İçeriğe atla

Mercimek köftesi

Geleneksel ev yapımı mercimek köftesi

Mercimek Köftesi, mercimek ve bulgur gibi besleyici değeri yüksek olan malzemeler içeren, kolay hazırlanan, yaygın olarak pişirilen bir yemek türüdür. Türk misafirperverliğinin önemini simgeleyen yiyeceklerden biri olan yemek, Türk kültüründe 5 çayı ve özel gün yemekleri gibi etkinliklerde sıklıkla servis edilmektedir.[1] Amerikan Kanser Araştırmaları Enstitüsü (AICR), 2015 yılında, kanserle mücadele ettiği, özellikle kolorektal kanser riskini azalttığı kabul edilen, dünyanın dört bir yanından yerel mutfaklara ait 7 yemeğin yer aldığı listeye mercimek köftesi koydu.[2]

Yörelere Göre Çeşitleri

Gaziantep Malhıtalı Köftesi/ Gaziantep Mercimekli Köftesi

Gaziantep Malhıtalı Köftesi/ Gaziantep Mercimekli Köftesi 09.02.2021 tarihinde Türk Patent ve Marka Kurumu tarafından tescillenmiş ve coğrafi işaret almıştır.[3]

Diyarbakır Belluh (Mercimekli Köfte)

Diyarbakır'da yapılan mercimekli köftedir.[4]

Osmaniye Mercimekli Köftesi

Osmaniye'de yapılan mercimekli köftedir.[5]

Mardin Belloğ

Mardin Mutfağında yapılan mercimekli köftedir.[6] Süryaniler tarafından da yapılır.

Tarif

Malzemeler

  • 2 su bardağı kırmızı mercimek
  • 1 litre su
  • 1 su bardağı ince bulgur
  • 1 baş kuru soğan
  • 0,5 çay bardağı zeytinyağı
  • 0,5 yemek kaşığı biber salçası
  • 1 çay kaşığı karabiber
  • dilediğiniz miktarda pulbiber
  • 0,5 çay bardağı sıcak su
  • 1 yemek kaşığı domates salçası
  • 1 demet maydanoz
  • 6-7 sap yeşil soğan
  • 1 tatlı kaşığı tuz
  • marul veya roka

Hazırlanışı

  1. Kırmızı mercimeği yıkayıp 1 litre su ile ateşe koyun, mercimekler ezilip hafif sulu kalıncaya kadar kaynatın.
  2. Bulguru derin ve yayvan bir kaba alın. Üzerine sulu mercimeği ekleyip karıştırın. Kabın üzerini alüminyum folyoyla kapatıp mercimekler şişene kadar (30-45 dakika) bekletin.
  3. Bu arada kuru soğanı yemeklik doğrayıp tavada zeytinyağı öldürün. Biber ve domates salçasını, karabiberi ve dilediğiniz kadar pulbiberi de ekleyip karıştırın. Son olarak 0,5 çay bardağı sıcak suyu tavaya ilave edip 1-2 taşım kaynatın.
  4. Bu karışımı bulgur ve mercimek karışımına ekleyin. Tüm malzemeyi karıştırıp kabın üzerini tekrar kapatın.
  5. Yeşil soğanı ve maydanozu yıkayıp kıyın, bir kenara koyun.
  6. Derin kaptaki karışımınıza tuz ekleyin ve 10 dakika boyunca yoğurun. Yoğurduğunuz köfte harcına kenarda bekleyen yeşillikleri ekleyin. 2-3 dakika daha yoğurun. köfte harcınız sulu gelirse bir miktar daha ince bulgur ekleyip suyu çekmesini sağlayabilirsiniz harçtan cevizden az büyük parçalar koparıp avucunuzun içinde şekil verin.
  7. Servis tabağına marul veya roka dizip köfteleri üzerlerine yerleştirin.

Kaynakça

  1. ^ Çirişoğlu, Emel; Olum, Emine (2019). "Türk Mutfağındaki Fonksiyonel Gıdaların Gastronomi Turizmi Açısından Önemi". Türk Turizm Araştirmalari Dergisi. 3 (4): 1659-1680. doi:10.26677/TR1010.2019.264 Özgürce erişilebilir. ISSN 2587-0890. 17 Kasım 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 19 Kasım 2023. 
  2. ^ "7 Cancer-Fighting Foods From Around the World". American Institute For Cancer Research. 11 Kasım 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 1 Ekim 2015. 
  3. ^ "Arşivlenmiş kopya". 19 Aralık 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 19 Aralık 2021. 
  4. ^ "Belluh (Mercimekli Köfte)". Kültür Portalı. 19 Aralık 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 19 Aralık 2021. 
  5. ^ "MERCİMEKLİ KÖFTE". Kültür Portalı. 19 Aralık 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 19 Aralık 2021. 
  6. ^ Özdem, Filiz (2005). Taşın belleği Mardin. Yapı Kredi Yayınları. ISBN 978-975-08-1029-9. 19 Aralık 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 19 Aralık 2021. 

* Mercimek Köftesi, Mardin Valiliği web sitesi

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Batırık</span> Salata türünde bir yiyecek

Batırık(Batırma); bulgur ile yapılan bir çeşit sulu salatadır. İçindeki domates, salatalık ve bulgurdan ötürü kısırı andırır. İç Anadolu bölgesinin güneyi ve Akdeniz bölgesinde Toros dağlarına yakın bölgelerde,Karaman,Bozkır, Ermenek ile Mersin'in ilçeleri Tarsus, Erdemli, Mut, Aydıncık, Anamur, Bozyazı, Silifke ve Gülnar'da yapılır. Yapılışı bölgelere göre küçük farklılıklar gösterse de, genelde ince bulgur, tahin, domates çeşitli baharatlarla karıştırılır ve yoğrulur.

<span class="mw-page-title-main">İçli köfte</span> dışı bulgur içi kıyma dolgulu olan, kızartılmış veya haşlanmış topak

İçli köfte ya da oruk, bulgurun hamur hâline getirilerek içinin doldurulması suretiyle yapılan, Orta Doğu mutfağında bir yemektir.

<span class="mw-page-title-main">Türk mutfağı</span> Türk gastronomi geleneğine dahil bütün yiyecek ve içecekler

Türk mutfağı, Türkiye'nin ulusal mutfağıdır. Orta Asya, Selçuklu ve Beylikler ile Osmanlı kültürünün mirasçısı olan Cumhuriyet Dönemi Türk Mutfağı hem Balkan ve Orta Doğu mutfaklarını etkilemiş hem de bu mutfaklardan etkilenmiştir. Ayrıca Türk mutfağı yörelere göre de farklılıklar gösterir. Karadeniz mutfağı, Güneydoğu mutfağı, Orta Anadolu mutfağı gibi birçok yöreler kendilerine ait zengin bir yemek haznesine sahiptirler.

Balıkesir mutfağı, Balıkesir ve çevresine ait yemek kültürü.

Buğu kebabı, toprak bir güveçte hazırlanan, dışarı buhar vermemesi için kapak çevresinin hamur sıvanması sonucunda malzemenin sadece kendi suyu ile pişmesi esasına dayanan bir et yemeği, tencere kebabıdır.

Mahluta çorbası, Antakya yöresine özgü mercimek çorbasıdır. Kırmızı mercimeğin suyla kaynatılmasıyla yapılır. Çorbanın kıvamına gelmesinden sonra ayrı bir tavada kızartılan sıvı yağın içerisine kırmızı pul biber ve kuru nane atılarak kızartılır. Çorbanın tabaklara konulmasından sonra kızartılmış yağ çorbanın üzerine kaşıkla dökülerek sunulur.

<span class="mw-page-title-main">Mercimekli bükme</span> Türk mutfağından börek benzeri bir yemek

Mercimekli bükme, Türk mutfağından Afyonkarahisar kaynaklı bir hamur işi.

<span class="mw-page-title-main">Çiğ köfte</span> Türk mutfağından, ana malzemesi çiğ kıyma ve bulgur olan geleneksel yemek

Çiğ köfte, bulgur, isot, kıyılmış et, salça, soğan, maydanoz ve çeşitli baharatların yoğurulup karıştırılması ile hazırlanan, ısıl işlem görmeden (pişirilmeden) tüketilen, Şanlıurfa ve Adıyaman yöresine ait bir yiyecektir. Şanlıurfa ve Adıyaman'ın dışında; Adana, Gaziantep, Osmaniye, Kahramanmaraş, Diyarbakır, Mardin, Elazığ, Malatya ve Hatay gibi illerde de yöresel farklılıklar gösterebilen çiğ köfteler yapılır. Genellikle ince ve uzun (sıkma) köfte parçaları şeklinde ve marul yaprağı ile servis edilir. Şanlıurfa'da açık ekmek, bazı yörelerde de lavaş ekmeği ile tüketilir.

<span class="mw-page-title-main">Çorba</span> sıvı, tuzlu yiyecek, genellikle sıcak yenir

Kökeni Sanskritçe’den gelen İngilizce çorba (soup) kelimesi, ‘iyi beslenme’ anlamı taşır. Yaklaşık 10 bin yıl öncesinde çorba hazırlandığını ve içildiğini gösteren kayıtlar bulunmaktadır. Çinde 2400 yıllık çorba arkeologlar tarafından Şian antik kentinde bulundu. İnsanlığın çorbayla tanışması, MS 3. yüzyıla rastlıyor. O devrin azizlerinden olan St. Patroklus, arpa ekmeğini suya batırıp üstüne tuz serperek yermiş. Bu daha sonraları, karanlık çağlardan itibaren Avrupa'nın beslenme sistemine girecek çorbanın ilk hali olarak karşımıza çıkıyor. Avrupa'da alta ekmek koyup, üstüne su veya etsuyu dökerek yapılan çorba çeşidi bugün Fransızlar'ın ünlü soğan çorbası olarak hala yerini koruyor

<span class="mw-page-title-main">Mısır ekmeği</span>

Mısır ekmeği, mısır unu ile yapılan bir ekmek çeşididir. Mısır unu içerisine tuz, süt ve az miktarda şeker eklenerek mayalandıktan sonra ya fırında ya da kızartma olarak pişirilir. Kimyon ve pul biber gibi baharatlar ise isteğe bağlı eklenebilir.

<span class="mw-page-title-main">Suriye mutfağı</span>

Suriye mutfağı, Suriye'nin ulusal mutfağıdır. Arap ve Kürt kültürünün mirasçısı olan Suriye mutfağı Orta Doğu mutfaklardan etkilenmiştir. Ayrıca Suriye mutfağı yörelere göre de farklılıklar gösterir. Güney Suriye mutfağı, Kuzey Suriye mutfağı gibi birçok yöreler kendilerine ait zengin bir yemek haznesine sahiptirler. Suriye mutfağı ya da Mezopotamya mutfağı uzun bir geçmişe sahiptir yaklaşık 10.000 yıl öncesine dayanmaktadır. Günümüzde, Suriye mutfağı Kürt ve Arap mutfaklarından etkilenmiştir. Kürt ve Arap mutfağı oldukça tutulmakta olup Suriye'nin her yerinde döner lokantalarından Suriye otellerinin lüks lokantalarına kadar her yerde bulunabilinmektedir. Fast Foodlar, Arap, Kürt ve Batı mutfakları da oldukça popüler olup geniş miktarda bulunabilmektedir. Suriye mutfağı Kürtler ve Araplarla binlerce yıllık etkileşimle günümüze gelmiş gayet zengin ve farklı bir mutfaktır. Mutfağın temel malzemeleri kuzu eti, yöresel baharatlardır, pirinç ve bulgurdur. Bu nedenle ırak mutfağı ağır yemeklerden oluşur. Mutfağın temel bileşenleri Kebaplar, lahmacunlar, Etli yemekler ve hamurlu tatlılar olup dünyanın her yerinde tanınmakta ve tercih edilmektedir. Fast food tarzı Batı kültürünün de arttığı bu devirlerde, fast-food'la yarışabilir hızlı hazırlanabilen bir mutfaktır.

<span class="mw-page-title-main">Hamsili pilav</span> Karadeniz Bölgesine özgü balıklı pilav yemeği

Hamsili pilav (Gürcüce:ქაფშა ფრინჯონი), Trabzon ve Rize başta olmak üzere Karadeniz Bölgesinde tüketilen bir hamsi yemeğidir.

<span class="mw-page-title-main">Kaburga dolması</span>

Kaburga dolması malzemeleri koyun kaburgası, kuş üzümü, kuzu ciğeri, soğan, çam fıstığı, tereyağı, pirinç, su, yenibahar, karabiber, salça, tuz olan et yemeğidir. Osmanlı mutfağında yer alır. Diyarbakır'da yapılmaktadır. Mardin'de yapılmaktadır.

<span class="mw-page-title-main">Davut paşa köftesi</span>

Davut paşa köftesi,kuzu kıyması, tuz, tane karabiber, kimyon, yenibahar, zeytinyağı, kuru soğan, iç badem, domates salçası, su, limon suyu, tereyağı ile yapılan bir tür köftedir. Davud paşa köftesi, eskiden Osmanlı sarayında akşam ziyafetlerinde servis edilen güzel kokulu bir baş yemektir. Yanında tereyağlı pilavla servis edilir.

<span class="mw-page-title-main">Köfteli çorbalar</span>

Köfteli çorbalar bir tür çorbadır. Ana malzemesi pirinç, bulgur olabilir. Köfteler kıymalı veya kıymasız olabilir.

<span class="mw-page-title-main">Fellah köftesi</span>

Fellah köftesi; Gliko, Kürt köftesi, Arap köftesi, sarımsaklı köfte, bulgur köftesi, Küpkürt veya zeyitli köfte adlarıyla bilinen, bulgurdan yapılan bir köftedir. Erzurum, Van ve Antep yöresel mutfağında yer alır.

<span class="mw-page-title-main">Bulgur pilavı</span> bulgur ile yapılan pilav

Bulgur pilavı , bulgurdan yapılan bir çeşit pilavdır. Türkiye'nin her yöresinde yapılmaktadır.Yörelere göre malzeme bakımından çeşitlilik gösterir.

<span class="mw-page-title-main">Sierra Leone mutfağı</span>

Sierra Leone, tarlaları ve yüksek platformları arasında çeşitli nehirleri ve çağlayanları olan bir Afrika bölgesidir.

<span class="mw-page-title-main">Hatay usulü mercimekli bulgur pilavı</span>

Hatay usulü mercimekli bulgur pilavı, Hatay mutfağının yemeklerinden biridir. Bu pilav hem bulgur hem de mercimek gibi malzemelerin birleşimiyle yapılır ve genellikle ana yemeklerin yanında garnitür olarak servis edilir. Bulgur, mercimek, soğan, sarımsak, domates salçası, biber salçası, zeytinyağı ve tuz ve çeşitli baharatlar ile hazırlanır.

<span class="mw-page-title-main">Van mutfağı</span>

Van mutfağı, Doğu Anadolu Bölgesi mutfağında yer alan bir mutfaktır.


Bu sayfa, bu Vikipedi makalesine dayanmaktadır.
Metin, CC BY-SA 4.0 lisansı altında mevcuttur; ek koşullar uygulanabilir.
Görseller, videolar ve sesler kendi lisansları altında mevcuttur.