İçeriğe atla

Merkezî Seçim Komisyonu (Azerbaycan)

Azerbaycan Cumhuriyeti
Merkezi Seçim Komisyonu
MSK
Kuruluş26 Haziran 1990 (34 yıl önce) (1990-06-26)
YargıÜst yargı organı
YerBakü
Oluşum türüSeçimlerin genel yönetimi ve denetimi
Yargısal seçim denetimi
DilAzerbaycanca
Websitemsk.gov.az
Başkan
MevcutMezahir Penahov
Görev başı19 Mayıs 2000
Başkan Yardımcısı
MevcutRovzat Gasımov
Görev başı23 Ekim 2019

Merkezi Seçim Komisyonu (kısaca MSK), Azerbaycan Cumhuriyeti'nde Azerbaycan Millî Meclisi'nde temsil olunan siyasi partilerin çıkardıkları üyelerden oluşan, Azerbaycan’daki genel yönetim ve denetimini yürüten, aynı zamanda da seçimlerin yargısal denetimini sağlayan karma egemen üst yargı merciidir.

Kuruluşu

Merkezi Seçim Komisyonu 18 üyeden oluşur. 18 üyenin 6’sı iktidar partisi (Parlamento çoğunluğu), 6’sı diğer partili (Parlamento azınlığı), 6’sı ise bağımsız milletvekilleri tarafından seçilir. MSK üyelerinin görev süresi 5 yıl olmasına rağmen, eğer yeni erken parlamento seçimleri olursa ve parlamentoda partilere göre sandalye dağılımı değişirse görev süresi değişebilir.

Görev ve Yetkileri

MSK, özel kanunlara göre yapılacak milletvekilliği, cumhurbaşkanlığı, belediye başkanlığı, belediye meclisi üyeliği seçimlerinde ve Anayasa değişikliklerine ilişkin kanunların halk oylamasına sunulmasında genel yönetim ve yargısal denetimi sağlar.

Seçim sonuçlarına yapılacak her türlü itiraza karşı başvurulabilecek son mercii Merkezi Seçim Komisyonudur. Merkezi Seçim Komisyonu'nun verdiği kararlar kesindir, MSK'nın vermiş olduğu kararlara karşı herhangi bir yargı merciine başvurulamaz.

Teşkilatlanması

MSK teşkilatı merkezde Genel Sekreterlik ve Genel Sekreterliğe bağlı 9 şube, 1 şube yetkili merkezden ibarettir. Sırasıyla Genel Sekreterlik Teşkilat, Hukuk, Uluslararası İlişkiler, Genel, Denetim, Basın ve Halkla İlişkiler, Düzenleme ve Yayın, Maliye, Hazine Şubelerinden ve Bilgi Merkezinden oluşur.

MSK’ya bağlı 125 Seçim Çevresi ve her Seçim Çevresine de bağlı Seçim Bölgeleri vardır.

Seçim Çevreleri

Ülke genelinde liste usulü çoğunluk seçim sistemi ile gerçekleşen seçimler için 125 Seçim Çevresi vardır. Her Seçim çevresinin 9 kişilik Komisyonu vardır. 9 kişiden 3’ü iktidar (çoğunluk), 3’ü diğer (azınlık) partileri, 3’ü ise bağımsızları temsil etmektedir.

Seçim Bölgeleri

Seçim Çevreleri belirli sayıda seçim bölgelerine bölünmektedir. Her Seçim Bölgesinin 6 kişilik Komisyonu vardır. 6 kişiden 2’si iktidar (çoğunluk), 2’si diğer (azınlık) partileri, 2’si ise bağımsızları temsil etmektedir.

MSK üyeleri

#AdıGöreviİlk seçildiği tarih Son seçildiği tarihAdaylığı süren
1Mezahir PenahovBaşkan19 Mayıs 2000 27 Nisan 2021Yeni Azerbaycan Partisi
2Rovzat GasımovBaşkan Yardımcısı23 Ekim 2019Yeni Azerbaycan Partisi
3Hüseyin PaşayevÜye18 Temmuz 2000

12 Nisan 2016 (yeniden)

Yeni Azerbaycan Partisi
4Ramiz İbrahimovÜyeYeni Azerbaycan Partisi
5Şaittin AliyevÜye8 Haziran 2010Yeni Azerbaycan Partisi
6Valide KazımovaÜye11 Haziran 2001Yeni Azerbaycan Partisi
7 Aydın Muradov Üye 27 Nisan 2021 Bağımsızlar
8Arife MuhtarovaÜyeBağımsızlar
9 Fuat Cevadov Üye 18 Temmuz 2000 Bağımsızlar
10Gabil OrucovÜye11 Haziran 2001Bağımsızlar
11İlham MammadovÜye3 Ekim 1995Bağımsızlar
12 Naile Askerova Üye Bağımsızlar
13Nizami NadirhanlıÜye7 Şubat 2006Bağımsızlar
14Elmas KahramanlıÜye2008Vatandaş Dayanışması Partisi
15İtibar GuliyevÜyeAna Vatan Partisi
16Mikail RehimliÜye8 Ekim 2010Bütün Azerbaycan Halk Cephesi Partisi
17Bahşeyiş AskerovÜye2011Büyük Kuruluş Partisi
18Tevfik HasanovÜye7 Şubat 2006Demokratik Islahatlar Partisi
ve
Vatandaş Birliği Partisi

MSK Başkanları

Dış bağlantılar

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Hak ve Özgürlükler Hareketi</span> Bulgaristanda bir siyasi parti

Hak ve Özgürlükler Hareketi, üyelerinin çoğunluğunu Bulgaristan Türklerinin oluşturduğu siyasi partidir.

<span class="mw-page-title-main">Amerika Birleşik Devletleri Temsilciler Meclisi</span> ABD Kongresinin alt kanadı

Amerika Birleşik Devletleri Temsilciler Meclisi, Amerika Birleşik Devletleri Kongresinin alt kanadıdır. Toplam sandalye sayısı 435 olan Temsilciler Meclisi, her iki yılda bir yapılan seçimlerle yenilenir. Temsilciler Meclisinin üyeleri federal halkı temsil ederler. Her eyaletten seçilen üyelerin sayısı o eyaletin nüfusuna bağlıdır. Her 10 yılda bir yapılan nüfus sayımına göre eyaletlerin Temsilciler Meclisine yolladıkları üye sayısı değişebilmektedir.

<span class="mw-page-title-main">Yüksek Seçim Kurulu (Türkiye)</span> Türkiyede seçim işleriyle ilgili en yüksek devlet kurumu

Yüksek Seçim Kurulu (YSK), Türkiye Cumhuriyeti'nde, Yargıtay ve Danıştay'ın kendi içlerinden çıkardıkları üyelerden oluşan, Türkiye'deki seçimlerin genel yönetimi ile denetimini sağlayan ve seçimlerin yargısal denetimini sağlayan bir karma idari ve yargı merciidir. 1950 yılında kurulun oluşturulması ile seçimler üzerinde yargı denetimi esas alındı. Milletvekili tutanaklarının iptali yetkisi meclise verildi. 1954'te yapılan değişikliklerle bu yetki YSK'ye verildi ve kurulun teşekkülü belirlendi. Kurulun başkanının Yargıtay Başkanı olacağı, üyelerin de Yargıtay ve Danıştay üyelerinden seçileceği, kurulun vereceği kararların kesin nitelikte olduğu hükme bağlandı. 1957 yılında yapılan değişiklikle, partilerin seçimlere ittifak yaparak girmeleri engellendi.

Nispi temsil veya oransal temsil sistemi, siyasi partilerin veya adayların aldığı oyun parlamentoda orantılı olarak yansıtıldığı seçim sistemidir. Bu sistemde partiler oyları oranınca milletvekili çıkarırlar.

<span class="mw-page-title-main">Millî Meclis (Azerbaycan)</span> Azerbaycan Cumhuriyetinin parlamentosu

Azerbaycan Cumhuriyeti Millî Meclisi - Azerbaycan Cumhuriyetinin anayasal devlet organı. Tek meclisli parlamentodur ve 125 milletvekilinden ibarettır. Milletvekilleri liste usulü çoğunluk sistemi, genel, eşit ve direkt seçim hukuk esasında hür, kişisel ve gizli oylama yolu ile 5 yıllık döneme seçiliyor.

Azerbaycan Halk Cephesi Partisi veya kısaca AHCP, Azerbaycan'daki muhalif siyasi parti. 1989'da 15 kurucu üye liderliğinde kuruldu. 1989-1992'li yıllarda Azerbaycan'da büyük güç ve söz sahibi olan siyasi kuruluş olmuştur. 1995'te partileşme sürecine girdi. 1995'te Partinin 1. (Kuruluş) Kurultayı düzenlendi ve parti resmen kuruldu. 1 Eylül 1995 tarihinde parti resmî kayıtlara alındı. Şu anda Demokratik Kuvvetlerin Millî Şurası'nin üyesidir.

<span class="mw-page-title-main">Folketing</span>

Folketing, Danimarka Parlamentosu olarak da bilinen Folketing, Faroe Adaları ve Grönland ile birlikte, Danimarka Krallığı'nın tek meclisli ulusal yasama organıdır. 1849'da kurulan Folketing 1953'e kadar, iki meclisli bir parlamentonun alt meclisiydi. Üst yasama organı Landstinget'tı. Kopenhag'ın merkezindeki Slotsholmen adasındaki Christiansborg Sarayı'nda bulunuyordu.

<span class="mw-page-title-main">Finlandiya Parlamentosu</span>

Finlandiya Parlamentosu, 9 Mayıs 1906'da kurulan Finlandiya'nın tek kamaralı yüksek yasama organıdır. Finlandiya Anayasası uyarınca, egemenlik halka aittir ve bu güç Parlamentoya verilmiştir. Parlamento, her dört yılda bir, D'Hondt sistemi kullanılarak seçilen 200 üyeden oluşur. Bu üyelerin 199'u Finlandiya'dan 1 tanesi ise Åland'dan seçilir.

Türkiye'de koalisyon hükûmetleri, Türkiye'de birden fazla siyasi partinin iktidarda yer aldığı hükûmetlerdir.

Azerbaycan Millî Meclisi 1. dönem milletvekilleri listesi, 1995 Azerbaycan genel seçimleri, 1995, 1996, 1998 ve 1999 Azerbaycan ara genel seçimleri ile seçilen milletvekillerinden oluşan 1. dönem Azerbaycan Parlamentosu.

Azerbaycan Millî Meclisi 6. dönem milletvekilleri listesi, 2020 Azerbaycan genel seçimleri ile seçilen milletvekillerinden oluşan 6. dönem Azerbaycan Parlamentosu.

<span class="mw-page-title-main">Azatlık İttifakı</span> Azerbaycanda bir seçim ittifakı (2005–2010)

Azatlık İttifakı, kısaca Azatlık 2005 tarihinde 2005 Azerbaycan genel seçimleri öncesi Azerbaycan Demokrat Partisi, Azerbaycan Halk Cephesi Partisi ve Müsavat Partisi tarafından kurulan seçim ittifakı. Önceleri "Üçlük" ve "Uğur" adlanmıştır. İttifak turuncu devrimlerden etkilenerek rengini turuncu olarak belirledi. Dışarıdan Azerbaycan Halk Partisi tarafından desteklendi, AHP genel başkanı Penah Hüseyn istifa ederek bağımsız siyasetçi olarak İttifaka katıldı. İttifaktan Merkezi Seçim Komisyonu tarafından açıklanan resmi sonuçlarca 7, Anayasa Mahkemesi tarafından açıklanan resmi sonuçlarca ise 5 milletvekili seçildi. Müsavat Partisinin seçimleri boykot etmemesi üzerine Azatlık İttifakının feshi söz konusu olsa da 17 Şubat 2006 tarihinde Azatlık İttifakı yeniden AHCP, ADP, VİP ve ALP tarafından siyasi ittifak olarak kuruldu. 2010 Azerbaycan genel seçimlerinde AHCP'nin ittifak dışında olan Müsavat'la yeni ittifak kurması sebebiyle Azatlık İttifakı feshedildi.

<span class="mw-page-title-main">2006 Azerbaycan ara genel seçimleri</span>

2006 Azerbaycan Ara Genel Seçimleri, Azerbaycan Millî Meclisi 3. dönem üyelerinin belirlenmesi için Kasım 2005'te yapılan milletvekili genel seçimlerinde 9 sayılı Binegedi İkinci, 38 sayılı Gence Nizami İkinci, 42 sayılı Sumgayıt İkinci, 110 sayılı Zagatala seçim çevresinin sonuçları Merkezi Seçim Komisyonu tarafından, 31 sayılı Surahanı İkinci, 44 sayılı Sumgayıt-Abşeron, 69 sayılı Celilabad-Masallı-Bilesuvar, 103 sayılı Gedebey, 106 sayılı Tovuz-Kazah-Ağstafa, 119 sayılı Ağdam Köy seçim çevresinin sonuçları ise Azerbaycan Cumhuriyeti Anayasa Mahkemesi tarafından iptal edilmiştir. Merkezi Seçim Komisyonu'nun sonuçlarını iptal ettiği seçim çevrelerinde YAP adayları birinci olmuştu. Diğer sonuçları iptal edilen seçim çevrelerinden 31 sayılı Surahanı İkinci, 44 sayılı Sumgayıt-Abşeron, 69 sayılı Celilabad-Masallı-Bilesuvar, 103 sayılı Gedebey, 106 sayılı Tovuz-Kazah-Ağstafa, 119 sayılı Ağdam Köy seçim çevresinden sırasıyla Azatlık İttifakı ortak adayı, AHCP genel başkanı Ali Kerimli; YAP adayı Tevfik Hüseynli; Azatlık İttifakı ortak adayı, AHCP Yüksek Meclisi başkanı Gulamhüseyn Alibeyli; bağımsız aday Fahrettin Gamberov; YAP adayı Bahtiyar Sadıkov seçimleri birinci bitirmişti. Bu 10 seçim çevresinde seçim sonuçlarının iptal edilmesi nedeniyle 13 Mayıs 2006 tarihinde yapılan yenileme seçimleridir.

<span class="mw-page-title-main">Ocak 2001 Azerbaycan ara genel seçimleri</span>

Ocak 2001 Azerbaycan Ara Genel Seçimleri, Azerbaycan Millî Meclisi 2. dönem üyelerinin belirlenmesi için Kasım 2000'de yapılan milletvekili genel seçimlerinde 10 sayılı Hatai İkinci, 38 sayılı Sumgayıt Birinci, 51 sayılı Ağsu-Kürdemir, 68 sayılı İmişli seçim çevrelerinin sonucu Merkezi Seçim Komisyonu tarafından, 7 sayılı Yasamal İkinci, 9 sayılı Hatai Birinci, 53 sayılı Astara, 56 sayılı Berde Şehir, 65 sayılı Kusar, 94 sayılı Hacıgabul- Salyan ve 99 saylı Şemkir seçim çevrelerinin sonuçları ise Azerbaycan Cumhuriyeti Anayasa Mahkemesi tarafından iptal edilmiştir. Bu 11 seçim çevresinde seçim sonuçlarının iptal edilmesi nedeniyle 7 Ocak 2001 tarihinde yapılan yenileme seçimleridir.

<span class="mw-page-title-main">2020 Azerbaycan genel seçimleri</span> Azerbaycanda parlamento seçimi

2020 Azerbaycan genel seçimleri, 9 Şubat 2020 tarihinde yapılan ve Azerbaycan Millî Meclisi 6. döneminin 125 yeni üyesinin belirlendiği seçimlerdir. Normal şartlarda 8 Kasım 2020 tarihinde yapılması gereken seçim, Yeni Azerbaycan Partisi milletvekillerinin talebi, cumhurbaşkanı İlham Aliyev'in onayı ile 5. dönem Azerbaycan Millî Meclisinin feshedilmesi üzerine cumhurbaşkanı İlham Aliyev tarafından erkene alınmıştır. Bu seçim Azerbaycan tarihinde ilk erken genel seçim olma özelliğini taşır.

<span class="mw-page-title-main">2005 Azerbaycan genel seçimleri</span>

2005 Azerbaycan genel seçimleri, 6 Kasım 2005 tarihinde yapılan ve Azerbaycan Millî Meclisi 3. döneminin 125 yeni üyesinin belirlendiği seçimlerdir.

<span class="mw-page-title-main">2015 Azerbaycan genel seçimleri</span>

2015 Azerbaycan genel seçimleri, 1 Kasım 2015 tarihinde yapılan ve Azerbaycan Millî Meclisi 5. döneminin 125 yeni üyesinin belirlendiği seçimlerdir.

<span class="mw-page-title-main">2000 Azerbaycan genel seçimleri</span>

2000 Azerbaycan genel seçimleri, 5 Kasım 2000 tarihinde yapılan ve Azerbaycan Millî Meclisi 2. döneminin 125 yeni üyesinin belirlendiği seçimlerdir.

Partisiz demokrasi genel ve periyodik seçimlerin siyasi partilere gerek duymadan yapılmasını sağlayan bir temsili hükûmet veya kuruluş sistemidir. Bazen başkalarının kararlarına zarar vermemek veya tartışmalı bir atmosfer yaratmamak için seçim toplantıları ve hatta adaylar hakkında konuşmak bile zararlı olabilir.

<span class="mw-page-title-main">2024 Azerbaycan genel seçimleri</span>

2024 Azerbaycan genel seçimleri, 1 Eylül 2024 tarihinde düzenlenmesi planlanan genel seçimlerdir.