İçeriğe atla

Mere Kilisesi

Koordinatlar: 41°29′45″K 42°43′02″D / 41.49583°K 42.71722°D / 41.49583; 42.71722
Mere Kilisesi
1905 yılı Mere Kilisesi tasviri
Harita
Temel bilgiler
KonumÇakırkoç, Posof
Koordinatlar41°29′45″K 42°43′02″D / 41.49583°K 42.71722°D / 41.49583; 42.71722
MezhepGürcü Ortodoks Kilisesi
DurumHarabe
Mimari
Mimari türKilise
Mimari biçimGürcü mimarisi
TamamlanmaOrta Çağ
Özellikler
MalzemelerTaş

Mere Kilisesi Gürcüce: მერეს ეკლესია), tarihsel Samtshe bölgesinin Türkiye kesiminde, günümüzde Ardahan ilinin Posof ilçesine bağlı ve eski adı Mere olan Çakırkoç köyünde Orta Çağ'da Gürcülerden kalma kilisedir.[1] Mere Kalesi'nin yakınındaki kilise, Mere Kalesi Kilisesi olarak da bilinir.[2]

Tarihçe

Mere Kilisesi'nin bulunduğu Mere köyü, Gürcistan'ın tarihsel bölgelerinden biri olan Samtshe'de yer alır. Nitekim köyün bulunduğu bölgeyi Osmanlılar 16. yüzyılın ortalarında Gürcülerden ele geçirmiştir. Öte yandan Mere adı, akarsu kıyısındaki düzlük anlamındaki Gürcüce "mere"den (მერე) gelir. 1595 tarihli Osmanlı mufassal defterine göre Mere köyünün nüfusu 11 Hristiyan haneden oluşuyordu.[3] 10. yüzyılda inşa edilmiş olan Mere Kilisesi'nin bu Hristiyan nüfusun ve kilisenin hemen yukarısında yer alan Mere Kalesi'nin kilisesi olduğu anlaşılmaktadır.[2] Osmanlı döneminde köyün Müslüman olmasıyla kilisenin cemaatini ve işlevini yitirdiği ve zaman içinde harap hale geldiği anlaşılmaktadır.[1]

Mimari

Mere Kilisesi, Mere Kalesi'nin güneydoğusunda, surların dışındaki yamaçta yer alır. Duvarları dolgu duvar tekniğinde inşa edilmiş ve tek nefli bir yapı olan kilise, Meryem Ana'ya adanmıştır. Kilisenin özellikle batı ve güney duvarı tahrip olmuş ve duvar cephelerini örten kaplama taşları dökülmüştür. Kuzey duvarının ise orta bölümü yıkılmıştır. Kilisenin güney kısmında eskiden ek binası olduğu anlaşılmaktadır. Beşik tonozlu bir çatı örtüsüne sahip olduğu anlaşılan kilisenin doğu kenarındaki içten yarım yuvarlak forma sahip olan apsis, dıştan düz duvarla sınırlanmıştır. Apsiste, sunağın yakınında iki taşın üzerinde duvar resimleri izleri görülmektedir. Ancak çok fazla zarar gördüğü için bu resimlerin ne olduğunu anlamak mümkün değildir; sadece koyu mavi, kırmız ve sarı renklerin kullanılmış olduğu anlaşılmaktadır.[1][2][4]

Kaynakça

  1. ^ a b c 2014 Yılı Tao-Klarceti Tarihi Eserleri Araştırma Gezisi Sonuçları (ტაო-კლარჯეთის ძეგლების 2014 წლის საკვლევი ექსპედიციების ანგარიშები), Tiflis, 2015, s. 47. 11 Nisan 2019 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. ISBN 978-9941-0-7362-5.
  2. ^ a b c Tao-Klarceti: Tarihsel ve Kültürel Anıtlar (ტაო-კლარჯეთი: ისტორიისა და კულტურის ძეგლები), (Editör) Buba Kudava, (Yazarlar) Nestan Bagauri, Zurab Batiaşvili, İrma Beridze, Buba Kudava, Nikoloz Jğenti, Goça Saitidze, Natia Hizanişvili, Tiflis, 2018, s. 229, ISBN 978-9941-478-17-8.
  3. ^ "Defter-i Mufassal-i Vilayet-i Gürcistan (Osmanlıca ve Gürcüce), (Yayımlayan) Sergi Cikia, Tiflis, 1941-1958, 3 cilt; III. cilt (1958), s. 442". 15 Nisan 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 21 Şubat 2024. 
  4. ^ Sami Patacı, "Transkafkasya Arkeolojisi Kapsamında Ardahan" - Yeni Türkiye, Temmuz-Aralık 2015, sayı 72, s. 90. 7 Nisan 2022 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. ISSN 1300-4174

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Ölçek, Ardahan</span>

Ölçek, Ardahan ilinin Merkez ilçesine bağlı bir köydür.

Longothevi Kilisesi, tarihsel Klarceti bölgesinde, günümüzde Artvin ilinin Ardanuç ilçesine bağlı ve eski adı Longothevi olan Bulanık köyünde Orta Çağ'dan kalma bir kilisedir.

<span class="mw-page-title-main">Mere Kalesi</span>

Mere Kalesi, tarihsel Samtshe bölgesinin Türkiye tarafında, günümüzde Ardahan ilinin Posof ilçesine bağlı ve eski adı Mere olan Çakırkoç köyünde Orta Çağ'da Gürcülerden kalma kaledir. Köyün bugünkü adından dolayı Çakırkoç Kalesi olarak da bilinir.

Arila Kalesi, tarihsel Samtshe bölgesinde, günümüzde Ardahan ilinin Posof ilçesine bağlı ve eski adı Arila olan Süngülü köyünde Orta Çağ'da Gürcülerden kalma kaledir.

Ampuri Kilisesi, tarihsel Cavaheti bölgesinde, günümüzde Ardahan ilinin Çıldır ilçesine bağlı ve eski adı Ampuri olan Kenardere köyünde Orta Çağ'da Gürcülerden kalma kilisedir.

Petobani Kilisesi, Ardahan ilinin Posof ilçesine bağlı ve eski adı Petobani olan Kalkankaya köyünde Orta Çağ'dan kalma Gürcü kilisesidir.

Mglivani Kilisesi, tarihsel Artani bölgesinde, günümüzde Ardahan ilinin Hanak ilçesine bağlı Çayağzı köyünün sınırları içinde Orta Çağ'da Gürcülerden kalma kilisedir. Ortadan kalkmış olan Mglivani köyünün kilisesiydi. Mglinavi Kilisesi olarak da bilinir.

Çihireti Kilisesi, tarihsel Eruşeti bölgesinde, bugün Ardahan ilinin Hanak ilçesine bağlı ve eski adı Çihireti olan Yünbüken köyünde Orta Çağ'da Gürcülerden kalma bir kilisedir.

Heva Kilisesi, tarihsel Kola bölgesinde, günümüzde Ardahan ilinin Göle ilçesine bağlı ve eski adı Heva olan Sürügüden köyünde Orta Çağ'dan kalma bir kilisesidir.

Veli Kalesi Kilisesi, tarihsel Eruşeti bölgesinde, günümüzde Ardahan ilinin Hanak ilçesine bağlı ve eski adı Veli olan Sevimli köyünde Orta Çağ'da Gürcülerden kalma bir kilisedir. Kura Nehri vadisinin üst kesiminin Orta Çağ'daki koruma sisteminin bir parçası olan Veli Kalesi'nin içinde yer alır.

Kalacuk Kilisesi veya Kalecik Kilisesi, tarihsel Artani bölgesinde, günümüzde Ardahan ilinin merkez ilçesine bağlı Ölçek köyünün sınırları içinde Orta Çağ'dan kalma Gürcü kilisesidir.

Meria Kilisesi, tarihsel Şavşeti bölgesinde, günümüzde Artvin ilinin Şavşat ilçesine bağlı ve eski adı Meria olan Veliköy'ün sınırları içinde Orta Çağ'da Gürcülerden kalma bir kilisedir. Bulunduğu mahalleden dolayı Molohori Kilisesi olarak da bilinir.

Tortum Kalesi Kilisesi, tarihsel Tao bölgesinde, günümüzde Erzurum ilinin Tortum ilçesine bağlı Tortumkale köyünde, Tortum Kalesi'nin güney yamacında Orta Çağ'dan kalma Gürcü kilisesidir.

Pancureti Kilisesi, tarihsel Tao bölgesinde, günümüzde Erzurum ilinin Şenkaya ilçesine bağlı ve eski adı Pancureti olan İnceçay kırsal mahallesinde Orta Çağ'dan kalma Gürcü kilisesidir.

Sihçeki Kilisesi, tarihsel Tao bölgesinde, günümüzde Erzurum ilinin Oltu ilçesine bağlı ve eski adı Sihçeki olan Güzelsu köyünde Orta Çağ'dan kalma bir Gürcü kilisesidir.

Çala Kilisesi, tarihsel Tao bölgesinde, günümüzde Erzurumu ilinin Uzundere ilçesinde, Uzundere kasabasının eski adı Çala olan Çaybaşı mahallesinde Orta Çağ'da Gürcülerden kalma bir kilisedir.

Sakire Kilisesi, tarihsel Samtshe bölgesinin bugün Türkiye tarafından kalmış kısmında, günümüzde Ardahan ilinin Posof ilçesine bağlı ve eski adı Sakire olan Çambeli köyünde Orta Çağ'da Gürcülerden kalma bir kilisedir.

Oşkisori Kilisesi, tarihsel Tao bölgesinde, günümüzde Erzurum ilinin Uzundere ilçesine bağlı ve eski adı Oşkisori olan Sapaca köyünde Orta Çağ'dan kalma Gürcü kilisesidir.

Abrnesi Kilisesi, tarihsel Tao bölgesinde, günümüzde Erzurum ilinin Tortum ilçesine bağlı ve eski adı Abrnesi olan Suyatağı köyünde Orta Çağ'da Gürcülerden kalma bir kilisedir. Aburnes Kilisesi olarak da bilinir.

Begrahatuni Kilisesi, tarihsel Artani bölgesinde, günümüzde Ardahan ilinin Çıldır ilçesine bağlı ve eski adı Begrahatuni olan Eskibeyrehatun köyünde, Orta Çağ'da Gürcülerden kalan bir kilisedir.


Bu sayfa, bu Vikipedi makalesine dayanmaktadır.
Metin, CC BY-SA 4.0 lisansı altında mevcuttur; ek koşullar uygulanabilir.
Görseller, videolar ve sesler kendi lisansları altında mevcuttur.