almanyası Erwin Rommel
Güçler
20.000+ piyade
~190 tank
98 avcı uçağı
105 bombardıman uçağı
13.200 piyade
~196 tank
130 avcı uçağı
84 bombardıman uçağı
Kayıplar
969 kişi
91 tank
36 uçak
887 kişi
12 tank
10 uçak

Mersa Matruh Muharebesi, II. Dünya Savaşı'nın Kuzey Afrika Cephesi'nde, Mihver güçleri ile Birleşik Krallık 8. Ordu'su arasında 26 Haziran 1942 tarihinde gerçekleşen muharebedir.[1]

Öncesi

Gazala Muharebesi'ndeki yenilginin ardından 8. Ordu'nun geri çekilmesinde, Sallum-Halfaya Geçidi hattında mevzilenmek kararı verilmişti. 8. Ordu komutanı General Ritche, 21 Haziran 1942 tarihinde Tobruk'un düştüğü haberini alınca, zaman kazanmak açısından daha gerideki Mersa Matruh hattına çekilmeye karar vermiştir. 25 Haziran tarihinde üst komutanı General Auchinleck, General Ritche'i görevden alarak 8. Ordu'nun komutasını kendi uhdesine almış ve daha gerideki El Alameyn mevzilerine çekilmeye karar vermişti. Ancak Erwin Rommel'in hızı, Mersa Matruh'tan çekilmeye fırsat vermemiş, Birleşik Krallık kuvvetleri bu mevzilerde savaşı kabul etmek durumunda kalmışlardır.

Mersa Matruh mevzilerini General Holmes'in komutasındaki 10. Kolordu ile General Gott'un 13. Kolordusu savunmak durumundadır. İki kolordu arasında 15 km.lik mayın sahası vardır.

Rommel, 26 Haziran 1942 günü öğleden sonra Mersa Matruh istihkamına karşı saldırıya geçmiştir. İtalyan Ariete ve Trieste tümenleri ile 15. Panzer Tümeni İngiliz mevzilerine cephe taarruzu başlatarak 10. ve 13. İngiliz kolordularını sabitlerken Rommel'in eksik kadrolu 90. Hafif Tümen'i ile 21. Panzer Tümeni iki koldan aradaki mayınlı araziye dalmışlardır. 90. Hafif Tümen'in ilerleme hattı daha sığ bir mayın alanıdır ve daha hızlı ilerleyebilmişlerdir. 21. Panzer Tümeni ise daha yavaş ilerlemişti ve mayınlı sahayı geçince keskin bir dönüş yaparak Yeni Zelanda Tümeni'ne taarruz etti. Uğradığı kayıplara rağmen bu tümen dağılmamıştır ama çekilme hattı kesilmiştir.

Cephe taarruzunda bulunan 15. Panzer Tümeni, İngiliz tanklarınca engellendi ve belirgin bir ilerleme sağlayamadı. Buna karşın 21. Panzer Tümeni'nin derinlemesine geri hatlara ilerlemesi her iki İngiliz kolordusunu zor duruma düşürmüştür. Her iki kolordu da geri çekilmeye başladılar ama çok kısa sürede bu çekilme bir bozguna dönüştü. Üstelik her iki kolordu da diğerinin geri çekilmekte olduğunu bilmiyordu. İngiliz birliklerinin üçte ikisi izleyen gecenin karanlığında çemberden çıkmışlardır. Güneyde Yeni Zelanda Tümeni motorize bir tümendir ve İngiliz hava kuvvetlerinde belirgin bir biçimde destek almıştır. Ancak kuzeyde Hint ve Güney Afrika tümenlerinin bu olanakları yoktur. Tüm kadrosuyla, ellerine ne geçtiyse onunla savaşarak gece boyunca çekilmişlerdir.

Kaynakça

  1. ^ Mersa Matruh Savaşı. s. 338-344 arası. 

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Başkomutanlık Meydan Muharebesi</span> Dumlupınar yakınında 30 Ağustos 1922de Türk ve Yunan orduları arasında meydana gelen muharebe

Başkumandanlık Meydan Muharebesi ya da Dumlupınar Meydan Muharebesi, Kütahya'ya bağlı Dumlupınar yakınında 30 Ağustos 1922'de Türk ve Yunan orduları arasında meydana gelen savaştır. Başkumandan Mustafa Kemal Paşa tarafından şahsen yönetildiği için Başkumandanlık Meydan Muharebesi olarak anılır. İstiklal Savaşı'nın kesin bir Türk zaferiyle sonuçlanmasını sağlayan bu çarpışmanın yıl dönümü Türkiye'de ulusal bayram olarak kutlanmaktadır.

<span class="mw-page-title-main">Moskova Muharebesi</span> Nazi Ordularının Moskova üzerine başlattıkları genel taaruzlar

Moskova Muharebesi veya Moskova Meydan Muharebesi, II. Dünya Savaşı'nın Doğu Cephesi'nde, 1941 yılında Alman ordularının, bir duraklamanın ardından Moskova yönünde yeniden başlattıkları genel taarruzlarıdır. Moskova Muharebesi bazı tarihçiler tarafından II. Dünya Savaşı'nın dönüm noktalarından biri olarak kabul edilmektedir. Sovyet savunması, Hitler'in Barbarossa Operasyonu'nun önemli stratejik hedeflerinden biri olan Moskova'nın ele geçirilmesini engelleyerek savaşın uzamasına ve Barbarossa harekâtının başarısızlıkla sonuçlanmasına neden olmuştur.

<span class="mw-page-title-main">Crusader Harekâtı</span>

Crusader Harekâtı, II. Dünya Savaşı sırasında Kuzey Afrika Cephesi'nde, Birleşik Krallık kuvvetlerinin, Alman-İtalyan Tobruk kuşatmasına yönelen üçüncü saldırı operasyonudur.

<span class="mw-page-title-main">Gazala Muharebesi</span>

Gazala Muharebesi, Erwin Rommel'in komutasındaki Alman – İtalyan kuvvetlerinin, 26 Mayıs - 21 Haziran 1942 tarihleri arasında, Birleşik Krallık 8. Ordu'sunun savunduğu Gazala Hattı'na, ardından Tobruk'taki garnizonlarına yönelik saldırısı sırasında gerçekleşen muharebedir. Birleşik Krallık 8. Ordu komutanı General Neil Ritchie, Harekât Saha Komutanı ise General Claude Auchinleck'tir.

<span class="mw-page-title-main">I. El-Alameyn Muharebesi</span>

I. El-Alameyn Muharebesi, II. Dünya Savaşı'nın Kuzey Afrika Cephesi’nde 1 Temmuz-27 Temmuz 1942 tarihleri arasında, Rommel komutasındaki Alman-İtalyan kuvvetleri ile, Claude Auchinleck komutasındaki Birleşik Krallık 8. Ordu’su arasında gerçekleşen savaşlardır.

Alam Halfa Muharebesi, 30 Ağustos - 6 Eylül 1942 tarihleri arasında II. Dünya Savaşı'nın Kuzey Afrika Cephesi'de, Rommel komutasındaki Alman-İtalyan kuvvetleri ile Bernard Montgomery komutasındaki Birleşik Krallık 8. Ordu'su arasında gerçekleşen muharebelerdir.

<span class="mw-page-title-main">Kuzey Afrika Cephesi (II. Dünya Savaşı)</span>

Kuzey Afrika Cephesi, Libya, Mısır, Cezayir, Tunus ve Fas'ta Müttefik Devletler ve Mihver Devletler arasında geçen savaşlar dizisidir. Cephedeki savaşlar daha çok Almanya ve Birleşik Krallık arasında geçmiştir. Kuzey Afrika çöllerinde yapılan tank savaşları II. Dünya Savaşı'nın kaderini değiştirmiştir.

9. Ordu, SSCB'nin Kızıl Ordu'suna bağlı ordu. 1939 - 1943 yılları arası ve savaştan sonra 1966 - 1989 yılları arasında aktif olmuştur.

<span class="mw-page-title-main">Lvov-Sandomierz Taarruzu</span>

Lvov-Sandomierz Taarruzu ya da Lvov-Sandomierz Stratejik Taarruz Harekâtı, Kızıl Ordu'nun 1944 yılı Temmuz ayı ortalarında başladığı ve Alman kuvvetlerini Ukrayna'dan ve Doğu Polonya'dan atmayı amaçlayan genel taarruzudur. Bir aydan uzun bir süre devam eden Sovyet taarruzları, belirlenen hedeflerine ulaşmıştır. Lvov-Sandomierz Stratejik Taarruz Harekâtı, üç taarruz harekâtından oluşmaktadır.

<span class="mw-page-title-main">Kırım Seferi (1941-1942)</span> Wikimedia anlam ayrımı sayfası

Kırım Seferi, II. Dünya Savaşı'nın Doğu Cephesi'nde Alman ve Rumen ordularının Kırım Yarımadası'nın işgali ve Sivastopol'ün düşürülmesi için giriştikleri bir askeri seferdir. Barbarossa Harekâtı'nın başlarında Aşağı Dinyeper'e kadar ilerleyen Alman 11. Ordusu ve Rumen 3. Ordusu, Kırım'ı anakaraya bağlayan Perekop Kıstağı'nda Kızıl Ordu savunmasını 29 Ekim 1941'de aşmış, hızla Kırım işgal ederek Sivastopol'ü kuşatmıştır. Ancak Kızıl Ordu'nun Kırım Cephesi kuvvetlerinin Kerç Yarımadası'na 26 Aralık 1941'de bir çıkarma yapmaları üzerine Sivastopol taarruzu durdurulmuştur. Daha sonra Mihver kuvvetlerin Kerç Yarımadası'nda yerleşmiş olan Sovyet kuvvetlere taarruz etmiştir. Yenilgiye uğrayan Kızıl Ordu birlikleri geride tüm ağır silahlarını ve çok sayıda tutsak bırakarak denizden tahliye edilmiştir. Sivastopol'e ikinci taarruz 2 Haziran 1942 tarihinde başlatıldı ve bir aydan biraz fazla süren şiddetli çatışmalardan sonra 3 Temmuz 1942 tarihinde kent Alman-Rumen kuvvetlerinin eline geçti.

Belgorod Muharebesi, Stavka'nın Belgorod – Bogoduhov Taarruz Harekâtı sırasında gerçekleşen muharebedir. Belgorod – Bogoduhov Taarruz Harekâtı, Kızıl Ordu ile Alman kuvvetleri arasında, Kursk Muharebesi'ni izleyen Rumyantsev Harekâtı'nın bir bölümüdür.

Vitebsk - Orşa Taarruzu, Kızıl Ordu'nun 1944 yılı yaz genel taarruzu Belarus Stratejik Taarruz Harekâtı'nın bir parçasıdır ve genelde Bagration Harekâtı olarak bilinir.

Mogilev Taarruzu, Kızıl Ordu'nun Belarus Stratejik Taarruz Harekâtı sırasında giriştiği birden çok taarruzdan biridir ve genelde Bagration Harekâtı olarak bilinir. Harekâtla ulaşılması planlanan hedefler, Mogilev'i geri alınması ile Alman 4. Ordu'sunun sabitlemesi ve çevirilerek tuzağa düşürülmesidir. Taarruz, sonuçta her iki hedefe de ulaşmıştır.

Minsk Taarruzu, 1944 yılının yazında Kızıl Ordu tarafından gerçekleştirilen Belarus Stratejik Taarruz Harekâtı'nın ikinci evresini oluşturan bir taarruzdur ve genellikle Bagration Harekâtı olarak bilinir.

<span class="mw-page-title-main">Vistül-Oder Taarruzu</span> II. Dünya Savaşının Doğu Cephesinde başarılı bir Kızıl Ordu taarruzu

Vistül-Oder Taarruzu, II. Dünya Savaşı'nın Doğu Cephesi'nde başarılı bir Kızıl Ordu taarruzudur. Taarruz Harekâtı 12 Ocak - 2 Şubat 1945 tarihleri arasında icra edilmiştir. Bu taarruzla Sovyet kuvvetleri, Doğu Polonya'da Vistül Nehri üzerindeki taarruz çıkış hatlarından Alman toprakları içlerine kadar ilerlediler. Ulaştıkları hat, Alman başkenti Berlin'e 70 km. mesafede olan Oder Nehri kıyılarıydı.

<span class="mw-page-title-main">Debrecen Muharebesi</span> 1944 yılında SSCBnin Alman-Macar ordularına yaptığı taarruz

Debrecen Muharebesi, II. Dünya Savaşı'nın Doğu Cephesi 'nde, Sovyet 2. Ukrayna Cephesi kuvvetlerince 6 - 28 Ekim 1944 tarihleri arasında gerçekleştirilen Debrecen Taarruz Harekâtı'dır. Sovyetler'in Macaristan'a yönelen genel taarruzu Debrecen bölgesini hedef almış, Mareşal Rodion Malinovski'nin 2. Ukrayna Cephesi, General Maximilian Fretter-Pico'nun Alman Güney Ukrayna Ordular Grubu cephesine yönelmiştir. Bu mevzilerde, müttefiki Macaristan'ın 7. Kolordusu da mevzi almıştı. Sovyet taarruzu, bu mevzileri atmış ve Alman - Macar kuvvetlerini yer yer 160 kilometre geri çekilmek zorunda bırakmıştır.

<span class="mw-page-title-main">Raseiniai Muharebesi</span>

Raseiniai Muharebesi, II. Dünya Savaşı Doğu Cephesi'nde, Litvanya sınırının 75 km. kuzeybatısındaki Kaunas civarında 23 - 27 Haziran 1941 tarihleri arasında gerçekleşmiş olan bir tank muharebesidir. Muharebe, General Erich Hoepner komutasındaki 4. Panzer Grubu karşısında General Kurkin komutasındaki 3. Motorize Kolordu ve General Şestapolov komutasındaki 12. Mekanize Kolordu arasında gerçekleşmiştir. Bu iki Sovyet mekanize kolordusu, Sovyet Kuzeybatı Cephesi Komutanı General Fiodor Kuznetsov'un, Wehrmacht kuvvetlerinin Neman Nehri geçişlerini engellemekle görevlendirdiği kuvvetlerdir. Muharebenin sonucunda Sovyet kolorduları hemen hemen tümüyle imha edildiler. Aynı zamanda Sovyet Kuzeybatı Cephesi'nin tüm zırhlı kuvvetleri de imha edilmiş oldu. Alman kuvvetlerinin önünde Daugava Nehri yönündeki hat açılmış oldu. Sovyet resmi tarihinde 22 - 27 Haziran arası tarihlerde, cephenin kuzey kesimindeki savaşlar, Baltık Stratejik Savunma Harekâtı'nın bir bölümü olan Sınır Savunma Savaşları olarak geçmektedir. Raseiniai Muharebesi de bu savaşlar çerçevesinde gerçekleşen en geniş kapsamlı muharebelerden biridir.

Velikiye Luki Muharebesi, II. Dünya Savaşı'nda Sovyet Kalinin Cephesi kuvvetlerinin, Sovyet 1942 - 1943 Kış Seferi sırasında, Alman 3. Panzer Ordusu'na karşı, Velikiye Luki'yi geri almayı amaçlayan bir harekâttır. Operasyonun ayrıca Rjev-Syçevka Stratejik Taarruzu Harekâtı'nın kuzey kıskacını oluşturması da düşünülmüştür.

İtalyan Mısır taarruzu, II. Dünya Savaşı sırasında Mısır'da üslenmiş olan Birleşik Krallık, İngiliz Milletler Topluluğu ve Özgür Fransa kuvvetlerine karşı girişilen bir İtalyan taarruzudur. İtalya'nın bu saldırısı, devamında Nazi Almanyası'nın da Kuzey Afrika'ya asker göndermesine yol açmıştır. General Rommel komutasındaki Alman ve İtalyan birlikleriyle İngiliz kuvvetleri arasındaki askerî harekâtlar "Batı Çölü Seferi" olarak adlandırıla gelmiştir.